به گزارش ایرنا براساس آخرین آمار رسمی، جمعیت روستایی استان مرزی خراسان جنوبی ۳۱۵ هزار نفر است که ۴۱ درصد کل جمعیت استان را تشکیل می‌دهد و از ۸۸ هزار و ۸۳۵ واحد مسکونی شناسایی شده در روستاهای این استان تاکنون بیش از ۵۱ درصد مقاوم‌سازی شده است.
طرح مسکن محرومان از جمله برنامه‌های زیربنایی و حمایتی دولت تدبیر و امید است که با هدف محرومیت‌زدایی و رونق تولید مسکن از سال ۹۸ در خراسان جنوبی اجرا شد و در پیشبرد راهبرد مدیریتی استان مبنی بر مهاجرت معکوس بسیار اثرگذار بوده است.
طرح ساخت مسکن محرومان با پشتیبانی سازمان برنامه و بودجه کشور ابتدا در استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان در مجاورت خراسان جنوبی آغاز شد و سال ۹۷ با رایزنی مسوولان عالی استان، سهمیه ۱۰ هزار واحد مسکن محرومان به خراسان جنوبی اختصاص یافت.
همزمان با سفر «محمدباقر نوبخت» معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی در اسفند ۹۷ از سند و برنامه توسعه میان‌مدت خراسان جنوبی در جهت تکمیل زیرساخت‌های توسعه پایدار با اعتبار ۹۴۰ میلیارد تومان رونمایی شد و ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی در مناطق روستایی و کم‌برخوردار نیز به مرحله اجرا رسید که حدود ۸۵۰ میلیارد تومان اعتبار را وارد استان کرد و باعث تحول در بخش‌های مختلف شد.
این اعتبار که هفت تا هشت برابر اعتبار تملک دارایی استان در سال ۹۷ بود، برکات خوبی را تا امروز در استان برجا گذاشته است و به گفته مسوولان استانی ابتدا سهم خراسان جنوبی پنج هزار واحد مسکونی تعیین شد که با تبیین وضعیت استان و پیگیری‌های صورت گرفته، در نهایت به ۱۰ هزار واحد مسکونی افزایش یافت.
کلنگ ساخت مسکن محرومان استان خراسان جنوبی در ۲۰ اسفند ۹۷ با حضور رییس سازمان برنامه و بودجه در روستای «هُج و نُج» از توابع شهرستان بیرجند به زمین خورد و براساس تفاهم‌نامه سه جانبه بین سازمان برنامه و بودجه، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و کمیته امداد امام خمینی (ره) سهم هر کدام از این ۲ نهاد پنج هزار واحد مسکونی تعیین شد.
کمتر از یک سال پس از عملیاتی شدن طرح یعنی در دی ۹۸ با حضور نوبخت در خراسان جنوبی و همان روستایی که حالا دیگر تغییر چهره داده بود، ۲ هزار واحد از این تعداد به بهره‌برداری رسید.
پنج هزار واحد مسکن محرومان دیگر ۲۲ خرداد سال ۹۹ در سومین سفر معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه به بهره‌برداری رسید و در این سفر برای ساخت پنج هزار واحد مسکونی جدید در مناطق کمتر برخوردار شهری این استان نیز تفاهم‌نامه سه جانبه سازمان برنامه و بودجه، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و استانداری خراسان جنوبی امضا شد که سپس این تعداد به ۶ هزار مسکن اقشار کم‌درآمد افزایش یافت.
حدود یک ماه پس از امضای تفاهم‌نامه جدید نشست برنامه‌ریزی تامین زمین و تدوین شیوه‌نامه اجرایی هفت هزار و ۷۰۰ واحد مسکونی در استان خراسان جنوبی به ریاست معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار برگزار و در این نشست ضمن تدوین تفاهم‌نامه ساخت و واگذاری هزار و ۷۰۰ واحد مسکونی ویژه ایثارگران، آیین‌نامه اجرایی ۶ هزار واحد مسکونی شهری نیز تهیه شد.
