به گزارش خبرنگار معارف ایرنا، محمد انجم شعاع روز چهارشنبه در نخستین نشست خبری اتحادیه کشوری موسسات و تشکل های قرآن و عترت، گفت: پس از شیوع ویروس کرونا انحلال بیش از ۶۶۰ موسسه قرآنی طی حدود یک سال گذشته اعلام شد و در شرایطی اتحادیه مدغم موسسات قرآنی شکل گرفت که این موسسات تعلیق فعالیت های خود را دریافت کرده بودند در حالی که اتحادیه باید برای ارتقای فعالیت های موسسه کار خود را آغاز می کرد.
وی دلیل تعطیلی این موسسات را تامین نکردن هزینه ها دانست و گفت: در گذشته مشکلی به عنوان اسکان موسسات را نداشتیم ولی اکنون تجهیزات موسسات قرآنی در انبارها نگهداری می شود، به امید روزی که فعالیت این موسسات دوباره از سر گرفته شود. مشکل دیگر این است که موسسات توانمندی کافی برای تولید مطالب چندرسانه ای و حضور در فضای مجازی را در دوران شیوع ویروس کرونا نداشتند و ما پلتفرم های آموزشی هم نداشتیم و ۱۰ ماه طول کشید تا دستگاه های متولی بتوانند کارهایی را در این زمینه ارائه دهند.
انجم شعاع اضافه کرد: در دوره یک سال گذشته ۵۰ درصد از ظرفیت مردمی موسسات ضربه جدی خورد و باید وضعیت موسسات را بازسازی کنیم. به همین منظور علاوه بر این که با مراجع تقنینی همچون شورای توسعه فرهنگ قرآنی و شورای عالی انقلاب فرهنگی هماهنگ های صورت گرفت و این مراجع مساعدت هایی کردند، در واقع کمک خوبی برای احیای اولیه صورت گرفت.
کمتر از یکسال است که اتحادیه موسسات قرآنی شکل گرفته؛ آن هم در شرایطی که پیش از دو سال است دو مجموعه قبلی یعنی موسسات وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسات وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی مشغول ادغام بودند و دغدغه اصلی موسسات، موضوع ادغام بود و از برخی امور غافل ماندند.
مالیات همچنان اولین مشکل موسسات قرآنی است
وی افزود: اولین مشکل موسسات، مسئله مالیات است. یعنی با وجود این که ماده ۱۳۹ قانون مالیات های مستقیم موسسات قرآنی را از پرداخت مالیات معاف می کند ولی همچنان این مشکل وجود دارد و موسسات که نمی توانند هزینه های خود را تامین کنند، قادر نیستند هزینه حسابرس را پرداخت نمایند یا در تنظیم دفاتر مالی و اظهارنامه مالیاتی مشکل دارند. از طرف دیگر دادگاه های مالیاتی نیز مشکل دیگری در این زمینه است که بر موسسات فشار می‌آورد.
وی افزود: برخی مسئولان که موظف بودند قدمی در این زمینه بردارند، هیچ کاری نکردند. به عنوان نمونه دوبار به حجت الاسلام مرتضی آقاتهرانی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نامه نوشتیم که به داد موسسات برسید ولی هیچکس جواب نامه ما را نداد و حتی حاضر نشدند جلسه ای برای شنیدن حرف ما یا ارائه توضیحات تشکیل دهد.
انجم شعاع ادامه داد: تنها حمایت جدی در این زمینه از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی صورت گرفت که سه میلیارد تومان اعتبار پرداخت کردند که به هر موسسه یک میلیون تومان رسید.
جانمایی موسسات در بقاع متبرکه
وی با اشاره به مشکلات موسسات قرآنی گفت: طی مکاتبه ای با رهبر انقلاب درخواست کردیم تا نهادهایی همچون سازمان اوقاف و امور خیریه، به عنوان کمک مکان هایی را در اختیار موسسات قرار دهند و استفاده از بقاع متبرکه یکی از مطالبات ما بود تا بتوانیم ۲۰۰ موسسه را در ۲۰۰ بقعه مستقر کنیم.
