روزنامه ایران شنبه ۲۵ اردیبهشت در گفت وگو با عبدالرحیم کردی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار، به بررسی چگونگی بهره‌برداری از طرح‌های عمرانی در چابهار پرداخت و نوشت: همزمان با شصت و هفتمین هفته پویش ملی تدبیر و امید برای جهش تولید و همزمان با بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای در مناطق آزاد، چهار طرح زیرساختی و اقتصادی در منطقه آزاد چابهار با حضور رئیس جمهوری به بهره‌برداری رسید.
سرمایه‌گذاری ۵۰۰۰ میلیاردی
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار با اشاره به افتتاح ۴ پروژه، رویال سنتر مکران، احداث انبار خدمات عمومی و خصوصی، شرکت توسعه نگین مکران و شرکت مهیا ارتباط مکران، گفت: با تصویب طرح توسعه چابهار و اتصال راه‌آهن چابهار-زاهدان، ظرفیت واقعی چابهار برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی روشن و مشهود است. به‌همین دلیل سرمایه‌گذارانی که به منطقه مراجعه و پروژه‌ای که معرفی می‌کنند قواره‌ای متفاوت دارد.
این روند نشان می‌دهد روزهای ایده آل چابهار نزدیک است. در سال گذشته علی‌رغم تمام مشکلات اقتصادی، حجم سرمایه گذاری‌های محقق شده در چابهار رشد چند برابری نسبت به سال ۹۸ داشت و ۵ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری جدید داشتیم که این علاوه بر قراردادهای جدیدی است که منعقد شده است. به‌گفته مدیرعامل منطقه آزاد چابهار، در حال حاضر تعداد ۲۲ پروژه عمرانی به ارزش قراردادی ۲هزار و ۹۲۴ میلیارد تومان در حوزه زیرساخت‌های چابهار در حال اجرا است و ارزش تولیدات این منطقه از ۵۲ میلیارد تومان در سال ۹۲ به بیش از ۷۷۲میلیارد تومان در سال ۹۹ رسیده است. با بهره‌برداری بیش از ۱۵۰طرح سرمایه‌گذاری تولیدی کوچک و بزرگ در حال ساخت ظرف ۲ سال آینده به یک انقلاب تولیدی در این منطقه منجر خواهد شد.
کردی خاطرنشان کرد: مأموریت‌های اصلی توسعه چابهار طرح‌های پتروشیمی و فولاد است. ۲مجتمع پتروشیمی و فولاد با پیشرفت فیزیکی بالای ۴۰درصد در دست ساخت است. در کمتر از ۲ سال دیگر این پروژه‌ها به بهره‌برداری می‌رسند و با افتتاح آنها چابهار وارد فاز جدید صنعتی می‌شود. با پیشرفت این پروژه‌ها اقبال بقیه سرمایه‌گذاران این حوزه هم بیشتر شده است از جمله اینکه ۳ واحد پتروشیمی دیگر هم در دست احداث است. در حوزه فولاد هم ۲ قرارداد منعقد شده است. ساخت مجتمع فولاد ۱۰ میلیون تنی صرفاً با رویکرد صادراتی برنامه‌ریزی شده است و سهامداران آن فولادسازان بزرگ کشور هستند. این اقدامات چابهار را از گذشته و از رقبا در منطقه متمایز می‌کند.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار، توسعه چابهار را مستلزم تغییر نگاه در داخل به این منطقه دانست و گفت: به‌نظر می‌آید خودمان در داخل کشور باید چابهار را متفاوت ببینیم. چابهار منطقه‌ای بین‌المللی و پایتخت دریایی ایران است. بنابراین برنامه‌ریزی و سیاستگذاری برای توسعه چابهار باید در این چارچوب باشد. زیرساخت‌ها در چابهار با همین دیدگاه در حال آماده‌سازی است. با حضور سرمایه‌گذاران بزرگ ملی و بین‌المللی امیدواریم بتوانیم از آنچه شایسته چابهار است در اقتصاد ملی متناسب با شرایط منطقه، بهره ببریم.
حل معضل حاشیه نشینی
در کنار توسعه همه جانبه چابهار، این منطقه مشکلات مهمی مانند حاشیه نشینی، فقرو بیکاری دارد. میرعامل منطقه آزاد چابهار تأکید دارد که در طرح توسعه چابهار این مشکلات هم دیده شده است. کردی در این خصوص گفت: از زمانی که بخشی از شهر چابهار به منطقه آزاد اضافه شده است برنامه‌های راهبردی با حضور دستگاه‌های مختلف برای حل مشکل حاشیه‌نشینی انجام داده‌ایم. در حال حاضر در هر نقطه‌ای از چابهار پروژه‌ای در حال اجرا است.
