باغچه شاهرگ به عنوان یکی از زیبایی‌های منطقه مرزی باجگیران همجوار با جاده اصلی در کنار رودخانه‌ای همیشه جاری با درختان تنومند و سرسبز هرساله در فصل بهار و تابستان پذیرای مردم طبیعت دوست بوده است.
منطقه و روستای شاهرگ با نام محلی "شارک" از توابع بخش مرزی باجگیران است که در ۴۵ کیلومتری شمال قوچان و در نزدیکی مسیر جاده این شهر به باجگیران و ترکمنستان قرار دارد. شرایط مطلوب آب و هوایی، عوارض طبیعی آبشار و رودخانه دائمی، سرسبزی و چشم‌اندازهای زیبا، سبب جلب طبیعت گردان و دوستداران جاذبه‌های طبیعی به این مکان شده است.
در روزهای اولیه سال جدید انتشار فیلمی از قطع درختان در منطقه شارک باجگیران در فضای مجازی اعتراضات شدید مردم قوچان و منطقه باجگیران و همچنین طبیعت دوستان را به همراه داشت. تغییر چهره این منطقه با قطع درختان آن که با عنوان هرس صورت گرفته است زیبایی‌های این تفرجگاه را به منظره‌ای همچون بیابانی با درختان سربریده تبدیل کرده است.
این فاجعه زیست محیطی که انسان مسبب اصلی آن است موجب پیگیری خبرنگار ایرنا از مسوولان ذی‌ربط شد تا دلیل اصلی آن مشخص شود.
هرس درختان منطقه شارک باجگیران بیشتر شبیه نابودی آنان است
سرپرست بخشداری باجگیران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: منطقه شارک و باغچه از قدیم محل تفرجگاه و گردشگری اهالی منطقه و مردم قوچان بوده است که البته طبق شنیده‌ها از اهالی، این منطقه ملک شخصی بوده است اما سالیان زیادی منطقه را رها کرده بوده‌اند.
ابوالقاسم جوادی با بیان این که صحبت‌هایی در خصوص ایجاد مکان گردشگری توسط یکی از مالکان آن منطقه در باغچه شارک شنیده شده است افزود: تاکنون هیچ‌گونه هماهنگی برای قطع درختان با فرمانداری و بخشداری صورت نگرفته است و ما تنها از طریق فضای رسانه و گزارش‌های رسیده از منطقه شارک متوجه قطع درختان شدیم.
وی ادامه داد: متوجه شده‌ایم که جهاد کشاورزی مجوز هرس درختان را صادر کرده است هر چند ما هم از این موضوع ناراحت هستیم و هرس درختان به این شکل و نسبت و با این مدل بیشتر شبیه نابودی درختان بوده است اما برخی از مسوولان می‌گویند سال آینده شاهد رویش مجدد درختان خواهیم بود.
مجوز هرس ۴۰۰ تن درختان برای باغچه شارک صادر شده است
مدیر جهاد کشاورزی قوچان هم در پاسخ به خبرنگار ایرنا در این خصوص گفت: برای صدور مجوز قطع یا هرس درختان در مناطقی خارج از اراضی ملی جهاد کشاورزی از متقاضی، نامه دهیاری یا شورای روستا را اخذ می‌کند که برای هرس درختان منطقه باغچه شارک تأییدیه از شورای روستای امامقلی دریافت شده است.
احمد کنعانی افزود: مجوز به فرد داده نمی‌شود بلکه در پاسخ استعلام منابع طبیعی، مجوز قطع بر اساس تناژ به منابع طبیعی اعلام می‌گردد و مجوز هرس ۴۰۰ تن درخت هم داده شده که طی بازدیدی که کارشناسان انجام داده اند مشخص‌شده هم هرس و هم قطع درخت انجام‌شده است.
وی ادامه داد: معمولاً برای رویش مجدد درختان بید، هرس انجام می‌شود اما برخی افراد فکر می‌کنند هرس درختان این منطقه قطع آنها بوده اما تنها هرس انجام شده است.
