دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه امروزه نیازمند یک بازمهندسی ارتباطی هستیم، گفت: این باز مهندسی موجب به رسمیت شناختن همه ذی‌نفعان، افزایش شفافیت، توسعه ارتباطات شبکه‌ای و پاسخگویی می‌شود و معنای جامع «روابط عمومی شبکه‌ای» است. رسیدن به یک ظرفیت بهینه و موثر، مستلزم توانایی نرم‌افزاری، پلتفرم‌های ارتباطی هوشمند سازمان در کنار «تفکر احترام به دیگران» است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، حجت الاسلام و المسلمین سعیدرضا عاملی، در نشست مدیران روابط‌عمومی دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که صبح امروز (یکشنبه) به صورت مجازی و با حضور وزیر علوم بر گزار شد، به بحث «روابط‌عمومی تقویت‌کننده ارتباطات و سرمایه اجتماعی و رهیدن از تنهایی» پرداخت و گفت: فلسفه وجودی روابط‌عمومی یعنی تأمین احترام همگان، رعایت حقوق همه ذی‌نفعان، سخنگویی سازمان، تأمین حضور سازمان در همه عرصه‌های مرتبط و مدیریت مسئولیت اجتماعی سازمان.
وی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های روابط‌عمومی خلاق در انتقال‌های بهبودبخش گفت: روابط عمومی خوب، آن روابط عمومی است که خلاقیت و نوآوری را در مسیر انتقال به وضعیت بهتر قرار دهد. وی در این حوزه به پنج انتقال اشاره کرد و گفت: این انتقال‌ها عبارتند از؛ انتقال از روابط‌عمومی مبهم به «روابط عمومی شفاف»، انتقال از روابط‌عمومی کند و تأخیری به «روابط‌عمومی به‌لحظه و قابل دسترسی»، انتقال از روابط‌عمومی احساسی، توجیه‌کننده رفتار سازمان به روابط‌عمومی واقعیت‌گرا و عقلانی، انتقال از روابط عمومی خاموش به «روابط عمومی پاسخگو» و در نهایت انتقال از روابط عمومی موردی به روابط عمومی سیستمی و الگوریتمی.
عاملی همچنین با اشاره به توسعه ارتباطات در شرایط کرونا و به‌حساب‌آوردن اعضای سازمان به‌عنوان یک اصل تعیین‌کننده سلامت و رضایتمندی، گفت: روابط‌عمومی مسئولیت تقویت ارتباطات سازمانی و از انزوا خارج کردن همه اعضا را بر عهده دارد.
وی تأکید کرد: تنهایی و انزوای منفی، منشأ بدرفتاری‌های بین‌فردی، بین‌گروهی و افسردگی سازمانی است. همچنین با اشاره به تنهایی مثبت نیز گفت: تنهایی زمانی امری مثبت تلقی می‌شود که کار مثبتی در حین تنهایی انجام می‌شود.
افزایش سرمایه اجتماعی سازمان‌ها با استفاده از روابط عمومی شبکه‌ای
عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران به استفاده از ارزش‌افزوده فناوری‌های نو برای تقویت سرمایه اجتماعی با استفاده از روابط‌عمومی شبکه‌ای و به طرح مسئله کارآمدی و افزایش سرمایه اجتماعی سازمان‌ها از طریق روابط عمومی شبکه‌ای پرداخت و گفت: در روابط عمومی شبکه‌ای به‌دنبال به فعلیت درآوردن ظرفیت‌های پنهان، خفته و ناکارآمدشده سازمان و ذی‌نفعان سازمان هستیم. مسئله اصلی روابط‌عمومی شبکه‌ای یافتن راه‌حل برای کارآمدی سازمان و افزایش سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان است.
وی افزود: فناوری‌های جدید بر مبنای اتصال‌گرایی دو ارزش‌افزوده جدید را به‌وجود آورده‌اند که عبارتند از تراکم داده‌ها و افزایش تراکنش داده‌ها.
عاملی در ادامه به این پرسش پرداخت که «چه امری باعث افزایش ارزش سرمایه نهادهای مجازی می‌شود؟» و در پاسخ به تبدیل اطلاعات به داده، تراکم داده، تراکم تراکنش‌های داده‌ای، الگوریتم‌های نظام‌مند داده مبنای حل مسئله اشاره کرد.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به سرمایه جهانی و اینکه ارزش افزوده فضای شبکه‌ای جدید مربوط به بهره‌گیری از ظرفیت منبع کردن انبوه جمعیت برای تولید ارزش اقتصادی است، گفت: در واقع منبع قراردادن جمعیت انبوه جهان برای تحقق یک هدف، منبع مالی عظیمی را به‌وجود آورد که باید از آن به «سرمایه جهانی» تعبیر کرد.
وی در ادامه افزود: تمام شرکت‌های بزرگ امروز جهان در فضای مجازی از همین مسیر تراکم سرمایه «اکسابایتی» فراهم کرده‌اند.
