اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۲۳ فروردین با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که هشت مسوول و سه نهاد ایرانی را به ادعای واهی نقض حقوق بشر به فهرست تحریم‌های خود اضافه کرده است. در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای شورای اروپا منتشر شده، آمده است که این تحریم ها در ارتباط با نا آرامی‌های آبان ۱۳۹۸ در ایران صورت گرفته است.
به دنبال این اقدام، «کارلوس کوشتانهوس» سفیر پرتغال در ایران در مقام ریاست دوره ای اتحادیه اروپا از سوی دستیار وزیر و مدیرکل غرب اروپا به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران به اقدام غیرقانونی اتحادیه اروپا به او اعلام شد.
اقدام غیرقانونی اروپا تنها چند روز پس از آن صورت می‌گیرد که تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز هدف عملیات خرابکارانه رژیم صهیونیستی قرار گرفت ومقام‌های اروپایی در محکوم کردن این اقدام تروریستی تعلل ورزیدند. حتی «پیتر استانو» سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا با نادیده گرفتن عامل خرابکاری تروریستی در سایت هسته‌ای نطنز مدعی شد که تصمیم ایران برای تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد مخالف روح مذاکرات جاری در وین است. او بدون اشاره به اینکه متحد آنها در خاورمیانه، مسوول حمله تروریستی به سایت هسته‌ای نطنز است که می‌توانست آثار انسانی و زیست محیطی هولناکی هم داشته باشد، ادعا کرد که برای تصمیم ایران توجیه غیرنظامی معقولی وجود ندارد.
اروپا و سراشیبی انفعال
خروج غیرقانونی و یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۹۷، اروپا به عنوان طرف دیگر برجام را در معرض چالشی جدی قرار داد. به رغم تاکید چندین و چندباره ناظران بین‌المللی سازمان انرژی اتمی بر راستی‌آزمایی پایبندی به تعهدات مندرج در برجام از سوی ایران، ولی خروج آمریکا از برجام، اروپاییان را به سمت اتخاذ اقدامی جدی و عملی برای حفاظت از توافق هسته‌ای وانداشت. هیچیک از تدابیر اتخاذ شده برای برقراری سازوکارهای مالی مشترک برای تسهیل مبادلات مالی ایران به مرحله عملیاتی نرسید.
انتظارات برآورده نشده ایران از اروپا بخاطر بی‌عملی در محافظت از برجام و حفظ حقوق هسته‌ای ایران، به نوعی تسلیم این اتحادیه بین‌المللی در برابر آمریکا را به تصویر کشید. اروپاییان برای پرهیز از هزینه‌های ناشی از مواجهه با تحریم‌های آمریکا، نه تنها تعهدات برجامی خود را در برابر ایران به انجام نرساندند، بلکه در مواردی همراهی قابل توجهی را با زیاده‌خواهی‌های واشنگتن نشان دادند. نتیجه این روند، تشدید فشارهای تحریمی سنگین علیه مردم کشورمان آن هم در شرایطی بود که شیوع کرونا و نیاز مبرم به دارو، مساله تحریم‌ها را بیش از پیش به مسائل حقوق بشری گره زد.محدودیت‌های ایجاد شده درحوزه نقل و انتقال مالی، همه جنبه‌های اقتصادی از جمله تامین غذایی و دارویی را در کشورمان با مشکلاتی جدی مواجه کرد و اروپا همچنان نظاره گر این فشارها بود.
ناتوانی در اجرای تعهدات برجامی و تسلیم در برابر فشارهای آمریکا طی دست کم ۲ سال و نیم گذشته، از اروپا تصویر مجموعه ضعیفی را ارائه کرد که دیگر مانند گذشته نمی‌تواند به عنوان بازیگری مستقل، مناسبات بین‌المللی را از کنشگری فعالانه و پویای خود متاثر کند. این همان نکته‌ای است که وزیر امور خارجه کشورمان بعد از دیدار اخیر با همتای روس خود در تهران در هفته گذشته مورد اشاره قرار داد.
اروپا کم کم موضوعیت خود در روابط بین‌الملل را از دست می‌دهد
«محمدجواد ظریف» در مورد اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تحریم تعدادی از مسوولان ایرانی و نوع واکنش تهران به این اقدام تاکید کرد: اتحادیه اروپا در سال های گذشته با ناتوانی در اجرای تعهدات برجامی خود و با تسلیم شدن در برابر فشارهای آمریکا نشان داده است که کم کم دارد موضوعیت خود را در روابط بین الملل از دست می دهد.
ظریف افزود: امروز هم به جای اینکه اروپایی ها اقدام آمریکایی ها برای تهدید تروریستی علیه امنیت غذایی و دارویی بیش از ۸۲ میلیون ایرانی را محکوم کند، به جای اینکه علیه اتفاق صورت گرفته در پایگاه غنی سازی ایران اقدام کنند جایی که تحت نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است در حد اظهار نظر خیلی نرم از این موضوعات عبور می کنند و همزمان علیه مقامات نظامی ایران اقدام می کنند. این اتفاقات باعث می شود که اتحادیه اروپا به دنیا ثابت کند که جایگاهی در دنیا ندارد و این اتحادیه در واقع نه تنها دنباله رو سیاست های آمریکا است بلکه دنباله‌رو تندترین گروه‌های داخل آمریکا و رژیم صهیونیستی است و این به نظرم برای اروپا بسیار جای شرمندگی دارد.
روی کارآمدن دولت دموکرات در آمریکا و ناگزیری واشنگتن از طی مسیر دیپلماتیک در مورد برجام، اکنون مورد مخالفت و نگرانی جدی رژیم صهیونیستی و نیروهای تندرو در آمریکا است. در چنین شرایطی اقدام اروپا در کم توجهی به عملیات تروریستی در نطنز و به جای آن طولانی‌تر کردن فهرست تحریم شخصیت‌ها و نهادهای ایرانی، بازی اروپا در زمین جریاناتی است که با هدف توقف روند دیپلماتیک، در مسیر مذاکرات برای رفع تحریم‌ها سنگ‌اندازی می‌کنند.