مدیر جهاد کشاورزی قوچان با اشاره به این که این شخص در ملک خود هیچ تخلفی انجام نداده است گفت: مجوز برای ملک شخصی داده شده و اگر خارج از آن تخلفی صورت گرفته است باید منابع طبیعی یا مدعی‌العموم در زمینه تصرف اراضی ملی اظهارنظر کند.
کنعانی در خصوص اختلافات ملکی این اراضی افزود: اختلافات ملکی به ما ربطی ندارد، گفته می‌شود این فرد سند دارد ولی این که چه میزان مربوط به این فرد بوده مشخص نیست و باید ثبت‌اسناد یا دادگاه آن را تعیین کنند.
وی تأکید کرد: کارشناسان جهاد کشاورزی برای ارائه مجوز از این منطقه بازدید کردند که بعد از مشخص شدن این مساله که فرد مذکور دارای زمینی در محل است مجوز ارائه شد.
مدیر جهاد کشاورزی قوچان وظیفه نظارت بر چگونگی انجام کار را وظیفه منابع طبیعی دانست و یادآور شد: منابع طبیعی وظیفه دارد منطقه را رصد نماید و اگر این فرد به دنبال مکان گردشگری بوده باید مجوزهای تغییر کاربری اخذ کند.
تجاوز به اراضی ملی و قطع ۳۲ درخت در باغچه شارک قوچان
البته نظر منابع طبیعی با جهاد کشاورزی متفاوت است به طوری‌که رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری قوچان در پاسخ به سؤال خبرنگار ایرنا مبنی بر این که متولی صدور مجوز هرس و قطع درختان و نظارت بر چگونگی انجام آن کدام دستگاه است گفت: منابع طبیعی برای هیچ‌کس مجوز قطع صادر نمی‌کند و متولی صدور مجوز قطع در شهر بر عهده شهرداری و خارج آن در اختیار جهاد کشاورزی است.
امیر زمانی مقدم افزود: هنگام اطلاع از قطع درختان منطقه باغچه شارک بلافاصله موضوع از طریق جهاد کشاورزی پیگیری شد که مشخص شد جهاد مجوز هرس ۴۰۰ تن از درختان منطقه را صادر کرده و منابع طبیعی باید تنها مجوز حمل چوب‌های بریده‌شده را صادر کند.
وی در خصوص تصرف حریم رودخانه و تجاوز به اراضی ملی نیز گفت: مسوولیت بستر رودخانه با آب منطقه ای است که درختی در آنجا قرار نداشته است اما درختانی در حریم رودخانه قطع‌شده است که بر اساس مجوز جهاد کشاورزی نباید این قطع صورت می‌گرفت.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری قوچان با یادآوری این موضوع که این فرد در سال ۹۸ نیز اقدام به قطع درختان حاشیه پل روستای شارک و تجاوز به اراضی کرده بود گفت: در آن زمان شکایتی از این فرد تنظیم و به دادگاه ارائه شد چون هرگونه کت‌زنی بریدن درخت و حتی شاخه زنی در اراضی ملی ممنوع است.
یکی از گزندهایی که به وسیله چوپانان به جنگل می رسد کَت زدن یا پی زدن درخت است. چوپانان فقط از علف جنگل استفاده می کنند و علاقه مند هستند که بر پوشش زنده ٔ خاک جنگل افزوده شود. برای این کار تا می توانند درختان جنگل را می خشکانند تا آفتاب به سطح خاک بتابد و برای خشکانیدن درخت یک حلقه از پوست با تبر می کنند و مانع جریان شیره ٔ نباتی می گردند. این عمل را در گیلان کت زدن و در مازندران پی زدن می نامند.
زمانی مقدم افزود: این پرونده برای ۱۱ هزار و ۹۷۸ مترمربع اراضی ملی و قطع ۳۲ اصله درخت در این اراضی در ۳۰ مرداد ۹۸ تشکیل شده و در آذر ۹۹ حکمی اولیه مبنی بر خلعیت این فرد صادر شده است که با توجه به اعتراض متهم در حال حاضر پرونده در دادگاه تجدیدنظر استان در جریان است.
