چالش های متعددی از بدو شکل گیری مجدد گفت وگو میان طرف های برجام به وجود آمده است. خرابکاری رژیم صهیونیستی در تأسیسات هسته‌ای نطنز و پاسخ غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم توسط ایران، از مهمترین چالش‌های این روزها بود، اما با تمام این احوال به نظر می‌رسد که روند این گفت‌وگوهای مثبت باشد. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی جنبه های مختلف برجام پرداخته اند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
"اقدام در برابر اقدام"؛ ایده‌ای قابل قبول با گام اول آمریکا
خبرگزاری ایسنا به گفت وگو با سید جلال ساداتیان دیپلمات پیشین ایران پرداخت و نوشت: آمریکا هنوز طرف قضیه در برجام نیست و هنوز به آن وارد نشده است و به لحاظ حقوقی طرف مذاکرات نیست اما موضوع مذاکرات هست. نحوه برداشته شدن تحریم ها یکی از موضوعات مورد بحث است، جدای از اینکه آمریکایی ها می گویند ایران باید اول به تعهداتش در برجام برگرد تا ما هم برگردیم اما ایران استدلال کرده است که ابتدا شما خارج شدید و تعهدات را اجرا نکردید و تحریم ها را برگردانید و نیز به اروپا فشار آوردید که آنها هم به تعهداتشان عمل نکنند. از این رو مسلم است که ایران زیر بار این مساله نخواهد رفت. تعداد قابل توجهی تحریم از سوی ترامپ به طور یک جانبه علیه ایران برقرار شد، اینکه کدام را به چه شکل بردارند که بتوان راستی آزمایی کرد، از موضوعات بحث با هیات آمریکایی و نیز پنج طرف دیگر در مذاکرات است. تاکنون نتیجه ای که به دست آمده این بوده است که دو طرف نسبت به مثبت بودن روند کار اظهار رضایت کرده اند در هر حال باید اقدامات قابل توجهی در رفع تحریم ها شاهد باشیم که اطمینان ایران در این مسیر جلب شود. بحث دیگر نحوه بازگشت آمریکا به برجام است و باید به لحاظ حقوقی این مساله مورد بحث قرار گیرد. مکانیسم ماشه یا اسنپ بک که دستاویزی برای آمریکا و کشورهای دیگر است باید تعیین تکلیف شود. البته ترامپ نتوانست با وجود تلاش بسیار از آن استفاده کند ولی اروپایی ها تهدید به استفاده از آن کردند از این رو باید درباره این مساله شفاف سازی شود، در حالی که آمریکا یک جانبه از برجام خارج شد و اروپایی ها به تعهداتشان عمل نکردند در برابر اقدامات قانونی ایران چرا باید مکانیسم ماشه فعال شود. معتقدم این مساله در همین دور از مذاکرات باید روشن شود.
راستی‌آزماییِ انتفاع اقتصادی از لغو تحریم‌ها، ۳ تا ۶ ماه زمان می‌برد
خبرگزاری ایلنا به بازتاب گفت‌وگو مهدی محمدی، کارشناس و تحلیلگر مسایل سیاسی و بین‌المللی پرداخت و آورد: ایران همان‌جور که حضرت آقا فرمودند، برای بازگشت آمریکا به برجام شروطی را معین‌کرده؛ آمریکایی‌ها از توافق خارج شدند و بعد از اینکه از توافق خارج شدند، خسارات بسیار قابل توجهی به ما وارد کردند. یک برآورد فقط این است که از می ۲۰۱۸ تا الآن چیزی حدود ۲۰۰ میلیارد دلار خسارت دیده‌ایم. ایران به‌طور کلی چند شرط اساسی برای پذیرش بازگشت آمریکا به برجام و عضویت مجدد آمریکا در گروه ۱+ ۵ دارد؛ شرط اوّل این است که لغو تحریم‌ها باید به‌گونه‌ای انجام شود که انتفاع اقتصادی مدنظر ایران از برجام حاصل شود. ما از برجام نفع اقتصادی نبردیم، بلکه طرف مقابل منافع کاملی را که از برجام انتظار داشت به آن دست پیدا کرد که عبارت بود از محدودشدن برنامه‌ی هسته‌ای ایران به آن ابعادی که در برجام دیده شده بود... همه‌ی تحریم‌ها، یعنی همه تحریم‌ها؛ ایران هیچ نوعی از تفکیک تحریم‌ها را قبول ندارد. این چیزی که آمریکایی‌ها خودشان اسمش را لیست قرمز، لیست سبز و لیست زرد گذاشته‌اند و می‌گویند یک‌سری تحریم‌ها را برمی‌داریم، یک‌سری را برنمی‌داریم، یک‌سری دیگرش قابل مذاکره است. یا حالا شیوه‌های بیان دیگری هم دارد مثلاً تحریم‌های برجامی و غیربرجامی، ترامپی و غیرترامپی. اساساً شرط ایران این است که ما وارد این‌جور تفکیک‌های عناوین تحریمی نمی‌شویم. همه تحریم‌هایی که مانع انتفاع اقتصادی ایران از برجام بوده باید برداشته شود.
