«ونگ کوان» Wang Qun سفیر و نماینده دائم چین نزد سازمانهای بین المللی مستقر در وین که ریاست هیات چین در مذاکرات برجام را برعهده دارد در مصاحبه ای با خبرنگار ایرنا به تشریح دیدگاه خود در خصوص روند گفت‌وگوها پرداخت.
وی در ابتدا اظهار داشت که بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵، یعنی در زمان امضای اولیه برجام عضو هیات عالیرتبه چینی در این مذاکرات بوده است. اکنون نیز به خاطر پست فعلی اش در مذاکرات جاری حضور دارد.
«کوان» در این مصاحبه تاکید کرد که آمریکا باید بلافاصله همه تحریم ها علیه ایران و طرفهای ثالث را به طور کامل و فوری حذف و لغو کند. وی گفت مذاکرات در بخش گفت و گوها تقریباً به نتیجه رسیده اما همه اینها باید به متن و نوشته تبدیل شود.
این دیپلمات ارشد چین تبدیل کردن ماحصل مذاکرات به متن را با توجه به اینکه جزئیات باید بسیار صریح و دقیق نوشته شوند، روندی پیچیده عنوان کرد. وی گفت آنچه در این میان از همه چیز مهم تر است حفظ اصول و روشن شدن فاصله میان خوب و بد است.
سفیر چین گفت متن نهایی در صورت آماده شدن، مقدمه یا پایه ای برای گفت‌وگوهای آینده خواهد بود. وی تاکید کرد که در این میان مهمترین نکته آن است که آمریکا متوجه شود که با زیر پا گذاشتن تعهداتش کار ناصواب و مخالف اصولی انجام داده و همین کار عامل اصلی مشکلات و رسیدن به این مرحله است. این دیپلمات چینی معتقد است اگر آمریکا از برجام خارج نمی‌شد، نیازی به این مذاکرات نبود.
مشروح گفتگوی ایرنا با آقای کوان بدین شرح است.
ایرنا: جناب سفیر، ضمن تشکر از حضور شما در این گفت‌وگو، در ابتدا خواهشمندم برآورد کلی خود از روند مذاکرات را بیان بفرمایید؟
وانگ کوان: من در مدت سه هفته گذشته شاهد فعالیت های سازنده‌ای از سوی کمیسیون مشترک برجام بوده‌ام. در حال حاضر دو فرآیند مهم در حال پیگیری است یکی کارگروه مسائل هسته‌ای و دیگری مذاکرات برای رفع تحریم ها.
ایرنا: برآورد شما از نتیجه مذاکرات تا به اینجا چیست؟
وانگ کوان: اولین خواسته ما که به صراحت اعلام کرده ایم این است که همه تحریم ها علیه ایران و طرفهای ثالث باید برداشته شوند. مرحله دوم، اجرای توافق اتمی است که از سوی ایران باید انجام شود. به هر حال ما به دنبال فرمولی هستیم که هم ایران و هم آمریکا هر دو به اجرای کامل برجام بازگردند.
در این روند مهم ترین مساله رفع تحریم ها از سوی آمریکاست. ما همواره تاکید کرده ایم که همه تحریم‌ها از نوع تحریم های اولیه یا آنهایی که طرفهای ثالث از جمله افراد و نهادها را در چارچوب تحریم‌های ثانوی هدف قرار می‌دهند باید به طور تمام و کمال و یکباره برداشته شوند. بر این اساس است که ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام بازخواهد گشت.
ایرنا: در دیدار شما با هیات آمریکایی از جمله رابرت مالی (نماینده ویژه آمریکا در امور ایران)، موضع واشنگتن را چگونه توصیف می کنید؟ آیا به نظر شما آنها واقعاً و در عمل تمایلی به رفع تحریم ها دارند؟
وانگ کوان: این همه آن چیزی است که ما در مدت سه هفته گذشته، از زمان آغاز مذاکرات تاکید کرده‌ایم. این مساله (حذف تحریم ها). کلید موفقیت گفت‌وگوها است. در غیر این صورت راه حل ها واقعی نخواهد بود.
ایرنا: از این نظر که چه کسی باید گام اول را بردارد (ایران یا آمریکا) دیدگاه شما چیست؟
وانگ کوان: در آغاز گفت‌وگوها ما به وضوح گفتیم اولین قدم این است که روشن کنیم چه کاری درست و چه کاری نادرست است. برای اینکه اگر بخواهیم از اول نگاه کنیم، این آمریکا بود که از برجام خارج شد و این آمریکا بود که سیاست فشار حداکثری را علیه ایران بکار بست و این ریشه و علت اصلی است.
برای تصحیح آن، آمریکا باید همه تحریم ها را به صورت کامل و یکجا بردارد. آنگاه ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام می‌بازگردد. اینجا موضوع تقدم و تاخر (زمانی) نیست بلکه اهمیت موضوع در روشن کردن راه غلط و درست است، اینکه چطور کار درست را انجام دهیم.
