فضای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را می‌توان مبهم‌ترین انتخابات پس از انقلاب به شمار آورد؛ چراکه با توجه به شرایط موجود در جامعه مشخص نیست که چه میزان شاهد مشارکت مردم خواهیم بود و از طرف دیگر معلوم هم نیست که چه چهره‌های شناخته‌شده‌ای وارد انتخابات خواهند شد و رویکرد نهاد نظارتی نسبت به این نامزدها چگونه خواهد بود. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی جنبه های مختلف انتخابات ریاست جمهوری پرداخته اند.
مهمترین محورهای انتخاباتی از نگاه رسانه‌های اعتدالی، اصلاح‌طلب و اصولگرا
رسانه اعتدالی خبر آنلاین در شبانه روز گذشته در گزارشی به بررسی آخرین وضعیت حضور یا عدم حضور سعید محمد پرداخت، همچنین در این بازه زمانی پایگاه خبری تحلیلی انتخاب سخنان محسن هاشمی در خصوص همزمانی پیک چهارم کرونا با نزدیک شدن به انتخابات ۱۴۰۰ را پوشش داد و بر لزوم برنامه ریزی دقیق برای جلوگیری از فاجعه انسانی و آغاز پیک پنجم این بیماری تاکید کرد. رسانه‌های اصلاح طلب نیز در مطالب و گفت وگوهایی مختلف بر ضرورت اعتمادسازی برای مشارکت حداکثری در انتخابات تاکید کردند و مشکلات پیش‌رو در این امر خطیر را مورد بررسی قرار دادند و در مطالبی به حضور احتمالی برخی چهره های سیاسی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری پرداختند، برای نمونه روزنامه اعتماد، شرق و همدلی به ترتیب با تیتری‌های با عنوان اصلاح‌طلبان و تکرار نام ظریف؟، نشانه قطعی برای ورود رئیسی ندیدیم و بایکوت لاریجانی این موضوع را مورد بررسی قرار دادند. همچنین روزنامه ابتکار در تیتری با عنوان بازی دوسر باخت اعتدالیون برای اصلاح‌طلبان و روزنامه آرمان ملی نظارت استصوابی مانع حضور اصلاح طلبانه مردم نشود را برجسته کرد و به مهم ترین دغدغه جناح اصلاح طلب پرداختند. رسانه‌های اصولگرا نیز در این بازه زمانی در مطالب خود ضمن تاکید بر مشارکت حداکثری مردم در گفت وگو با حسین کنعانی مقدم دبیر کل حزب سبز و فعال سیاسی اصولگرا به تحلیل انتخاباتی پرداختند. خبرگزاری های دیگر این جریان از جمله فارس کاندیداتوری امیر حسین قاضی زاده هاشمی نائب رئیس اول را منعکس کردند.
رسانه‌های اعتدالی
شرط کناره‌گیری سردار محمد از انتخابات
خبرگزاری خبرآنلاین در گزارشی به بررسی آخرین وضعیت حضور یا عدم حضور سعید محمد و بازتاب سخنان وی پرداخت و نوشت:
*سعید محمد در ماه های اخیر و به ویژه پس از اعلام استعفا از فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم حواشی زیادی را از سر گذراند و برخی مسئولان سپاه درباره نحوه حضور او در انتخابات مواضعی گرفتند و تاکید کردند که مورد حمایت سپاه پاسداران نیست.
* سعید محمد در اظهار نظری گفته است که در بین عزیزانی که تا به امروز مطرح شده اند، خودم را اصلح می دانم. من ابتدا خدمت آقای رییسی رفتم تا برنامه را با ایشان تنظیم کنم. ایشان گفتند که به انتخابات ورود نمی‌کنند. حتی قبل از آنکه از قرارگاه خارج شوم دوباره از ایشان پرسیدم و گفتند که قصد ورود به انتخابات را ندارند. اگر ورود کنند به آقای رییسی کمک می کنم چون ایشان می توانند اجماع خوبی ایجاد کنند و اولویت عدم انشقاق است.
*موضوع دیگر بحث تایید صلاحیت و رجل سیاسی بودنِ سعید محمد است که با اما و اگرهایی همراه شده است.
*محمد خود را تایید صلاحیت شده ارزیابی و تاکید می کند با شورای نگهبان رایزنی خواهد کرد.