پراکندگی واحدهای مسکن محرومان در بیش از ۶۶۰ روستای خراسان جنوبی و شکل‌گیری این حجم از عملیات ساخت و ساز باعث فعال شدن بسیاری از مشاغل وابسته به صنعت ساختمان شد به طوری که چند ماه بعد از اجرای طرح، مسوولان استان از کمبود نیروی انسانی برای ساخت مسکن در استان خبر دادند.
بنابر اعلام مسوولان در حال حاضر با اجرای کامل طرح مسکن محرومان در خراسان جنوبی شاخص تعداد واحدهای روستایی مقاوم‌سازی شده به کل واحدهای روستایی از ۴۸ درصد به ۵۱ درصد افزایش یافته و این در حالی است که میانگین کشوری مقاوم‌سازی واحدهای روستایی ۴۲ درصد است.
ساخت مسکن مقاوم در مناطق روستایی و البته مناطق شهری با توجه به زلزله‌خیز بودن خراسان جنوبی و وقوع زلزله‌های ویرانگر در سالیان گذشته اهمیت مضاعف دارد و سقف امن گاهی از نان شب واجب‌تر است.
اتمام ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن محرومان در خراسان جنوبی
طرح مسکن محرومان که از آن به عنوان ابرپروژه در خراسان جنوبی نام برده می‌شود، به گفته مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی ۱۰۰ درصد واحدهای مسکونی آن به اتمام رسیده و تحویل متقاضیان شده است.
علی اصغر آسمانی مقدم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مجموع اعتبار هزینه شده برای اجرای طرح مسکن محرومان در این استان نزدیک به ۸۵۰ میلیارد تومان بوده که در گردش اقتصادی منطقه نیز تاثیر بسزایی داشته است.
وی اظهار داشت: در پی سفر رییس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی (اسفند ۹۷) ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن محرومان در راستای مقاوم‌سازی و بهسازی واحدهای مسکونی استان مصوب شد تا پنج هزار واحد برای مددجویان کمیته امداد البته با نظارت بنیاد مسکن و پنج هزار واحد برای سایر روستاییان در تعهد بنیاد مسکن احداث شود.
مدیرکل بنیاد مسکن خراسان جنوبی گفت: ۵۰ درصد هزینه ساخت واحدهای مسکونی نیازمندان در استان به عهده دولت است و ۵۰ درصد باقیمانده نیز از طریق پرداخت تسهیلات و کمک‌های بلاعوض ۲ دستگاه اجرایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و کمیته امداد تامین شده است.
وی افزود: همزمان با سفر رییس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی در خرداد سال گذشته، طی تفاهم‌نامه‌ای برای احداث ۶ هزار واحد مسکن شهری برای اقشار کم‌درآمد نیز برنامه‌ریزی شد که از این تعداد پنج هزار واحد برای افراد فاقد مسکن یا ساکنان بافت‌های فرسوده، حاشیه شهرها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت در نظر گرفته شده و هزار واحد هم به بازنشسته‌های فاقد مسکن اختصاص یافته است.
آسمانی مقدم گفت: تاکنون ۶ هزار سهمیه طرح مسکن اقشار کم‌درآمد بین شهرستان‌های خراسان جنوبی توزیع شده و این طرح در مراحل مختلف اجرایی است.
وی ادامه داد: در مجموع بیش از ۱۱ هزار واحد مسکونی در سال‌های ۹۸ و ۹۹ توسط بنیاد مسکن در خراسان جنوبی ساخته شده است.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی بیان کرد: براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۹۵ در یک هزار و ۷۵۲ روستای استان خراسان جنوبی ۸۸ هزار و ۸۳۵ واحد مسکن شناسایی، رصد و ثبت شده است.
وی گفت: از این تعداد تاکنون ۴۵ هزار و ۴۶۳ واحد مسکونی در بیش از ۷۸۰ روستا مقاوم‌سازی یا از استحکام لازم برخوردار شده که ۵۱.۲ درصد مجموع مسکن روستایی استان را شامل می‌شود و میانگین کشوری ۵۰ درصد است.
