آبشخورهایی که جان می دادند؛ هم اینک جان می گیرند
کل و بزهای کوهی که به دلیل بروز خشکسالی عمیق امسال با تنی خسته و تشنه برای رسیدن و نوشیدن جرعه آبی به پایین کوه های اطراف و آبشخورهای موجود در منطقه می آیند اما در چشم به هم زدنی به دلیل آلوده بودن این آبشخورها دچار بیماری فلج کننده و مرگبار طاعون می شوند و یکی پس از دیگری جان می دهند.
برخی ها نیز با تن رنجور و نیمه جان درگوشه و زیر سنگ لاخ ها و کوه های اطراف افتاده اند و آماده جان دادن هستند.
آمار دقیقی از شمار تلفات گونه های کل و بز در سطح منطقه مشخص نیست؛ مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان لارستان در این باره گفت: با اقدامات پیشگیرانه و کنترلی، بیماری به مناطق حفاظت شده از جمله منطقه هرمود که مامن و زیستگاه اصلی کل و بزهای کوهی است، نرسیده است.
خدانظر انصاری در گفت وگو با ایرنا معتقد است که با توجه به خشکسالی و کاهش محسوس بارندگی ها و کمبود شدید منابع آبی برخی از کل وبز های خارج از مناطق حفاظت شده که بر اثر تشنگی به کوه ها و تپه های پایین می آیند و به دلیل استفاده مشترک با دام های اهلی از آبشخورهای نزدیک زیستگاه وحوش به بیماری مبتلا می شوند.
وی یادآور شد: بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک مشهور به ppr نوعی بیماری ویروسی بوده که در ایران شایع است و سالانه تلفات زیادی را در بین حیات وحش به خصوص کل و بز دارد.
این بیماری با شروع ناگهانی تب، ریزش ترشحات از چشم و بینی، زخم دهان، تنگی نفس، اسهال بدبو و سرفه بروز می‌کند و دام مبتلا به شدت لاغر شده و تلف می‌شود.
انصاری با بیان اینکه این بیماری از طریق دام های اهلی به وحوش منتقل می شود، گفت: هم اینک در بخش هایی از منطقه درز و سایبان که آزاد و خارج از مناطق چهارگانه محیط زیست است، بیماری مشاهده شده و موجب تلفاتی در گونه کل و بز شده است.
وی با تاکید بر اینکه با اقدامات پیشگیرانه تاکنون هیچ موردی از این بیماری در منطقه حفاظت شده هرمود مشاهده نشده است، اظهار داشت: پایش روزانه ،لایه روبی و ضد عفونی، پر کردن آبشخورها ، ممنوعیت و جلوگیری از ورود هرگونه دام اهلی به منطقه خفاظت شده هرمود از جمله اقدامات و تمهیدات لازم برای کنترل و پیشگیری از ورد بیماری به مناطق حفاظت شده است.
انصاری یادآور شد: همچنین با توجه به همکاری و مشارکت اداره دامپزشکی لارستان مبنی بر واکسینه کردن دام ها تمامی دامهای اهلی داخل وحاشیه منطقه حفاظت شده هرمود نیز واکسینه شده اند.
به گفته وی، پیش از این، برخی نیک اندیشان و انجمن سبزاندیشان منطقه خور لارستان تاکنون اقدام به ساخت ۱۴ مورد آبشخور در اطراف و نزدیکی منطقه حفاظت شده هرمود کرده اند.
تعداد قوچ و میش منطقه حفاظت شده هرمود بر اساس سرشماری که آبان ماه امسال انجام شد، یک هزار و ۱۱۹ راس و شمار کل و بز وحشی در این منطقه ۷۷۴ و جبیر نیز ۵۴۳ راس است.
منطقه حفاظت شده هرمود با ۲۱۰هزار هکتار مهمترین زیستگاه قوچ لارستان مشهور به قوچ مینیاتوری، جبیر، کل وبز و پرندگانی نظیر هوبره ، انواع پرندگان شکاری و گربه های وحشی در جنوب شرقی استان فارس است
وی گفت: ورود بیماری طاعون(PPR) به منطقه لارستان در نمونه ارجاعی از سوی اداره محیط زیست لارستان و در آزمایشگاه مرکزی دامپزشکی استان فارس نیز تایید شده است و با وجود پوشش بالای ۹۰درصدی واکسیناسیون در دامهای اهلی اطراف مناطق حفاظت شده اما همچنان شاهد شیوع این بیماری مهلک در حیات وحش هستیم.
انصری اظهار داشت: وسعت زیاد منطقه حفاظت شده که بین استان فارس و هرمزگان واقع شده است، ورود دامهای عشایری غیر مجاز به منطقه بدون مجوز و سکونت در مجاورت آبشخورهای حیات وحش ، عدم همکاری تعداد معدودی از دامداران برای واکسیناسیون رایگان دامهای روستایی بر علیه بیماری PPR، وجود خشکسالی کم سابقه در منطقه که خود باعث سرازیر شدن دامهای وحشی به دامنه کوه به منظور یافتن آب و علوفه می شود از جمله دلایل بروز و شیوع این ویروس در بین وحوش است.
مدیر اداره دامپزشکی لارستان نیز گفت: تمامی اقدام ها ، تمهیدات و فعالیت های لازم برای کنترل و جلوگیری از شیوع این بیماری در سطح منطقه انجام شده است.
سروش اسدی در این زمینه به ایرنا گفت: از زمان شناسایی و شیوع بیماری و در کمترین زمان ممکن با همکاری بسیاری از دامداران در سطح منطقه عملیات گسترده واکسن علیه بیماری آغاز شد.
وی بیان کرد: طی حدود دو هفته گذشته بالای ۹۰ درصد و بیش از ۲۰۰ هزار راس دام در سطح مناطق مختلف لارستان واکسینه شدند.
اسدی اضافه کرد: شیوع بیماری در حیوانات و دام های اهلی به ویژه در میان بز و گوسفند بالاست و با توجه به مسری بودن و شیوع گسترده در صورت کوتاهی و غفلت در واکسینه شدن تمامی حیوانات و دام هی اهلی امکان بروز به حیات وحش نیز وجود دارد.
وی دلیل بروز و شیوع این بیماری در میان وحوش و در برخی مناطق روستایی و کوه های اطراف را ناشی از وجود آبشخورهای مشترک دانست.
اسدی معتقد است که خشکسالی و سرازیر شدن برخی وحوش به دامنه های پایین وه ها و اطراف مناطق روستایی برای یافتن آب و خوراک و تماس با حیوانات اهلی و استفاده مشترک از آبشخورهای موجود در منطقه علت اصلی شیوع بیماری در بین حیات حش و کل و بزهای کوهی در منطقه است.
لارستان در جنوب استان فارس واقع است که لار مرکز آن با شیراز حدود ۳۸۰ کیلومتر فاصله دارد.