* سعید محمد در ارتباط با تایید صلاحیت می گوید: شورای نگهبان اخیرا چارچوبی را تعریف کرده و الان در رفت و برگشت است و من نمی‌دانم تصویب می‌شود یا خیر. در این چارچوب برای نیروهای نظامی جایگاه ۶ سال سرلشکری است. اگر ملاک این مورد باشد من ۸ سال جایگاه سرلشکری و بالاتر را دارم و به عنوان یک شاخصه می‌توان عنوان کرد. معتقدم شورای نگهبان می تواند من را تایید کند، البته همانطور که می‌دانید آرا در شورا مستقل است. هر کس باید خودش به اغنا فکری برسد و در این خصوص سعی کردیم جلساتی را با اعضای شورای نگهبان خصوصاً فقها داشته باشیم.
*او در عین حال از میان چهره های مطرح برای کاندیداتوری ریاست جمهوری، علی لاریجانی و مسعود پزشکیان را رقیب خود می بیند و گفته که محمدجواد ظریف یار کمکی است.
باید برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای انتخابات انجام شود تا پیک چهارم کرونا به پیک پنجم تبدیل نشود
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب به بازتاب سخنان محسن هاشمی پرداخت و نوشت:
* باید برنامه ریزی دقیقی برای نحوه تبلیغات و هنگام برگزاری رای گیری و پروتکل های لازم اعلام گردد و تعداد صندوق ها نیز حداقل به دوبرابر شرایط عادی افزایش یابد.
* با این نحوه رعایت پروتکل های ستاد ملی مقابله با کرونا در اردیبهشت ماه، شاهد حفظ وضعیت قرمز در بسیاری از نقاط کشور از جمله تهران خواهیم بود.
* برگزاری همزمان چهار انتخابات ریاست جمهوری وشورای شهر، میاندوره ای مجلس و میاندوره ای خبرگان از دو جهت می تواند بحران آفرین باشد. جهت نخست مقطع برگزاری انتخابات و تبلیغات است که برخلاف انتخابات ریاست جمهوری که تعداد کاندیداهای آن بصورت طبیعی یک رقمی است در انتخابات شوراهای شهر و روستا، تعداد کاندیداها ۶ رقمی و قریب ۳۰۰ هزار نفر است، این تعداد انبوه کاندیدا اقدام به تاسیس ستاد، بازدید و جلسات مختلف خواهند کرد که ریسک ابتلا و تشدید بیماری را بالا خواهد برد.
* تنها در تهران، حدود ۵ هزار کاندیدای شورای شهر وجود دارد که اگر هر کاندید فقط ۲ جلسه انتخاباتی برگزار کند در یک هفته تبلیغات ۱۰ هزار گردهمایی انتخابات در تهران برگزار می گردد که می تواند خود به کانون شیوع کرونا تبدیل شود.
* برخلاف انتخابات ریاست جمهوری که سریع و کوتاه فرایند رای گیری انجام می شود در انتخابات شوراها، پرکردن تعرفه زمان بر بوده و موجب ازدحام در صف های رای گیری می شود و با توجه به انگیزه های محلی ممکن است تجمعات و جمع آوری رای توسط کاندیداها نیز ازدحام را تشدید کند.
رسانه‌های اصلاح طلب
اصلاح‌طلبان و تکرار نام ظریف؟
روزنامه اعتماد در گزارشی به سازوکار جبهه اصلاحات ایران برای انتخاب کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخت و نوشت:
*جبهه اصلاحات ایران همچنان با دو چالش مشارکت شهروندان در انتخابات و البته نظارت استصوابی شورای نگهبان مواجه است.
* تاکنون جبهه اصلاحات ایران تصمیم گرفته که در ۳ مرحله کاندیدای نهایی خود را برای انتخابات مشخص کند.
*کاندیدایی که هم اقبال رای‌آوری داشته باشد و هم بتواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کند، برای اصلاح‌طلبان در اولویت است. البته با این شرط که آن فرد به عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب شناخته شود.
*پس از آنکه سیدحسن خمینی از میدان رقابت خارج شد، نامهای متعددی شنیده شد و می‌شود که شاید یکی از مهمترین این نام‌ها، نام وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی است؛ محمدجواد ظریف! است.
* مساله تاکنون از این قرار است که ظریف به کرات اعلام کرده قصد کاندیداتوری ندارد. هر چند اخیرا برخی اصلاح‌طلبان از این گفته و می‌گویند که می‌خواهند او را قانع کنند که در انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کند.
*تقریبا می‌توانم عنوان کنم که بیشتر احزاب اصلاح‌طلب روی آقای دکتر ظریف اتفاق‌نظر داشته و قصد دارند به رغم اینکه ایشان گفته است در انتخابات ثبت‌نام نمی‌کند، او را تشویق به ثبت‌نام کنند و ظاهرا اکثریت روی ایشان توافق دارند.
