چند هفته بیشتر تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده و نام‌های مختلفی به عنوان نامزدهای احتمالی در فضای سیاسی کشور مطرح است. برخی چهره‌های سیاسی به صراحت از قصد خود برای حضور در انتخابات سخن گفته‌اند. افزون بر این، نام‌های بسیاری در جریانات گوناگون به عنوان نامزد احتمالی مطرح شده که البته خود هنوز از قصدشان برای ورود به میدان رقابت‌ها سخنی نگفته‌اند، با این حال تحلیل و تفسیرهای زیادی حول محور نامزدی آنان در فضای رسانه ای کشور مطرح می‌شود.
با توجه به تاثیر ترکیب، تعدد و چینش نامزدهای انتخاباتی در مسایلی چون راهبردها و تاکتیک‌های انتخاباتی جریان‌های سیاسی، کیفیت برگزاری انتخابات، میزان مشارکت و... و. رصد موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای نامزدهای احتمالی انتخابات، مورد توجه ناظران است. برخی از مهمترین رویدادها در این زمینه در شبانه روز گذشته، را در ادامه متن می خوانیم:
از نامزدهای احتمالی اصولگرا چه خبر؟
حال سفره و معیشت مردم خوب نیست
رستم قاسمی وزیر پیشین نفت و نامزد انتخابات ۱۴۰۰ در گفت وگویی با یکی از رسانه ها گفت: امروز حال اقتصاد، سفره‌ها و معیشت مردم خوب نیست. مسایل فرهنگی کشور به دلیل مشکلات اقتصادی آسیب دیده است. نرخ ازدواج کاهش و طلاق سه برابر شده است. آیا نگه داشتن کشور و توقف دادن اوضاع کشور به خاطر یک توافق نامه به نام برجام صحیح و عاقلانه است؟ برجام گرچه با مشکلات زیادی مواجه است اما اتفاق خوبی که در آن افتاد این است که همه باور کنند ایران اهل تنش زدایی است و یک معاهده امضا شده بین ایران و ۵+۱ بود.
وی با بیان اینکه زنان ایرانی با یک دست گهواره را تکان می‌دهند و با یک دست جهان را می چرخانند، گفت: همانگونه که امام فرمود مرد از دامن زن به معراج می رود. امروز بانوان کشور می توانند نسبت به جمعیت در سهم مدیریت کشور حضور داشته باشند. زنان به جز شغل های سخت در همه حوزه‌ها فرق جنسیتی برای اداره کشور وجود ندارد. انقلاب و جمهوری اسلامی در ایستگاه ۱۴۰۰ باید تغییر کند و این جز با تفکر جدید امکان پذیر نیست و باید ریل اقتصادی و مدیریت کشور را تغییر دهیم. ما برای نظام و انقلاب اسلامی خون دادیم و باید تا پای جان از انقلاب دفاع کنیم. ما نباید بین مردم ایران مرزبانی قائل شویم مگر اینکه از دایره نظام و انقلاب خارج شده باشند. تلاش کنیم که مشارکت حداکثری در پای صندوق های رای داشته باشیم.
سپاه در انتخابات ۱۴۰۰ از من حمایت نخواهد کرد
سعید محمد نامزد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم گفت: نه سپاه از من حمایت می‌کند و نه بنده انتظاری دارم تا مورد حمایت سپاه قرار بگیرم. همچنین خود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم به دلیل ماهیتی که دارد، حمایتی از من نخواهد داشت، چراکه از لحاظ قانونی اجازه ندارد در انتخابات و جریان‌های سیاسی از کسی طرفداری کند. ما هم هیچ‌گونه انتظاری از سپاه نداریم و بدون حمایت سپاه پاسداران در انتخابات حاضر خواهم شد.
