«کوروش احمدی» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره تاثیر اقدام تروریستی در مجتمع هسته‌ای نطنز بر مذاکرات هسته‌ای گفت: من فکر نمی‌کنم طراحی این اقدامی تروریستی از ابتدا با هدف اثرگذاری بر مذاکراتی که هم‌اکنون در وین در حال انجام است، بوده باشد. اقدام تروریستی در نطنز را باید در چارچوب تلاش‌های تخریبی و خرابکارانه معمول اسرائیل مورد ارزیابی قرار داد.
وی اظهار داشت: در تیر ماه سال گذشته نیز اتفاق مشابهی در نطنز رخ داد و بخشی از مجتمع آسیب دید. در آن زمان، بحث مذاکرات و بازگشت آمریکا به برجام اصلا مطرح نبود. قبل و بعد از آن نیز اسرائیل اقدامات خرابکارانه دیگری در مراکز مختلف هسته‌ای ایران داشته است.
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل درباره اهداف خرابکارانه اسرائیل گفت: سیاست اسرائیل خرابکاری در صنعت هسته‌ای ایران، ایجاد شکاف در درون نظام سیاسی، جوسازی در فضای بین‌المللی علیه ایران و در این مقطع زمانی تخریب فضای مذاکراتی با هدف عدم رفع تحریم‌ها است.
حادثه نطنز، اتفاقی نبود که ظرف چند روز تدارک شده باشد
احمدی با بیان اینکه حادثه‌ای که در نطنز رخ داد، اتفاقی نبود که ظرف چند روز تدارک شده باشد، خاطرنشان کرد: زمینه‌سازی انجام چنین اقداماتی نیازمند چندین سال کار است. اما این امکان وجود دارد که اسرائیل وقوع این حادثه را جلو انداخته یا زمانش را به گونه‌ای تنظیم کرده که همزمان با مذاکرات در وین انجام شود.
وی با اشاره به مخالفت اسرائیل با هرگونه توافق میان ایران و آمریکا و سایر قدرت‌ها ابراز داشت: اسرائیل از سال ۲۰۱۵ که توافق برجام میان ایران و گروه ۱+۵ حاصل شد و همچنین قبل و بعد از آن، مخالف برجام یا هر تفاهم بین‌المللی و توافق ایران و آمریکا در زمینه‌های مختلف به ویژه هسته‌ای که منجر به لغو تحریم‌ها شود، بوده است.
این دیپلمات پیشین با بیان اینکه دستیابی به توافق برجام موجب درگیری‌های زیادی میان نتانیاهو و اوباما شد، عنوان کرد: در زمان ترامپ، اسرائیلی‌ها از تشویق‌کنندگان آمریکا برای انجام هر اقدام ضد ایرانی به ویژه خروج از برجام بودند اما با ریاست جمهوری بایدن و مطرح شدن امکان بازگشت ایالات متحده به برجام، مجددا مترصد مخالفت با برجام و هر نوع مذاکره با ایران است.
احمدی با بیان اینکه اسرائیل امیدوار است که اقدام تروریستی در مجتمع نطنز توان هسته‌ای ایران را تضعیف کند و در نتیجه فضای مذاکراتی تحت تاثیر قرار گیرد، یادآور شد: درباره اینکه حادثه نطنز تا چه اندازه بر توان هسته‌ای ایران اثر گذاشته، نظرات ضد و نقیضی ابراز شده است. مثلا نیویورک تایمز به نقل از منابع اطلاعاتی که نام‌شان را ذکر نکرده، مدعی ایجاد وقفه ۹ ماهه در فعالیت‌های نطنز شده است. شواهد و قرائن نیز حاکی از بروز صدمات قابل موجهی به این مرکز هسته‌ای است.
به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، با این حال ایران تعداد قابل توجهی سانتریفیوژهای نسل اول را دارد که در پی توافق برجام، آنها را جمع‌آوری و انبار کرد. اکنون ایران ممکن است بتواند از آن ماشین‌ها استفاده کرده و کار را به روال سابق بازگرداند. همچنین مقام‌های ایران از جایگزینی سانتریفیوژهای پیشرفته‌تری در این مرکز خبر داده‌اند.