* شخص دیگری هم که بعد از دکتر ظریف مطرح می‌شود، مهندس جهانگیری است و می‌توان گفت افراد اول و دوم آقای ظریف و جهانگیری هستند.
نشانه قطعی برای ورود رییسی ندیدیم
روزنامه شرق در یادداشتی به بازتاب منوچهر متکی سخنگوی شورای وحدت اصولگرایان پرداخت و نوشت:
* در صورت ورود رییس قوه قضاییه به انتخابات، گزینه اول شورای وحدت اصولگرایان ابراهیم رییسی است.
* مطالبه از آیت‌الله رییسی برای حضور در انتخابات را از سوی اقشار مختلف و در جای‌جای کشور مشاهده می‌کنیم و بعضا اخبارش را هم داریم، اما اینکه گروه مشخصی در این مورد به رهبر انقلاب نامه نوشته باشند، بنده اطلاعی ندارم.
* در مدل سال ۹۲ تعداد نامزدهای اصولگرایان یا نیروهای ارزشی دلیل شکست آنها بود و انتخابات برده را باختیم. مدل ۹۶ مدلی بود که نیروهای ارزشی و اصولگرا نشان دادند که می‌توانند به وحدت برسند و مدل مورد تأیید ما مدل ۹۶ است و با نامزدهای مختلف وارد می‌شویم.
* یکپارچه عمل‌کردن و رسیدن به یک نامزد واحد را شرط لازم برای موفقیت در انتخابات می‌دانیم.
* رئیسی به دلیل دو ویژگی اگر وارد شود در حوزه نیروهای ارزشی تقریبا شرایط تسهیل می‌شود: یکی به دلیل شخصیت ایشان است که چهره جدیدی از خودشان بعد از انتخابات ۹۶ نشان داده‌اند و این چهره جدید رویکرد عزم در مبارزه با فساد، پاکدستی و عدالت‌خواهی ایشان است.
نظارت استصوابی مانع حضور اصلاح طلبانه مردم نشود
روزنامه آرمان ملی در گزارشی به بررسی دغدغه اصلی اصلاح طلبان یعنی احراز صلاحیت ها پرداخت و نوشت:
* ایجاد جبهه اصلاح‌طلبان ایران به عنوان نهاد اجماع‌ساز را می‌توان گام نخست اصلاح‌طلبان در جهت عزم راسخ آنها برای تصاحب کرسی پاستور دانست.
* مساله نخست اصلاح‌طلبان نظارت استصوابی و احراز صلاحیت‌هاست و همین امر است که باعث شده آنها هنوز نتوانند کاندیدا یا کاندیداهای اصلی و حداکثری خود را معرفی کنند.
* اصلاح‌طلبان قصد سرمایه‌گذاری روی چهره‌هایی همچون سیدحسن خمینی و محمدجواد ظریف را داشته‌اند اما اولی با نهی کنار رفت و دومی هم به اعلام خود به انتخابات ورود نمی‌کند که البته اصلاح‌طلبان همچنان در پی رایزنی هستند.
*اصلاح طلبان دوست دارند که سیدمحمد خاتمی، کاندیدای اصلی و اجماعی آنها باشد.
* اصلاح طلبان برای بازیابی سرمایه اجتماعی خود باید صادقانه با مردم گفت‌وگو کنند و از نقش خود در دولت و عملکردهایش بگویند تا جامعه از این برداشت اشتباه خارج شود. آنچه مسلم است، اینکه اگر این مسایل مرتفع شوند، اصلاح‌طلبان با فراغ‌بال بیشتری به استقبال انتخابات خردادماه خواهند رفت.
بایکوت لاریجانی
روزنامه همدلی در گزارشی به آخرین وضعیت نامزدهای جناح اصولگرا پرداخت و نوشت:
* جناح اصولگرا در آخرین فرصت‌های باقی مانده به آغاز سازوکار انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تلاش‌های خود را ذیل تشکلی با عنوان «شورای وحدت» ساماندهی می‌کند و در روزهای گذشته نیز علاوه بر تعیین ملاک‌ها، کارش را با بررسی مصداق‌هایی برای نامزدی در انتخابات و حمایت از آنها شروع کرده است.