مشارکت حداکثری در انتخابات پشتوانه اجرای سیاست‌های کلان کشور است
محمد ناظمی اردکانی دبیرکل جامعه اسلامی مدیران و نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری در گفت‌وگویی رسانه ای اظهار داشت: نامزدهایی که مورد تأیید شورای نگهبان قرار می‌گیرند، افرادی هستند که صلاحیتشان تأیید شده یا صالح تشخیص داده شده‌اند. در واقع ملاک تأیید صلاحیت افراد توسط شورای نگهبان وضعیت حال و گذشته آنهاست و به معنای این نیست که این افراد صلاحیت اداره کشور را دارند. در اصل فرد اصلح، شخص صالحی است که مقبولیت مردم را به همراه داشته باشد؛ یعنی بتواند رأی حداکثری را برای خود به همراه داشته باشد. لازم است کشور توسط یک فرد اصلح اداره شود و فرد اصلح باید از پشتوانه رأی بالا برخوردار باشد تا تصمیماتی که وضع می‌کند یا مصوباتی را که وجود دارد، به اجرا درآورد.
او گفت: در هر دوره از انتخابات ملاک برای سنجش مشارکت حداکثری این است که میزان مشارکت در انتخابات نسبت به دوره‌های قبل کمتر نباشد. مشارکت حداکثری در انتخابات ریاست جمهوری دستان دولت را برای اجرای سیاست‌های کلان نظام پر می‌کند و اگر مشارکت حداکثری اتفاق نیفتد مشکلاتی برای کشور به وجود خواهد آمد. ما یک رأی ایدئولوژیک داریم که مردم به ایدئولوژی یک حزب رأی می‌دهند و ممکن است آن حزب اصلاح‌طلب باشد یا اصولگرا و در این نوع رأی بیشتر، میزان چسبندگی آرا مهم است. یک رأی دیگری هم وجود دارد که به آن رأی شناور یا خاکستری می‌گویند؛ این قشر عمدتاً سیاسی نیستند و نگاه ایدئولوژیک ندارند بنابراین جریانات رقیب تلاش می‌کنند که این نوع رأی را به خود جذب کنند. هر چقدر این آراء قوی‌تر باشد بسترهای افزایش مشارکت فراهم خواهد شد.
مردم تحمل دولت‌های ریاستی را ندارند
سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نایب رییس مجلس شورای اسلامی و نامزد انتخابات ریاست جمهوری می گوید: «به دلیل اینکه دولت ها به نیازها توجه نداشتند، متناسب با نیازهای مردم عمل نکردند. یکی از مشکلات دولت‌های ما این بوده که ناظر به گذشته برنامه‌ریزی کرده‌اند نه آینده. دولت هوشمند و موفق دولتی است که از زمانه خودش جلوتر باشد. این که دولت‌های قبلی ناکارآمد محسوب می‌شدند به این دلیل است که ابتدا نیاز ایجاد می‌شده بعد آنها به دنبال تامین نیاز می‌رفتند در حالی که نیاز جدیدی در حال خلق است.» مردم نسبت به دولت بی اعتماد هستند. آیا دلیلیش فقط این است ما مشکل اقتصادی داریم؟ احساس مردم در واقع این است که کسی به حرفشان گوش نمی‌کند؛ بنابراین دنبال این هستند که دولت حرفشان را بشنود.