اطلاعات پرونده‌سازان گاندو از کجاست؟
روزنامه شرق در گزارشی به پیدا و پنهان‌های سریال گاندو پرداخت و نوشت: مستند «پایان بازی»، سریال «گاندو»، اصرار پرس‌تی‌وی در انتشار اخبار غیرواقعی، ادعاهای بارها تکذیب‌شده چهره‌ای مانند کریمی‌قدوسی و ده‌ها مورد مشابه دیگر این پرسش را ایجاد کرده که منابع موثق یا آگاهی که این اطلاعات را به مخالفان و منتقدان برجام می‌دهند کیستند؟ محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا و سردبیر سایت خبرآنلاین که اخیرا منبع آگاه پرس‌تی‌وی، سرمنشأ اخبار نادرست درباره مذاکرات وین را هم افشا کرده بود، دیروز در یادداشتی به تشریح روند کار جریانی پرداخته که از همان ابتدای شروع مذاکرات برجام تا الان که مذاکرات وین در جریان است، عملیات روانی، تخریب و پرونده‌سازی علیه تیم مذاکره‌کننده را با کلیدواژه «نفوذ» در دستور کار خود قرار داده‌اند. مهاجری به‌تازگی در توییتی تصویر و نام منبع آگاه صداوسیما را منتشر کرده و گفته بود که سخنگوی سابق جلیلی یعنی پیمان جبلی، همان فردی است که اطلاعات اشتباه و غیرواقعی به پرس‌تی‌وی می‌دهد و این رسانه برون‌مرزی صداوسیما هم آن را منتشر می‌کند. به نوشته مهاجری از همان روزهایی که قطار مذاکرات برجام روی ریل قرار گرفته بود و فضا به سمت لغو تحریم‌ها پیش می‌رفت، به‌طور شگفت‌انگیزی شایعاتی درباره افراد نفوذی در تیم برجام در محافل سیاسی خاص ردوبدل می‌شد و این تیم که آدم‌های گمنامی هم نبودند، اطلاعاتی را که درباره افراد تیم مذاکره وجود داشت جمع‌آوری کرده بودند. در جلسات خصوصی صراحتا می‌گفتند نباید بگذاریم برجام جان سالم به در ببرد. پرونده‌سازی را شروع کردند. پوشه‌هایی در رنگ‌های متعدد تهیه شد و هر رنگ به یک قشر از اعضای تیم مذاکره اختصاص یافت.
چرا تندروها نگران توافق در وین هستند؟
خبرگزاری خبرآنلاین در مطلبی نوشت: هنوز توافقی با آمریکا صورت نگرفته و گفت وگوها در مراحل اولیه است که تندروها دارند علیه آن صف آرایی می کنند. درست مثل برجامِ قبلی، آنقدر تیغ و تیشه بر سرِ راهِ آن ریختند که هنوز ترامپ نیامده، شرکت هایِ غربی که بامید تغییر فضایِ بعد از برجام به ایران آمده بودند، چمدان هایشان را بستند و بازگشتند. بعد هم تندرو دیگری بنام ترامپ تیر خلاص را در پیکر بی‌جان آن شلیک نمود و البته تندروها هم طبق معمول یقه میانه‌روها را گرفتند که "دیدید به آمریکایی ها نمی شود اعتماد کرد؛ ما از اول هم گفته بودیم، و ..." بروی خودشان نیاوردند که از ترس اینکه مبادا برجام منجر به تنش زدایی با آمریکا شود، چه بلاهایی که از همان ابتدا بر سر آن نیاوردند.