* شورای وحدت ۱۰نفر گزینه‌های اصلی شورای وحدت اصولگرایان را به این شرح اعلام کرد: ۱-سیدابراهیم رئیسی ۲-محمدباقر قالیباف ۳-سعید جلیلی ۴-حسین دهقان ۵-علی نیکزاد ۶-امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی ۷-محسن رضایی ۸-عزت‌الله ضرغامی ۹-سعید محمد ۱۰-رستم قاسمی. در این میان آنچه که به صورت برجسته‌ای دیده می‌شود، غیبت علی لاریجانی در این فهرست است.
* لاریجانی بهترین کارنامه را در میان چهره‌های اصول‌گرای در معرض نامزدی انتخابات دارد، اما تشکل پدرخوانده جناح اصولگرا فعلا ترجیح داده که بدون حضور او برنامه‌های خود را تدوین کند.
*پیگیری وضعیت سیاسی علی لاریجانی نشان می‌دهد که او اگرچه روزگاری به عنوان یک چهره مخالف سرسخت اصلاح‌طلبان در صدر صداوسیما بیشترین ضربه رسانه‌ای را به آنان زده است، اما او اکنون در جایگاهی ایستاده است که فاصله‌اش با اصولگرایان هم‌قطار دیروزش بسیار دورتر از اصلاح‌طلبان است.
بازی دوسر باخت اعتدالیون برای اصلاح‌طلبان
روزنامه ابتکار در یادداشتی به قلم امین جمشیدزاده فعال سیاسی منتشر کرد و نوشت:
*در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم ایران در۲۸خرداد۱۴۰۰اصلاح طلبان به شدت نیاز به گفتمانی واحد از آن سنخ و چهره‌ای آلترناتیو دارند که پیدا کردن رجل سیاسی کاربلد، قاطع و آشنا به اموری از این دست پس از کنار رفتن سید حسن خمینی بعد از صحبت با رهبر انقلاب صعب و دشوار می‌کند.
* اصلاح طلبان از دو سو حاکمیت و خودی های داخل مجموعه دولت باید هزینه این بازی دوسرباخت را از تشکیلات خویش بپردازند و با کنار رفتن سیدحسن خمینی و محمد جواد ظریف اکنون یحتمل باید منتظر ورود تمام قد قاضی القضات بنشینند که از عقب کاروان بزودی چهره عیان خواهد کرد.
کاندیداها راهبرد اجرایی قابل دسترس مطرح کنند
خبرگزاری ایسنا به گفت وگو با ایرج ندیمی فعال سیاسی پرداخت و آورد:
*برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نیازمند کاندیداهایی هستیم که راهبردهای اجرایی قابل دسترس داشته باشند؛ با شعارها کشور پیش نمی رود.
* همه افراد واجد شرایط انجام یک کار نیستند، حتی اگر نیتش را داشته باشند. هر کاری نیازمند متخصص است. ریاست جمهوری نیز یک کار اختصاصی است. متخصص این امر باید بداند آینده ایران با چه مسائلی رو به رو است.
* کاندیداهای ریاست جمهوری باید درک و توانایی مدیریت و راهبری اجرایی حوزه روابط خارجی و مسایل بین الملل را داشته باشند. در داخل کشور هم با توجه به کمبودهای اساسی در حوزه هایی مثل معیشت مردم، فرهنگ و اقتصاد کلان باید دارای برنامه و تخصص باشد.
* با دو راهبرد تثبیت و تغییر می شود، کشور را اداره کرد.
* در شرایط کنونی تنها با امر تثبیت نمی شود، کشور را اداره کرد؛ راهبرد رئیس جمهور آینده باید دارای ویژگی تغییر باشد. اگر دولت بعدی با رویکرد ۴۴ سال اخیر بخواهد مدیریت کند، نمی تواند، موفق شود.
* برون رفت از مشکلات کنونی که باعث ناامیدی مردم و ناکارآمدی مسوولان شده، نیازمند تدبیر ویژه ای است.
* رییس جمهور بعدی بدون اعتماد مردم نمی تواند کار خود را انجام دهد؛ پس اهداف کاندیداها باید رفع نیازهای مردم باشد.
رسانه‌های اصولگرا
نام دولتم «دولت اعتماد» است
خبرگزاری فارس به گفت وگو با امیر حسین قاضی زاده هاشمی نایب رییس اول مجلس شورای اسلامی پرداخت و نوشت:
* یکی از دلایلی که نیروهای انقلاب رأی نمی‌آوردند، فقدان گفتمان بوده است.
* دولت جوان حزب الهی هم معیشت و هم عزت را به مردم می‌دهد.
*انتخابات ۱۴۰۰به عنوان اولین انتخابات دومین چله انقلاب اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است.
