براساس اعلام مرکز لرزه نگاری کشور وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران از بامداد روز دوشنبه هفته جاری و پس از وقوع زمین لرزه های ۵.۵ و ۵.۴ ریشتری، ۳۵ فقره پس لرزه در شهرستان های گرمه و جاجرم خراسان شمالی به ثبت رسیده است.
بزرگی ۱۰ پس لرزه بیش از ۳.۵ ریشتر بوده است.
علیرضا محراب روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: پس‌لرزه‌ها فعالیت گسل جاجرم را کمتر می کند و از خطر وقوع زلزله های با قدرت بیشتر می کاهد.
وی گفت: هرچند پس‌لرزه‌ها موجب تخلیه انرژی زمین و در نتیجه ثبات آن می‌شود اما مردم مناطق زلزله‌زده خراسان شمالی باید در منازل مسکونی ایمن سکونت داشته باشند زیراکه احتمال افتادگی دیوارهای ترک خورده و ریزش سقف وجود دارد.
کارشناس مسوول شبکه لرزه‌نگاری قوچان که فعالیت ثبت زلزله های خراسان شمالی هم بر عهده این شبکه است، اظهار داشت: فعالیت یک گسل بعضا باعث آزادسازی انرژی در سایر گسل ها نیز خواهد شد.
وی افزود: نقطه مکانی زلزله روز دوشنبه هفته جاری در این استان به سمت رباط قره بیل بوده است و در این گسل آزادسازی انرژی را داشته ایم.
محراب اظهار داشت: افرد محلی به تصور اینکه زلزله اصلی رخ داده است و دیگر جای نگرانی نیست نباید در سکونت گاه های ناایمن اتراق کنند زیراکه در اثر زلزله اصلی برخی از دیوارها ترک خورده اند که احتمال ریزش آنان در پس لرزه های با قدرت کم نیز وجود دارد.
وی افزود: خراسان شمالی از حیث پهنه بندی خطر لرزه در سطح کشور رتبه دوم را دارد و این پهنه بندی با توجه به زمین لرزه های تاریخی، تراکم و فعالیت گسل ها به دست آمده است.
وی با بیان اینکه با توجه به تراکم جمعیت و پراکندگی روستاها و سکونت گاه های در مناطق مختلف نیز باعت شده است که این استان در رده پر خطر قرار گیرد گفت: هر چند پهنه جغرافیایی خالی از سکونت گاه ها باشد خطر پذیری کمتری خواهدداشت.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه گسل های این استان نیز تا حدی فعال هستند افزود: با توجه به تاریخچه زمین لرزه ها تاکنون در این خطه زمین لرزه ای به بیش از بزرگی ۶.۲ ریشتر نداشته ایم و هم اکنون نیز بیش از این قدرت انتظار نیست.
وی اظهار داشت: اما با این وجود قدرت وقوع زمین لرزه ها را نمی توانیم با قطعیت کامل اعلام کنیم و تنها با توجه به پیشینه فعالیت گسل ها می توان تا حدودی فعالیت را رصد کرد.
کارشناس مسوول شبکه لرزه نگاری قوچان گفت: گسل های بزرگ فعال خراسان شمالی گسل کپه داغ در شمال استان، بجنورد و گسل اسفراین است و علاوه بر اینها ریز گسل های زیادی نیز در پهنه این خطه وجود دارد.
محراب افزود: در ۲ سال اخیر ۲ ایستگاه لرزه نگاری در لوجلی شیروان و اسدلی بجنورد نیز در این استان افزوده شد که با احتساب این موارد هم اکنون سه ایستگاه لرزه نگاری وجود دارد که باز هم به ایستگاه های بیشتری برای پایش دقیق و پیش بینی های فعالیت گسل ها مورد نیاز است.
وی با بیان اینکه بزودی شبکه لرزه نگاری در بجنورد نیز راه اندازی خواهد شد اظهار داشت: تمامی تمهیدات لازم برای این راه اندازی اتخاذ شده است.
بر اساس آخرین آمار، هزار و ۲۰۰ منزل مسکونی در زلزله اخیر دچار خسارت شده است.
همچنین بر اساس این آمار، خسارت زلزله اخیر در بخش کشاورزی ۶۶ میلیارد ریال اعلام شده است.در این حادثه ۲۱۰ واحد دامداری در شهرستان جاجرم، گرمه و مانه و سملقان تخریب شد، ۱۷ راس دام سبک، یک راس دام سنگین و ۲۰۰ قطعه مرغ و طیور تلف شد.
زمین لرزه ای به بزرگی ۵.۵ ریشتری ساعت ۳.۳۴ دقیقه بامداد روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت مناطقی از جنوب خراسان شمالی و شهر سنخواست و روستاهای اطراف را لرزاند و طبق آخرین گزارش در این زلزله به یک هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی در بیش از ۴۷ روستا خسارت وارد شد.
استان خراسان شمالی از دیدگاه لرزه زمین ساختی در زون کپه داغ قرار دارد که در این زون گسل های فعال و مهمی وجود دارد، این گسل ها برخی مواقع با حرکاتی که انجام می دهند موجب وقوع زمین لرزه های مخرب می شوند.
مهم ترین گسل های خراسان شمالی گسل اسفراین است که این گسل با درازای حدود ۱۷۰ کیلومتر و راستای شمال باختری- جنوب خاوری واقع شده که از حاشیه شمال خاوری شهر اسفراین گذر می کند.
گسل باغان- گرماب نیز گسلی است با درازای ۵۵ تا۵۰ کیلومتر و راستای شمال، شمال باختری – جنوب، جنوب خاوری واقع است.
براساس آمارهای موجود در سده اخیر ۱۳ زمین لرزه با قدرت بیش از ۵.۵ ریشتر در خراسان شمالی رخ داده است.