عبدالرضا رضایی روز دوشنبه در نشست خبری که به صورت آنلاین برگزار شد، افزود: تاکنون ۸۰۰ گونه گیاه دارویی در این استان شناسایی شده و خراسان جنوبی جزو پنج استان برتر کشور از نظر سطح زیرکشت و تولید گیاهان دارویی است که یکی از مزیت‌های مهم استان با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک به عنوان الگوی کشت نیز محسوب می‌شود.
وی گفت: سال گذشته ۵۱۰ فقره پرونده به مبلغ حدود ۳۴۲ میلیارد ریال در حوزه گیاهان دارویی به بانک معرفی شد که عمده این پرونده‌ها در حوزه زعفران بوده و از این میزان ۴۸ پرونده به مبلغ ۴۲ میلیارد ریال مربوطه به گیاهان دارویی است که تاکنون ۱۷ میلیارد ریال جذب شده است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: گیاهان دارویی به ویژه در استان خراسان جنوبی به دلیل سابقه طولانی کشت از اهمیت زیادی برخوردار است و از جمله مهمترین آنها می‌توان به زعفران، زیره سبز، نعنا، خاکشیر، نعنا فلفلی، سیاه دانه، آنغوزه و ریحان اشاره کرد.
وی از کیفیت محصولات گیاهی به عنوان یک مزیت نسبی در استان یاد کرد و گفت: زعفران خراسان جنوبی از لحاظ کیفیت رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده و در زمینه کمی و کیفی تولیدکنندگان برتر کشوری را داریم.
رضایی با بیان اینکه گیاهان دارویی به دو شکل یکساله و نشایی تولید می‌شود گفت: گیاهانی مانند زیره سبز، خاکشیر، زنیان و از این قبیل در زمره گیاهان یکساله و آویشن، اسطخودوس، مریم گلی، گل گاو زبان و زوفا نیز به صورت نشایی قابلیت کشت دارد.
وی افزود: با توجه به کمبود آب، کشت نشایی گیاهان دارویی در دستور کار است و سالانه ۲.۵ میلیون نشا در خراسان جنوبی تولید می‌شود که ظرفیت خوبی برای استان و هم تامین کننده نشا سایر استان‌ها است.
وی بیان کرد: سطح زیرکشت گیاهان دارویی به غیر از زعفران در استان تا سال گذشته پنج هزار و ۶۰۰ هکتار ثبت شده است و گیاهان مرتعی نیز در عرصه‌های وسیع معادل بالای ۱۰۰ هزار هکتار برداشت می‌شود.
رضایی اظهار داشت: خراسان جنوبی در زمینه گیاه خارشتر در چند سال اخیر رتبه نخست را در توسعه کشت این گیاه به صورت زراعی به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به اینکه سال قبل ۲ هزار ۵۰۰ تن گیاه دارویی از این سطح زیرکشت برداشت شد تصریح کرد: با توجه به اهمیت گیاهان دارویی، جهاد کشاورزی استان در زمینه تولید نشا، خرید و توزیع بذر گیاه به ویژه آنغوزه در بسیاری از مراتع بهره‌برداران را مورد حمایت قرار می‌دهد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: سال گذشته ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار ملی هزینه‌ای و تملکی برای توسعه گیاهان دارویی و حدود ۸۰ میلیون تومان یارانه نهال برای خرید نشا و بذر گیاه دارویی در استان هزینه شد.
وی افزود: امسال تمرکز ما بیشتر بر محصولات مزیت‌دار به ویژه گیاهان دارویی، آموزش و ترویجی، توسعه صنایع فراوری و تبدیلی گیاهان دارویی است که با توجه به توسعه گیاهان دارویی برای تکمیل زنجیره تولید آمادگی پرداخت تسهیلات در این زمینه را داریم.
رضایی با بیان اینکه سال گذشته بیشترین میزان حمایت و توجه به گیاهان دارویی را داشتیم گفت: تولید، بازاریابی، فراوری و بسته‌بندی مناسب و صحیح در زمینه توسعه گیاهان دارویی تاثیرگذار است.
وی با اشاره به اجرای طرح ملی توسعه گیاهان دارویی در کشور افزود: گیاهان دارویی ظرفیت بسیار مناسبی برای جایگزین شدن گیاهان آب‌بر با توجه به کمبود منابع آبی در استان است.
وی گفت: کشت گیاه دارویی آلوئه‌ورا به عنوان نخستین گیاه مزیت‌دار در داخل گلخانه به میزان ۲.۷ هکتار در حال انجام است و برای سایر گیاهان نیز می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد.
معاون مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم گفت: در حال حاضر سطح زیرکشت گیاهان دارویی یک ساله در استان سه هزار هکتار با تولید هزار و ۶۰۰ تن در سال است.
غلامرضا دُرّکی افزود: همچنین کشت گیاهان دارویی نشایی از سه سال قبل مورد توجه یژه قرار گرفته به گونه‌ای که به سطح ۵۰ هکتار در استان رسیده است و علاوه بر تامین ۱۰۰ درصد نیاز استان به سایر استان‌ها نیز با مشارکت بخش خصوصی ارسال می‌شود.
وی بیان کرد: در خیلی از عرصه‌های منابع طبیعی با توجه به برداشت بی‌رویه به ویژه برخی محصولات ارزشمند مانند آنغوزه، نیاز بود توجه ویژه‌ای صورت بگیرد لذا برای تامین بذر سهمیه اختصاص دادیم.
معاون مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: همچنین امسال از اعتبار یارانه نهال برای احیای رویشگاه‌های طبیعی بخشی به تامین بذر اختصاص یافت.
وی تصریح کرد: گیاهان دارویی از قدیم در خراسان جنوبی وجود داشته و ظرفیت بسیار خوبی محسوب می‌شود که به دلیل خشکسالی سنوات گذشته دچار آسیب شد اما تنوع گیاهان دارویی به عنوان یک قابلیت مهم باید در استان حفظ شود.
درکی گفت: به ویژه در سال‌هایی مانند امسال که شاهد خشکسالی و کاهش شدید بارندگی‌ها هستیم برداشت‌ها باید به صورت علمی و کارشناسی باشد در غیر این صورت برداشت بی‌رویه و غیرمنطقی باعث از بین رفتن گیاهان می‌شود.
وی یادآور شد: با توجه به ارزشمندی برخی محصولات مانند آنغوزه، خطر برداشت نامناسب از جمله تیغ زدن، این گیاه را تهدید می‌کند که در این زمینه حمایت‌های جهاد کشاورزی را داریم.
معاون مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: تاکنون ۲۰ گونه مزیت‌دار گیاه دارویی با توجه به شرایط اقلیمی، زیرساختی و درآمدزایی در استان شناسایی شده است و حمایت‌ها را به این سمت برده‌ایم.
وی افزود: همچنین در زمینه فراوری و صادرات گیاهان دارویی ۶ طرح فراوری و تکمیلی در استان به وزارتخانه ابلاغ شده و منتشر تامین تسهیلات هستیم و نخستین متقاضی فراوری آنغوزه را در استان داریم.
وی از ساماندهی خرده تولیدهای گیاهان دارویی خبر داد و گفت: طرح بارانداز گیاهان دارویی در استان تهیه شده و به دنبال دریافت مجوز هستیم که در کنار آن بسته‌بندی، اصالت‌دهی و فراوری گیاهان دارویی مورد تاکید قرار دارد و نیازمند همکاری دستگاه‌های اجرایی هستیم.