*قاضی زاده هاشمی گم‌شده امروز کشور را سرمایه اجتماعی می‌داند.
* من سال ۹۲ سخنگوی جبهه پایداری و به مدت حدود یک سال عضو شورای مرکزی جبهه پایداری بودم ولی چندین سال است که توفیق حضور در بین دوستانمان را از دست داده‌ام. دلیلش هم این هست که هم مشغله‌ام زیاد است و هم علاقه‌مندم که مواضع مستقل‌تری بگیرم و چندین سال است توفیق حضور و همراهی با دوستان عزیزمان در جبهه پایداری را ندارم.
*قاضی زاده هاشمی: من کاندیدای هیچ حزبی نیستم. با اینکه یک آدم دارای شناسنامه کاملا سیاسی و مواضع کاملا روشن هستم و مواضع روشنی گرفتم که بر آن مواضع هستم.
* معتقدم در ریاست جمهوری کارکرد جریانات سیاسی مناسب نیست و مشکلات ما در حوزه دیگری هست، خودم را به عنوان فردی که با موضع جناحی ـ سیاسی می‌خواهد وارد انتخابات شود، نمی‌بینم و بیشتر دنبال اصلاحات در حوزه های اجتماعی و اقتصادی با غلبه موضوعات اجتماعی هستم.
اصرار مجلس بر اصلاح قانون انتخابات
خبرگزاری مهر به گفت وگو با حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی عضو هیات رییسه مجلس پرداخت و نوشت:
*قرار است رییس مجلس با رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره طرح اصلاح قانون انتخابات گفت وگو کند تا مشخص شود نظر دقیق مجمع در خصوص این طرح چیست.
* قانون کنونی انتخابات ریاست جمهوری ایرادات بسیار زیادی دارد و حتی بسیاری از مسوولان هم پیش از این گفته بودند که این قانون مشکل دارد و باید اصلاح شود.
* یکی از مشکلات اساسی قانون انتخابات ریاست جمهوری آن است که هر فردی اراده کند، می‌تواند در انتخابات ثبت نام کند. به گونه‌ای که شاهد بودیم در ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری، حتی افراد زندانی هم مرخصی می‌گرفتند و در انتخابات ثبت نام می‌کردند که مجلس به دنبال آن است تا این ایراد بزرگ مرتفع شود.
* مجلس شورای اسلامی برای رفع این مشکل و مدیریت ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری، به اصلاح این قانون ورود پیدا کرد.
* شورای نگهبان ایراداتی به مصوبات مجلس درباره طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری وارد کرد که همه این ایرادات در مجلس اصلاح شد.
* مجمع تشخیص مصلحت نظام باید نظرات مشورتی خود را به شورای نگهبان دهد و ملاک مجلس، نامهای است که از شورای نگهبان به مجلس ارایه می‌شود.
* مجلس شورای اسلامی کار خودش را در زمینه اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری به نحو احسن انجام داده است و بر مصوبه خودش حتماً اصرار خواهد کرد.
* مجلس در حد توان دنبال رفع ایرادات وارده به طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری است.
برخی فقط برای دیده شدن در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کنند
باشگاه خبرنگاران جوان به گفت وگو با حسین کنعانی مقدم دبیر کل حزب سبز و فعال سیاسی اصولگرا پرداخت و آورد:
* در گذشته شرایط حضور در انتخابات شرایط مناسبی نبود و قوانین، حداقلی را مشخص می‌کرد نه نامزد اصلح، مشکل دیگر این است که نزدیک انتخابات که می‌شود همه احساس تکلیف می‌کنند و این موضوع مثل یک پاندمی است.
* همه به دنبال حضور در انتخابات هستند و حتی می‌دانند که رای نمی‌آورند، اما باز هم شرکت می‌کنند.
* ممکن است آدم‌های خوب و اصلح هم بیایند، اما مقبولیت ندارند و رای نمی‌آورند، پس بهتر است در انتخابات شرکت نکنند.
* برخی افراد برای دیده شدن به انتخابات می‌آیند و ثبت نام می کنند و می‌خواهند در زمان دیده شدن حرف هایشان را بزنند، اصولا برخی افراد در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کنند تا دیده شوند.
*متاسفانه به انتخابات که نزدیک می‌شویم، برخی از رجل سیاسی ما به دنبال وزن کشی هستند تا وزن خود را در نظام بسنجند؛ این حرکت اشتباه است و باید احزاب افرادی را انتخاب کنند که بتوانند مشکلات مردم را حل کنند.