به گزارش ایرنا، رسانه های اردنی شنبه شب سوم آوریل گذشته از بازداشت بیش از ۲۰ مقام برجسته امنیتی در این کشور خبر دادند. «باسم عوض الله» رئیس پیشین دیوان پادشاهی و فرستاده ویژه اردن به عربستان و «شریف حسن بن زید» یکی دیگر از اعضای خانواده سلطنتی اردن از جمله مقام های برجسته اردنی بودند که هدف این بازداشتها قرار گرفتند. در این زمینه «فیصل الفایز» رئیس مجلس اعیان اردن در واکنش به اتفاقات شنبه گذشته به شبکه «الجزیره» قطر گفت اردن هدف گرفته شده و برخی ایادی خارجی تلاش می کنند ثبات و امنیت این کشور را برهم زنند. «ایمن الصفدی» وزیر امور خارجه اردن هم در یک نشست خبری درباره بازداشتهای اخیر در این کشور گفت: سازمانهای امنیتی به تازگی تماسهایی بین شاهزاده «حمزه بن حسین» ولیعهد سابق این کشور با طرفهای خارجی را رصد و رهگیری کرده بودند.
پشت صحنه کودتای نافرجام اردن
از روز شنبه گذشته تاکنون گزارشهای مختلفی درباره نقش آفرینی طرفهای خارجی در کودتای اردن منتشر شده است. برخی از تحلیلگران با ارائه برخی اطلاعات و داده ها در این زمینه معتقدند که می توان رد پای عربستان سعودی، امارات و رژیم صهیونیستی را در تحولات و کودتای نافرجام اردن مشاهده کرد. نگاهی به لیست افراد بازداشت شده و ارتباط برخی از آنها با دربار سعودی و امارات این موضوع را تایید می کند. در طرح «معامله قرن»، آمریکا و رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی پیش بینی کرده بودند که کشور اردن به عنوان جایگزین فلسطین به رسمیت شناخته شد. اما «عبدالله دوم» پادشاه به دلیل مخالفت مردمی در اردن با این موضوع مخالفت کرد. همچنین «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان مدت هاست که تلاش میکند تا اداره و تولیت مسجدالاقصی را از دست عبدالله دوم خارج سازد و این مسجد را تحت قیمومیت خود قرار دهد. این موضوعی است که پادشاه اردن با آن مخالفت کرده است. از این رو، اختلافاتی که طی ماههای اخیر میان عبدالله دوم و ولیعهد سعودی پیرامون مسائل مذکور ایجاد شده است، در نقش آفرینی ریاض و تل آویو در کودتای اردن اثرگذار بوده اند.
«سعد ناجی جواد» تحلیلگر روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن در گزارشی تحت عنوان «به دنبال نقش اسرائیل بگردید» نوشت: هیچ کسی نمی تواند اینگونه تحلیل کند که آنچه در اردن در حال رقم خوردن است تنها رقابت و تنش برای رسیدن به قدرت است. بلکه موضوع خطرناک تر و فراتر از آن است. پیگیری تحولات اردن نشان می دهد که دست های رژیم اسرائیل در تحولات اردن نقش دارد. کسی که تحولات اردن را پیگیری می کند باید اظهارات نویسندگان و تحلیلگران اسرائیلی را در نظر داشته باشد. آنها اعلام کرده اند جریان راستگری اسرائیلی برای تغییر عبدالله دوم پادشاه اردن تلاش می کند.
برپایه این گزارش، رژیم اسرائیل تمایل دارد که توافق صلح با اردن را به چند دلیل بر هم زند که مهمترین آن این است که پادشاه اردن با الحاق «غور» اردن به سرزمین های اشغالی و دادن امتیاز درباره قیمومیت خود درباره مسجد الاقصی مخالفت کرده است. پادشاه اردن با این موضوع که اردن به موجب طرح معامله قرن، وطن جایگزین فلسطینی ها خواهد شد مخالفت کرده است.
«ولید شراره» تحلیلگر روزنامه «الاخبار» لبنان دراین زمینه نوشت: اتهام هایی که ایمن الصفدی وزیر امور خارجه اردن به برخی کشورهای خارجی درباره نقش آنها در توطئه کودتا در اردن مطرح شده است سوال های بسیاری را درباره اهداف و انگیزه این کشورها مطرح می کند. باسم عوض الله یکی از متهمان این کودتا با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان روابط تنگاتنگی دارد. او مدیر دفتر پادشاه اردن و همچنین پست وزارت امور مالی و برنامه ریزی این کشور را در کارنامه خود دارد. او همچنین مدتی به عنوان مشاور «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی بود. روابط تنگاتنگ باسم عوض الله یکی از متهمان اصلی توطئه کودتا در اردن با بن سلمان ولیعهد عربستان و محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی این گمانه زنی را که عربستان و امارات در کودتای نافرجام اردن نقش داشته اند، تقویت کرده است.
در بخشی از گزارش روزنامه الاخبار آمده است: ذهنیت ماجراجوی بن سلمان و بن زاید و تکیه آنها بر روی شبکه ای از مزدوران غربی و اسرائیل سبب شده است که آنها از تلاش برای کودتا علیه پادشاه اردن پرهیز نکنند. زیرا روابط پادشاه اردن با بن سلمان به دلیل اختلاف آنها دربار طرح معامله قرن و تلاش بن سلمان برای بر عهده گرفتن تولیت مسجد الاقصی به جای اردن تیره شده است.
بر آورن مطالبات مردمی مانع انفجار اوضاع اردن
تحولات تازه اردن در حالی در این کشور رقم خورده است که شهروندان این کشور چندی پیش با برگزاری تظاهرات در امان، علیه سیاستهای دولت شعار سر داده و مبارزه با فساد، لغو افزایش قیمت سوخت و حذف نشدن یارانه نان را خواستار شدند. معترضان همچنین آزادی زندانیان سیاسی، لغو قانون مالیات بر درآمد و جرایم الکترونیکی را خواستار شدند. اردن همیشه این مشکل را داشته که از نظر اقتصادی به همسایه های خود وابسته بوده است. نکته حائز اهمیت این است که پس از اختلاف اردن و کشورهای عربی درباره طرح معامله قرن کشورهای حاشیه خلیج فارس از کمک های اقتصادی خود به اردن کاستند و حتی عربستان کارگران این کشور را اخراج کرد.
روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» در بخشی از گزارش خود آورد: بحرانی که امنیت و ثبات اردن را به لرزه در آورد به مثابه زنگ خطری برای دولت اردن و رهبران این کشور است. رهبران اردن باید اصلاحات سیاسی اساسی را در دستور کار قرار دهند. آنها باید یک راهبرد را برای مبارزه با فساد به کار گیرند و همه اموال چپاول شده را برگردانند. آنها باید با استفاده از یک نظام مردمسالار و به کار بستن قانون زمینه مشارکت مردم در قدرت را گسترش دهند و به جوانان فرصت دهند تا مسوولیت را در کشور بر عهده گیرند. اردن نیازمند دوران جدیدی است که باید شفافیت و عدالت در راس امور قرار گیرد و در کنار مبارزه با اشغالگری و آزاد سازی سرزمین ها و مقدسات اسلامی به مطالبات عادلانه مردم رسیدگی شود. در غیر این صورت بحران ها و کینه و کدورت ها افزایش خواهد یافت و امور به مرز انفجار خواهد رسید.