روانشناسی زوج و خانواده (CFP) یک تخصص در روانشناسی حرفه‌ای است که بر عواطف، افکار و رفتارهای افراد، زوجین و خانواده‌ها در روابط و در محیط وسیع‌تری که فعالیت می‌کنند، متمرکز شده است.
روانشناس خانواده چیست؟
روانشناس خانواده تمایل دارد که تغییر را از نظر سیستم تعامل بین اعضای خانواده مشاهده کند. در مدارس مختلف خانواده درمانی یک عقیده مشترک وجود دارد که صرف نظر از منشأ مشکل، و صرف نظر از اینکه بیمار آن را "فردی" یا "خانوادگی" می داند، مشارکت خانواده ها در راه حل ها اغلب به نفع بیمار است. درگیری خانواده ها معمولاً با شرکت مستقیم آنها در جلسه درمانی حاصل می شود.
تاریخچه و چارچوب‌های نظری روانشناسی زوج و خانواده
مداخلات رسمی با خانواده ها برای کمک به افراد و خانواده هایی که انواع مختلفی از مشکلات را تجربه می کنند، بخشی از فرهنگ های مختلف بوده است، احتمالاً در طول تاریخ این مداخلات گاهاً شامل تشریفات رسمی بوده و اغلب شامل مداخله بزرگان خانواده بوده است.
به دنبال ظهور تخصص در جوامع مختلف، این مداخلات غالباً توسط اعضای خاصی از یک جامعه به عنوان مثال رئیس، کشیش، پزشک و غیره انجام می شد که معمولاً بعنوان یک کار کمکی بود.
می توان ادعا کرد که خانواده درمانی به عنوان یک عمل حرفه ای مشخص در فرهنگ های غربی ریشه در جنبش های مددکاری اجتماعی قرن نوزدهم در انگلستان و ایالات متحده دارد.
بعنوان شاخه ای از روان درمانی، ریشه های آن را می توان کمی بعد در اوایل قرن 20 با ظهور جنبش هدایت کودک و مشاوره ازدواج جستجو کرد. پیشرفت رسمی خانواده درمانی از دهه 1940 و اوایل دهه 1950 با تأسیس انجمن مشاوران ازدواج آمریکا و با کار پزشکان و گروه های مختلف مستقل در انگلستان، ایالات متحده، که شروع به دیدن اعضای خانواده با هم برای جلسات مشاوره یا درمان کردند.
در اواسط دهه 1960، تعدادی از مدارس متمایز خانواده درمانی ظهور کردند. گروه هایی که بیشتر تحت تأثیر نظریه سیبرنتیک و سیستم ها قرار گرفتند، MRI مختصر درمانی و اندکی بعد درمان استراتژیک، خانواده درمانی ساختاری سالوادور مینوچین و مدل سیستم های میلان به وجود آمد. تا حدودی در واکنش به برخی از جنبه های این مدل های سیستمی، رویکردهای تجربی ویرجینیا ساتیر و کارل ویتاکر ظاهر شد، که ساختارهای نظری را کم اهمیت جلوه می داد و بر تجربه ذهنی و احساسات بیان نشده (از جمله ضمیر ناخودآگاه)، ارتباطات اصیل، خودانگیختگی، خلاقیت، درگیری کامل درمانگر تأکید می کرد و اغلب شامل خانواده گسترده بود.
درمان گروهی چند خانواده، پیش درآمد مداخله روانشناختی خانواده، تا حدی به عنوان یک روش عملی جایگزین عملی خصوصاً به عنوان مکمل درمان اختلالات روانی جدی با اساس بیولوژیکی قابل توجه، مانند اسکیزوفرنی ظاهر شد و چیزی را نشان می داد از یک چالش مفهومی برای برخی از الگوی "سیستمیک" (و در نتیجه بالقوه "سرزنش کننده خانواده") پاتوژنز که در بسیاری از مدلهای غالب خانواده درمانی ضمنی است.
تکنیک خانواده درمانی
روانشناس خانواده از طیف وسیعی از مشاوره ها و سایر تکنیک ها استفاده می کند از جمله:
- ساختار درمانی - سازمان نظام خانواده را شناسایی می کند.
- استراتژیک درمانی - الگوهای تعامل بین اعضای خانواده را بررسی می کند.
- سیستمیک / میلان درمانی - بر سیستم های اعتقادی متمرکز است.
- روایت درمانی - بازیابی روایت غالب اشباع شده از مسئله، تأکید بر زمینه، جدایی مسئله از شخص
- درمان تراریخته - انتقال نسلی الگوهای مفید و باورمندی از رفتار
- و غیره
تعداد جلسات روانشناسی خانواده به شرایط بستگی دارد، اما به طور متوسط 5-20 جلسه است. یک روانشناس خانواده معمولاً همزمان با چند نفر از اعضای خانواده دیدار می کند. این مزیت ایجاد تفاوت بین نحوه درک اعضای خانواده از روابط متقابل و همچنین الگوهای تعامل در جلسه را برای درمانگر و خانواده آشکار می کند. این الگوها اغلب الگوهای تعاملی عادی را در خانه منعکس می کنند.
ویژگی بارز خانواده درمانی، چشم انداز و چارچوب تحلیلی آن است تا تعداد افراد حاضر در یک جلسه درمانی. آنها به طور کلی بیش از اینکه یک یا چند فرد باشد، به آنچه بین افراد جریان دارد علاقه مند هستند.
خانواده درمانی به جای تلاش برای شناسایی یک علت بیشتر به حفظ و یا حل مشکلات علاقه مند هستند. برخی از خانواده ها ممکن است تجزیه و تحلیل علت و معلولی را به عنوان تلاش برای تقصیر به یک یا چند فرد درک کنند، با این نتیجه که تمرکز بر علیت برای بسیاری از خانواده ها فایده بالینی چندانی ندارد یا فاقد آن است.
روند تکامل خانواده درمانی
خانواده درمانی در حال تکامل است. خلاصه ای از شواهد موجود از طریق انجمن خانواده درمانی انگلستان در دسترس است. همچنین ارزیابی و نتایج بررسی ها را می توان در وب سایت خانواده درمانی و مرکز تحقیقات سیستمیک یافت. این وب سایت همچنین شامل مطالعات تحقیقاتی کمی و کیفی در مورد بسیاری از جنبه های خانواده درمانی است.
کلینیک مشاوره و روانشناسی خانواده خانه شیرین با هدف بالا بردن سطح سلامت روان در اجتماع پس از اخذ مجوز رسمی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره از سال 1389 با مدیریت دکتر شیرین ولی زاده نخبه کشوری و عضو انجمن روانشناسان امریکا، در محیطی آرام، تجهیزات به روز و تیمی با تجربه فعالیت خود را آغاز کرده و امیدوار است گامی هرچند کوچک در مسیر سلامت روان جامعه بردارد.
م. خ