یکی از مهم ترین مسایلی که باید به آن توجه کرد، تشویق و ترغیب مردم برای آمدن و مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ است زیرا نظام جمهوری اسلامی همواره متکی به مردم است، هرچه مردم بیشتر پای صندوق‌های رای بیایند، پشتوانه نظام محکم‌تر می‌شود و در سطوح بین‌المللی و داخلی کارسازتر و مفیدتر است. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی جنبه های مختلف انتخابات ریاست جمهوری پرداخته اند.
مهمترین محورهای انتخاباتی از نگاه رسانه‌های اعتدالی، اصلاح‌طلب و اصولگرا
رسانه اعتدالی خبر آنلاین در شبانه روز گذشته به بازتاب سخنان حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه در خصوص کاندیداهای حزب اصولگرا و برنامه‌های آنها پرداخت و بر لزوم برگزاری انتخاباتی پرشور، رقابتی و با حضور حداکثری مردم تاکید کرد. رسانه‌های اصلاح طلب نیز در مطالب و گفت وگوهای مختلف ضرورت اعتماد سازی برای مشارکت حداکثری در انتخابات پرداختند و مشکلات پیش‌رو در این امر خطیر را مورد بررسی قرار دادند. برای نمونه روزنامه شرق و همدلی به ترتیب در تیتری های با عنوان مساله‌شناسی کیفیت مشارکت در انتخابات و قهر از صندوق رأی؛ دغدغه مشترک اصولگرا و اصلاح‌طلب این موضوع را مورد کنکاش قرار دادند و همچنین دیگر رسانه‌های اصلاح‌طلب از جمله خبرگزاری ایلنا در تیتری با عنوان جبهه اصلاحات نباید تنها برای گرم کردن تنور انتخابات، نامزد معرفی کند، از زاویه دیگری به این موضوع پرداخت. در این میان روزنامه آرمان ملی از وعده‌های بی اساس برخی نامزدها انتقاد کردند و در تیتری با عنوان انتخابات را چینی و مرغی نکنید! این موضوع را برجسته کرد. رسانه‌های اصولگرا نیز در این بازه زمانی در گفت وگوهای خود ضمن تاکید بر مشارکت حداکثری به مردم نقش به کارشکنی های غرب در انتخابات پرداختند و خبرگزاری فارس در تیتری با عنوان غرب به دنبال تاثیرگذاری در انتخابات ایران است، این موضوع را برجسته ساخت.
رسانه‌های اعتدالی
پایداری‌ها منتظر تصمیم رئیسی
خبرگزاری خبرآنلاین سخنان حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه را بازتاب داد و آورد:
* تنها راه اجماع دو شورای وحدت و شورای ائتلاف، پذیرفتن آقای رئیسی است اگر آقای رئیسی نپذیرد، طبیعتا اجماع روی سایر افراد، تا حدودی سخت و دشوار است.
* طیف‌های مختلف اصولگرایی به واسطه مصداقی چون رئیسی می‌توانند به وحدت برسند.
* ترقی رایزنی با سایر کاندیدها را نفی نمی‌کند و قالیباف، محسن رضایی و لاریجانی را گزینه‌های بعد از رئیسی می‌داند.
* فکر می کنم اصولگرایان بتوانند طی ۱۰ روز آینده به جمع بندی برسند. هر دو شورای وحدت و ائتلاف، سازماندهی‌شان را در سطح کشور، گسترش می‌دهند. شورای وحدت و روحانیت با محوریت تشکل‌های سیاسی و شورای ائتلاف با محوریت تشکل‌های مردمی، تلاش کرده‌اند تا ظرفیت‌های موثر نیروهای انقلابیِ اصولگرا را تجمیع کنند. اگر این دو شورا بهم بپیوندند و متحد شوند می‌توانند ظرفیت کم نظیری به لحاظ سازمان رأی در کشور ایجاد کنند که در نتیجه نهایی انتخابات نیز تعیین کننده است.
*شورای وحدت و شورای ائتلاف باید مکمل هم باشند.
