به گزارش ایرنا، داروسازان به عنوان یکی از ارکان اساسی نظام بهداشت و درمان، متخصصانی هستند که در داروخانه ها، بیمارستان‌ها، شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و کارخانه‌ها در زمینه‌های راهنمایی و مشاوره، تحقیقات، فرمولاسیون و تولید محصولات دارویی انسانی و دامی و فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی فعالیت می‌کنند.
امروزه زمینه تحصیلات دانشگاهی برای رشته داروسازی در سراسر کشورمان فراهم شده است، داروسازان مباحث بسیاری از جمله کالبدشناسی، شیمی و بیوشیمی، فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی، گیاه‌شناسی، سم شناسی، آنالیز و تشخیص کمی و کیفی، کاربرد دستگاه‌ها، تولید صنعتی، مدیریت و اقتصاد را فرا می‌گیرند و پس از دانش‌آموختگی می توانند در بخش‌های مختلف دارویی، تولیدی، علمی و پژوهشی مشغول به کار شوند.
همچنین داروسازان به موفقیت های بزرگی در زمینه تولید دارو دست یافتند و در زمان حاضر حدود ۹۷ درصد از داروهای مورد نیاز به همت داروسازان کشورمان در داخل تهیه و تولید می‌شود و به گفته مسوولان وزارت بهداشت، ظرفیت تولید دارو در ایران چهار تا ۴.۵ برابر نیاز کشور است.
بر اساس آمار و اطلاعات موجود سالانه حدود یکهزار و ۵۰۰ داروساز در دانشگاه های کشور دانش آموخته می شوند اما به گفته فعالان این حرفه، محدودیت های بسیاری برای داروسازان جهت اشتغال وجود دارد و برغم ظرفیت های بسیار در بخش های مختلف، فرصت های شغلی محدودی که بیشتر معطوف به داروخانه هاست برای آنها وجود دارد از طرف دیگر داروسازان در سال های گذشته با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه شدند و مجموع این عوامل باعث شد تا شماری از داروسازان در روزهای اخیر خواسته ها و مسائل صنفی خود را مطرح کنند و خواهان رسیدگی مسوولان به آن شوند.
یکی از داروسازان در اصفهان، افزایش حقوق را از جمله خواسته های اصلی فعالان این حرفه عنوان کرد و گفت که تعرفه های تعریف شده و میزان دستمزد داروسازان متناسب با شرایط اقتصادی روز نیست بهمین دلیل لازم است که اصلاح شود.
بزرگمهر دادخواه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر اینکه داروسازان پس از گذراندن هفت سال دوره تحصیلی در دانشگاه با مدرک دکترای حرفه ای و همچنین ۲ سال طرح اجباری، وارد بازار کار می شوند، افزود: بسیاری از آنها در زمان حاضر در داروخانه ها که در دسترس ترین مرکز درمانی در جامعه بشمار می آید مشغول کار هستند اما میزان حقوق آنها متناسب با خدماتی که ارایه می دهند نیست.
وی با بیان اینکه در ۲ سال گذشته تعرفه خدمات دارویی افزایش نیافته است، خاطرنشان کرد: با توجه به پیگیری های انجام شده و آخرین شنیده ها، موضوع افزایش تعرفه ها در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد و امیدواریم هرچه سریعتر محقق شود.
دادخواه که به عنوان مسوول فنی یکی از داروخانه های استان اصفهان فعالیت می کند، گفت: این موضوع به انجمن داروسازان ایران نیز منتقل شد و آنها اعلام کردند که با اصلاح تعرفه ها، دستورالعمل پرداخت حقوق نیز تغییر خواهد کرد.
به گفته وی بحث اقتصادی در داروخانه ها پیچیده است زیرا از طرفی با سود پایین برای فروش اقلام دارویی مواجه هستند اما از طرف دیگر با توجه به نظارت متخصصان داروسازی بر روی آن باید سود بیشتری برای حق فنی در نظر گرفته شود، همچنین اگر هزینه ها در داروخانه ها تامین نشود پرداخت حقوق با مشکل مواجه شده و ممکن است به بی قانونی منجر شود.
ضرورت ارتقای جایگاه شغلی داروسازان
وی یکی دیگر از خواسته های صنفی داروسازان را ارتقای جایگاه شغلی آنها در همه مراکز مرتبط عنوان و اضافه کرد: شماری از داروسازان این انتقاد را به انجمن داروسازان ایران وارد کردند که باید به عنوان یک نهاد صنفی بیش از پیش پیگیر این موضوع باشد.
دادخواه توضیح داد: به عنوان مثال در داروسازی ها در بسیاری از موارد شاهد هستیم که به جای استخدام داروساز از متخصصان رشته های دیگر استفاده می شود یا اینکه در بیمارستان ها به ازای هر ۳۰ تخت باید یک دکتر داروساز فعال باشد تا بر روی تجویز دارویی و کنترل داروها نظارت کند اما این شاخص در کشورمان بسیار پایین است.
