به گزارش ایرنا استان خراسان جنوبی با ۱۱ شهرستان کمتر از ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که از این تعداد ۴۵۳ هزار نفر در مناطق شهری (۵۹ درصد) و حدود ۳۱۵ هزار نفر در مناطق روستایی مستقر هستند.
این استان در حال حاضر ۳۲ شهر دارد که از این تعداد پنج شهر در دولت تدبیر و امید تاسیس شده است.
عمران و توسعه شهری خراسان جنوبی در سال‌های اخیر با اجرای طرح‌های مختلف از جمله ساخت مسکن، احداث و توسعه فضای سبز، پایدارسازی آب در شبکه‌های شهری، بهسازی و آسفالت معابر در دستور کار مدیریت استان و شهری بوده و یکی از دلایل اصلی موفقیت در این زمینه افزایش اعتبارات است.
سال گذشته با وجود تنگناهای مالی دولت و شرایط متاثر از تحریم و کرونا، ۱۲۲ میلیارد و ۴۲۲ میلیون تومان به شهرداری‌های استان اختصاص یافت که نسبت به سال ۹۸ رشد ۲.۶ درصدی دارد.
همچنین به منظور رفع مشکلات شهرداری‌ها درخصوص تامین انواع ماشین‌آلات خدماتی و عمرانی با کمک سازمان همیاری شهرداری‌ها در مناسبت‌های مختلف خودروهای خدماتی و عمرانی تحویل شهرداری‌های این استان شده است.
اقدام دولت به افزایش تولید و عرضه مسکن با اجرای طرح ساخت مسکن نیازمندان و اقدام ملی مسکن موجب رونق ساخت و ساز در مناطق شهری خراسان جنوبی شده و فعال‌سازی برخی صنایع و مشاغل وابسته به صنعت سازمان را در پی داشته است که عاملی برای توسعه شهری محسوب می‌شود.
همزمان با سفر معاون اول رییس جمهوری به خراسان جنوبی و برگزاری همایش ملی روز روستا و عشایر در این استان - ۱۵ مهر ۱۳۹۸ - برای چهار شهرستان مرزی استان تفاهم‌نامه‌هایی امضا شد که با اجرایی شدن این تفاهم‌نامه‌ها تحولات خوبی در شهرهای مرزی خراسان جنوبی ایجاد شده است، به عنوان مثال سال گذشته بنیاد مستضعفان به عنوان معین اقتصادی شهرستان مرزی درمیان، پنج میلیارد تومان برای مبلمان شهری و ارتقای زیرساخت‌ها در شهرهای طبس مسینا، قهستان، گزیک و اسدیه مساعدت کرد.
همچنین در سفر خرداد سال گذشته رییس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی ۲۰ میلیارد تومان اعتبار از محل سفر نوبخت برای تامین و توسعه فضاهای سبز و بوستان‌ها استان اختصاص یافت و ساخت ۲۹ پارک یا بوستان در شهرهای کوچک و بزرگ در دستور کار قرار گرفت که ارتقای فضای سبز در شهرها را در پی دارد.
وجود تفرجگاه مناسب در بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی سال‌ها مطالبه مردم بود و سال گذشته دستگاه‌های مختلف اجرایی و خدمات‌رسان از جمله میراث فرهنگی، راه و شهرسازی، راهداری، شرکت‌های برق، آب و گاز و شهرداری با محوریت استانداری خراسان جنوبی در راستای فراهم شدن محیطی تفریحی و گردشگری در منطقه «بند دره» پای کار آمدند و با همت جمعی تحول خوبی در این منطقه ایجاد شد.
استاندار خراسان جنوبی اسفند پارسال ۱۰ میلیارد تومان اعتبار به منطقه گردشگری «بند دره» بیرجند اختصاص داد تا روند اجرای طرح‌های زیرساختی و تفریحی در این منطقه سرعت بگیرد.
افتتاح هشت پروژه مدیریت شهری
نکته مهم در عمران و توسعه شهری خراسان جنوبی طی سال‌های اخیر این است که نگاه مسوولان و برنامه‌ریزان فقط به مرکز استان معطوف نبوده و سراسر این استان پهناور مورد توجه قرار گرفته است به طوری که هشت پروژه مدیریت شهری استان خراسان جنوبی ۱۴ اسفند سال ۹۹ همزمان با بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت کشور و با حضور ویدئوکنفرانسی رییس جمهوری افتتاح شد.