*بیشترین اختلاف نظرات در این دو شورا مربوط به چه مسائلی است؟ اصلا میل به وحدت وجود دارد یا ...؟
* نمی‌توان تکیه صرف به تشکل‌های سیاسی داشت بدین گونه که همه سرمایه‌های اجتماعی را جمع کرد و در عین حال نمی‌توان تکیه صرف به تشکل‌های مردمی داشت و همه سرمایه‌های اجتماعی نیروهای انقلاب را گرد هم جمع کرد. بنابراین اگر هر دو شورا پس از ساماندهی و شکل دهی ظرفیت‌هایشان، به یکدیگر بپیوندند می‌توانند در تقویت سرمایه اجتماعی نیروهای انقلاب و اصولگرا مکمل هم باشند.
*تنها راه اجماع دو شورای اصولگرا کاندیداتوری رئیسی است.
*آقای سعید جلیلی عمدتا در محافل مختلف مورد بحث و بررسی است اما در حدی که آقایان قالیباف، محسن رضایی و لاریجانی مطرح هستند درباره سایر کاندیداها نشنیده‌ام که مطرح باشند.
*طبیعتا کاندیداهای دیگر در حال فعالیت انتخاباتی هستند منتهی آن کاندیداها نیز منتظر تصمیم آقای رئیسی هستند که اگر آقای رئیسی بپذیرند تقریبا برخی از آنها مصمم هستند به نفع او کنار بروند تا در جریان اصولگرایی، تکثر نامزدها وجود نداشته باشد.
*پایداری‌ها نیز با اصولگرایان و هر دو شورا ارتباط دارند منتهی آنها هم منتظر تصمیم رئیسی هستند که اگر آقای رئیسی نپذیرفت آنها روی سایر افراد بتوانند نظراتشان را ارائه دهند و یا روی افرادی که مدنظرشان است تاکید کنند.
* در مجموع نسبت به کاندیدای نظامی، نظر مثبت وجود دارد بنده نظر منفیِ چندان گسترده‌ای در این باره مشاهده نکرده‌ام.
* اصولگرایان نباید از اصلاح‌طلبان غفلت کنند.
*طبیعی است که اصلاح‌طلبان، دارای ریش‌سفیدهایی هستند که هنوز می‌توانند در بین آنها فصل الخطاب باشند و در عین حال امکان اجماع آنها نیز تا حدود زیادی فراهم است از سوی دیگر اصلاح‌طلبان به صورت چراغ خاموش عمل می‌کنند و این موجب غفلت نیروهای انقلابی و اصولگرا از روند فعالیت آنها می‌شود به همین دلیل اصولگرایان بیش از آنکه به رقیب بپردازند مشغول خودشان هستند.
* اصلاح‌طلبان در حال به ثمر رساندن برجام به شیوه‌های گوناگون هستند تا بتوانند این مساله را به نفع جریان خود تمام کنند آن هم با چراغ سبزهایی که احتمالا آمریکایی‌ها نشان دادند بحث مذاکره، نشست وین و غیره در همین راستا باید تحلیل کرد.
* این مساله وجود دارد که اصلاح‌طلبان با یک گشایش اقتصادی از سوی آمریکایی‌ها و تا حدودی کاهش فشار اقتصادی روی مردم از سوی دولت، بتوانند زمینه را برای مطرح کردن نامزد مدنظرشان در انتخابات فراهم کنند که این مساله می‌تواند تاثیر قابل توجهی در آرایش سیاسی و معادلات انتخاباتی داشته باشد.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
مساله‌شناسی کیفیت مشارکت در انتخابات
روزنامه شرق یادداشتی به قلم احسان هوشمند منتشر کرد و نوشت:
*بی‌کاری رشد قابل ملاحظه‌ای داشت و بیش از پیش فضای روانی و افکار عمومی بخش بزرگی از جامعه را نسبت به حضور در انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری کم‌انگیزه و دلسرد کرده است.