خدمات داروساز در جامعه شناخته شده نیست
وی با تاکید بر اینکه خدماتی که یک داروساز می تواند به بخش های مختلف جامعه ارایه کند هنوز در کشورمان چندان شناخته شده نیست و به آنها توجهی نمی شود، تصریح کرد: دانشجویان رشته های داروسازی دروس گوناگونی را می خوانند اما وقتی وارد بازار کار می کنند از بسیاری از آنها استفاده ای نمی شود زیرا زمینه بکار گیری آن وجود ندارد و ما این پرسش را از انجمن داروسازان مطرح کردیم که چرا این جایگاه ها خالی مانده است.
این داروساز یکی از دروسی که دانشجویان این رشته می خوانند را گیاهان دارویی عنوان و خاطرنشان کرد: داروسازان می توانند درزمینه استفاده از گیاهان دارویی مشاوره های خوبی دهند زیرا این مواد نیز عارضه های خاص خود را بهمراه دارد اما از این ظرفیت در کشورمان استفاده نمی شود.
وی به سایر دانشی که داروسازان در زمینه های مختلف مانند محصولات آرایشی و بهداشتی دارند نیز اشاره کرد و گفت: بسیاری از این سرمایه ها و ظرفیت ها مغفول مانده و مردم نیز آنها را مطالبه نمی کنند.
دادخواه با بیان اینکه پذیرش دانشجویان داروسازی در دانشگاه ها بیشتر از نیاز موجود است، افزود: مگر ما چقدر می توانیم در شهرها داروخانه ایجاد کنیم بلکه لازم است که به سراغ فعال کردن سایر ظرفیت ها برای بکارگیری تخصص داروسازان برویم.
به گفته وی، بیشتر کارخانه های داروسازی در کشورمان با وارد کردن فرمولاسیون داروها به تولید می پردازند و هنوز بخش قابل توجهی از مواد اولیه از خارج وارد می شود بهمین دلیل نیاز است که از تخصص رشته هایی مانند شیمی برای تولید مواد اولیه دارو و در کنار آن از تخصص داروسازی برای تولید انواع دارو استفاده شود.
فرهنگ ارایه خدمات مشاوره توسط داروساز در داروخانه ایجاد شود
این داروساز با اشاره به اینکه جمعی از داروسازان اصفهان هفته گذشته با مراجعه به معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خواسته های صنفی خود را مطرح کردند، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از خواسته های مطرح شده، تقویت بازرسی از داروخانه ها با هدف ارتقای جایگاه واقعی آنها بود.
دادخواه با بیان اینکه داروسازان باید در داروخانه ها حضور فعال داشته باشند و خدمات راهنمایی و مشاوره ارایه دهند، افزود: درخواست جمعی از داروسازان این بود که بر روی این موضوع نظارت بیشتری شود و پیشنهاد کردند که در این راه از نیروهای داروساز که در حال گذراندن دوره طرح اجباری هستند، استفاده شود.
این داروساز با تاکید بر اینکه داروخانه باید از محل صرف داروفروشی به جایگاه بالاتر و همراه با خدمات مشاوره و گذاشتن وقت بیشتر در اختیار بیماران و مراجعه کنندگان ارتقا یابد، تصریح کرد: این کار مزیت های بسیاری مانند کنترل مصرف دارو بهمراه دارد.
دادخواه با اشاره به اینکه فرهنگ ارایه خدمات مشاوره توسط داروسازان در داروخانه ها و مطالبه آن از سوی مردم باید ایجاد شود، اظهار داشت: اگر در مواردی مشاهده می کنیم که برخی از مسوولان فنی داروخانه ها توضیحات لازم را به مردم ارایه نمی کنند ممکن است انگیزه کافی برای این کار نداشته باشند و از طرفی نیز مردم بدلیل عدم آگاهی، آن را مطالبه نمی کنند.
نائب رییس انجمن داروسازان ایران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره خواسته های صنفی داروسازان توضیح داد: متناسب نبودن بازار کار با تعداد دانش آموختگان رشته داروسازی از جمله مسائل مطرح شده بود زیرا وقتی این تناسب نباشد، بازار کار اشباع شده و برای بسیاری از داروسازان مشکل ایجاد می شود.
۸۰ درصد داروسازان جذب داروخانه‌ها می‌شوند
سید علی فاطمی با بیان اینکه بیشتر دانش آموختگان داروسازی در کشورمان در داروخانه ها جذب می شوند، افزود: حدود ۸۰ درصد آنها جذب داروخانه ها می شوند درحالیکه در دنیا ۵۵ درصد داروسازان جذب داروخانه ها و ۴۵ درصد آنها جذب بخش های دیگر یعنی صنعت و بیمارستان ها می شوند که میزان جذب در داروخانه ها در کشورهای پیشرفته ۳۵ درصد است.
