به گزارش ایرنا، شهر سنندج به علت واقع شدن در دامنهٔ کوه آبیدر، در قدیم "سنه" خوانده می‌شد و چون قلعه آن از لحاظ نظامی اهمیت زیادی داشته، به سنه‌دژ (قلعه‌ای در پای کوه) شهرت یافت و به مرور زمان با توجه به نبود حرف "ژ" در زبان عربی و تلفظ سخت این واژه به سنندج امروزی تبدیل شد اما در محاوره مردم هنوز هم به این شهر سنه می‌گویند.
سابقهٔ سکونت در محل کنونی شهر سنندج (سنه یا سنه‌دژ) به گذشته‌های دور باز می‌گردد، با این وجود شهر جدید سنندج در دورهٔ صفوی و در روزگار شاه صفی در سال ۱۰۴۶ هجری قمری توسط سلیمان‌خان اردلان پایه‌گذاری شده است.
نام سنه به احتمال زیاد از ریشه اوستایی گرفته شده است. تا قبل از دوره قاجار از این شهر به عنوان سنه یاد شده است اما بعد از این دوره به سنندج تغییر نام پیدا کرد.
سنندج فعلی یکی از شهرهای زیبا با طبیعت بکر و بی نظیر است که طبیعت کوهستانی و وجود اماکن تاریخی گردشگری، این شهر را به گزینه خوبی برای طبیعت‌گردی تبدیل کرده و سالانه پذیرای مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی است.
سنندج که به شهر هزارتپه نیز مشهور است از لحاظ موقعیت جغرافیایی در بسیاری از نقاط بافت تاریخی و سنتی خود را حفظ کرده و بناهای متعدد تاریخی مانند حمام، مسجد، بازار، تکیه و موزه را با همان باقت قدیمی و سنتی دارد.
این شهر از لحاظ فرهنگ و هنر نیز دارای پیشنیه تاریخی است و همواره خاستگاه هنرمندان، مفاخر و مشاهیر برجسته ای است که نام و آوازه آنها نه تنها در کشور بلکه در خارج از مرزهای ایران اسلامی درخشیده است.
گویش مردم این دیار زبان کُردی با لهجه اردلانی است که این لهجه از لحاظ آوایی و هم از لحاظ داشتن لغات یکی از غنی‌ترین لهجه های زبان کُردی است که با توجه به ویژگی های خاص، توانسته به خوبی واژه‌های دیگر زبان ها از جمله عربی، فارسی و ترکی را در خود ادغام کند.
دارا بودن تمام این ویژگی‌ها و تلاش برای هویت بخشی شهری و رونق فعالیت های فرهنگی و هنری در این شهر زمینه‌ای فراهم کرد تا شهرداری و شورای شهر تصمیم بگیرند یک روز را در تقویم محلی به نام روز سنندج(سنه) ثبت کنند و این مهم پس از تصویب شورای فرهنگ عمومی استان در سال ۱۳۹۷ محقق شد.
نامگذاری روز سنه فرصتی برای احیای آداب و رسوم گذشتگان
شهردار سنندج نامگذاری روزی در تقویم محلی بنام "روز سنه" را یکی از اقدامات مهم فرهنگی و اجتماعی دانست و گفت: این روز فرصت مناسبی برای احیای آداب و رسوم گذشتگان و معرفی مشاهیر و مفاخر کُرد به نسل جدید است.
حشمت‌الله صیدی افزود: بسیاری از آداب و رسوم گذشتگان ما بدلایل مختلف کم کم در حال فراموشی است که در چنین مناسبت هایی می توان با برگزاری مراسم مختلف نسبت به احیا و انتقال آن به نسل‌های امروز و آینده اقدام کرد.
وی اظهار داشت: سنندج به‌عنوان مرکز استان کردستان همواره خاستگاه هنرمندان، مفاخر و مشاهیر برجسته ای بوده و از لحاظ موقعیت جغرافیایی و همچنین وجود آثار تاریخی و باستانی در سنندج،به یکی از شهرهای مهم کردنشین در ایران تبدیل شده است.
صیدی افزود: معرفی پتانسیل و جاذبه های گردشگری و اقتصادی این شهر به تمام دنیا وظیفه تمام دستگاهها بوده و اقدامات فرهنگی بهترین روش برای معرفی زیبایی‌های این شهر به جهانیان است.
وی با بیان اینکه شهرداری و شورای اسلامی سنندج در این دوره اقدامات فرهنگی را در راستای معرفی هر چه بهتر سنندج به تمام ایران و جهان انجام داد و گفت: نامگذاری ۶ اردیبهشت در تقویم محلی بنام "روز سنه" یکی از اقدامات مهم و فرهنگی شهرداری و شورا در این دوره بود.
شهردار سنندج یادآور شد: آشنا کردن نسل امروز با آثار هنرمندان، مفاخر و مشاهیر کُرد و بررسی آثار شهرسازی و معماری سنندج می‌تواند یکی دیگر از دستاوردهای نامگذاری روز سنه باشد.