آسمانی مقدم اظهار داشت: همچنین حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ واحد نیمه بادوام است که نسبت به کل واحدها ۱۱.۸ درصد را شامل می‌شود و واحدهای کاملا کم‌دوام و فاقد استحکام نیز ۳۲ هزار و ۸۶۹ واحد معادل ۳۷ درصد است.
وی با بیان اینکه ۴۸.۸ درصد واحدهای مسکن روستایی خراسان جنوبی فاقد استحکام یا از استحکام پایین برخوردارند افزود: از اهالی روستاهای استان تقاضا داریم با استفاده از تسهیلات مقاوم‌سازی نسبت به بهسازی مساکن خود اقدام کنند.
ادامه طرح مسکن محرومان با ساخت ۶ هزار مسکن اقشار کم‌درآمد
وی گفت: امسال در ادامه طرح ساخت مسکن محرومان در استان پنج هزار و ۸۹۰ واحد در مناطق روستایی احداث و افتتاح می‌شود.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی اظهار داشت: در این طرح به افراد واجد شرایط ۵۰ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه با بازپرداخت ۱۵ ساله و ۳۰ میلیون تومان نیز وام بلاعوض پرداخت می‌شود.
وی با اشاره به آخرین وضعیت طرح مسکن اقشار کم‌درآمد شهری و روستایی گفت: دولت برای ساخت ۶ هزار واحد در قالب این طرح ۳۰۰ میلیارد تومان تسهیلات و ۱۸۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته است.
آسمانی مقدم با بیان اینکه هر متقاضی نیز ۸۰ میلیون تومان آورده برای ساخت این واحد نیاز دارد اضافه کرد: ۶ هزار واحد سهمیه استان در سطح شهرستان‌ها توزیع شده است.
وی درخصوص پیشرفت فیزیکی طرح گفت: تاکنون تشکیل پرونده متقاضیان به طور کامل انجام شده و ضمن معرفی پنج هزار و ۹۹۹ متقاضی به بانک‌های عامل، پنج هزار و ۹۹۰ متقاضی نیز موفق به عقد قرارداد با بانک‌ها شده‌اند.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی ادامه داد: همچنین تاکنون پنج هزار و ۶۱ واحد اجرای فونداسیون، سه هزار و ۹۵۳ واحد اجرای اسکلت، سه هزار و ۳۵۰ واحد اجرای سقف، ۲ هزار و ۴۲۲ واحد اجرای سفت کاری انجام شده و تعداد هزار و ۱۷۵ واحد نیز به مرحله بهره‌برداری رسیده است.
وی گفت: طی ۲ سال اخیر احداث بیش از ۲۷ هزار واحد مسکونی در دستور کار قرار گرفته و نهضت خوبی در زمینه مسکن سازی برای خراسان جنوبی رخ داده است.
آسمانی مقدم افزود: در مجموع از واحدهای بهسازی مسکن روستایی و بازسازی حوادث (تعمیری و احداثی) حدود پنج هزار و ۹۰ واحد در دست اقدام است که با تکمیل این تعداد مجموع رقم واحدهای بازسازی و بهسازی شده این استان از ۴۵ هزار و ۶۲۷ به ۵۰ هزار و ۷۱۷ واحد می‌رسد.
افتتاح ۲ هزار و ۵۰۰ واحد مسکن محرومان در تعهد کمیته امداد
۲ هزار و ۵۰۰ واحد مسکن محرومان خراسان جنوبی ۲۷ اسفند پارسال با حضور استاندار و جمعی از مسوولان در روستای فدشک شهرستان خوسف به طور همزمان در این استان افتتاح شد. چهار هزار و ۴۰۰ واحد مسکونی شهری و روستایی ویژه مددجویان کمیته در سه استان خراسان جنوبی، تهران و کرمان و با حضور ویدئوکنفرانسی رییس مجلس شورای اسلامی و رییس کمیته امداد امام خمینی (ره) تحویل متقاضیان شد که سهم خراسان جنوبی ۲ هزار و ۵۰۰ واحد بود.