دبیر انجمن داروسازان اصفهان با اشاره به اینکه هنوز بازار کار مطمئنی برای داروسازان در کشورمان نداریم، تصریح کرد: برای تعداد داروسازان در دنیا شاخص هایی وجود دارد بطوریکه در کشوری مانند ژاپن به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت ۲۲ داروساز و در میانگین جهانی ۶ داروساز وجود دارد اما این شاخص در کشورمان ۳.۵ تا ۴.۵ نفر است.
وی با بیان اینکه مدیران داروسازی کشورمان نیز با مشکلاتی مواجه هستند، اضافه کرد: در سال های اخیر بدلیل مسائل پیش آمده و تحریم های ظالمانه، میزان صادرات کارخانه های داروسازی ما کاهش یافته بنابراین وضعیت تحقیق و توسعه در آنها چندان مطلوب نیست درحالیکه داروسازان صنایع باید کار پژوهشی نیز انجام دهند اما به دلیل کوچک بودن بازار دارویی داخل کشور، زمینه چندانی برای آن وجود ندارد و داروسازان در داروسازی ها بیشتر برای کنترل کیفیت استخدام می شوند.
دبیر انجمن داروسازان اصفهان همچنین با اشاره به اینکه در بیمارستان ها نیز می توان از خدمات داروسازان بیشتر و بهتر استفاده کرد، گفت: بر اساس شاخص های جهانی به ازای هر یکصد بیمار در بیمارستان باید سه داروساز فعال باشند تا خطاهای دارویی کاهش یابد اما این شاخص در کشورمان کمتر از نیم داروساز است که نیاز به اصلاح دارد.
تنوع مشاغل برای داروسازان در کشور محدود است
فاطمی با بیان اینکه امکان بکارگیری داروسازان در مراکز دیگر مانند پارک های علم و فناوری نیز وجود دارد اما تنوع مشاغل برای داروسازان در کشورمان محدود است، اظهار داشت: بمنظور رفع این مشکل، سند جامع اشتغال داروسازان توسط انجمن داروسازان ایران سال گذشته تدوین و به فرهنگستان علوم پزشکی ارایه شد و لازم است که به این سند، عنایت لازم داشته و پایبند باشند.
نائب رییس انجمن داروسازان ایران یکی دیگر از مشکلاتی که توسط داروسازان مطرح شده را تعرفه های خدمات دارویی و حقوق آنها دانست و گفت: این خواسته آنها منطقی است زیرا تعرفه خدمات دارویی و داروخانه ها از سال ۹۷ تا کنون افزایش نیافته درحالیکه در این مدت سایر نرخ ها و تعرفه ها افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه این امر به کاهش توان اقتصادی داروخانه ها منجر شد، اضافه کرد: با پیگیری هایی صورت گرفته، موانع افزایش تعرفه های خدمات دارویی در سال ۱۴۰۰ برداشته شد و امیدواریم با اقدام وزارت بهداشت این موضوع محقق و تا اردیبهشت امسال تعرفه های جدید اعمال شود.
فاطمی ادامه داد: این روزها اشتغال به یکی از مسائل اصلی کشورمان تبدیل شده و شیوع ویروس کرونا نیز در یک سال گذشته بر روی این موضوع تاثیر گذاشته اما لازم است مشکلات بصورت ریشه ای حل شود.
وی با بیان اینکه در زمان حاضر خوش بینی هایی برای حل مشکلات داروسازان وجود دارد، اظهار امیدواری کرد که تعرفه های خدمات دارویی بعد از ۲ سال اصلاح شود.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز به خبرنگار ایرنا گفت که تعدادی از دانشجویان داروسازی و مسوولان فنی داروخانه ها در جلسه ای با مسوولان معاونت غذا و داروی این دانشگاه خواسته های صنفی خود را مطرح کردند و مقرر شد که جلسه های دیگری نیز برای پیگیری مطالبات آنها برگزار شود.
آرش نجیمی با بیان اینکه داروسازان خواسته های خود را به مدیران انجمن داروسازان نیز منتقل کردند، افزود: معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و انجمن داروسازان اصفهان به دنبال حل مسائل و مشکلات داروسازان و تحقق خواسته های منطقی آنها هستند.
۹۷ درصد داروی مورد نیاز کشور در ۱۲۰ شرکت داروسازی شیمیایی و ۱۳۰ شرکت داروسازی گیاهی داخلی تولید می شود که ۲۵ شرکت از بین آنها در استان اصفهان فعالیت می‌کنند؛ سهم اصفهان از تولیدهای دارویی کشور ۱۰ درصد است.
استان اصفهان ۸۷۰ داروخانه دارد که حدود ۴۰۰ واحد از آن در کلان‌شهر اصفهان مستقر هستند. این استان یکهزار داروساز دارد.