به گزارش ایرنا استان خراسان جنوبی با وجود اینکه در منطقه کویری واقع شده، در بخش کشاورزی از ظرفیت‌های مناسبی برخوردار است که در صورت توجه و حمایت، می‌تواند موجب نگهداشت جمعیت در منطقه، تامین بخشی از نیاز غذایی منطقه و اشتغال پایدار شود.
در زمینه اهمیت وافر این موضوع همین بس که ۴۱ درصد جمعیت استان خراسان جنوبی ساکن روستاها و ۳۳ درصد جمعیت شاغل استان نیز در بخش کشاورزی مشغول به‌کار هستند.
بر همین اساس رشد و توسعه همه جانبه روستاها، همواره یکی از محورهای اساسی و دغدغه‌های اصلی جهاد کشاورزی استان بوده و هست.
در این راستا هر سال اعتباراتی از محل بودجه سنواتی و در قالب اعتبارات عمرانی و تسهیلات بانکی به این سازمان ابلاغ می‌شود که برای توسعه پایدار بخش کشاورزی با اولویت برنامه‌ها و اقدامات اجرایی در روستاها هزینه می‌شود.
ضمن اینکه توجه به موقعیت استراتژیک روستاها، جمعیت ساکن و غیر ساکن روستاها، درصد توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی روستاها، پتانسیل روستا در زیربخش‌های مختلف بخش کشاورزی و سایر همواره از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تعیین اولویت‌های اجرایی این نهاد مردم مدار بوده است.
پرداخت تسهیلات اعطایی در بخش کشاورزی از جمله توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، آب و خاک، گلخانه، دامپروری، صنایع تبدیلی و تکمیلی، شیلات و آبزیان و سایر در دولت تدبیر و امید سبب شد میزان ایجاد و تثبیت اشتغال از محل این تسهیلات از چهار هزار و ۵۲۶ نفر در سال ۹۲ به ۱۱ هزار و ۸۷۰ نفر در سال ۹۹ افزایش یابد.
وزیر جهاد کشاورزی مهر سال ۹۹ در سفر به خراسان جنوبی گفت: مقرر شد تا پایان دولت ۴۵۰ میلیارد تومان تسهیلات کم‌بهره در اختیار متقاضیان طرح‌های مختلف بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی قرار گیرد که تاکنون ۱۰۰ میلیارد تخصیص یافته است.
کاظم خاوازی افزود: این تسهیلات در بخش گلخانه ۲۰۰ میلیارد تومان، طرح‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی ۱۰۰ میلیارد تومان، گیاهان دارویی ۵۰ میلیارد تومان و دام و طیور ۱۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
مدیر امور سرمایه‌گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم گفت: سال ۹۹ از محل منابع مختلف ۳۸۰ میلیارد و ۲۹۷ میلیون تومان تسهیلات در بخش کشاورزی استان پرداخت شد که نسبت به سال قبل آن ۲۳۷ درصد رشد داشته است.
مهدی فرجامی فرد افزود: این تسهیلات از محل ۱۲ ردیف تسهیلاتی به متقاضیان و کشاورزان استان پرداخت شده در حالی که مجموع تسهیلاتی پرداختی سال ۹۸، ۱۶۰ میلیارد تومان بوده است.
وی بیان کرد: سال گذشته ۱۲ هزار و ۳۵۷ پرونده برای دریافت تسهیلات به بانک‌های عامل معرفی و منجر به پرداخت تسهیلات شد در حالیکه مجموع پرونده‌های معرفی شده بیش از این تعداد است.
مدیر امور سرمایه‌گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اعلام اینکه میزان تسهیلات پرداختی به متقاضیان احداث گلخانه ۷۳۲ درصد افزایش دارد گفت: سال گذشته ۱۰۲ میلیارد و ۴۲۴ میلیون تومان تسهیلات در این حوزه پرداخت شده در حالی که مجموع تسهیلات سال ماقبل ۱۴ میلیارد تومان بوده است.
وی تصریح کرد: در تسهیلات اشتغال پایدار روستایی و عشایری سهم بخش کشاورزی ۴۵ درصد بود در حالی که حدود ۷۵ درصد تسهیلات استان در این حوزه به ویژه دام پرداخت شده است.
فرجامی فرد گفت: پارسال نیز در زمینه تسهیلات اشتغال پایدار روستایی و عشایری عدد کمی یعنی ۵۵ میلیارد تومان به صندوق کارآفرینی امید اختصاص یافت و تسهیلات اختصاصی به لحاظ تورم موجود در کشور بیشتر تکمیلی بوده است.
وی افزود: صندوق توسعه ملی مجوز داد تا ۴۰ درصد تسهیلات اشتغال پایدار برای طرح‌هایی که تا ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته اما به علت تورم طرح کامل نشده است، اختصاص یابد.
مدیر امور سرمایه‌گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تصریح کرد: برای امسال نیز ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در استان پیش بینی شده است که چند روز گذشته ۵۰ میلیارد تومان تسهیلات برای توسعه مکانیزاسیون کشاورزی به استان ابلاغ شد.