او گفت: من در مقام ابلاغ روش رای دادن به مردم نیستم. مردم براساس تشخیص خود رای می‌دهند. اما قطعا اگر از مردم بپرسید که آیا براساس شعارها رای می‌دهید خواهند گفت نه. زیرابیش از توجه به قول و وعده‌ها در انتخابات به رفتارها توجه کنیم قبلی‌ها شعار دادند و عمل نکردند. مردم احساس خیانت می‌کنند زیرا دولت‌ها به آرمان‌های انقلاب پایبند نماندند و به وظایف خود به عنوان دولت خوب و حتی قول‌هایشان عمل نکردند. به این سه دلیل احساس می‌کنم کلاهشان برداشته شده است. آنها به عنوان دولت دلسوز وظایفی دارند و قول‌هایی در انتخابات دادند که به آنها عمل نکردند. بنابراین ما بیش از توجه به قول و وعده‌ها باید به رفتارها توجه کنیم. عرصه تبلیغات عرصه بیان قول‌هاست. طبیعتا افرادی که در این صحنه حضور پیدا می‌کنند، فهم و بینش‌شان را می‌گویند. اگر از من بپرسید مشکل کشور سخت‌افزاری نیست مشکل ما نرم‌افزاری است. دولت‌های قبلی هم بیشتر به سخت افزار پرداختند نه نرم‌افزار. مشکلات ما بین‌بخشی و فرابخشی است. این فهمی است که من از مسائل دارم ممکن است کسی بگوید من می‌خواهم یک تعداد پالایشگاه بسازم یا تحریمها را دور بزنم. ما باید نگاه به بینش‌شان داشته باشیم و ببینیم آیا این افراد در سابقه خود متعهد به این بینش بوده‌اند؟ آیا خودشان عامل به این حرف ها بوده‌اند یا نه؟ یا تیمی که با آنها بوده و جریان فکری که از آنها حمایت می‌کند متعهد به این موضوعات بوده‌اند یا خیر؟ اگر کسی شعار مبارزه با فساد بدهد اما دور و برخودش بوی فساد بیاید یا دولتی ادعای توجه به محرومین کند ولی افراد شاخص آن زندگی اشرافی داشته باشند اینها تناقض است. مردم به جای شعار باید به باورها رای بدهند تا نهایتا ببینند آیا این فرد به عنوان کاندیدا معتقد به حرف هایش هست یا خیر، زیرا افراد براساس باور و اعتقاداتشان عمل می‌کنند.
از نامزدهای احتمالی اصلاح طلب چه خبر؟
بی‌اعتنایی دولت به شرق به منافع ملی خسارت زد
رامین مهمانپرست داوطلب انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه سیاست خارجی نمی‌تواند بدون سیاست داخلی کامل باشد، گفت: جنبه‌های داخل و خارج کشور در یک چارچوب کلی باید تعریف شود و به سمت جلو حرکت کند. شعار اصلی انقلاب ما «نه شرقی، نه غربی» بوده و متأسفانه گرایشات سیاسی در کشورمان چون هیجانی جهت گیری می کنند، بعضی وقت ها غربی می شویم و بعضی وقت ها شرقی. این برای منافع ملی خوب نیست. وقتی به سمت غرب می رویم، شرق ناراحت می شود و وقتی به سمت شرق می رویم، غرب ناراحت می شود، مشکل اینجاست. اصلا قرار نیست به سمت جایی برویم. در سیاست خارجه باید منافع ملی را تعریف کنیم. به سمت کسی نمی رویم. وقتی می خواهیم منافع را تعریف کنیم تناقضی با اینکه با کشور دیگر منافع خود را تعریف می کنید، ندارد.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، در ادامه بیان داشت: در ۱۴۰۰ وضعیت کاملاً فرق می کند. اولاً وضعیت اقتصادی کشور به مراتب به سختی افتاده و معیشت مردم به شدت تحت فشار است. افرادی که فکر می کردیم شاید ظرفیت هایی برای کار داشته باشند، چه آنها که در قوه مجریه مسوولیت دارند و چه افرادی که در بخش های دیگر فعال هستند، آن تغییر بزرگ و جراحی که اقتصاد کشور نیاز دارد را در برنامه هایشان نمی بینیم. تصور بنده این است که به یک نقطه ای رسیدیم که باید ریشه این مشکلات را بشناسیم و اصلاحات اساسی در ساختارهای اداری و اقتصادی تشکیل بدهیم. پایه و اساس همه چیز مردم هستند و ممکن است ما دستاوردهای خیلی بزرگی داشته باشیم که داریم. در خیلی از زمینه ها پیشرفت کردیم. ممکن است در برخی از زمینه جزو ۱۰ کشور برتر جهان باشیم اما نتیجه عملکرد دولت های مختلف باید در زندگی مردم احساس شود. مردم باید احساس خوب داشته باشند و نباید معیشت شان تا این حد در سختی قرار بگیرد. نباید جوان های ما ناامید باشند و فکر کنند چشم اندازی برای آینده ندارند. وقتی مشکلات را ریشه یابی می کنید، علت ها را پیدا می کنید.