استاندار خراسان جنوبی در حاشیه آیین افتتاح همزمان این طرح‌ها در محل استانداری گفت: در این برنامه هشت پروژه از شهرداری‌های طبس، قاین، بشرویه، نیمبلوک، سرایان و ارسک به بهره‌برداری رسید.
حمید ملانوری افزود: با بهره‌برداری از این پروژه‌ها برای ۲۴۷ نفر اشتغال ایجاد شد و اعتبار هزینه شده برای اجرای آنها ۳۵۶ میلیارد ریال است.
وی گفت: پروژه‌های مدیریت شهری شامل افتتاح پارک بانوان و شبکه جداسازی آب فضای سبز در طبس گلشن، میدان نیروگاه و جاده سلامت در قاین است.
وی ادامه داد: اجرای پروژه عملیات ساماندهی، بازسازی و تکمیل فاز یک پارک بهارستان در شهر بشرویه، فاز دوم پارک فرهنگ در شهر نیمبلوک، مجتمع تجاری شهر سرایان و پارک شهدای گمنام شهر ارسک از دیگر پروژه‌هایی است که در این مراسم به بهره‌برداری رسید.
استاندار خراسان جنوبی با این وجود مرکز استان را پیشانی استان معرفی و در جلسات و بازدیدهای مختلف بر بهسازی فضای شهری آن تاکید کرده است.
وی پایان سال گذشته در نشست هماهنگی و پیگیری آخرین اقدامات پروژه منطقه گردشگری «بند دره» بیرجند، ۱۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل و تسریع در روند اجرای پروژه‌های در دست اقدام منطقه بند دره اختصاص داد.
ملانوری افزود: اقدامات ارزشمندی برای راه‌اندازی پروژه توسط دستگاه‌های اجرایی مرتبط انجام شده است و با توجه به اهمیت بخش گردشگری دستگاه‌های متولی نسبت به تکمیل پروژه بند دره بیرجند اقدام کنند تا این پروژه به‌سرعت برای عموم مردم به بهره‌برداری برسد.
وی بر سرعت‌بخشی به اجرای این طرح عمران شهری تاکید کرد و گفت: پروژه پارک خطی بند دره ناتمام مانده که باید در اسرع وقت تمام شود و نیازمند تحرک بیشتر دستگاه‌های متولی است.
استاندار خراسان جنوبی اضافه کرد: ایمنی و امنیت در تمامی بخش‌های پروژه مورد بررسی قرار گیرد و همه بخش‌هایی که ایمنی را مختل می‌کند به صورت موقت تا پایان پروژه بسته شود.
وی اظهار داشت: این پروژه به عنوان یک نمونه گردشگری در استان مورد توجه قرار گیرد زیرا در این استان کویری چشم‌اندازهای این گونه باید به عنوان یک ظرفیت مدنظر باشد.
افتتاح ۲ طرح شاخص در روزهای پایانی سال
در ادامه برنامه‌های توسعه شهری در مرکز استان ۲ طرح عمران شهری شامل پارکینگ طبقاتی و دیوار یخدان در بیرجند با حضور استاندار خراسان جنوبی اواخر اسفند سال گذشته به بهره‌برداری رسید.
شهرداری بیرجند پروژه بهسازی فاز یک دیوار یخدان رحیم‌آباد را که یک اثر تاریخی در خیابان شهید محلاتی بیرجند است، در راستای بهسازی فضای شهری در دستور کار قرار داد و برای این مرحله به مساحت هزار و ۶۷۲ متر مربع، ۱۰ میلیارد ریال هزینه کرد.
یخدان رحیم‌آباد مربوط به اواخر دوره قاجار است که مرداد ۱۳۸۲ به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید و از بخش‌های مختلفی مانند دیوار سایه‌انداز، محوطه یخ بند، مخزن جمع‌آوری یخ و گنبدی که بر بالای آن، تشکیل شده است.
شهردار بیرجند در آیین افتتاح این پروژه‌ها گفت: دیوار یخدان خیابان محلاتی با اعتبار ۱۰ میلیارد ریال امروز به بهره‌برداری رسید و علاوه بر حفظ ارزش این بنای تاریخی، نقش مهمی در زیباسازی فضای شهری دارد.
پارکینگ طبقاتی خیابان حکیم نزاری بیرجند هم که عملیات اجرایی آن بهمن سال ۹۸ آغاز شد، با اعتبار ۱۲۰ میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید و نقش موثری در باز شدن یکی از گره‌های ترافیکی در شهر بیرجند دارد.