عاملی در بخش دوم ارائه خود با طرح این سوال که روابط عمومی شبکه‌ای چیست؟ گفت: در فضای جدید که در پرتوی «نظام فراگیر رایانه‌ای» شکل گرفته است، یک شبکه را می‌توان مجموعه‌ای از دستگاه‌ها تعریف کرد که از طریق واسطۀ ارتباطی به یکدیگر متصل شده‌اند. در چنین شبکه‌هایی، هر دستگاه به‌عنوان گره در نظر گرفته می‌شود و هر گره می‌تواند یک رایانه، پرینتر، گوشی همراه یا هر دستگاه ارتباطی دیگر و حتی دستگاه‌های اینترنت همه‌چیزها باشد.
وی در ادامه با اشاره به شبکه‌های ارتباطی گفت: شبکه‌های ارتباطاتی، مجموعه‌ای از افراد، سازمان‌ها و دیگر موجودیت‌های اجتماعی هستند که به واسطة مجموعه‌ای از روابط اجتماعی، مانند دوستی، همکاری یا تبادل اطلاعات به یکدیگر متصل می‌شوند که ارتباطات در چنین شبکه‌هایی به دو شکل صورت می‌گیرد: ارتباطات همزمان که در زمان واقعی تبادلات میان طرفین قرار می‌گیرد، و ارتباطات غیرهمزمان که پیام‌ها می‌توانند در هر زمان ارسال شوند و مخاطبان دریافت‌کننده نیز در هر زمان اقدام به خواندن آنها کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین پیرامون عناصر اصلی ارتباطات شبکه‌ای به وجود گره‌های ارتباطی، ارتباط متقابل بین گره‌های ارتباطی، تعامل ماژولار بین گره‌های ارتباطی، تشخیص و به‌حساب آوردن یکدیگر و قابلیت طبقه‌بندی سطوح و محتوای ارتباطات اشاره کرد.
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه به روابط عمومی شبکه‌ای پرداخت و گفت: روابط‌عمومی شبکه‌ای ظرفیتی است برای تأمین نظام‌مند و پایدار ارتباطات سازمان به‌منظور حفظ و توسعه ارتباطات درون‌سازمانی، برون‌سازمانی و ایجاد مشارکت همه علاقه‌مندان در توسعه و پیشرفت سازمان از طریق افزایش داده‌ها و تراکنش‌های داده‌مبنا که منجر به افزایش سرمایه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی شود.
وی افزود: روابط عمومی شبکه‌ها از ظرفیت تبدیل پراکندگی و دوری به نظام‌مند شدن و نزدیکی، تأمین ارتباط همزمان بین ذی‌نفعان و توسعه ارتباطات فردی محیطی و حضوری به ارتباطات شبکه‌ای فردی و جمعی فرامکانی برخوردار است.
عاملی با اشاره به اینکه روابط عمومی شبکه‌ای ظرفیتی است برای پویا کردن همه عناصر ارتباطی درون سازمان، گفت: «روابط عمومی شبکه‌ای» را می‌توان قالب یا ریخت اجتماعی جدیدی برای روابط‌عمومی‌ها دانست که فعالیت‌های اساسی آن پیرامون شبکه‌ها سازمان یافته است. در چنین زمینه‌ای، شبکه‌ها اقتضائات خاص خود را برای روابط‌عمومی‌ها به همراه دارند که مبتنی بر خصوصیات شبکه‌هاست. در واقع در روابط عمومی شبکه‌ای، یک شبکه از ندها یا گره‌های به‌هم‌متصل تشکیل شده که این گره‌ها می‌توانند درون‌شبکه‌ای یا بیرون از شبکه باشند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به پیامدهای روابط عمومی شبکه‌ای پرداخت و گفت: تبدیل روابط‌عمومی سلسله‌مراتبی به روابط‌عمومی شبکه‌ای، روابط‌عمومی مخاطب‌گرا به روابط‌عمومی تعاملی، روابط‌عمومی تک‌فضایی به روابط‌عمومی شبکه‌ای دوفضایی و روابط‌عمومی مقطعی و مناسبتی به روابط‌عمومی نظامند و ماندگار از پیامدهای روابط عمومی شبکه‌ای است.
وی به‌عنوان نتیجه‌گیری نهایی از سخنان خود در این جلسه، به غیرمرکزی و همه‌مرکزی‌شدن شبکه‌ای روابط‌عمومی و استحکام ارتباطات درونی، بیرونی سازمان نیز اشاره کرد و گفت: ظرفیت غیرمرکزی و مرکزی فضای مجازی و بستر ارتباطی اینترنتی امکانی است که می‌تواند منجر به مشارکت جمعی، انسجام گروه‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی را افزایش دهد و سطح، دامنه و تراکم ارتباطات سازمان را افزایش دهد.
عاملی در پایان افزود: توسعه و تعمیق روابط‌عمومی شبکه‌ای موجب افزایش سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان می‌شود. روابط‌عمومی شبکه‌ای منتهی به توسعه منابع انبوه انسانی سازمان که در پیوند و مشارکت اعضاء، مشتریان و علاقه‌مندان می‌شود و قابلیت بالایی برای افزایش سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی سازمان دارد.
۲۷ اردیبهشت ماه روزی که درسطح جهانی نیزبه عنوان روز ارتباطات وجامعه اطلاعاتی نامگذاری شده است در تقویم ملی ایران نیز به روز روابط عمومی شناخته می شود.