به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از روزنامه ال پائیس اسپانیا، از آغاز شیوع ویروس کرونا اگر چه بشر با سرعت بی سابقه ای به حدود ۱۰ واکسن مختلف دست یافته و حدود ۲۰۰ واکسن دیگر را در مرحله تحقیق در دست دارد اما جهان امسال برای پشت سر گذاشتن این بدترین بیماری همه‌گیر در یک قرن گذشته به ۱۰ تا ۱۴ میلیارد دوز واکسن برای هفت میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر جمعیت ساکنان زمین نیاز دارد.
با این وجود بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که عدم دستیابی به این هدف حتی در صورتی که «جهان اول» واکسینه شوند، می‌تواند عواقب مهلکی به همراه داشته باشد. به بیان دقیقتر تا زمانی که ویروس آزادانه در سایر نقاط زمین در حال گردش است، خطر ظهور گونه‌های جدید و از بین بردن اثربخشی واکسن‌هایی که تا امروز تزریق شده است نیز وجود دارد. بنابراین «هیچکس در امان نخواهد بود اگر همه در امان نباشند».
به گزارش خبرگزاری فرانسه تا دیروز شنبه (۲۵ آوریل/ پنجم اردیبهشت)، کمتر از پنج ماه از شروع برنامه واکسیناسیون می گذرد و دست‌کم یک میلیارد دوز واکسن کرونا (۹ نفر از هر ۱۰ نفر در کشورهای ثروتمند) در ۲۰۷ کشور جهان توزیع شده است.
بر اساس پیش بینی واحد اطلاعات اکونومیست، ۸۵ کشور از فقیرترین کشورهای جهان تا سال ۲۰۲۳ دوزهای مورد نیاز خود را دریافت نخواهند کرد.
به نوشته ال پائیس، بر اساس آمارهای رسمی با گذشت یکسال از شیوع کرونا در قاره آمریکا، دست‌کم ۶۰ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده و حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جان خود را از دست داده اند؛ گسترش کرونا از ثروتمندترین کشورهای آمریکای شمالی تا فقیرترین جزایر آمریکای جنوبی به ما اثبات کرد که ویروس فقیر و غنی نمی‌شناسد، درست بر خلاف واکسیناسیون.
در حالی که ایالات متحده با بیشترین ذخایر واکسن در جهان شناخته شده است اما آمریکای لاتین به رغم سهم ۳۰ درصدی از آمار مرگ‌ومیر جهانی، کمتر از ۱۰ درصد واکسن‌های کووید-۱۹ را توزیع کرده است.
سولِداد گارسیا مونیوز (Soledad García Muñoz) گزارشگر ویژه حقوق اقتصادی- اجتماعی کمیسیون بین آمریکایی حقوق بشر (IACHR) گفت: مسئله دسترسی به واکسن، نابرابری‌ها در نابرابرترین منطقه جهان را عیان ساخت.
این نشریه اسپانیایی در ادامه به مسئله تصویب معافیت ثبت اختراع واکسن کرونا از سوی سازمان تجارت جهانی پرداخت و نوشت: شرکت‌های دارویی که دفاتر اصلیشان عمدتا در کشورهای ثروتمند است، علاقه ای به واگذاری این حق مالکیت حقوقی نداشته و این امر مانع بزرگی در مسیر ورود تولیدکنندگان جدید و افزایش تولید واکسن است.
این همان اتفاقی است که اکتبر گذشته (مهر ۹۹) پیرامون پیشنهاد هند و آفریقای جنوبی برای تولید داروها و تجهیزات پزشکی مقابله با کووید-۱۹ به سازمان جهانی بهداشت رخ داد؛ پیشنهادی که با رد شدن از سوی اتحادیه اروپا، آمریکا، ژاپن، سوئیس و سایر کشورهای ثروتمند به بن بست رسید. سازمان جهانی بهداشت در ماه می آینده (اردیبهشت- خرداد) مجددا پیرامون این اقدام بحث و گفت‌وگو خواهد کرد.
آنچه هم اکنون واضح است اینکه شرایط فعلی، متفاوت از اکتبر گذشته است. تجربه صنعت داروسازی در این مدت نشان داده که قادر به تولید هر آنچه در سال جاری مورد انتظار است، نیست. عاملی که سبب شده تا شک و تردیدها از مدل ارائه شده از سوی این شرکت‌های تولیدی (امضای توافق های داوطلبانه برای دریافت مجوزهای اضطراری تولید واکسن در آزمایشگاه‌های دیگر با قیمت پایین تر) مورد شک و تردید قرار گیرد.
رافائل بیلاسانخوان (Rafael Vilasanjuan) مدیر تحلیل و توسعه موسسه آی‌اِس گلوبال (ISGlobal) بارسلونا معتقد است: ظرفیت های بسیاری در کشورهایی همچون برزیل، پاکستان و آفریقای جنوبی وجود دارد که تا کنون بلا استفاده مانده و می‌تواند تولید جهانی واکسن را افزایش دهد اما مهمترین مسئله ایجاد انگیزه برای شرکت‌های تولید کننده در جهت به اشتراک گذاشتن دانش است.
صنایع دارویی، عموماً برای توسعه محصولات دارویی جدید، با هزینه‌های تحقیق و توسعه قابل‌توجهی مواجهند. همین موضوع، سبب گردیده تا حقوق مالکیت فکری، به یک اولویت جدی در حفاظت از نوآوری‌های آن‌ها مبدل شود. در این میان، اختلاف بین غول‌های دارویی بر سر سبد اختراعات یکدیگر، اتفاقی اجتناب‌ناپذیر است که در سال‌های اخیر، شاهد نمونه‌های متعددی از جدال‌های حقوقی گسترده بین شرکت‌های بزرگ این صنعت بوده‌ایم.