به گفته شهردار بیرجند این پارکینگ با ظرفیت ۱۰۰ خودرو در زمینی به مساحت هزار و ۳۰۰ متر مربع در ۲ طبقه و با زیربنای ۲ هزار و ۸۰۰ متر مربع اجرا شده است.
محمدعلی جاوید با اشاره به سایر پروژه‌های عمرانی شاخص مرکز استان اظهار داشت: عملیات اجرایی پروژه سالن همایش و فرهنگسرای شهر بیرجند با اعتبار ۴۲۰ میلیارد ریال و ظرفیت ۲ هزار صندلی با مساحت ۲۰ هزار متر مربع و زیربنای ۶ هزار متر مربع ۱۰۰ درصد انجام شده و آماده افتتاح است.
سالن همایش و فرهنگسرای شهر بیرجند به عنوان بزرگترین فرهنگسرای شرق کشور قرار است فردا (چهارشنبه) هشتم اردیبهشت به صورت ویدئوکنفرانسی با حضور معاون اول رییس جمهوری افتتاح می‌شود.
اجرای پروژه سالن همایش و فرهنگسرای شهر بیرجند از سال ۹۶ به صورت جدی در دستور کار قرار گرفت و شاخص‌ترین اقدام و زیرساخت فرهنگی در خراسان جنوبی است.
بنابر اعلام شهرداری بیرجند در ساخت این فرهنگسرا از با کیفیت‌ترین مصالح استفاده شده و جزو ۱۰ سالن همایش برتر کشور است.
اجرای برنامه‌های مدیریت استان برای توسعه شهری فقط محدود به مرکز استان نبوده بلکه این خدمات در دوره افتاده‌ترین نقاط استان هم ارائه شده و از جمله معاون اول رییس جمهوری در مهر ۹۸ به منطقه مرزی دُرح در شهرستان سربیشه سفر کرد و در این سفر تفاهم‌نامه‌ای برای توسعه بخش درح با کمیته امداد امام خمینی (ره) منعقد شد که تحولات زیرساختی خوبی در ۲ سال اخیر در این شهر مرزی ایجاد شده است.
شهردار درح در این باره گفت: از محل سفر معاون اول رییس جمهوری به این شهر مرزی و محروم ۱۰ میلیارد تومان اعتبار جذب و در زمینه توسعه این شهر هزینه شده است.
حسین مقیمی با بیان اینکه طی ۲ سال اخیر در این شهر تحول چشمگیر صورت گرفته است، گفت: در این مدت با حمایت مسوولان استانی و کشوری ۴۵ هزار متر مربع از معابر خاکی این شهر با اعتبار سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان زیرسازی و آسفالت شده که از این مبلغ سه میلیارد تومان از محل اعتبارات معاون اول رییس جمهوری و ۵۰۰ میلیون تومان از محل منابع داخلی شهرداری هزینه شده است.
وی افزود: اقدامات عمرانی در خصوص توسعه شهر درح در ۲ سال گذشته در بین تمام شهرداری‌ها استان بی‌سابقه است که تکمیل تمام زیرساخت‌های در دست اجرا توسعه همه جانبه این شهر مرزی را در پی خواهد داشت.
شهردار درح عنوان کرد: فاز یک پارک سردار شهید سلیمانی شهر درح با اعتبار یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان در سال گذشته انجام شد که ۵۶۰ میلیون تومان از محل اعتبارات دولتی و مابقی از محل اعتبارات داخلی شهرداری انجام شده است.
وی گفت: احداث فاز یک پارک شهدای گمنام شهر درح با اعتبار ۵۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات دولتی و داخلی شهرداری نیز انجام شد.
شهردار درح با اشاره به اجرای پل سردار شهید سلیمانی که بافت قدیم و جدید شهر درح را به هم متصل می‌کند، گفت: عرصه پل شهید سلیمانی با اعتبار ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات سفر دکتر جهانگیری، توسط کمیته امداد به عنوان معین محرومیت‌زدایی شهرستان انجام شد.
وی افزود: همچنین ۷۰۰ متر طول دیوار ساحلی در اطراف رودخانه مرکزی و پل شهید سلیمانی با اعتبار ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان نیز از محل مصوبات سفر معاون اول رییس جمهوری با اعتبارات آب منطقه‌ای اجرا شد.
