به گزارش ایرنا از بغداد، افکار عمومی خواهان استعفای تعدادی از مقامات ارشد دولت عراق شدند و همزمان برخی محلات پایتخت شاهد اعتراضات خیابانی شد.
این حادثه دلخراش که همچنان رسانه ها و شبکه های اجتماعی در حال بارگذاری تصاویر و ویدئوهای جدید از آن در اینترنت و کانال های خبری هستند، بر خشم و انزجار عمومی دامن زده تا جایی که بسیاری به تعلیق وزیر بهداشت بسنده نکرده و خواهان استعفای دیگر مقامات و بازخواست مسوولان ذیربط
نگرانی از شیوع کرونا
بیمارستان ابن الخطیب یکی از بیمارستان های حاشیه شهر بغداد و محل پذیرش و بستری کردن مبتلایان کرونایی به شمار می رود و برخی فعالان اجتماعی از فاجعه احتمال ابتلای تعدادی از مردم که به بیماران و مجروحان امداد رسانی کردند، به بیماری کرونا خبر داده اند.
این در حالیست که عراق در هفته های اخیر یکی از بدترین شرایط رویارویی با کرونا را سپری می کند و تعداد مبتلایان به آمار کم سابقه هشت هزار نفر در روز رسیده است.
فراخوان عمومی برای استعفا و همدردی جهانی با عراق
برخی طیف های منتقد دولت در عراق، در واکنش به این حادثه که ۸۲ نفر بتلفات و ۱۱۰ نفر مصدوم داشته است سطح مطالبات خود را به استعفای نخست وزیر بالا برده اند.
همزمان برخی کانال های خبری منتقد دولت مثل «صابرین نیوز» خواهان استعفای مصطفی الکاظمی شدند.
این کانال خبری که بیش از ۹۴ هزار عضو پیگیر دارد، با انتشار بروشوری خواهان کناره گیری نخست وزیر شده است.
همزمان کمیسیون عالی حقوق بشر عراق، از این حادثه به عنوان «جنایت» در حق بیماران یاد کرده و از نخست وزیر عراق خواسته است که وزیر بهداشت و معاونین اش را برکنار کرده و همه آنها را به دادگاه احاله کند.
«حازم الخالدی» مسوول کمیسیون نظارت بر برنامه دولت در پارلمان عراق نیز در اظهاراتی گفته است که حادثه بیمارستان این الخطیب می طلبد که همه مسوولین ذیربط استعفا و به دادگاه برای محاکمه معرفی شوند.
از طرفی «سعد معن» مدیر کل اطلاع رسانی وزارت کشور در اظهاراتی خبری گفته است که تحقیقات در حادثه جریان دارد اما بعید است حادثه، عمدی باشد.
بخش اطلاع رسانی پارلمان عراق نیز در بیانیه ای اعلام کرد که هیات رئیسه پارلمان خواهان جلسه ای فوق العاده برای بررسی حادثه بیمارستان ابن الخطیب شده است.
تحقیقات اولیه؛ انفجار یک سیلندر اکسیژن طبی علت حادثه است
مسوول اطلاع رسانی مدیریت دفاع شهری عراق در اظهاراتی گفته است که تحقیقات اولیه نشان می دهد که براثر انفجار یکی از سیلندرهای گاز اکسیژن طبی در یکی از بخش های بیمارستان، حادثه شروع و منجر به انتشار سریع آتش سوزی شده است.
«نواس صباح» با بیان اینکه وزارت بهداشت مسوول اعلام آمار نهایی قربانیان حادثه است افزوده است که نیروهای دفاع شهری (آتش نشانی) توانستند ۹۰ بیمار بستری را از بیمارستان نجات داده و تعدادی از اجساد جان باختگان را نیز از داخل شعله های آتش بیرون کشیدند.
به گفته وی، تحقیقات در این حادثه تا اعلام نهایی نتایج آن ادامه دارد.
وزارت بهداشت و محیط زیست عراق نیز تعداد نجات یافتگان را بالغ بر ۲۰۰ نفر ذکر کرده است.