اعتبار هزینه شده برای احداث این واحدها در خراسان جنوبی، ۱۸۶ میلیارد تومان بوده که ۱۰۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان آن، کمک‌های بلاعوض و در قالب سهم دولت و سهم امداد به متقاضیان پرداخت شده است.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی گفت: این واحدهای مسکونی از محل تفاهم سه‌جانبه کمیته امداد کشور، سازمان برنامه و بودجه و بنیاد مسکن احداث شد.
رضا سلم‌آبادی اعتبار هزینه شده را ۱۸۶ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: از این رقم ۲۵ میلیارد تومان سهم آورده مددجویان و ۵۲ میلیارد و ۵۰۰ تسهیلات صندوق امداد ولایت است.
مدیرکل کمیته امداد خراسان جنوبی کمک بلاعوض دولتی را ۶۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون و جمع کل بلاعوض کمیته امداد استان را ۴۶ میلیارد تومان عنوان کرد.
وی با بیان اینکه روند پیشرفت مسکن مددجویان کمیته امداد در استان به خوبی پیش رفت افزود: پنج هزار واحد مسکونی سهم کمیته امداد تحویل متقاضیان شده که بیش از چهار هزار واحد روستایی و بقیه شهری است.
سلم‌آبادی درباره ساخت مسکن محرومان در شهر بیرجند با اشاره به اینکه زمین در سه نقطه کلاته بجدی، شکراب و چهکند واگذار شده است گفت: عملیات اجرایی ۳۸۶ واحد مسکن شهری مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی اواخر اسفند سال گذشته با حضور استاندار در روستای کلاته بجدی بیرجند آغاز شد.
وی اظهار داشت: از این تعداد ۲۴۰ واحد در روستای شکراب، ۸۴ واحد در روستای چهکند و ۶۲ واحد در روستای کلاته بجدی احداث خواهد شد و تلاش ما این است که تا تیر ۱۴۰۰ این واحدها تکمیل و بهره‌برداری شود.
مقاوم‌سازی ۵۱ درصدی منازل روستایی نشان از حرکت جهادی است
استاندار خراسان جنوبی چندی پیش در دیدار مسوولان بنیاد مسکن استان گفت: مقاوم‌سازی بیش از ۵۱ درصد منازل روستایی استان طی سال‌های اخیر نشان از حرکت جهادی، جهش‌وار و انقلابی دارد و بهسازی واحدهای مسکونی غیرمقاوم باید با جدیت دنبال شود.
حمید ملانوری با تاکید بر اینکه مسکن، اصلی‌ترین نیاز بشر است گفت: تامین مسکن امن و مقاوم به عنوان یکی از ضروری‌ترین نیازها از اهداف نظام و اقدامات اصلی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.
وی اظهار داشت: با همت جهادی کارکنان بنیاد مسکن، بخشی از نیاز در سطح استان برطرف شده اما باید تلاش کنیم در قالب برنامه سال ۱۴۰۰ بخش دیگری نیز مرتفع شود.
سهمیه نوسازی و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی در خراسان جنوبی پیش از اجرای طرح مسکن محرومان سالانه بین یک هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار واحد بود که با پیگیری مسوولان استانی و توجه ویژه دولت، به ۱۰ هزار واحد در سال ۹۸ و ۶ هزار واحد مسکونی در سال ۹۹ افزایش یافت و باعث ایجاد تحرک در مناطق روستایی و رونق صنایع مرتبط با ساختمان نیز شده است.
خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند ۱۱ شهرستان دارد و سومین استان پهناور کشور پس از کرمان و سیستان و بلوچستان به شمار می‌رود.
این استان در حال حاضر ۳۱ شهر دارد و فقط شهرهای بیرجند، طبس، فردوس و قاینات بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت دارند.