ساماندهی، تأمین نیازهای زیرساختی، آموزش، توانمندسازی... در حال اجرا است. واقعیت این است حاشیه نشینی در چابهار ظرف مدت طولانی شکل گرفته است و به یکباره از بین نمی‌رود. اما مصمم هستیم اراده و عزم جدی برای ساماندهی حاشیه نشینی ایجاد کنیم، شورای راهبری با حضور متولیان مختلف، برای ساماندهی حاشیه نشینان تشکیل شده، طرح‌ها تدوین شده و مقدمات اجرا فراهم شده است. در حال حاضر ۱۰۰۰ واحد مسکونی در مرادآباد چابهار برای اسکان حاشیه نشینان در حال ساخت است. در منطقه‌ای دیگر هزار هکتار اراضی توسط بنیاد مسکن در دست ساماندهی است. برنامه این است در ۳سال آینده بخش عمده‌ای از معضلات حاشیه نشینی چابهار مرتفع شده باشد.
مرزهای جدید
موضوع دیگری که مدیرعامل منطقه آزاد چابهار به اهمیت آن در طرح توسعه چابهار اشاره کرد، احداث پایانه‌های مرزی جدید در این منطقه است.
کردی افتتاح مرز ریمدان را در توسعه چابهار با اهمیت توصیف کرد و گفت: مرز ریمدان دومین مرز رسمی ما با پاکستان است که افتتاح شد. در ریمدان منطقه منفصل آزاد وجود دارد. ریمدان مرز رسمی است که ما را به بازار ۲۱۹ میلیون نفری پاکستان متصل می‌کند به‌همین دلیل در آینده اقتصادی کشور از آن بسیار خواهیم شنید. سهم این بازار از تجارت ایران با همسایگان یک درصد بوده است علی‌رغم اینکه جمعیت کشور پاکستان از همه همسایگان ایران بیشتر است. اما در حال حاضر به‌دلیل اینکه در این مرز، منطقه منفصل برای منطقه آزاد چابهار تعریف شده است عزم جدی داریم تا زیرساخت‌ها سریعاً در این منطقه آماده شود. در ماه‌های آینده استقرار کامل منطقه آزاد در این مرز صورت می‌گیرد و ارتباط ما در حوزه سرمایه‌گذاری و تجارت با پاکستان افزایش پیدا می‌کند. ویژگی مهم دیگر ریمدان این است که ما را به یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ابتکار «یک جاده یک کمربندی» چین یعنی پروژه اتصال غرب چین به گوادر در پاکستان، متصل می‌کند. ریمدان در ۷۰ کیلومتری از مسیر قرار گرفته و برنامه ما این است در توسعه روابط بین‌المللی، ریمدان را به این کریدور بین‌المللی متصل کنیم و به این ترتیب از طریق ریمدان هم به اقتصاد پاکستان و هم به اقتصاد غرب چین متصل می‌شویم. این اتصال نوید بخش تحولات عظیم در مناسبات اقتصادی ایران با اقتصاد دنیا خواهد بود.
کردی تأکید کرد: بدون تردید سرعت تحولات در چابهار بسیار سریع است، اعتقاد ما این است که چرخ توسعه چابهار به حرکت درآمده است و باید با برنامه این توسعه را با سرعت بیشتری پیش ببریم. مردم این منطقه بخش عمده‌ای از این توسعه را در آینده‌ای نزدیک خواهند چشید. در این راستا در سال‌های اخیر توافق‌هایی در سرمایه‌گذاری خارجی داشتیم اما در دو سال گذشته به‌خاطر تحریم اکثر توافق‌ها متوقف شده و سرمایه‌گذاران خارجی در انتظار شرایط جدید هستند. سرمایه گذارانی از هند، افغانستان، کشورهای آسیای میانه و برخی کشورهای اروپایی داریم که حتی به مرحله تنطیم قرارداد و تحویل زمین هم رسیدیم منتهی بعد از تحریم متوقف شد. در حال حاضر با روند مثبت مذاکرات امیدواریم شاهد بازگشت سرمایه‌گذاران باشیم. زیرساخت‌ها در چابهار برای جذب سرمایه‌های خارجی آماده است.