این فعال قرآنی ادامه داد: همچنین با سازمان تبلیغات اسلامی و هیئت های مذهبی تفاهمنامه هایی امضا کردیم که وارد مرحله اجرا شده است و از تیر ماه بحث استقرار در برخی بقاع انجام خواهد شد. البته دستور دفتر رهبر انقلاب به مرکز رسیدگی به امور مساجد نیز در این زمینه ابلاغ شده است تا شکل گیری موسسات در مساجد نیز فراموش نشود ولی معتقدم پیوند قرآن با مساجد ضعیف شده است.
۴۷۰۰ معلم قرآنی بیمه هستند
انجم شعاع گفت: بیش از ۱۷ هزار و ۵۰۰ معلم قرآن در اختیار موسسات هستند. البته ۳۲ هزار معلم قرآن بالقوه داریم و افرادی که دوره تربیت معلم را در سازمان دارالقرآن الکریم طی کرده‌اند بالغ بر ۱۱۵ هزار نفر هستند اما فقط ۴۷۰۰ نفر از ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر بیمه هنرمندان هستند.
وی افزود: ما با صندوق هنرمندان ارتباط داریم ولی اگر قانون گذار بتواند صندوقی برای قرآنیان تعریف کند، در آینده می توانیم به عنوان یک اتحادیه صنفی فعالیت کنیم.
فلسفه وجودی موسسات کاهش تصدی‌گری دولت است
مدیرعامل اتحادیه کشوری موسسات و تشکل‌های قرآن و عترت افزود: فلسفه وجودی موسسات این است که دولت از تصدی‌گری پرهیز کند و با هدایت، حمایت و نظارت در خدمت موسسات باشد ولی تاکنون دستگاه‌های حاکمیتی از واگذاری مسئولیت خود به موسسات مردم نهاد طفره رفتند. البته شاید مشکلاتی در واگذاری این وظایف وجود دارد ولی بخشی از این مشکلات مربوط به اعتبارات و منابع است.
وی ادامه داد: تاکنون بهترین اقدام از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی صورت گرفته و سپس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه گام هایی را در این زمینه برداشته که در موضوع برون سپاری اقدام خوبی بوده و اگر ارتباطات در استان ها تامین شود، در واگذاری امور به مردم کار خوبی صورت خواهد گرفت.
انجم شعاع افزود: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز کارهایی صورت گرفته است. مثلا موافقت اصولی برای برگزاری مسابقات بین موسسی صادر شده و قرار است تفاهم نامه برگزاری اولین مسابقات بین موسسات قرآنی را با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام دهیم.
ضعف اتحادیه موسسات برای جلب رضایت دستگاه های حاکمیتی
وی اضافه کرد: تراز مالی نشان می‌دهد اتحادیه موسسات قرآنی نتوانسته رضایت دستگاه‌های حاکمیتی را برای واگذاری طرح‌ها جلب کند که این مسئله از ضعف ما بوده ولی پیگیری‌هایی نیز داشته‌ایم و تاکنون مبلغ ۱۴ میلیون تومان مربوط به یک برنامه تامین شده است.
انجم شعاع افزود: ما ۱۰ برنامه را در سه بخش تولید محتوا در فضای مجازی، آموزش عمومی و توانمندسازی معلمان قرآنی در اسفند ماه سال گذشته به موسسات قرآنی واگذار کردیم و همچنین برای ۶۰ اثر قرآنی اعتباری بالغ بر سه میلیون تومان برای هر اثر در نظر گرفته ایم که موضوع این آثار شامل آموزش قرآنی، تدبر و سایر موضوعات قرآنی است که علاقه مندان می توانند با تولید محتوا آثار خود را ارسال کنند.
وی ادامه داد: ما ضمن حمایت از اینگونه تولیدات تلاش داریم تا بهترین آثار شناسایی شوند. البته از کمیسیون تبلیغ و ترویج وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز که برنامه جامع قرآن و فضای مجازی را به تصویب رساندند تشکر می کنیم که این برنامه طی ۹ سال گذشته برای مستندنگاری و تقنین همچنان در انتظار تصویب بود.