وی درباره تاثیر اقدام تروریستی نطنز بر عزم آمریکا برای بازگشت به برجام هم بیان کرد: یک حدس این است که این اقدام موجب شود عجله‌ای که آمریکا برای توافق و توقف رشد شتابان توان هسته‌ای ایران داشت – که ناشی از کوتاه شدن زمان گریز هسته‌ای بود – را دیگر نداشته باشد و این تصور را داشته باشد که زمان بیشتری برای چانه زنی دارد.
احمدی افزود: البته فرض کلی این است که اگر مذاکراتی که برای بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها در حال انجام است، به درازا بکشد، به ضرر آمریکا نیست زیرا آنها نیستند که زیر فشار تحریم‌ها هستند.
وی درباره غنی‌سازی ۶۰ درصد هم گفت: اعلام غنی‌سازی ۶۰ درصد اورانیوم از سوی ایران، واکنش طبیعی تهران به حادثه نطنز بود و می‌تواند علاوه بر تولید رادیو ایزوتوپ، به عنوان اهرم فشار در مذاکرات هم به درد بخورد. البته این سطح از غنی‌سازی کار سختی نیست زیرا ظاهرا دانش بنیادی لازم برای غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد – که سقف غنی سازی در برجام است – و غنی‌سازی در سطوح دیگر مانند ۲۰ درصد و حتی ۶۰ و ۹۰ تفاوتی ندارد. اما انجام آن به لحاظ سیاسی بسیار مهم است و لذا مستلزم تصمیم و اراده سیاسی است.
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا اقدام تروریستی اسرائیل در نطنز با هماهنگی آمریکا بوده است، اظهار داشت: پاسخ به این سوال نیازمند اطلاعات است ولی براساس شواهد و قرائن، می‌توان احتمال داد که واشنگتن در این اتفاق دخالتی نداشته است. مقام‌های مسئول در ایران نیز آمریکا را متهم به دست داشتن در این اتفاق نکرده‌اند.
خروج ایران از مذاکرات در جهت تحقق خواسته اسرائیل است
احمدی با بیان اینکه البته شواهدی دال بر همکاری آمریکا و اسرائیل در خرابکاری در صنایع هسته‌ای ایران در گذشته وجود دارد، تصریح کرد: مهمترین همکاری اسرائیل و آمریکا را در می‌توان قضیه ویروس استاکس‌نت دانست، ولی در دوره‌ای که دولت بایدن روابط گرمی با دولت نتانیاهو ندارد و سطح روابط آمریکا با اسرائیل فعلا بالا نیست و بیش از یک ماه طول کشید تا بایدن بعد از شروع به کار با نتانیاهو تلفنی صحبت کند، بعید است واشنگتن در این ماجرا نقشی ایفا کرده باشد.
وی اضافه کرد: اسرائیلی‌ها با کار دولت بایدن برای بازگشت به برجام موافق نیستند و احتمال افزایش اختلاف میان تل‌آویو و واشنگتن در این مورد وجود دارد.
این دیپلمات پیشین با بیان اینکه تا این لحظه حادثه نظنز بر روند گفت‌وگوها در وین تاثیری نداشته است، خاطرنشان کرد: فعلا تمامی طرف‌های مذاکراتی در گفت‌وگو هستند و کسی تاکنون میز مذاکره را ترک نکرده ولی شاید در نهایتا این موضوع بر نحوه برخورد طرفین اثر داشته باشد. اینکه آیا آمریکا به همان اندازه قبل برای توافق عجله خواهد داشت و آیا غنی‌سازی ۶۰ درصد در ایران اثری بر جو موجود خواهد داشت یا خیر از موضوعاتی است که باید صبر کرد و دید.
احمدی درباره اصرار برخی مخالفان داخلی برجام برای خروج از مذاکرات به دلیل حادثه نطنز و ارتباط دادن این ماجرا به مذاکرات ابراز داشت: توقف مذاکرات خواسته اسرائیل است و خروج ایران از مذاکرات عملا در جهت تحقق این خواسته خواهد بود؛ خوشبختانه مقامات در این مورد تصمیمی عقلانی گرفتند.