مروری بر تاریخ درخشان سنندج
معاون فرهنگی و امور اجتماعی شهرداری سنندج نیز گفت: برند سازی یک شهر می‌تواند به رونق اقتصادی آن کمک کند و سنندج دارای ظرفیت‌های فراوانی از لحاظ فرهنگی و هنری برای معرفی آن به عنوان یک برند است.
سرکوت نجفی افزود: مروری بر تاریخ درخشان و گنجینه پربار مشاهیر و نام آوران شعر و ادب و فرهنگ و عرفان این دیار از مهمترین اهداف نامگذاری روز سنه در تقویم محلی است.
وی با گرامیداشت روز سنه به برگزاری چند برنامه فرهنگی و هنری به همین مناسبت اشاره کرد و گفت: امسال نیز همانند سال گذشته بواسطه شیوع ویروس کرونا و جلوگیری از زنجیره شیوع این ویروس، امکان برگزاری برنامه‌های گرامیداشت این روز بصورت حضوری وجود نداشت و برنامه‌ها بصورت مجازی برگزار شد.
معاون فرهنگی و امور اجتماعی شهرداری سنندج اظهار داشت: رونمایی از کتاب پرتره و بیوگرافی مشاهیر و کتاب از سنه تا سنندج، برگزاری کنسرت آنلاین موسیقی، رونمایی از کلیپ موسیقی "سنه" برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی در مورد سنندج انجام شد.
وی افزود: همچنین در ۲ بوستان سطح شهر از کتاب پرتره مشاهیر با بیوگرافی سه زبانه به قلم استاد مهدی حجت‌السادات و کتابی با نام "از سنه تا سنندج" در خصوص شهر سنندج به نویسندگی دکتر کیومرث حبیبی، دکتر کیومرث ایراندوست و دکتر هوشمند علیزاده رونمایی شد.
نجفی اضافه کرد: برگزاری کنسرت آنلاین در ۲ بخش فولکلور و سنتی و رونمایی از کلیپ موسیقی "سنه" توسط سعدالله نصیری از دیگر برنامه های بزرگداشت "روز سنه" بود.
وی همچنین به برگزاری نشست‌های تخصصی به مناسبت هفته "سنه" به صورت آنلاین در صفحه اینستاگرام سنه پلاس اشاره کرد و گفت: نشست معماری، شهرسازی، نشست آسیب شناسی موزیک کردی و نشست سنندج آیین و عرفان از جمله نشست‌های در نظر گرفته شده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری سنندج اضافه کرد: شهروندان و علاقمندان می توانند از هفتم تا ۱۲ اردیبهشت سال جاری هر شب ساعت ۲۲ با مراجعه به آدرس @sanandaj.plusدر این نشست‌ها شرکت کنند.
ظرفیت‌های سنندج در سطح ملی و بین‌المللی معرفی شود
استاندار کردستان در پیامی ضمن تبریک ششم اردیبشهت(روز سنندج) به شهروندان سنندجی، اظهار داشت: بنا بە اسناد تاریخی و روایات موجود، ششم اردیبهشت سالروز بنا نهادە شدن سنندج توسط سلیمان خان اردلان از شاهان صفویە است.
در ادامه پیام بهمن مرادنیا آمده است: سنندج شهری با غنای فرهنگی، تاریخی، دینی و عرفانی فراوان است کە باید با تمام توان در راستای حفظ و پاسداشت این توانمندی و پتانسیل‌ها و همچنین معرفی آن در سطح ملی و بین المللی همت گماشت.
سنندج مامن و خاستگاە مردان و زنانی بودە کە با شجاعت، جسارت، عشق و ایمان خشت بر خشت نهادە و میراثی اینچنین گرانبها و گنجینە‌ای پر از هنر و دانایی و خرد از خویش بە یادگار گذاشتەاند.
در ادامه آمده است: "سنندج هم از بعد تاریخی و هم فرهنگی جایگاە بسیار خاص و ویژە‌ای در بین مناطق کردنشین دارد و شخصیت‌ها و بزرگانی را در دل خود پروردە کە باعث فخر و سربلندی ایران اسلامی بودە اند واین روند همچنان و در همە حوزە ها ادامە دارد.
اقدام موثر شورای فرهنگ عمومی در نامگذاری ششم اردیبهشت بە نام روز سنندج و درج آن در تقویم سالانە استان گامی بلند در جهت معرفی هرچە بیشتر سنندج و جاذبە‌های فرهنگی، معماری و طبیعی کم نظیر آن است کە امیدوارم مسوولان مرتبط از این پتانسیل در راستای توسعە و رونق هرچە بیشتر این شهر بهرە ببرند.
شهر سنندج مرکز استان کردستان بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۵ دارای ۵۰۱ هزار و ۴۰۲ نفر جمعیت است.