هرجا لازم بوده ایستاده ام و هزینه آن را هم پرداخته ام
علی مطهری داوطلب انتخابات ۱۴۰۰ در گفت وگویی در یکی از شبکه های مجازی اظهار داشت: برای همین شرایط ویژه است که اعلام نامزدی کردم. احساس می کنم دولت در کشور ما استقلال کافی ندارد و از بیرون دولت دخالت های زیادی در امور اجرایی می شود و لازم است دولت مقتدری روی کار بیاید و کسی لازم است که این ویژگی های شخصیتی را داشته باشد و بتواند در مقابل فشارهای خارجی مقاومت کرد. احساس کردم این روحیه در بنده است ولی در بقیه کاندیداها نیست و در مقابل فشارها می شکنند. معتقدم ردصلاحیت من در مجلس یازدهم یک خطای سهوی بود که شورای نگهبان انجام داد. اصولا ردصلاحیت به خاطر اظهارنظر پذیرفته نیست. این که فردی مخالف نظر رسمی نظام نظری داشته باشد، بحث غلطی است. بحث من هم با شورای نگهبان همین بود. سه تا از اظهارنظرهای من را در جلسه ای که در شورای نگهبان داشتیم بحث شد. مجادله ای بود و من بیرون آمدم و ردصلاحیت شدم. من این ردصلاحیت را قبول ندارم. ناامید نیستم که تایید صلاحیت نشوم. من نیاز به مطرح شدن ندارم. در حالت عادی هم می توانم حرف هایم را بزنم.
وی درادامه بیان داشت: باید با کشورهای قوی اسلامی بازار مشترک داشته باشیم. باید بین طرف های تجاری خود رقابت ایجاد کنیم برای اینکه پول بی جهت از جیب مردم خارج نشود. چون الان نمی توانیم رقابت ایجاد کنیم باید کالاها را به قیمت بالاتری بخریم. باید روابط خارجی خود را بهبود ببخشیم. کم کم که آمریکا به برجام برمی گردد، باید با آمریکا رابطه اقتصادی برقرار کنیم. روابط خارجی در اقتصاد ما بسیار موثر خواهد بود. باید با کشورهای خارجی و ایرانیان خارج از کشور رابطه تجاری داشته باشیم. باید در داخل، برای بخش خصوصی امنیت اقتصادی ایجاد کنیم سرمایه هایشان را وارد کشور کنند. چه تحریمها برداشته شود و چه در این شرایط باقی بمانند. اگر می خواهیم به رفاه نسبی برسیم، بدون برداشته شدن تحریمها مقدور نیست. هر مدیر قوی ای در کشور بیاید و شرایط اینطور باشد حداکثر ۱۰ تا ۲۰ درصد می تواند وضع مردم را بهتر کند. نمی شود شعار داد تحریم ها به این حد باشد و می شود وضع را بهتر کرد. ضمن این که تولید را افزایش می دهیم باید حتما دنبال رفع تحریم ها باشیم. هر قدر تولید ما بالا باشد ولی تحریم باشیم نمی توانیم کالا صادر کنیم یا ارز را وارد کنیم.
