معاون معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی روز یکشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: باطله‌های مواد استخراجی از معادن گرانیت واقع در حومه جنوبی مشهد پیرو مصوبه شورای استانی معادن خراسان رضوی در ساخت طرحهای شهری به ویژه کوه‌پارک و رودپارک این کلانشهر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
باطله‌های معدنکاری به توده‌های خاک و سنگی گفته می‌شود که از کانیها و مواد باارزش استخراجی از معدن جدا شده و دور ریخته می‌شوند.
حجم انبوه و وزن بسیاز زیاد باطله‌های معدنی که بطور معمول در محیط اطراف معادن رها شده‌اند، بخاطر تاثیرات زیست محیطی مخرب و زیانبارشان همیشه به عنوان یک معضل مطرح بوده که نیازمند چاره‌اندیشی است.
محمد توکلی افزود: سازمان صمت خراسان رضوی بر اساس مصوبه شورای استانی معادن، باطله‌های معادن گرانیت مشهد را با همکاری سازمان همیاری شهرداریهای خراسان رضوی به عنوان مصالح در اختیار مجریان طرحهای شهری در کلانشهر مشهد قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: مجوز استفاده از ۳۵ هزار تن باطله معادن گرانیت فعال در حاشیه جنوبی مشهد در چارچوب مرحله نخست اجرای مصوبه شورای معادن خراسان رضوی به سازمان همیاری شهرداریهای خراسان رضوی داده شده است.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: پیش از این مصوبه شورای استانی معادن، باطله‌های این معادن گرانیت سالها بلااستفاده مانده بود.
وی افزود: این وضعیت با دپوی حجم انبوه باطله‌های معدنی در محل، مشکلات زیست محیطی زیادی را نیز در محدوده جنوبی حومه کلانشهر پدید آورد که نیازمند چاره‌اندیشی بود.
توکلی ادامه داد: اینک با تدبیر شورای معادن خراسان رضوی در چارچوب مصوبه اخیر، مشکلات روزافزون باطله‌های معادن گرانیت راه چاره پیدا کرده و حل شده است.
وی گفت: باطله‌های گرانیت از این پس در محل باقی نخواهد ماند زیرا به ماده معدنی تبدیل شده و به عنوان مصالح به مصرف طرحهای عمرانی شهرداری مشهد می‌رسد.
معاون معادن و صنایع معدنی سازمان صمت خراسان رضوی افزود: هم‌اینک پس از سالها فعالیت معادن در جنوب مشهد، حجم باطله‌های گرانیت دپو شده در حومه این کلانشهر از ۵۰۰ هزار تن فراتر رفته است.
وی گفت: باطله‌های گرانیت رها شده در اطراف مشهد از این پس در طرحهای عمران شهری برای کف‌سازی، دیوارکشی، بلوکهای کنار جدول، حاشیه فضای سبز و محوطه‌های گلکاری شده و بسیاری از موارد مشابه دیگر قابل استفاده خواهد بود.
یافتن راهکار برای بازیافت باطله‌های معدنی، نه تنها از انباشت آنها به عنوان زباله‌های مخرب محیط زیست جلوگیری می‌کند بلکه می‌تواند به عنوان روشی برای تامین نیازهای صنایع و طرحهای ساخت و ساز عمرانی مطرح باشد.
سنگ خارا که نام لاتین آن گرانیت است و بخاطر استحکام و درخشش، از پرمصرفترین سنگهای مورد استفاده در صنعت ساختمان محسوب می‌شود، از جمله مواد معدنی با حجم زیاد ضایعات باطله است که موجب آلودگی و تخریب محیط زیست می‌شود.
بر اساس نتایج پژوهشگران دانشگاه تبریز، خاک و سنگها در تشعشعات طبیعی نقش اصلی دارند و در این میان سنگهای گرانیتی به دلیل داشتن مواد اورانیوم، توریوم و پتاسیم رادیواکتیو دارای مواد پرتوزای بالایی هستند.
پژوهشگران دانشگاه تبریز اعلام کرده‌اند که سنگ گرانیت با قرار گرفتن در محیط دارای تشعشعات ایکس، گاما و میدانهای مغناطیسی قوی و مواد شیمایی پرقدرت، امواج رادیو اکتیو از خود ساتع نموده که در پریود زمانی خاص هر عنصر اشعه ساتع و بعضا باعث آلودگیهای خاص و بیماریهای سرطانی می‌شود.
همچنین وجود عنصر آهن در سنگ گرانیت موجب خوردگی یا زنگزدگی می‌شود لذا انباشت باطله آن در درازمدت عامل انتقال زنگ آهن مسموم به خاک و آب در محیط زیست است.
بر این اساس برجای ماندن باطله معادن گرانیت در درازمدت برای انسان و محیط زیست آسیب‌زا است. کشورهای اروپایی و آمریکا به همین خاطر از ۱۷ سال پیش تاکنون استفاده از سنگ گرانیت را در محیطهای بیمارستانی و آزمایشگاهی ممنوع کرده‌اند.
خراسان رضوی ۷۶۴ معدن و ۴۶ نوع ماده معدنی دارای پروانه بهره‌برداری با ۲.۸ میلیارد تن ذخیره معدنی دارد.