وی افزود: ما با پشتوانه مردمی اعلام کردیم آمادگی اجرای تمام سند فضای مجازی را داریم و تاکنون حدود ۳۴ برنامه را پذیرفته ایم و ۱۰ برنامه از اجرای سند فضای مجازی به ما واگذار شده است. قرار شده اعتبار سال ۱۴۰۰ به طور کامل به مجموعه های قرآنی واگذار شود.
تربیت ۱۲۰۰ مربی حفظ قرآن
انجم شعاع درباره سند تربیت ملی حفظ قرآن گفت: در این زمینه نیز اعلام آمادگی کردیم و طی سه ماه آینده بیش از هزار و ۲۴۰ نفر در زمینه معلم حفظ قرآن تربیت خواهند شد. در استان‌ها نیز موسسات ساماندهی شده‌اند و موسسات توانمند نیز شناسایی شدند.
وی افزود: با توجه به مصوبه اخیر هیئت مدیره اتحادیه کشوری موسسات و تشکل های قرآن و عترت، ساختار اتحادیه را پویا دیده‌ایم که مطابق با نیازمندی ها می تواند هر شش ماه متغیر باشد و در این راستا معاونت حقوقی و معاضدت حقوقی، معاونت امور مجلس و معاونت امور بین الملل تشکیل شده است.
مدیرعامل اتحادیه کشوری موسسات و تشکل‌های قرآن و عترت از برپایی اولین نشست کشورهای اسلامی منطقه ای در تابستان امسال برای بررسی راهکارهای ارتقا یا ایجاد همکاری‌های مشترک خبر داد که با حضور پنج کشور برگزار خواهد شد.
وی ادامه داد: بیش از سه هزار موسسه قرآنی در کشور فعالیت می کند و قرار بوده این موسسات در جهت ارتقا فعالیت کنند. چند هزار موسسه فرهنگی روی پای خود ایستاده اند اما موسسات قرآنی را به بودجه نفت وصل کردیم.
فرهنگ وقف قرآنی در کشور نداریم
انجم شعاع با بیان این که اکبر خاکسار به عنوان قائم مقام اتحادیه از سوی هیئت مدیره تایید شده، اظهار داشت: ما فرهنگ وقف قرآنی در کشور نداریم و فقط استان کرمانشاه در این زمینه از قدیم فعال بوده است درحالی که موسسات قرآنی در بسیاری از کشورهای اسلامی بر پایه موقوفات و زکات اداره می شود.
وی افزود: در استان یزد وقف مشارکتی ایجاد شده و اگر این نوع وقف با حضور موسسات و خیریه مثبت ارزیابی شود، در سایر استان‌ها نیز ایجاد خواهیم کرد تا با کمک سازمان اوقاف و امور خیریه به سایر استان ها نیز تعمیم دهیم.
پیشنهادی برای فعالیت اقتصادی موسسات
این فعال قرآنی درباره فعالیت‌های اقتصادی موسسات قرآنی گفت: نامه ای به محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نوشتیم و اعلام کردیم که موسسات قرآنی در دوران کرونا ثابت کردند که می‌توانند نیازهای روز مانند تهیه ماسک را تامین کنند و اگر مجوزی صادر شود می توانیم موافقت این وزارتخانه را بگیریم تا هر موسسه بتواند در زمینه اقتصادی فعالیت کند.
وی با اشاره به صدور مجوز موسسات گفت: یکی از درخواست های جدی ما این است که بتوانیم مجوز را برای موسسات قرآنی صادر کنیم و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می خواهیم این کار اجرایی را به اتحادیه واگذار کند. چون بررسی صلاحیت‌های موسسات بر عهده ما خواهد بود و اتحادیه از پس آن برمی‌آید.
انجم شعاع درباره سند چشم انداز ۲۰ ساله فعالیت های قرآنی گفت: در جلسه تیرماه سند چشم‌انداز در هیئت مدیره ارائه خواهد شد و این دورنمای کار موسسات خواهد بود. این سند، چشم انداز توسعه موسسات را به صورت کیفی و کمی طی ۲۰ سال آینده دنبال می کند. به عنوان نمونه تعداد موسسات ظرف ۲۰ سال آینده چقدر خواهد بود یا در صحنه بین الملل چه فعالیت هایی می توان صورت داد.