خاتمی برای تبلیغ کاندیداهای اصلاح طلب وارد میدان می شود؟
مسعود پزشکیان نامزد احتمالی انتخابات ۱۴۰۰ در گفت وگویی رسانه ای اظهار داشت: خاتمی یک قدرت فردی و مورد قبول در دیدگاه سیاسی برخی افراد است؛ در نتیجه به مقدار حضوری که دارد می‌تواند تاثیرگذار باشد. حضور خاتمی به عنوان یک شخصیت پرقدرت سیاسی می‌تواند در مشارکت موثر باشد و عده‌ای از افراد او را باور دارند؛ ما هم باید کاری کنیم که مردم پای صندوق‌های رای بیایند و از گزینه خود حمایت کنند. وابسته به هیچ حزب و دسته‌ای نیستم، ولی به اصلاحات معتقدم؛ یعنی نگاه من نگاه اصلاحات است و اعتقادم این است حتی اگر فردی اصولگرا باشد هم باید اصلاحات کند، چون رشدی صورت نمی‌گیرد مگر اینکه اصلاحی صورت بپذیرد.
وی گفت: افراد در جریان روند کار براساس شاخص‌های مرتبط با هر مرحله انتخاب می‌شوند و نمی‌توان از الان افراد را انتخاب کرد. آدم‌هایی که در برخی لیست‌ها مشخص می‌شود بیشتر جنبه سیاسی دارند، نه جنبه کارایی. انتخاب افراد برای جایگاه‌های مختلف نیاز به برخی شاخص‌ها دارد؛ حضرت علی (ع) وقتی به مالک اشتر نامه می‌نویسد به او می‌گوید ببین کارگزاران خود را چطور انتخاب می‌کنی؟ با ارزیابی و جستجو این افراد را انتخاب کن و براساس دوستی با خود آنها را انتخاب نکن که این مصداق ظلم و خیانت است. امیرالمومنین (ع) در ادامه می‌فرمایند که ای مالک افرادی که در سیستم پاک بودند و پشتوانه خانوادگی سالمی داشتند، انتخاب کن. من هم اگر انتخاب شدم این افراد را معرفی می‌کنم، قرار نیست من از الان کسی را انتخاب کنم. من شاخص‌ها را گفتم و هر کسی که این شاخص‌ها را داشته باشد، معرفی خواهد شد و براساس شاخص‌ها حق با هر کسی باشد برای آن کار انتخاب خواهد شد. تا الان کسی را برای کابینه انتخاب نکردم و مردم قرار است کابینه ما را بعد از انتخابات ریاست جمهوری و در آغاز کار هر وزارتخانه و معاونت بشناسند؛ قرار نیست از الان کسی را برای جایی منصوب کنیم.
در دولت اصلاحات با زندانیان سیاسی دیدار می کردم
محمد شریعتمداری این روزها علاوه بر حضور در کسوت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ۱۹ رای به عنوان یکی از نامزدهای اصلاح‌طلبان برای انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم مطرح است. او در نشستی خبری گفت: طی یک نظرسنجی که در ماه‌های پایانی سال ۹۹ از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده این نتایج به دست آمده است که ۷۰درصد جامعه مخاطب این وزارتخانه یعنی بازنشستگان و مددجویان بهزیستی نسبت به پنج سال آینده کشور امیدوار نیستند و از سوی دیگر «جمعیت زیر خط فقر مطلق کشور» از سال ۹۲ تا ۹۶ به ۱۵ درصد کاهش پیدا کرده بود، اما از ۹۶ تا ۹۸ به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این شرایط اجتماعی به از فجایع است که بر اثر تحریمها در کشور به وجود آمده‌اند و مسوولان باید نسبت به آنها هوشیار باشند. من مطمئنم که راهی هست؛ به‌ویژه آنکه هیچ راه فراری از این شرایط وجود ندارد. آمارها نشان می‌دهد که یک دوره مدیریت موفق در دوره ۴۲ساله جمهوری اسلامی ایران دوره ۸ ساله ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی بوده و هیچ‌کس هم نمی‌تواند این موضوع را رد کند. از نگاه من همدلی و همراهی عنصر مهم دولت خاتمی بود.