به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی (۱۸ آوریل/ ۲۹ فروردین) سامانه جامع میراث فرهنگی مدیریت حفاظت و احیا (پرونده الکترونیک آثار تاریخی) با حضور علی اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رونمایی شد.
سامانه جامع میراث فرهنگی، سامانه‌ای تخصصی در زمینه مدیریت حفاظت و احیای آثار تاریخی کشور با مدیریت دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی به‌عنوان زیرساخت جامع و الکترونیکی با کد و واحد شناسایی یکتا و بر زیرساخت کاداستر - مکان مبنای کشوری بوده که در مدت یک سال طراحی شده است.
ایجاد زمینه صدور پروانه مرمت و احیا و بهره‌برداری، الکترونیکی کردن فرآیند شورای فنی استان‌ها، زیرساخت ارتباط سراسری درخواست تعمیر و مرمت املاک بخش خصوصی، هوشمندسازی عرصه‌ها و حرایم آثار و بافت‌های تاریخی، الکترونیکی کردن فرآیند کمیته‌ها و شوراهای راهبردی، زیرساخت ثبت و یکپارچه‌سازی اسناد، مشخصات مالکیت عرصه آثار تحت حفاظت، ایجاد میز خدمت مجازی برای دریافت درخواست‌های نگهداری، احیا و مرمت بناهای بخش خصوصی از بخش‌های این سامانه است.
راه‌اندازی این سامانه سرعت عملیات و اجرای طرح ها به‌ویژه در حوزه میراث‌فرهنگی را افزایش و فرایند استعلام ها را کاهش می‌دهد. روندی که در چارچوب دولت الکترونیک انتظار می رود از مدت زمان چند ماه به چند ساعت کاهش پیدا کند؛ طوری که وزیر میراث فرهنگی تاکید کرده است با توجه به مصوبه هیات‌وزیران، طی یک سال آینده استعلام‌ها باید ظرف ۴۸ ساعت پاسخ داده شود و باید تا چند ماه آینده این امکان هم در سامانه جامع میراث فرهنگی فراهم شود.
یکی از مزایای دیگر راه‌اندازی سامانه جامع میراث فرهنگی، ارتقای شفافیت، افزایش اطمینان و اعتماد به داده‌ها و بهبود خدمت به مردم است و البته می‌تواند پایش، کنترل و نظارت دقیق‌تر را ایجاد و در هزینه‌ها و زمان نیز صرفه‌جویی کند. در حال حاضر بخش مرمت و احیا بر روی این سامانه قرار دارد و قرار است بخش ثبت آثار، موزه‌ها و پایگاه‌ها هم به آن اضافه شود تا زیرساختی برای مدیریت یکپارچه در کشور ایجاد شود.
سید هادی احمدی رویینی مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت و محوطه های تاریخی کشور درباره سامانه جامع میراث فرهنگی گفت: برای تکمیل و بهره برداری این سامانه باید داده های حوزه میراث فرهنگی وارد شود تا کارایی لازم در چارچوب برنامه ریزی را داشته باشد.
مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت و محوطه های تاریخی کشور سامانه جامع میراث فرهنگی را گام مهم در توسعه دولت الکترونیک دانست و افزود: فرایند تصمیم گیری درباره آثار تاریخی و ورود اطلاعات گذشته در سامانه جامع میراث فرهنگی انجام می شود که هم برای مدیریت واحد و هم برای استخراج ساده اطلاعات بسیار ارزشمند است. وقتی سرمایه گذار تصمیم می گیرد در یک قطعه زمین کارخانه ای نصب و راه اندازی کند، باید برای کسب مجوز، از وزارت میراث فرهنگی استعلام کند تا این کارخانه در حرایم مصوب یک اثر تاریخی باستانی قرار نگرفته باشد.
وی با اشاره به فرایند طولانی استعلام ها در میراث فرهنگی تصریح کرد: تا پیش از این برای پاسخ استعلام ها باید منابع موجود پایش و به مرکز اسناد مراجعه می شد، همزمان باید اسناد پژوهشگاه هم مورد رصد و بررسی قرار می گرفت. همچینن سوابق موجود در وزارتخانه را هم باید بررسی می کردیم، علاوه بر همه این موارد اگر سندی موجود نبود یک بازدید میدانی منطقه ای انجام میشد.
