ضیاءالدین مظهری عضو انجمن تغذیه ایران روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار بهداشت و درمان ایرنا افزود: والدین با حضور کودک بر سر سفره و خوردن یا نخوردن غذای تهیه شده نباید هیجانی از خود نشان دهند، چرا که عکس العمل مثبت یا منفی، تشویق و توبیخ در این مورد کودک را متوجه خواهد کرد که چقدر غذا خوردن وی برای اعضای خانواده اهمیت دارد.
وی اظهار داشت: در مورد زمان، مکان و نوع غذای عرضه شده، قاطع باشید ولی عصبانی نشوید تا نظم لازم در کودک ایجاد و نهادینه شود، گرچه باید به تمایل و علاقه کودک توجه کرد، ولی نباید اجازه داد که وی همواره عقیده خود را مبنی بر دوست داشتن یا نداشتن غذایی خاص به خانواده تحمیل کند و در چنین مواردی مادر باید غذای تهیه شده را در بشقاب کودک ریخته و به او بگوید اگر دوست دارد غذا را بخورد، زیرا غذای دیگری وجود ندارد.
این متخصص تغذیه ادامه داد: بهتر است با توجه به شناخت و تجربه خود در مورد کودک غذاهایی را تهیه کنید که مورد علاقه وی باشد اما در این موارد نیز اصرار زیادی به خوردن یا تمام کردن غذای او نداشته باشید، غذای کمتری در ظرف کودک بریزید و از ظروف و سفره و حتی غذاهایی استفاده کنید که رنگ های گرم و شاد دارند، زیرا رنگ ها و غذاهای خوشرنگ و بو موجب تحریک اشتهای کودک می شود. در ضمن، هنگام صرف غذا، به بشقاب کودک تان نگاه نکنید و همچنین توضیح درباره محسنات غذا یا اصرار برای خوراندن غذایی خاص سبب خواهد شد کودک به طور دائم حتی در سنین بعدی از خوردن آن خودداری کند.
مظهری اضافه کرد: کودکان دوست دارند با دست خود غذا را لمس و با غذا بازی کنند، اجازه دهید کودک تان این کار را انجام دهد و از این کار لذت ببرد.
به گفته وی، اگر می خواهید کودک وعده های اصلی غذا، شامل صبحانه، ناهار و شام را با اشتها بخورد، نباید خسته و خواب آلوده دور میز یا سر سفره بنشیند. خانواده هایی که اجازه می دهند بچه ها تا پاسی از شب بیدار بمانند و همواره وی را با کارتون و برنامه های تلویزیونی سرگرم می کنند، فرزندان آنها رشد و نمو کامل نداشته و اشتهای چندانی به غذا ندارند در نتیجه روند رشد مناسبی را طی نخواهند کرد.
مظهری تصریح کرد: از دادن نوشابه های رنگارنگ، هله هوله، شکلات و بستنی های رنگی، چیپس و پفک که فاقد مواد مغذی لازم و دارای مواد نگهدارنده با طعم و رنگ دهنده های مختلف و یا بسیار شور یا شیرین و چرب هستند، خودداری کنید و هر ماده بی ارزشی اگر بیش از ۶ تا هشت بار در ماه به کودک عرضه شود، چنان کودک را وابسته می کند که تمام عمر قادر به کنار گذاشتن آن نخواهد بود.
وی اظهار داشت: در حضور کودک تان راجع به نحوه غذا خوردن یا نخوردن فرزندتان با مادران دیگری که کودک هم سن و سال دارند صحبت و ابراز خوشحالی یا تاسف و دلتنگی نکنید، وی نباید متوجه شود با نخوردن غذاهای موجود می تواند خود را در کانون توجه بیشتر پدر و مادر و خانواده قرار دهد و خواسته های خود را از این طریق عملی کند. همچنین هرگونه ابراز شادی و قدردانی شما موجب خواهد شد بچه پرخور و چاق شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد: الگوی مصرف مواد غذایی در بین کودکان هم سن و سال و هم جنس متفاوت است، کودکان ممکن است مدت ها غذایی را با میل و رغبت بخورند و برخی اوقات از خوردن غذای مورد علاقه شان خودداری کنند، این عکس العمل موقتی و زودگذر است به شرط آن که مادران هیجان زده نشده و به زور کودک را واردار به خوردن آن نکنند، زیرا در این صورت عدم میل و رغبت آن ها ماندگار خواهد شد یا اشتهای کاذب و پرخوری های دائمی جایگزین احساس گرسنگی واقعی می شود.
به گفته مظهری، کودکان تمایلی به غذاهای تند و تیز و پرادویه ندارند و چنین غذاهایی آنها را بی اشتها می کند، دسر و شیرینی و شکلات نباید به طور مداوم و بیش از اندازه به بچه ها داده شود و کودکان بیشتر تمایل دارند از گوشت های چرخ کرده، میوه و سبزیجات قاچ و بریده شده و تکه غذاهایی مثل کتلت، همبرگر خانگی، شامی و برش هایی که با دست کوچک آنها قابل لمس و برداشتن باشد، استفاده کنند.
وی افزود: یک سال اول زندگی، وزن کودک سه برابر می‌شود و رشد قدی نیز در مقایسه با زمان تولد ۵۰ درصد افزایش می‌یابد، پس از این زمان سرعت رشد کندتر شده و تا زمان شروع دوران بلوغ در سال تنها سه تا چهار کیلوگرم به وزن و ۸-۶ سانتیمتر به قد کودک اضافه می‌شود.
این متخصص تغذیه تاکید کرد: این کندی و وقفه نسبی در روند رشد، واکنش‌های غیراصولی را در خانواده‌ها برمی‌انگیزد و متاسفانه بعضی از آن ها بدون توجه به عکس‌العمل‌های طبیعی کودک در قبال کاهش سرعت رشد، واکنش نشان داده و از ترفندهای غیرلازم و تهدید و تشویق برای افزایش مقدار غذای دریافتی در کودکان استفاده می‌کنند.
وی تصریح کرد: برخی والدین کودک تصور صحیحی از وضعیت تغذیه کودک خود ندارند و در برخی موارد علاوه بر ترغیب به خوردن بیش از حد غذا، او را به استفاده از داروهای اشتهاآور، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مجبور می کنند و با استفاده از الگوهای ناصحیح غذایی و افزودن انواع ادویه‌جات، نمک و چربی به غذای کودک، ذائقه کودک را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که تمایل به خوردن غذاهای پرچرب و شیرین در او نهادینه می‌شود. برعکس، بی‌توجهی و بی‌مهری به کودک و عدم توجه عاطفی از سوی والدین و اطرافیان، کودک را به سمت پرخوری سوق می‌دهد. این گونه عوامل و رویکردها به موازات هم باعث می‌شوند آمار مبتلایان به چاقی و بیماری‌های گوناگون ناشی از اضافه‌وزن در میان کودکان افزایش یابد.