افزایش سطح زیرکشت محصولات باغی
بنا بر اعلام سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سطح زیرکشت باغی استان ( به غیر از زعفران) در سال ۹۲ معادل ۵۹ هزار و ۷۸۸ هکتار بود که این میزان در سال ۹۹ به ۷۱ هزار و ۳۸۱ هکتار رسیده است.
همچنین سطح زیرکشت بارور باغی از ۴۸ هزار و ۶۴۸ هکتار در سال ۹۲ به ۵۶ هزار و ۵۲۴ هکتار افزایش یافته و شاهد ارتقای میانگین تولید در بخش باغبانی از ۲ هزار و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار به ۲ هزار و ۶۷۱ کیلوگرم در هکتار هستیم.
در این مدت سطح زیرکشت زعفران از ۴۷.۶ هکتار به ۸۰ هکتار و سطح زیرکشت افزایش اما سطح زیرکشت محصولات زراعی از ۸۴ هزار و ۱۲۰ هکتار به ۷۲ هزار و ۷۱۰ هکتار کاهش یافت زیرا افزایش عملکرد در واحد سطح یکی از اولویت‌های این سازمان بود که منجر شد علیرغم کاهش سطح زیرکشت اما میزان تولیدات این بخش از ۴۲۰.۸ هزار تن به ۶۶۹.۵ هزار تن افزایش یابد.
از طرفی ارتقای میانگین تولید در بخش زراعت از پنج هزار و ۲ کیلوگرم در هکتار به ۹ هزار و ۲۰۷ کیلوگرم در هکتار نیز رقم قابل توجهی است که با برنامه‌ریزی صحیح و کارشناسی در خراسان جنوبی محقق شده است.
افزایش بهره‌وری مصرف آب در کشاورزی
بنابر آمار رسمی حدود ۹۰ درصد طرح‌های آبیاری نوین استان خراسان جنوبی در سال‌های اخیر اجرا شده است به گونه‌ای که سال ۹۵ یک هزار و ۵۲۵ هکتار، سال ۹۶ حدود هفت هزار و ۲۹ هکتار و سال ۹۷، هفت هزار و ۴۷ هکتار از اراضی کشاورزی استان مجهز به سامانه آبیاری نوین شد.
این رشد جهشی در سال گذشته و امسال نیز تداوم داشته و از سال ۹۳ تاکنون بیش از ۳۳۶ میلیارد و ۱۶۴ میلیون تومان اعتبار برای اجرای سامانه‌های آبیاری نوین در استان خراسان جنوبی تصویب شد که ۱۹۲ میلیارد و ۴۵۹ میلیون تومان تخصیص داده شده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: افزایش بهره‌وری آب کشاورزی از اهداف مهم وزارت جهاد است که در این زمینه طی سال‌های اخیر با بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری در استان ۱۱۴ میلیون مترمکعب آب صرفه‌جویی شده است.
غلامرضا قوسی افزود: راندمان آبیاری از ۴۰.۰۶ درصد در سال ۹۲ به ۴۸.۳۵ درصد افزایش و اجرای سیستم‌های آبیاری نوین از ۳۶۳.۶۵ هکتار در این مدت به چهار هزار و ۵۰۰ هکتار افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: تاکنون با احتساب پروژه‌های در دست اجرا حدود ۳۶ هزار هکتار از اراضی استان به سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شده است که یک سوم اراضی مستعد را شامل می‌شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه مطالعات ۲۰ هزار هکتار از اراضی استان نیز انجام شده و آماده اجرا است گفت: سال گذشته سه هزار و ۷۰۰ هکتار آبیاری نوین در استان اجرا شده و هشت هزار و ۵۰۰ هکتار نیز در دست اجرا است.
وی مجموع اراضی آبی این استان را ۱۴۱ هزار هکتار اعلام کرد و گفت: امکان اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در بیش از ۸۰ درصد این اراضی وجود دارد و در مابقی به دلیل نبود کیفیت آب، خاک یا سایر موارد، امکان اجرا وجود ندارد.
قوسی بیان کرد: تأمین امنیت و سلامت غذایی و نیل به خودکفایی در محصولات اساسی و راهبردی با انجام اقداماتی نظیر توسعه کشاورزی حفاظتی، توسعه کشت نشائی، به نژادی و به زراعی، تولید و تأمین و به کارگیری ارقام مقاوم، خوداتکایی در تولید بذر و نهال و توسعه کشت محصولات سالم و ارگانیک از دیگر اهداف وزارت جهاد و سازمان در سال‌های اخیر بوده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: در این رابطه عملکرد محصول گندم در استان از ۲ هزار و ۳۶۲ کیلوگرم در هکتار به سه هزار و ۵۴۴ کیلوگرم در هکتار و محصول جو از ۲ هزار و ۶۷۶ کیلوگرم در هکتار به سه هزار و ۲۵۰ کیلوگرم افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: همچنین میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان از چهار هزار و ۴۶۵ تن به ۲۰ هزار و ۴۳ تن، میزان خرید توافقی زعفران از کشاورزان از هزار کیلوگرم به سه هزار و ۲۰۰ کیلو و خرید توافقی زرشک که ابتدای دولت تدبیر و امید صفر بود سال گذشته به ۸۰۰ کیلوگرم رسیده است.