* شوربختانه چندان صدای امیدبخش و اطمینان‌بخشی نیز از طرف نهادهای مسوول انتخابات برای تغییر رویه‌های پیشین در برگزاری انتخابات به‌ویژه درباره نظارت استصوابی به گوش نمی‌رسد و افقی برای تغییر رویکردها دیده نمی‌شود و این برداشت در حال انتشار است که بخشی از دست‌اندرکاران نیز میل چندانی برای برگزاری انتخاباتی پرشور و با مشارکت گسترده هم‌وطنان ندارند.
* اگر برای بخش‌هایی از حاکمیت و دولت و مسوولان اصلی کشور، کسب آگاهی از افکار عمومی نیازی اساسی محسوب می‌شود، باید گفت برای دریافت واقع‌بینانه‌تری از رویکرد افکار عمومی درباره انتخابات پیش‌رو انجام مطالعات متنوع، مستمر و فوریِ میدانی، بسیار ضروری است.
*افکارسنجی‌های معمول که توسط چند سازمان افکارسنج صورت می‌گیرد و اطلاعات میدانی و قابل تأملی درباره افکار عمومی در اختیار تصمیم‌گیران و مسئولان کشوری می‌گذارد، یکی از روش‌های تشخیص جهت‌گیری افکار عمومی در نقاط مختلف کشور است.
* افکارسنجی‌های مستمر می‌توانند یکی از اضلاع مهم مساله‌شناسی انتخاباتی باشند و نشان دهند رویکرد اقشار و گروه‌های مختلف اجتماعی و لایه‌های مختلف افکار عمومی درباره انتخابات پیش‌رو هستند.
*مسوولان کشور افزون بر دریافت مطالب از طریق بولتن‌ها و خلاصه گزارش‌های رسانه‌ای بهتر است تا با سفارش انجام مطالعات تحلیل محتوا به مراکز پژوهشی کشور به درک واقع‌بینانه‌تر و کارشناسی‌شده‌تری از رویکرد رسانه‌ها از جمله روزنامه‌ها و مجلات نایل بیایند.
* مهمترین و اساسی‌ترین منبعی که در شرایط کنونی می‌تواند آگاهی عمیق‌تر و چندجانبه‌تر و فرایندمحورتری از مساله‌شناسی کیفیت مشارکت در انتخابات و پیش‌بینی رفتار جمعی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد، تولیدات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است.
*ماهیت ویژه شبکه‌های اجتماعی و مشارکت روزافزون شمار قابل‌توجهی از شهروندان در فضاهای دوطرفه و چندطرفه بحث و گفت‌وگو و انتشار و بازنشر پیام در قالب‌های متنی، صوتی، تصویری، فیلم، موسیقی و... درصورتی‌که بادقت و به‌درستی و به‌صورت حرفه‌ای ارزیابی و تحلیل شود، انعکاسی بااهمیت از افکار عمومی و عوامل مؤثر در جهت‌دهی به افکار عمومی را مشخص می‌کند.
جبهه اصلاحات نباید تنها برای گرم کردن تنور انتخابات، نامزد معرفی کند
خبرگزاری ایلنا به گفت وگو با محمود میرلوحی در عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت پرداخت و نوشت:
* نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان معتقد است اشخاصی که به صحنه می آیند باید هم برند باشند، هم گفتمان اصلاحات را نمایندگی کنند و هم پایگاه رأی داشته باشند که از حضور صرف رأی سازی و تظاهر به مشارکت، موضوع به مشارکت واقعی برسد و فضای شور و هیجان انتخاباتی کافی به وجود آید و فکر می‌کنیم که این امر شدنی است و باید ببینیم اراده‌هایی که در کشور در این قضایا ورود پیدا می‌کنند آیا تغییر محسوسی نسبت به انتخابات ۱۳۹۸ ایجاد خواهند کرد یا همان مسیر و دست فرمان را ادامه می‌دهند.
* کرونا و اتفاقاتی که در سال ۱۳۹۸ رخ داد باعث شد جلسات و نشست‌های اصلاح‌طلبان در همه بخش‌ها از جمله نشست فعالان سیاسی، احزاب و شورای عالی که در گذشته روالی مبنی رصد فضای کشور داشت متوقف شود.