اقدامات دولت عراق
نخست وزیر عراق بعد از وقوع این حادثه با تعدادی از وزیران و فرماندهان امنیتی و مسوولانی در فرماندهی عملیات امنیت بغداد جلسه برگزار کرد.
مصطفی الکاظمی در این جلسه گفت که این حادثه، امنیت ملی عراق را چالش کشیده و نکبتی به تمام معنا است و نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد.
وی اضافه کرده است که دستور تحقیق فوری در حادثه داده و تا روشن شدن تحقیقات خواهان بازداشت موقت مدیر بیمارستان، مسوول ایمنی و تعمیرات و تمامی عوامل مرتبط با حادثه با هدف بازخواست آنها است.
الکاظمی با ادعای این که حادثه در نتیجه اتصال برق بوده مخالفت کرد و گفت: نباید کسی بگوید حادثه نتیجه اتصال برق بوده ، این بهانه ای زشت است، باید همه سیم های برق در همه ادارات، بیمارستان ها و نهادهایی که اتصال برق را بهانه قرار می دهند، بررسی و اصلاح شود.
وی با اعلام سه روز عزای عمومی در کشور، خواهان اعلام نتایج تحقیقات در ۲۴ ساعت آینده و بازخواست عوامل مقصر در حادثه شده است.
انتقاد از سائرون
حادثه بیمارستان ابن الخطیب در پی سلسله آتش سوزی های چند سال اخیر تعدادی از بیمارستان ها و مراکز درمانی عراق اتفاق افتاد و از آنجا که این وزارتخانه سال هاست جزو سهمیه سیاسی فراکسیون سائرون مورد حمایت «مقتدا صدر» است، برخی جام خشم خود را بر سر این فراکسیون ریخته اند.
یکی از کارشناسان عراقی در این خصوص در یادداشتی نوشته است که وزارت بهداشت که وزیر آن مورد حمایت یک فراکسیون پارلمانی است که ادعای «اصلاحات» دارد، در برابر بیمارانی که سوخته شده اند، خود را عاجز و ناتوان می بیند.
«قاسم سلمان العبودی» گفته است: آنکه ادعای اصلاحات دارد، باید از وزیری که برای این وزارتخانه حیاتی انتخاب کرده، بپرسد که این حادثه چگونه اتفاق افتاده و چه برنامه ای برای مقابله با این گونه حوادث دارد؟
«احمد سالم الساعدی» یکی از فعالان سیاسی نیز در توئیتی نوشته است: فقط خواهان استعفای وزیر بهداشت نیست بلکه طرف سیاسی که این وزیر را بر جان مردم مسلط کرده، نیز باید پاسخگو باشد، نباید گول شعارهای آنها را خورد.
وی ادامه داده است که وزارت بهداشت عراق بیش از ۱۲ سال است که در اختیار آنها است و آنها بر این وزارتخانه تسلط کامل داشته و آن را در انحصار خود گرفته اند و هیچ کس هم لب به اعتراض باز نکرده است.
کانون پزشکان عراق نیز در بیانیه تهدید آمیز اعلام کرده است که اگر شرایط ایمنی در بیمارستان ها بهبود نیابد فراخوان اعتصاب از کار را صادر می کند.
بر اساس این بیانیه، اغلب ساختمان های بیمارستان ها از حیث استانداردها، تاریخ مصرف شان گذاشته است.
لازم به ذکر است که بیمارستان ابن الخطیب که به «التویثه» هم معروف است، یکی از بیمارستان های قدیمی شهر بغداد است که در ۱۹۶۲ ساخته شده و علاوه بر آزمایش بیماران کرونایی و پذیرش و بستری آنها، بسیاری از بیماران واگیر و غیر واگیردار را نیز می پذیرد.
اعتراضات در بغداد
متعاقب بازتاب وسیع خبر آتش سوزی در بیمارستان ابن الخطیب، بسیاری از مساجد و تکایا خواهان اهدای خون مردم شدند و عده ای نیز در برخی مناطق در اعتراض به این حادثه و حوادث روزهای اخیر از جمله برخورد با معترضان بخش «الوحده» در ۲۰ کیلومتری جنوب بغداد، تجمع های اعتراضی برگزار کردند.
