مامایی رشته کهنی است که از آغاز تولد بشر مفهوم پیدا کرد اما امروز به حرفه، تلاش و حرکتی عالمانه همراه با دانش روز تبدیل شده و در اهمیت آن همین بس که در تقویم رسمی کشور، ۱۵ اردیبهشت مصادف با پنجم ماه می از سوی سازمان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بین المللی مامایی، «روز جهانی ماما» نامگذاری شده است.
این روز برای اولین بار در سال۱۹۸۰ با هدف افزایش آگاهی و تبادل اطلاعات بین مادر و نوزاد و ماما، به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد گردید و سپس از سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی اعلام شد.
این نامگذاری با هدف بزرگداشت ماما و افزایش آگاهی و تبادل اطلاعات در راستای سلامتی مادر و نوزاد و اهمیت کار مامایی صورت گرفت چرا که این فرشتگان نجات دهنده بشریت، هر ساله جان میلیون ها نفر را نجات می دهند و بر اساس آمارهای منتشر شده، ۸۵ درصد مراقبت های مادران باردار در جهان توسط ماما انجام می گیرد و با حضور ماماها ۶۰ درصد زایمان طبیعی انجام می شود.
خدمات مشاوره‌ای، تست غربالگری سرطان سینه و دهانه رحم از دیگر خدمات ماما است ضمن اینکه می توانند با خدمات خود، مراقبت‌های حساس فرهنگی را نیز ارائه دهند و به نوعی مدافعان حقوق زنان باشند و افرادی را که مورد خشونت‌های جنسیتی قرار گرفته‌اند کمک و حمایت نموده و خدمات بهداشت باروری را در اختیار نوجوانان و جوانانی قرار دهند که اغلب عدم دسترسی به این خدمات، صدمات فراوانی بر سلامت و حقوق انسانی آن‌ها دارد.
با تمام خدمات و تلاش های این کلیداران سلامت بنیان خانواده، همواره نادیده گرفته می شوند و تنها در روز ماما از آنان یادی می شود؛ موضوعی که «گلنار لرستانی راد» مامای برتر که لحظه های تلخ و شیرین مامایی را در گل و لای سیلاب و آوارهای زلزله تجربه کرده است بر آن تاکید می کند و به خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا می گوید: کمبود نیرو و نبود فضای مناسب در کنار این موضوع که ماما با توجه به قرار داشتن در خط مقدم درمان، بیشترین بار و فشار کاری مراکز بهداشتی را تحمل می کند از دغدغه های ماماها است.
وی با یادآوری اینکه برای هر جمعیت۲۵۰۰ نفری، یک ماما باید حضور داشته باشد، ادامه می دهد: متاسفانه این خدمات بخصوص در دوران کرونا دیده نشد در حالی که دوشادوش و حتی بیشتر از پرستاران درگیر کرونا بوده اند اما هرگز نامشان در میان پزشکان و پرستاران و کادر درمان برده نشد.
این مامای برتر یادآور می شود: شاید اگر در میان ماماها، پرسنل مرد وجود داشت حرفش بیشتر شنیده می شد اما متاسفانه نه کسی تلاش و خدمات ماما را می بیند و نه به آن بها می دهد. شاهد مدعا تلاش های من در هنگام سیل و نجات جان مادر باردار و عبور وی از رودخانه که در داخل کسی به آن اهمیتی نداد اما از طرف سازمان جهانی بهداشت در تلاش برای ساخت فیلم آن هستند.
نقش برجسته ماما در مراقبت از مادران باردار مبتلا به کرونا
وی با بیان اینکه در دوران کرونا و به دلیل ناشناخته بودن این بیماری و واکنشی که در هر کس نشان می دهد، بزرگترین مشکل و دغدغه ما، مادران باردار هستند، خاطرنشان می کند: مادر باردار به دلیل محدودیت دارویی که دارد از جمله افرادی است که در صورت ابتلا به کرونا، سخت مورد درمان قرار می گیرند و همین امر باعث شده مراقبت های ماما در دوران بارداری دوچندان شود.
لرستانی که مسوول مرکز بهداشت است، ادامه می دهد: تلاش کردیم هر مراجعه کننده را متقاعد کنیم تا تست کرونا بدهد چه آن هایی که قصد بارداری دارند یا تازه زایمان کرده اند یا دوران بارداری را طی می کنند. با این تست ها متوجه شدیم وضعیت این مادران چگونه است و بر اساس آن اقدام به درمان آغاز می شد.
این مامای برتر، با تاکید بر اینکه باید با آرامش عمق فاجعه را برای مادر باردار توضیح دهیم در حالی که خود، دقیق نمی دانیم چه وضعیتی ممکن است برایشان به وجود آید، یادآور می شود: مضاف بر اینکه ناخواسته استرس مادر باردار به ماما هم منتقل می شود اما باید آن را پنهان کند.
از: فاطمه دهقان نیری