قوسی با اشاره به افزایش تولیدات دام و طیور در دولت تدبیر و امید گفت: تولید شیر از ۱۰۸ هزار و ۸۲۰ تن در ابتدای دولت تدبیر و امید اکنون به ۱۲۷ هزار و ۲۷۰ تن، تولید گوشت سفید( مرغ) از ۴۹ هزار و ۳۰۷ تن به ۵۸ هزار و ۳۰۰ تن، تولید تخم مرغ از ۱۰ هزار و ۹۲۸ تن به ۲۱ هزار تن و تولید گوشت سفید (ماهی) از ۹۰۵ تن به هزار و ۴۷۹ تن افزایش یافته است.
توسعه فعالیت‌های شیلات و آبزیان
وی از توسعه فعالیت‌های شیلات و آبزیان در استان خبر داد و گفت: تولید ماهیان گرمابی از ۵۵۵ تن در ابتدای فعالیت دولت به هزار و ۴۳۶ تن و ماهیان زینتی از ۸۳۰ قطعه به هزار و ۲۰۰ قطعه در حال حاضر افزایش یافته اما میزان تولید ماهیان سردآبی مقداری با کاهش مواجه شده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی عنوان کرد: در این بازه زمانی ۷۴۷ استخر دو منظوره با ظرفیت فعال هزار و ۱۹۰ تن تولید ماهیان سرد آبی و گرم آبی در استان تجهیز شده است.
وی حمایت و گسترش صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی و صندوق‌های خرد زنان روستایی و عشایری را از دیگر اهداف و برنامه‌های سازمان جهاد کشاورزی در دولت تدبیر و امید برشمرد.
وی افزود: تعداد اعضای حقیقی و حقوقی صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی از ۷۰ هزار و ۳۶۶ نفر در ابتدای دولت به ۸۷ هزار و ۸۳۷ نفر و سرمایه ثبتی از ۳۹۰ میلیارد ریال به بیش از ۸۰۹ میلیارد ریال در حال حاضر رسیده است.
قوسی ادامه داد: همچنین تعداد صندوق‌های اعتباری خرد زنان روستایی و عشایری استان از ۸۹ مورد در ابتدای دولت تدبیر و امید اکنون به ۲۳۰ مورد افزایش یافته که رقم قابل توجهی است.
وی بیان کرد: ردیابی، شناسایی و کنترل عوامل خسارت زای گیاهی قرنطینه‌ای از ۱۸ هزار هکتار در سال ۹۲ به ۵۵ هزار هکتار در سال ۹۹ رسیده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی افزایش ضریب مکانیزاسیون بخش کشاورزی از ۰.۹۰ درصد به ۲.۱۱ درصد، افزایش جذب مواد خام از ۱۰ هزار تن به ۹۲ هزار تن و کاهش ضایعات از یکهزار تن به ۳۵ هزار تن از دیگر اقدامات مهمی است که در دولت تدبیر و امید محقق شده است.
وی با اشاره به اهم استعدادها و مزیت‌های کشاورزی استان یادآور شد: خراسان جنوبی رتبه نخست تعداد شرکت‌های سهامی زراعی، رتبه نخست تعداد قنوات، رتبه اول کشور در تولید زرشک، رتبه اول در تولید عناب، رتبه دوم کشور در تولید زعفران و رتبه چهارم کشور در تولید پنبه را به خود اختصاص داده است.
قوسی ادامه داد: همچنین دارا بودن رتبه پنجم کشور در تولید پسته و گل نرگس، رتبه هشتم در تولید انار و بادام، داشتن ۲۰ درصد جمعیت شتر و وجود چرخه کامل تولید گوشت مرغ در استان از دیگر مزیت‌های بخش کشاورزی محسوب می‌شود.
احیا و مرمت بیش از ۴ هزار رشته قنات
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم از احیا و مرمت چهار هزار و ۱۴۰ رشته قنات در استان خبر داد و گفت: استان خراسان جنوبی دارای رتبه دوم تعداد قنوات در سطح ایران و جهان است.
محمدحسن غلامی افزود: اگر چه قنوات این استان در اثر حفر و استخراج بی رویه آب از چاه‌های عمیق و نیمه عمیق و حوادث غیر مترقبه نظیر سیل، زلزله و مهمتر از همه خشکسالی‌های طولانی مدت دچار خسارت‌های فراوانی شده ولی با این وصف هم اکنون بیش از ۶ هزار و ۵۲۵ رشته قنات در این استان با آبدهی متوسط هر رشته حدود ۱.۵ لیتر در ثانیه جریان دارد.
وی با بیان اینکه این قنوات حدود ۲۵ درصد آب مورد نیاز کشاورزی و شرب استان را تامین می‌کند اظهار داشت: سال گذشته ۲۰۰ رشته قنات در استان احیا و بازسازی شد که برای این منظور ۲۵ میلیارد و ۱۵۷ میلیون تومان از محل اعتبارات ملی و استانی به استان اختصاص یافته بود.