پخش مستند هفت قسمتی آقا مرتضی همزمان با ایام شهادت سیدمرتضی آوینی (۱۹ فروردین ۱۳۷۲) از یکشنبه ۱۵ فروردین از شبکه سه سیما آغاز شد. این مستند از یک سو انتقاد همسر شهید آوینی را در پی داشت و از سوی دیگر اعتراض چند مستندساز همچون حسین معززینیا و محمدعلی شعبانی را برانگیخت.
همسر شهید آوینی به خاطر ورود آقا مرتضی به حریم زندگی خصوصی آوینی این اثر را زیر سوال برد. مستندسازان نیز معترض بودند که چرا کارگردان «آقا مرتضی» بدون اجازه از راشهای قدیمی آثار آنها (مستندهایی مرتبط با شهید آوینی) استفاده کرده است.
بنیاد فرهنگی روایت فتح در خصوص حواشی پیشآمده پیرامون تولید و پخش مجموعه مستند «آقا مرتضی» بیانیه ای منتشر کرد؛ این بیانیه بر ادعای معترضان مبنی بر استفاده بدون اجازه از راشهای قدیمی مهر تایید زده و اعلام کرد که «روایت فتح» پیگیریهای خود را از مسیر قانونی دنبال میکند.
عارضۀ بزرگی که قلب بسیاری را آزرد
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا بیانیه بنیاد فرهنگی روایت فتح با این مقدمه آغاز شده است: اتفاقات پیشآمده پس از پخش سریال مستند «آقا مرتضی» به تهیهکنندگی سازمان هنری رسانهای اوج و واکنشهای خانوادۀ شهید سیدمرتضی آوینی و یاران ایشان در جهت نقد و یا تأیید نوع و محتوای روایت این سریال مستند و اعلام اعتراضی کارگردانان، هنرمندان و مصاحبهشوندگان متعدد به عدم رضایتشان در استفاده از آثار و گفتارشان در مستند مذکور که متأسفانه نیمی از آنان از آرشیو گروه مستند روایت فتح استخراج شده است، ما را برآن داشت تا ضمن درخواست از همه دوستان به خویشتنداری و نقد اثربخش در رفع این عارضۀ بزرگ که قلب بسیاری از جمله خانوادۀ شهید عزیز را نیز آزرده، اقدامات مؤثری را تدبیر و اجرا نماییم.
خروج آرشیو در زمان تصدی مسئول «اوج» در «روایت فتح»
در ادامه بیانیه آمده است: ضروری است به استحضار همۀ دغدغهمندان و هنرمندان این عرصه و مخصوصاً پیشکسوتان روایت فتح برسانیم که این حجم بسیار از آرشیو که برخی از آنان به دلایل متقن از سوی مدیران وقت گروه بهصورت محرمانه نگهداری میشده، در زمان تصدی مسئول سازمان اوج در بنیاد فرهنگی روایت فتح در پایان سال ۱۳۹۶ و اوایل سال ۱۳۹۷ و به دستور شخص ایشان از آرشیو بنیاد خارج و در اختیار عوامل مستند مذکور قرار گرفته است.
بیانیه بنیاد فرهنگی روایت فتح میافزاید: در حال حاضر بنیاد فرهنگی روایت فتح در جهت حمایت و صیانت از هویت و اصالت هنرمندان و پیشکسوتان و خانوادههای شهدای روایت فتح، براساس مستندات موجود، پیگیریهای خود را از مسیر قانونی (حقوقی و قضایی) تا حصول نتیجه به دور از هیجانات رسانهای در قالب مکاتباتی با رئیس محترم سازمان صداوسیما و برخی مسئولین مرتبط در نیروهای مسلح دنبال کرده و نتایج آن را به اطلاع خواهد رساند.
در این بیانیه به نظام آرشیو گروه مستند روایت فتح و قواعد اجرایی آن، برای دسترسی قاعدهمند هنرمندان به گنجینۀ آثار گروه مستند روایت فتح اشاره شده و آمده است: طی دو سال گذشته ساماندهی دقیقی به همراه تدوین نظام استخراج و استفاده از آرشیو تنظیم شده که در حال حاضر ارائه هرگونه خدمات آرشیوی طبق آییننامههای وضعشده ارائه میگردد. در همین مسیر در سال ۱۳۹۸ بیش از ۱۸ هزار و ۹۶۳ دقیقه در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۷ هزار و ۳۷۶ دقیقه خدمات آرشیو به پژوهشگران و مستندسازان و سازمانهای دولتی در قالب آییننامههای مصوب قرارگرفته است.
به گزارش ایرنا، در مستند هفت قسمتی آقامرتضی مصاحبه با افرادی چون ابراهیم حاتمیکیا، رسول صدرعاملی، نادرطالبزاده، کیومرث پوراحمد، بهروز افخمی، مسعود نقیبی، مسعود فراستی، محمد آوینی، مریم امینی، شهریار زرشناس، محمد رجبی، یوسفعلی میرشکاک، امیرهوشنگ اردلان، قاسم بخشی، رضا برجی، محمدرضا شهیدیفر و فریدون جیرانی وجود دارد.
این مستند محصول سازمان هنری رسانه ای اوج و تولیدشده در خانه مستند انقلاب اسلامی است.
مصاحبهشوندگان راضی نیستند
پس از پخش این مستند محمدعلی شعبانی کارگردان مستند انحصار ورثه نیز در نامهای خطاب به احسان محمدحسنی، رییس موسسه اوج مدعی شد که آرشیو «روایت فتح» دست کسانی افتاده که صلاحیت نگهداری آن را ندارند.
شعبانی در این نامه پرسید: چرا گفتوگوهایی که پر است از مسائل طبقهبندی شده باید دست یک سری بچه بیفتد که با آن کارهای هیجانی بکنند؟
حسین معززینیا، مستندساز و فعال رسانهای نیز به این نکته اشاره کرد که مصاحبهشوندگان راضی به انعکاس بخشی از حرفهایشان نبودهاند.او گفت: پایه و اساس مستند، پژوهش و تحقیق است؛ نه اینکه دوربین بگذاریم مقابل هفت یا هشت نفر و تنها مصاحبه بگیریم. مصاحبه با یک سری آدم به معنای روایت قطعی و تاریخی نیست.