شرح پروژه‌های جدیدی که در چابهار به بهره‌برداری رسید:
رویال سنتر مکران
پروژه تجاری رویال سنتر مکران با هدف ایجاد مجتمع تجاری با سرمایه‌گذاری صد درصدی بخش خصوصی طراحی شد که با توجه به تحولات اقتصادی در افق پیش رو برای منطقه آزاد چابهار از توجیه اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است. سرمایه‌گذاری انجام شده برای احداث آن ۱۴۸۰ میلیارد ریال است. اشتغال مستقیم ایجاد شده پس از بهره‌برداری معادل ۱۷۰ نفر برآورد شده که قابل افزایش تا بیش از ۲۰۰ نفر است. همچنین اشتغال غیر مستقیم پروژه بالغ بر ۸۰۰ نفر پیش‌بینی شده است.
پتروشیمی نگین مکران
پروژه احداث مجموعه پتروشیمی نگین مکران به‌عنوان قطب سوم پتروشیمی کشور جانمایی و طراحی شده است. فاز اول پروژه آماده‌سازی به اتمام رسیده و فاز دوم با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری خواهد رسید. اشتغال ایجاد شده مستقیم پروژه پس از بهره‌برداری حدود ۱۸۵ نفر برآورد شده که این تعداد تا میزان ۴۰۰ نفر افزایش قابل پیش‌بینی است. همچنین با توجه به تولیدات متنوع پتروشیمی اشتغال بیش از ۲۰۰۰ نفر نیز به‌صورت غیر مستقیم قابل پیش‌بینی است. انجام هزینه‌های آماده‌سازی منجر به جذب سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار خواهد شد.
احداث انبارهای عمومی و خصوصی
چابهار به‌عنوان چهارمین شهر لجستیکی کشور معرفی شده و احداث فضای انبارش از ملزومات اولیه در این راستا است که بر همین اساس احداث انبار و گسترش امکانات لجستیکی به‌صورت گسترده در دستور کار سازمان مناطق آزاد قرار دارد. در همین راستا تا کنون ایجاد تعداد ۲۸ باب انبار عمومی و خصوصی با مساحتی بالغ بر ۷۹۳۰۰ متر مربع واقع در پیکره‌های اول، دوم و هفتم منطقه آزاد چابهار به اتمام رسیده و آماده بهره‌برداری شده است. میزان سرمایه‌گذاری این پروژه ۱.۵۷۶ میلیارد ریال است.
میزان اشتغال مستقیم پروژه ۲۲۷ نفر و همچنین میزان اشتغال غیرمستقیم ۷۰۰ نفر برآورد شده است.
پروژه توسعه زیر ساخت‌های ICTمنطقه آزاد چابهار
سرمایه کل: ۴۰۰۰ میلیارد ریال / اشتغالزایی: ۷۰۰ نفر
فاز اول: شبکه اختصاصی مکران تل، پلتفرم خدمات اجتماعی مکران کارت، کیف پول الکترونیکی و سالن اعلام بار مجازی ماکا تریپ آغاز به کار می‌کند.
اشتغالزایی: ۸۵ نفر اعم از برنامه نویسان، مرکز تماس و ارتباط با مشتریان، بازاریابی و فروش و...
پروژه توسعه زیرساخت‌های ICT منطقه آزاد چابهار توسط شرکت مهیا ارتباط مکران و مشارکت منطقه آزاد چابهار با رونمایی از اپراتور اختصاصی منطقه‌ای مکران تل که بستر اصلی ارتباطی و ارائه خدمات و سرویس‌های مبتنی بر ICT است راه‌اندازی شده است. این پروژه در حال کامل کردن پوشش آنتن دهی موبایل برای کلیه اپراتورها و ایجاد چتر wifi برای کاهش هزینه‌های استفاده از اینترنت است. در کنار آن، توسعه زیر ساخت‌های خدمات اجتماعی در حال اتصال به شبکه است.
در کنار این موارد یکی از اصلی‌ترین رسالت‌های منطقه‌ای سازمان در حوزه لجستیک نیز با راه‌اندازی سالن اعلام بار چابهار برای ساماندهی به حمل‌ونقل جاده‌ای به بهره‌برداری رسیده و در حال تکمیل تا پلتفرم لجستیک هوشمند است. این پلتفرم توان بالقوه لجستیکی شرق کشور را با قدرت عملیاتی کرده و می‌تواند پاسخگوی نیازهای بین‌المللی و داخلی مخاطبین حوزه لجستیک باشد.