* اصلاحات در شرایط مساعدی است و می‌تواند کارها را در هر دو بخش برای ریاست جمهوری و هم برای شوراها کارها پیش ببرد که در هفته های آینده تصمیماتش بازتاب پیدا کرده و در صحنه تصمیم گیری حاضر می‌شود و برآوردم مثبت است.
* در مساله انتخابات ریاست جمهوری، چالش اصلی این است که آیا شورای نگهبان تصمیم می‌گیرد که اصلاحات تا چه اندازه می‌تواند حضور داشته باشد یا اصلاحات شخصا می‌تواند تصمیم بگیرد چگونه در عرصه حضور داشته باشد که به نظر من ظرف یکی دو هفته آینده تا حدودی روشن خواهد شد.
*طبیعی است که اصلاحات و اراده این جریان این است که خودش بتواند تصمیم را بگیرد و از بیرون به او دیکته نشود ولی متاسفانه سوابق کار هم هست و شورای نگهبان استراتژی را مشخص می‌کند.
* حزب اتحاد ملت از احزاب فعالی است که از سال گذشته هم در شورای مرکزی و هم در دفتر سیاسی خود بدون توقف کار کرده و هنوز همچنان فعال است و برنامه نوشته و به زودی برنامه انتخاباتی ریاست جمهوری را منتشر خواهد کرد و در حال حاضر نیز با نهاد اجماع‌ساز کار می‌کند.
انتخابات را چینی و مرغی نکنید!
روزنامه آرمان ملی یادداشتی به قلم محمد محمودی دبیر سابق پایگاه اطلاع‌رسانی منتشر کرد و نوشت:
*یکی از مهمترین خسارات احمدی‌نژاد از نگاه آیت‌الله هاشمی، نهادینه کردن «ابتذال» در میدان انتخابات بود که به‌شکل ویران‌کننده‌ای کارزارهای انتخاباتی را به‌جای مباحث کارشناسی و «رقابت برنامه‌ها» به صحنه جنـگ «دوقطبی‌های شعاری» و کینه‌ورزانه علیه وحدت ملی کشور تبدیل کرد.
*مهمترین معضل انتخاباتی در کشور، «میراث احمدی‌نژاد» است که به‌شکل دوقطبی‌های کینه‌ورزانه و ضدوحدت ملی درآمده و با برجسته‌سازی انحرافی و اختلاط گمراه‌کننده مسائل مختلف در زمان تبلیغات انتخاباتی، نه‌تنها امکان مباحث استراتژیک و کلان را از کاندیداها می‌گیرد که جامعه را هم به‌گونه‌ای در دیگ جوشان اختلافات غرق می‌کند تا دولت منتخب از همان روز اول انتخاب با بحران تفرقه و ناکارآمدی روبه‌رو باشد.
* مهمترین خطری که انتخابات ۱۴۰۰ را تهدید می‌کند، نه شخص احمدی‌نژاد که «میراث احمدی‌نژاد» است که به شکل ناباورانه‌ای در رسانه ملی و تریبون‌های رسمی کشور ادامه دارد.
*هرگاه به‌نظر اکثریت مردم عمل کردیم به اعتدال نزدیک‌تر شدیم و انقلاب‌مان را به پیش بردیم و هرگاه در جایگاه «خویش‌رأیی» نشستیم و میزان‌مان، رأی ملت نبود از قافله پیشرفت عقب افتادیم و در باتلاق شعارهای پوچ و عوام‌فریبانه گرفتار آمدیم.
قهر از صندوق رأی؛ دغدغه مشترک اصولگرا و اصلاح‌طلب
روزنامه همدلی به تحلیل این گفته که همه جریان‌های سیاسی پیش‌بینی می‌کنند حضور مردم در انتخابات کاهش یابد، پرداخت و نوشت:
* از سال گذشته تاکنون هم جریان اصلاح‌طلب و هم جریان اصولگرا هر دو پیش‌بینی‌هایی درباره کاهش مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری داشتند. هرچند که علت این کاهش مشارکت از نظر این دو جریان سیاسی متفاوت است.
