دکتر سید احمد فاطمی‌نژاد روز دوشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا در مشهد به برخی انتقادها از محرمانه بودن مذاکرات ایران و چین در مسیر امضای سند جامع همکاری بین دو کشور اشاره و بیان کرد: بطور کلی استدلالهای منطقی قابل توجهی برای مخفی نگهداشتن مفاد مذاکرات میان کشورها در چارچوب روابط بین‌الملل وجود دارد.
وی ادامه داد: پرهیز ظرفهای مذاکره از قرار گرفتن در چالش با دیگر رقبا و تسریع در حصول نتیجه مذاکرات از جمله این استدلالها هستند زیرا در چنین فضایی عوامل خارجی مزاحم حذف شده و کشورهای طرف مذاکره زودتر و بهتر به تفاهم لازم دست می‌یابند.
این استاد دانشگاه به ابراز نظرهای گوناگون با محتوای خوشبینانه یا بدبینانه نسبت به سند جامع همکاری ایران و چین اشاره و بیان کرد: این سند همکاری به عنوان یک چارچوب کلی مطرح شده که به هیچوجه با موازین روابط بین‌الملل مغایرت نداشته و بنابراین پدیده عجیبی به شمار نمی‌رود.
وی گفت: بر این اساس "سند جامع همکاری ایران و چین" تفاهم متقابل در مورد یک طرح کلی و نقشه راه طراحی شده از سوی دو کشور به منظور هموار نمودن مسیر روابط برای دستیابی به اهداف و منافع مشترک است.
دکتر فاطمی‌نژاد که بطور ضمنی حساسیتهای منفی ایجاد شده نسبت به این سند را بلاوجه می‌داند، از ایجاد فضای دو قطبی در دیدگاهها نسبت به این پدیده عادی در عرصه روابط بین‌الملل انتقاد و بیان کرد: دیدگاههای جاری افراد در خصوص سند همکاری جامع ایران و چین دچار افراط‌گرایی بسیار شده است.
وی افزود: بر همین اساس توافق حاصل شده در این سند همکاری یک دستاورد خارق‌العاده نیز برای جمهوری اسلامی ایران محسوب نمی‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: همانطور که وزیر امور خارجه دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد، ادامه این مسیر هنوز نیازمند تداوم مذاکرات در آینده است.
وی گفت: به همین دلیل و با استناد به تداوم مذاکرات دوجانبه بر روی سند جامع همکاری ایران و چین همچنین نمی‌توان ادعای شکستن دادن غرب را مطرح کرد.
دکتر فاطمی‌نژاد در ادامه گفتگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: از سوی دیگر ادعاهایی همچون فروش کشور به چین نیز مطرح می‌شود که نگاهی بسیار بدبینانه است زیرا در نهایت اگر مطابق با همین سند، همکاریها با مشکل مواجه نشود و مناسبات به خوبی پیش رود، همانند توافقها و ارتباطات شکل گرفته میان چین با سایر کشورها خواهد بود.
وی افزود: با این تفاصیل از همین منظر هم به هیچوجه امضای سند همکاری جامع میان ایران و چین اتفاقی بی‌سابقه محسوب نمی‌شود.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل به دستاوردهای این سند نیز اشاره و بیان کرد: مهمترین فایده سند همکاری جامع ایران و چین در شرایط فعلی، نشان دادن تحرک مبتکرانه دستگاه دیپلماتیک فعال جمهوری اسلامی ایران به جهانیان است.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به فشارهای تحمیلی از سوی برخی کشورها بر روی ایران و برخلاف آن نیز امضای سند همکاری جامع با چین، به لحاظ راهبردی معنادار است.
دکتر فاطمی‌نژاد گفت: پیام مهم و معنادار امضای سند همکاریهای جامع ایران و چین، نمایش قدرت، درایت و تدبیر توانمندانه کشورمان در برقراری ارتباطات سازنده با همه کشورهای جهان است.
وی افزود: بر این اساس امضای این سند به وضوح نشانگر وجود گزینه‌های جایگزین در ارتباطات متقابل عرصه روابط بین‌الملل برای جمهوری اسلامی ایران است.
استاد دانشگاه فردوسی ادامه داد: همچنین چشم‌اندازی جدید در روابط بین‌الملل نسبت به قدرتهای بزرگ در جهان مطرح شده و اکنون کشور چین یکی از نامزدهای اصلی در این موضوع به شمار می‌رود.
وی گفت: کشورهای دیگری همچون هند و روسیه نیز علاوه بر چین وجود دارند که پدیده تغییر دیدگاه نسبت به قدرتهای بزرگ را قویتر می‌کنند و اکنون در همین راستا گامی بزرگ در ارتباط با چین برداشته شده است.
دکتر فاطمی‌نژاد در ادامه این گفتگو به موضوعات مطرح شده در مورد استعمار و استثمار اشاره و بیان کرد: همگرایی و وابستگی متقابل بین کشورها در چارچوب روابط بین‌المللی امری شایع، پذیرفته شده و مرسوم است.
وی افزود: بر همین اساس دیگر کشورهای جهان نیز سطح روابط خود را با چین بسیار بالا برده‌اند و اگر موضوع استعمار مطرح باشد که چین با "سنگاپور، تایلند، تایوان" و سایر کشورهای آسیای جنوب شرقی روابطی گسترده دارد.
عضو هیات علمی گروه سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه فردوسی همچنین به محتوای مخالفت گزارشها و تحلیلهای رسانه‌های فارسی زبان مورد حمایت انگلیس و آمریکا نسبت به سند همکاری ایران و چین اشاره و بیان کرد: استفاده از ایران همیشه برای قدرتهای غربی یک مزیت بسیار بزرگ بوده لذا بر همین اساس کشورهای غربی به هیچوجه مایل نیستند که ایران به سمت چین که قدرتی جهانی اما غیرغربی است گرایش یابد.
"سند جامع همکاری ایران و چین" هفتم فروردین ماه جاری توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و "وانگ ای" عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه چین در تهران به امضا رسید. هدف این سند راهبردی، بکارگیری ظرفیتهای دو کشور به منظور ترسیم چشم‌انداز همکاریهای متقابل بلندمدت در حوزه‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی است.