مذاکرات وین چالش برانگیز شده است/موضع آمریکا درباره برجام تغییر نمی‌کند
خبرگزاری برنا به بازتاب سخنان سخنگوی کاخ سفید پرداخت و نوشت: سفر هیأت رژیم صهیونیستی به ایالات متحده، تأثیری بر مواضع آمریکا درباره بازگشت به برجام نخواهد داشت. تا جایی که به اسرائیل مربوط می‌شود، ما آن را به عنوان یک شریک کلیدی در جریان این بحث‌ها یا قصد و نیات خود قرار داده‌ایم و در دیدارهای آینده نیز همین روند را ادامه خواهیم داد. او همچنین مذاکرات در وین را «چالش‌برانگیز» توصیف کرد و گفت: ایالات متحده از این که همچنان گفت‌وگوهایی بین تمامی طرف‌ها وجود دارد و این که این گفت‌وگوها همچنان در جریان است، ترغیب و تشویق می‌شود.
رسانه‌های اصولگرا
برجام زنده می‌ماند؟
خبرگزاری ایمنا به گفت وگو با علی امیدی، کارشناس روابط بین‌الملل پرداخت و نوشت: آمریکا به خوبی تحولات ایران را زیر نظر دارد و می‌داند تعلل در انعقاد توافق با ایران می‌تواند باعث پیچیده‌تر شدن شرایط برجام شود. غنی سازی ۶۰ درصدی ایران توانست روند مذاکرات و رفع تحریم‌ها را تسریع ببخشد و با توجه به اطلاعاتی که از مذاکرات کمیسیون مشترک برجام درز کرده، برای رفع تحریم‌ها علیه ایران توافقات اولیه شده است. رفع تحریم‌های نفتی و بانکی از جمله اقدامات اولیه آمریکا در راستای بازگشت به معاهده برجام است. واشنگتن امروز به این نتیجه رسیده که گام اول بازگشت به برجام را باید بردارد، اما انتظار دارد بلافاصله بعد از لغو برخی تحریم‌ها، تهران نیز در راستای بازگشت به تعهدات هسته‌ای خود گام بردارد. میدی می‌گوید که بازگشت آمریکا به برجام کمی پیچیده شده است؛ زیرا جو بایدن، رئیس جمهور این کشور برای بازگشت به برجام با محدودیت‌های داخلی روبه‌رو است همچنین کشورهای عربی_عبری نیز سعی دارند در روند مذاکرات برجام سنگ اندازی کنند. با توجه به پالس‌های مثبتی که از روند مذاکرات وین و مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا دریافت می‌شود، به نظر می‌رسد در هفته‌های آینده شاهد بازگشت آمریکا به برجام خواهیم بود.
اسرائیل از خوف موقعیت خود مخالف برجام است
پایگاه خبری افکارنیوز به بازتاب سخنان سیدحمیدرضا کاظمی عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها پرداخت و آورد: خوف رژیم صهیونیستی و آل سعود از بازگشت برجام است که قدرت منطقه ای ایران بیشتر می شود، شرایط اقتصادی ما بهبود می یابد از این رو فضاسازی رسانه ای می کنند و بر تبل مخالفت با مذاکرات می کوبند. اسرائیل برای موقیعت خود از برجام خوف دارد، در صورتی که ایران و آمریکا در موضوع برجام به توافق برسند، منافع رژیم صهیونیستی تحت تاثیر قرار می گیرد. برجام تاثیر بسزایی بر اقتصادی جهانی و روند رو به رشد اقتصاد ایران خواهد داشت، اسرائیل در این صورت شرایط خوبی برای خود تصور نمی کند. با شروطی که مقام معظم رهبری برای بازگشت برجام مطرح کردند، اروپایی ها پای کار آمده اند و مقدماتی برای اجرای تعهدات توافق هسته ای فراهم شده است، ایران بازگشت بدون قید و شرط آمریکا به برجام را می پذیرد. بر اساس شروط ایران باید تمام تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران لغو شود، از آنجایی که احتمال بازگشت برجام وجود دارد، مخالفان این توافق جوسازی و فضاسازی می کنند تا چنین اتفاقی رخ ندهد.