* اصلاح‌طلبان هم نگران تأیید صلاحیت نامزدهای خود هستند و هم دغدغه این را دارند که اگر مردم به پای صندوق‌های رأی نیایند توفیقی در انتخابات پیش‌رو نخواهند داشت.
*برخی بر این باورند که جریان اصلاحات این توان را دارد که در این شرایط هم مردم را به حضور در انتخابات تشویق کند و باعث افزایش مشارکت در انتخابات شود. اما اصلاح‌طلبان با پذیرش این فرض تأکید می‌کنند که این توانایی نیازمند فراهم بودن شرایط است.
* انتخابات رقابتی نباشد، مردم تمایلی نشان نمی‌دهند.
* عده ای از اصلاح‌طلبان بر این باورند که چنانچه چهره‌های شاخص اصلاح‌طلبی تأیید نشود و اصلاح‌طلبان نتوانند کاندیدای مطلوب خود را در میدان رقابت داشته باشند، مشارکت هم طبق پیش‌بینی‌ها کاهش می‌یابد.
* اگر شاهد تغییراتی در جامعه باشیم تا موجبات دگرگونی صحنه سیاسی اجتماعی را فراهم کند، می‌توان امیدواری بیشتری به مشارکت بالا داشت و در مشارکت بالا عمدتاً حسب تجربه سال‌های اخیر، اصلاح‌طلبان دست بالاتری خواهند داشت.
* راهکارهایی که سیاسیون برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات پیش‌رو ارایه می‌دهند، متفاوت است. برخی سخن از بهبود شرایط اقتصادی می‌گویند و برخی هم تأکید دارند که گشایش سیاسی رخ دهد.
*دور شدن تهدیدات خارجی و امنیتی از سر کشور در گرو مشارکت گسترده مردم در انتخابات است. البته این مشارکت دارای لوازمی است که باید از سوی همه گروه‌ها و جناح‌ها رعایت شود.
*علاوه بر عملکرد دولت و نهادهای مختلف که موجب رضایت یا نارضایتی مردم می‌شود، مساله تعضیف اختیارات و جایگاه ریاست جمهوری هم در مشارکت مردم موثر است.
* نگرانی درباره حضور مردم در انتخابات برای همه جدی شده است. در این شرایط اصولگرایان هم ابراز نگرانی می‌کنند چرا که اگر بتوانند پیروز شوند دولت مقبول آنان با مشارکت پایین مردم روی کار آمده در نتیجه در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی خود با پاسخ منفی مردم روبه‌رو می‌شود و دچار چالش‌های فراوان خواهد شد. به‌علاوه ممکن است در سطح بین‌المللی نیز دولت با دردسرهایی رو به‌رو شود.
رسانه‌های اصولگرا
غرب به دنبال تاثیرگذاری در انتخابات ایران است
خبرگزاری فارس به بازتاب سخنان حجت الاسلام رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها پرداخت و نوشت:
* غربی ها به دنبال این هستند که در ایران دولتی روی کار آید که سیاست هایش با غرب همراهی داشته باشد و در مسیر سازش و تعامل با غرب و در راستای منافع غرب حرکت کند.
*یکی از افتخارات نظام جمهوری اسلامی ایران این است که مردم سالاری و همراهی مردم در سرنوشت کشور و مشارکت آنها در سرنوشت سیاسی خودشان یک موضوع اصلی بوده نه یک موضع تشریفاتی.
* مردم ما از ابتدای شکل گیری انقلاب مردم در مورد آینده نظام نظر دادند و در سال های مختلف هم شاهد برگزاری انتخابات های مختلف در کشور بوده ایم که این از افتخارات نظام جمهوری اسلامی است.