در منطقه «اور» در شرق بغداد، تعدادی از جوانان با آتش زدن تایر و بستن برخی خیابان ها، اعتراض خود را به اوضاع نابسامان عراق و آتش سوزی بیمارستان ابن الخطیب و برخورد شدید با معترضان بخش الوحده اعلام کردند.
در کوت مرکز استان واسط در ۱۶۰ کیلومتری جنوب شرقی بغداد نیز اهالی این شهر امروز در اعتراض با اوضاع نابسامان کشور و قطع طولانی مدت برق دست به تجمع اعتراضی زدند.
برخی از تبدیل شدن حادثه بیمارستان ابن الخطیب به بهانه ای برای از سرگیری اعتراضات گسترده خیابانی همانند آنچه در ۲۰۱۹ اتفاق افتاد و منجر به استعفای دولت «عادل عبدالمهدی» شد، ابراز نگرانی کرده اند به ویژه اینکه این حادثه در آستانه فصل اعتراضات خیابانی در این کشور در نتیجه افزایش درجه دما و کمبود محسوب برق شهری رخ داده است.
پس لرزه های اجتماعی - سیاسی ادامه دارد
انفجار و آتش سوزی بیمارستان ابن الخطیب به عنوان یک حادثه اجتماعی به دلیل ابعاد گسترده آن و تلفات بالا به موضوعی سیاسی و سپس امنیتی تبدیل شد که پس لرزه های آن همچنان ادامه دارد.
تعلیق وزیر بهداشت و استاندار بغداد از خشم مردم عراق نکاسته است و دولت در پاسخ به انتقادات فزاینده مجبور به اتخاذ تصمیمات جدید و موضع گیریهایی شد.
با دستور نخست وزیر قرار است به خانواده هر جان باخته ۱۰ میلیون دینار عراقی غرامت پرداخت شود و از دیگر سو رییس جمهوری عراق با "فاجعه" خواندن حادثه آتش سوزی در بیمارستان "ابن الخطیب" بغداد، آن را نتیجه انباشت فساد، نابودی سازمان‌های دولتی و سوء مدیریت در جریان فسادهای کشورش عنوان کرد.
«برهم صالح» با انتشار توییتی نوشت: فاجعه بیمارستان ابن الخطیب در بغداد، زخمی بر تمام وطن است و نتیجه انباشت فساد و نابودی سازمان‌های دولتی و سومدیریت در جریان فسادها است.
رییس جمهوری عراق ضمن اظهار همدردی با خانواده جان باختگان؛ افزود: بازخواست و حسابرسی مقصران بدون اجرای تمهیدات کامل و جدی برای اطمینان از جلوگیری چنین حوادثی؛ کافی نیست.
این دومین واکنش رییس جمهوری عراق پس از حادثه دیشب (شنبه شب) در بیمارستان ابن الخطیب بغداد است که بازخورد سریع و وسیعی در جامعه عراق یافت و بهت و حیرت تحلیل گران را نیز به دنبال داشت.
برهم صالح رییس جمهوری عراق صبح یکشنبه هم درباره حادثه بیمارستان ابن الخطیب گفته بود: ما از تصمیمات دولت و مجلس حمایت می‌کنیم تا سهل‌انگاران احتمالی پاسخگو باشند.
به نظر می‌رسد واکنش دوم و در عین حال شدیدتر رییس جمهوری عراق که در صفحه شخصی توییتر وی تجلی یافته و کلیت ساختار کشور را زیر سوال برده و به چالش کشید؛ کنشی به واکنش گسترده داخلی و بین‌المللی و مهمتر از آن خشم عمومی مردم عراق است که سراسر این کشور را فرا گرفته است.
کارشناسان سیاسی - اجتماعی عراق پیش بینی کرده اند که پس لرزه های این حادثه که در عراق فاجعه نام گرفته است؛ همچنان ادامه یافته و دامن خیلی ها را بگیرد.