وی تصریح کرد: طبق مجوز صادرشده از جهاد برای هرس این درختان نمی‌توان به‌صراحت گفت تخلفی انجام‌شده یا نه اما آنچه مشهود است مفاد مجوز توسط این فرد دستخوش تغییر شده به‌طوری‌که به حریم اراضی ملی تجاوز شده و همان‌طور که در فیلم‌ها مشاهده می‌شود قطع از تنه درخت صورت گرفته و تنها درختانی که تنومند بوده و ارزش قطع شدن داشته‌اند از تنه بریده‌شده است.
برخورد جدی با متخلفان احتمالی هرس درختان منطقه شارک
دادستان عمومی و انقلاب قوچان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: گزارش‌های مردمی در خصوص قطع درخت‌های منطقه باغچه شارک به دادستانی رسیده بود که منجر به بازدید از منطقه شد.
حسین ولی‌دخت افزود: در بازدیدها مشخص شد شخصی که یکی از مالکان اراضی بوده مجوزی با عنوان هرس درختان از جهاد کشاورزی قوچان دریافت کرده است که در مجوز به صراحت هرس درختان ملک شخصی به جز درختان حاشیه رودخانه قید شده است.
وی با اشاره به این که در این‌گونه موارد پیرو نظر کارشناسان خواهیم بود ادامه داد: در حال حاضر ادعاها در این زمینه این است که اقدام صورت گرفته نوعی هرس برای جوان‌سازی است و قابل رویش مجدد خواهد بود.
دادستان قوچان گفت: متأسفانه این هرس خیلی از پایین انجام شده و بیشتر شبیه سربریدن درختان است همچنین درصورتی که بستر رودخانه از اراضی ملی باشد و اقدام به هرس یا قطع درختان آن کرده باشند برخورد، جدی خواهد شد.
ولی‌دخت افزود: در مالکیت این اراضی اختلافاتی وجود دارد و شخصی که اقدام به هرس درختان منطقه کرده است تنها بخشی از دفترچه‌های مالکیت را در اختیار داشته و باید مشخص شود که این فرد چگونه مجوز هرس درختان را در این منطقه با این وسعت دریافت کرده است.
حال با توجه به این که شنیده شده منطقه باغچه شارک یک ملک شخصی مربوط به گذشته‌های دور بوده و در حال حاضر این اراضی ۶۰ هکتاری چندین وارث دارد و فرد مدعی مالکیت، تنها یکی از وراث است آیا جهاد کشاورزی قوچان نباید برای صدور مجوز هرس درختان، صحت و سقم مالکیت این فرد را جویا می‌شد و پس از آن مجوز از بین بردن طبیعت زیبای منطقه به بهانه هرس ۴۰۰ تن درخت ریشه‌دار را صادر می‌کرد؟
بر اساس قانون، وزارت جهاد کشاورزی متولی نظارت بر قطع، هرس و هرگونه دخل و تصرف در طبیعت است پس چرا بعد از صدور مجوز هرس، جهاد کشاورزی هیچ‌گونه نظارتی بر نحوه هرس درختان نداشته است تا با هرس درست هم به جوان‌سازی درختان کمک شود و هم طبیعتی به زیبایی باغچه شارک، شبیه قتلگاه درختان منطقه نشود.
با توجه به این که اکثریت درختان این منطقه از کمر هرس شده‌اند چند سال دیگر باید صبر کرد تا طبیعت باغچه شارک که با هرس غیرمتعارف از بین رفته است دوباره به همان منطقه ییلاقی گذشته تبدیل‌شده و سرسبزی گذشته را داشته باشد؟
شهرستان ۱۸۰ هزار نفری قوچان در فاصله ۱۳۷ کیلومتری شمال غربی مشهد قرار دارد.