مقیمی با بیان اینکه ۳۰ هزار متر طول انواع جدول‌گذاری، جوی و کانیو با اعتبار هفت میلیارد تومان در این شهر انجام شد که سه میلیارد تومان از محل اعتبارات معاون اول رییس جمهوری و چهار میلیارد تومان از محل منابع داخلی و سایر کمک‌های جانبی به شهرداری‌ها انجام شده است.
وی گفت: خرید کامیون سنگین، خودوری سواری پژو پارس، کامیون حمل زباله و بیل بکهو با اعتبار سه میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان برای شهرداری انجام شده که ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات سفر معاون اول رییس جمهوری و کمیته امداد و یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان از منابع داخلی شهرداری هزینه شده است.
شهردار درح ایجاد فضای سبز در سطح ۲ هکتار با اعتبار ۲ میلیارد تومان را از دیگر تحولات چشمگیر در این شهر مرزی ذکر و اضافه کرد: خاکریزی معابر این شهر با اعتبار ۲ میلیارد تومان و احداث ۲ هزار و ۵۰۰ متر طول آیلند با اعتبار سه میلیارد تومان نیز انجام شده است.
رشدی ۲۴۰ درصد اعتبارات شهرداری‌ها
مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری خراسان جنوبی هم گفت: ۹۷۶ میلیارد و ۱۵۳ میلیون تومان از محل اعتبارات تبصره ۲ ماده ۳۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده، کمک سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، بند الف ماده ۳۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده، تخصیص قیر رایگان و واریزی از محل تبصره سه ماده ۴۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده در هشت سال گذشته به حساب شهرداری‌های استان واریز شده که رشد ۲۴۰ درصدی داشته است.
علی اشرفیان افزود: با اختصاص این اعتبارات علاوه بر کمک به بودجه شهردای‌ها، تامین قسمتی از قیر و آسفالت مورد نیاز پروژه‌های شهری و عمرانی نیز انجام شد.
وی بیان کرد: سال گذشته نیز از محل منابع مختلف، ۱۲۲ میلیارد و ۴۲۲ میلیون تومان به شهرداری‌های استان اختصاص یافت که نسبت به سال ۹۸ رشد ۲.۶ درصدی دارد.
مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری خراسان جنوبی اظهار داشت: از ابتدای دولت تدبیر و امید ۶۶ خودروی عمرانی و ۲۸ خودروی خدماتی به ارزش ۲۸ میلیارد و ۶۶۶ میلیون تومان تحویل شهرداری‌های خراسان جنوبی شده است.
وی گفت: در این مدت در مجموع هشت میلیارد و ۷۲۵ میلیون تومان انواع تجهیزات شامل هشت ست امداد و نجات، ۶۶ شیر هیدرانت آتش نشانی و ۲۵ دستگاه تنفسی آتش نشانی به شهرداری‌های استان اختصاص یافته است.
اشرفیان با اشاره به اینکه در حال حاضر ۳۲ شهر در استان داریم اضافه کرد: از این تعداد ۱۷ شهر بعد از تاسیس استان و پنج شهر در دولت تدبیر و امید تاسیس شده و تمامی پیگیری‌ها لازم از جمله تهیه مدارک و مستندات برای ایجاد شهرهای جدید و تاسیس شهرداری‌ها انجام شده است.
به عقیده کارشناسان و صاحبنظران شهر موجود زنده است که همراه ما نفس می‌کشد، رشد می‌کند، بیمار می‌شود و بهبود می‌یابد که همه این حالت‌ها را متولیان در حوزه مدیریت شهری پیگیری می‌کنند.
یکی از مهمترین حوزه‌های مدیریتی، مدیریت شهری است چرا که در سایه آن، فضا برای سایر فعالیت‌ها از جمله سرمایه‌گذاری و تولید آماده می‌شود. مدیریت شهری، مثلثی متشکل از شهروندان، پارلمان شهری (شورای شهر) و مدیریت اجرایی (شهرداری) است که اگر در تعامل با هم و هماهنگ باشند، توسعه شهر اتفاق می‌افتد.
واقعیت این است که در حوزه عمران و توسعه شهری خراسان جنوبی در هشت سال گذشته گام‌های بلندی برداشته شده و تغییر چهره بسیاری از شهرهای استان گواه این موضوع است هرچند هنوز برای رسیدن به وضعیت مطلوب باید تلاش مستمر و همه‌جانبه صورت گیرد.