۵۰درصد استعلام ها که از طرف شهرداری انجام می شود برای پاسخ به این است که خانه قدمت دارد یا محوطه تاریخی جز آثار ثبت شده است یا خیر؛ در حال حاضر هر اثری که در حوزه میراث فرهنگی ثبت می شود، بلافاصله در یک پرونده اختصاصی روی سامانه ثبت و بارگذاری می شود.احمدی رویینی خاطرنشان کرد: با راه اندازی و تکمیل این سامانه، همه اطلاعات مورد نیاز یک طرح، از جمله داده های یک سایت باستانی، یک اثر و بنای تاریخی و محدوده حریم آن در یک پوشه اختصاصی جمع آوری می شود که اولا، همه روندها ساده سازی می شود، از طرفی سرعت فرایند تصمیم گیری افزایش و زمان پاسخ به استعلام های این حوزه به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می کند.
مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت و محوطه های تاریخی کشور گفت: ۵۰درصد استعلام ها که از طرف شهرداری انجام می شود برای پاسخ به این است که خانه که قدمت دارد یا محوطه تاریخی جز آثار ثبت شده است یا خیر؛ در حال حاضر هر اثری که در حوزه میراث فرهنگی ثبت می شود، بلافاصله در یک پرونده اختصاصی روی سامانه ثبت و بارگذاری می شود. در این سامانه اطلاعات مورد استعلامی با مختصات دقیق جغرافیایی قرار می گیرد و برای نهادهایی که در طرح ها و برنامه هایشان ملزم به استعلام از وزارت میراث فرهنگی هستند، قابل دسترسی است. حتی اطلاعات همسایه های آن که در حریم مورد استعلامی قرار دارند مشخص است.
وی افزود: وقتی کاربری (کارشناسی) مثلا از شهرداری موردی را از طریق سامانه استعلام می کند، سامانه به او نشان می دهد در چه شرایطی است. اثر ثبتی است یا در حال ثبت شدن است یا با رای دیوان عدالت اداری از ثبت خارج کرده است یا دارای حریم است، سامانه جامع میراث فرهنگی بسیاری از فرایندهای متکی بر نامه نگاری و زمان پاسخ را کاهش می دهد.
همه ایرانیان می‌توانند کاربر سامانه جامع میراث‌فرهنگی شوند
احمدی روئینی گفت: سامانه جامع میراث فرهنگی هنوز به سازمان های مرتبط و همکار با حوزه میراث فرهنگی متصل نشده است؛ در حال حاضر کارشناسان حوزه میراث فرهنگی در وزارتخانه به عنوان کاربر داخلی به این سامانه دسترسی دارند البته ورود اطلاعات را به کاربران خارجی ( بیرون از وزارتخانه) به عنوان میراث بانان دسترسی می دهیم که می توانند از مسائل مربوط به آثار ثبتی در قالب عکس و فیلم بر روی این سامانه گزارش بارگذاری کنند و وزارتخانه اطلاع بدهند که فلان اثر ثبتی نیاز به رسیدگی دارد یا در فلان منطقه حفاری غیرمجاز در حال انجام است.
مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت و محوطه های تاریخی کشور بیان کرد: در حال حاضر طرح میراث بانان وارد سال دوم خود شده است و تعدادی از هموطنان دارای کارت میراث بانی هستند، اما برنامه ریزی کردیم در آینده همه ایرانیان میراث بان شوند. طرح میراث بانان یک نرم افزار تلفن همراه دارد که به سامانه جامع میراث فرهنگی متصل می شود و در صورت تمایل می توانند با ورود و تکمیل اطلاعات در این سامانه، کمک کنند.
احمدی روئینی اظهار داشت: در سامانه جامع میراث‌فرهنگی برنامه‌ریزی شده تا ۸۰ میلیون ایرانی، کاربر این سایت شوند. در فاز اول همکاران و افرادی که با وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همکاری می‌کنند و در فاز بعدی میراث‌بانان هم می‌توانند عضو شوند.