* غرب الان علنا تصریح می کند که برای ما مهم است که دولت آینده ایران ادامه دهنده راه برجام باشد به همین دلیل هم الان دارند به دنبال دادن امتیازها و مشوق هایی برای تاثیر در افکار عمومی برای موفقیت دولت های همسو با غرب هستند.
* مشکلات معیشتی مردم موجب شده تا رسانه‌های معاند و دشمنان مردم و نظام به دنبال پمپاژ ناامیدی در میان مردم باشند به همین دلیل همه ما برای بالابردن مشارکت مردم در انتخابات و اینکه مردم در سرنوشت کشور سهیم باشند وظیفه مضاعفی داریم و باید با استفاده از ظرفیت های مختلف به خصوص ظرفیت فضای مجازی در راستای این مهم گام برداریم.
اصلاح‌طلبان چاره‌ای جز ائتلاف ندارند
خبرگزاری مهر به گفت وگو با محمدعلی وکیلی نماینده اصلاح طلب مجلس دهم پرداخت و آورد:
* لاریجانی نیمه اصلاح‌طلب، نیمه‌اعتدالی می‌تواند موضوع ائتلاف در جریان اصلاحات باشد.
* حدود دو ماه به انتخابات ریاست‌جمهوری باقی مانده است اما هنوز هیچکدام از مبانی حضور در انتخابات از سوی جریان اعتدالی و اصلاح‌طلب اعلام نشده است.
*آرایش سیاسی جریان‌های اصلاح طلب و اعتدالی باید حداقل یک سال پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری تعیین می‌شد، این بلاتکلیفی در اردوگاه اصلاح طلبان و اعتدالیون موجب پیچیدگی در اردوگاه اصول گرایان شده است.
* بلاتکلیفی اردوگاه اصلاح طلبان موجب تکثر عجیبی در اردوگاه اصولگرایان شده است. گویا اگر زمین بازی جریان اصلاح طلبی شکل می‌گرفت کمک شایانی به شکل‌گیری زمین بازی اصولگرایان می‌کرد.
* ناروشنی استراتژی انتخاباتی اصلاح طلبان کمک چندانی به اصول گرایان نکرده است بلکه اوضاع آنان را نیز به هم ریخته است.
* شاهد شکل گیری کلونی‌هایی در اردوگاه اصولگرایان هستیم که این کلونی‌ها هر کدام ظرفیت این را دارند که قطبی‌سازی‌های جدیدی را شکل دهند.
* ائتلاف اصلاح طلبان و اعتدالیون فرع بر نحوه حضور در انتخابات است. اگر بنا باشد اصلاح طلبان در انتخابات شرکت کنند تا به مشارکت حداکثری کمک شود، به نظر می‌رسد دستشان آنقدر پر نیست که بتوانند به سراغ روش‌های ناب گرایی و عدم ائتلاف بروند.
* اگر اصلاح طلبان روزی به این نتیجه برسند که حضور نتیجه بخش در انتخابات داشته باشند حتماً ائتلاف یک اصل خواهد بود.
*عدم ائتلاف منجر به حضور سمبلیک اصلاح‌طلبان در انتخابات می‌شود.
* اگر جریان اصلاح طلب به دنبال حضور سمبلیک باشد، عدم ائتلاف معنا دارد اما اگر به دنبال حضور نتیجه بخش باشد، ائتلاف نه تنها با اعتدالیون بلکه ائتلاف با طیفی از اصولگرایان می‌تواند انجام شود.
* حضور لاریجانی در انتخابات مشخص نیست اما آقای لاریجانی می‌تواند موضوع ائتلاف باشد.
* ممکن است آقای لاریجانی حاضر نباشند در این فضای پر ریسک در انتخابات حضور یابند زیرا ممکن است ائتلاف را هم نتیجه بخش ندانند.
* وقتی شرایط به گونه‌ای است که بدنه اصلاح‌طلبی حتی به دنبال انتخاب گزینه از میان اصولگرایان شناسنامه‌دار است، رفتن به سمت گزینه نیمه اصلاح‌طلب، نیمه اعتدالی مثل لاریجانی جواب روشنی دارد.