تحریم مانع پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران نمی‌شود
خبرگزاری مشرق نیوز در گزارشی به بازتاب گزارش نیویورک تایمز پرداخت و نوشت: نخستین موضوعی که یادداشت نیویورک تایمز به آن پرداخته، موانعی است که رژیم صهیونیستی و جمهوریخواهان آمریکایی در مسیر احیای برجام ایجاد می‌کنند. به زعم نگارنده یادداشت، رژیم صهیونیستی که طرف مذاکرت وین نیست، در بحبوحه پیشرفت مذاکرات دست به خرابکاری زده و جمهورخواهان لایحه «فشار حداکثری» را در کنگره ارائه دادند. این کارشکنی‌ها و مانع تراشی‌ها اگرچه در مسیر احیای برجام تاثیر می‌گذارند و سبب می‌شوند تا این توافق همواره تحت فشار قرار داشته باشد، اما در نهایت قادر به متوقف کردن این روند نیستند؛ نه اسرائیل می‌تواند مانع ادامه مذاکرات شود و نه جمهورخواهان برای تصویب لایحه مورد نظر رای کافی دارند. این یادداشت در ادامه با گریزی به اقدام‌های هسته‌ای مشابه عربستان و امارات، به تاکید ایران مبنی بر عدم تلاش در مسیر دستیابی به تسلیحات هسته‌ای و اعتمادسازی در این راستا، اشاره کرده و نوشت، به نظر می‌رسد اسناد ارائه شده توسط اسرائیل در مورد برنامه هسته‌ای ایران، ارتباطی با فعالیت‌های هسته‌ای این کشور ندارد.
اما و اگرهای مذاکرات وین
روزنامه حمایت در گزارشی به بررسی زوایای مختلف نشست وین پرداخت و نوشت: مذاکرات وین در شرایطی شکل گرفت، که ۱+۴ از ایران خواستند برای احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای پای میز مذاکره بیاید. ایران در ابتدا شرط نتیجه‌بخشی این مذاکرات را لغو همه تحریم‌های تهران از سوی آمریکا عنوان کرده، چیزی که آمریکایی‌ها در ابتدا آن را پذیرفته و اما این روزها زیر حرف خود زده‌اند. ادعاهای آمریکایی‌ها فراتر از تعهداتشان رفته و احیای برجام را به بازگشت کامل تهران به برجام موکول کرده‌اند. در همین رابطه، «برت مک گورک» نماینده ویژه سابق آمریکا در ائتلاف آمریکایی ضدداعش و هماهنگ‌کننده امور غرب‌آسیا و شمال‌آفریقا در کاخ‌سفید جمعه گذشته در جمع رهبران یهودی آمریکا با تکرار مواضع دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی مدعی شد: تا زمانی‌که ایران به تعهداتش ذیل برجام بازنگردد، تحریم‌ها برجای خود باقی خواهد ماند. روزنامه صهیونیستی «تایمز اسرائیل» گزارش کرد: مک گورک در خصوص روند بازگشت آمریکا به برجام گفت: «تا زمانی‌که به جایی نرسیم و تعهدات محکمی نداشته باشیم، روشن است تازمانی‌که برنامه هسته‌ای ایران محدود نشود، جنبه‌های مسئله‌ساز(برنامه هسته‌ای ایران) معکوس نشود و مجدداً به مسیر اصلی بازنگردد، ما هیچ‌گونه فشاری را برنخواهیم داشت». مک گورک درخصوص فرایند مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برای احیای توافق هسته‌ای ایران، گفت: راه بسیار طولانی در پیش داریم و این فرایندی پیچیده است اما قرار نیست آمریکا صرفاً برای ادامه روند کار، از قبل هزینه‌ای پرداخت کند. ما از ایران باید شاهد تعهدی بنیادین برای محدود کردن برنامه هسته‌ای باشیم و ما(پس از آن) می‌توانیم به طور کامل(بر برنامه هسته‌ای ایران) بازرسی و نظارت داشته باشیم.