ایرنا: در مقطع کنونی، آیا شما امیدوار به بازگشت برجام به حالت عادی در آینده ای نزدیک هستید؟ یا مذاکرات طولانی خواهد شد؟
وانگ کوان: ما همین حالا هم شاهد بازگشت کارها به مسیر درست هستیم. همانطور که گفتم من شاهد پیشرفت مثبت در مدت سه هفته گذشته بوده ام. ما اکنون در مرحله تهیه پیش نویس بر مبنای درک روشن از آنچه هدف قرار داده‌ایم هستیم. در این مرحله ما در حال تبدیل توافق ها به متن هستیم.
ایرنا: لطفا در مورد این پیش‌نویس بیشتر توضیح بدهید؟
وانگ کوان: در وضعیت فعلی ما به دنبال چیزی هستیم که به عنوان پایه و اساس گفت‌وگوهای آینده مورد استفاده قرار گیرد. این کاری دشوار است. به ویژه آنکه اهمیت در جزئیات است و وقتی به تعیین مصادیق می رسیم، (کارها) باید خیلی روشن باشد. بنابراین وقتی کار به نوشتن می رسد، انجام آن خیلی پیچیده می شود و به هر حال سخت مشغول آن هستیم.
در این مقطع زبان (پیش‌نویس) مهم ترین موضوع نیست، آنچه مهم است اصول هستند. همه باید درک کنند که ریشه و عامل اصلی همه این مسائل چیست و چه چیزی درست و چه چیز نادرست است. فقط بر این اساس است که تنظیم یک فرمول (راه حل) به صورت متن آسان خواهد بود.
ایرنا: آینده برجام را چطور تصور می کنید؟ اگر فرضاً در این مرحله با آمریکا توافقی ایجاد و تحریم ها برداشته شود، شما برای آینده چه تضمینی می بینید که آمریکا دوباره از برجام خارج نشود؟
وانگ کوان: درست است. اینجا پای اعتبار یک کشور در میان است. به ویژه برای ما شرقی ها رعایت عهد و پیمان و اجرای جدی آنها خیلی اهمیت زیادی دارد و به ویژه اینکه سیاستهای ما انسجام داشته باشند.
با توجه به این امیدوارم آمریکا هم جدی باشد و وقتی می گوید به برجام برخواهد گشت، مثل همه کشورهای مستقل دیگر ، نشان بدهد که در حرف خود جدی است.
در غیر این صورت اصلاً معنی مذاکره چیست. ما واقعاً امیدوارم هستیم که واشنگتن به این تفاهم عمل کند. تفاهمی که نهایتاً به یک توافق تبدیل خواهد شود که همه ما طرفهای گفت‌وگو به آن متعهد باشیم.
آخرین وضعیت مذاکرات وین
نمایندگان کشورهای عضو برجام طی سه هفته گذشته در چارچوب کمیسیون مشترک در وین گردهم آمده تا در خصوص فعال کردن این توافق و بازگشت احتمالی آمریکا به آن رایزنی کنند.
دور پنجم از هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام، چهارشنبه گذشته در گراندهتل وین برگزار شد و روسای هیات های مذاکره کننده به بحث و بررسی در خصوص آخرین وضعیت گفت‌وگوهای فنی و پیش‌نویس های اولیه متون و نحوه تداوم گفت‌وگوها پرداختند.
آنها توافق کردند علاوه بر دو گروه کارشناسی فعلی (در حوزه لغو تحریم ها و هسته ای) یک گروه کارشناسی سوم نیز برای گفت‌وگو در خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریم ها و سپس بازگشت آمریکا به برجام ایجاد شود.
سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رئیس هیات ایرانی در مذاکرات برجام پس از پایان آخرین نشست کمیسیون مشترک به خبرنگاران در وین گفت: تلاش ما این است که مجموعه اقداماتی که باید آمریکا برای رفع تمامی تحریم‌ها انجام دهد, عملی شود.
معاون وزیر خارجه تاکید کرد: رفع تحریم‌ها باید راستی‌آزمایی شود و در گام بعد ایران اقدامات خود را انجام دهد.
وی ادامه داد: مجموعه این اقدامات در حال کار شدن است. پیش‌نویس‌های مختلفی توسط تمامی هیات‌ها ارائه و مورد تبادل قرار گرفت. درباره آنها کار انجام می‌شود. تمام تلاش ما این است که بتوانیم به سند واحدی که دقیقا وظایف آمریکا را مشخص کند و اقداماتی هم که ایران برای اینکه به برجام برگردد را روشن کند.
مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای با بیان اینکه آن سند نحوه راستی‌آزمایی و ترتیب و تقدم اقدامات طرفین را مشخص خواهد کرد، اظهار داشت: البته این موضوع از نظر ما کاملا روشن است و این آمریکا است که باید ابتدا اقدامات خود را انجام بدهد. البته مذاکرات سخت است اما ما حتما از مذاکرات فرسایشی اجتناب می‌کنیم، همانطور که از شتاب در مذاکرات نیز پرهیز خواهیم کرد.
در زمان حاضر، اعضای برجام برای بررسی و مشورت به پایتخت‌های خود بازگشته‌اند. گزارش‌ها حاکیست که نشست آتی کمیسیون برجام ۲۷ آوریل (۷ اردیبهشت) در پایتخت اتریش برگزار شود. اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام معمولا یک روز مانده به برگزاری نشست کمیسیون، تاریخ و زمان برگزاری آن را اعلام می‌کند.