پروفسور نوید اقبال استاد روانشناسی دانشگاه ملی دهلی نو هند در دومین روز از این کنفرانس، خاطرنشان کرد: الهیات و دین در مجموع دو مساله جدا از هم نبوده و با وجود همپوشانی هایی که بین این دو وجود دارد اما تفاوت هایی هم وجود دارد.
به گفته وی، ریشه بیماری کرونا همان بیماری سارس است که چند سال قبل شایعه شده بود اما تفاوت این بیماری با سارس؛ همه گیری گسترده آن است و شیوع و سرایت آنها محدودیت های اجتماعی، اقتصادی، روانی و فرهنگی بوجود آورده است.
کرونا؛ دین و معنویت
اقبال عنوان کرد: یکی از نتایج منفی این بیماری بروز چالش های روانشناختی، افسردگی و اضطراب بوده و در این بین بهترین راهکار برون رفت و مدیریت این ویروس تقویت پایه های معنویت خواهی و توجه به مبدا هستی و خداوند متعال است.
استاد روانشناسی دانشگاه ملی دهلی نو، یادآور شد: انسان همیشه در طول تاریخ آرامش را از طریق ارتباط با عقاید مذهبی خود بدست آورده است و این معنویت است که به زندگی بشر معنا داده و قدرت مواجهه با مشکلات را در نوع بشر تقویت کرده است.
وی خاطرنشان کرد: عده ای از روانشناسان در طیف فکری فروید، تاثیر معنویت و مذهب بر آرامش روحی و روانی را منکر می شوند اما اکثریت روانشناسان غربی و اسلامی بر تاثیر مستقیم معنویت بر زندگی آرام و معنا بخشی بر زندگی تاکید کرده اند.
اقبال بیان کرد: در حالی امروز اغلب روانشناسان بر تاثیر دین و معنویت در بهبود زندگی افراد صحه می گذارند که تا قبل از سال ۱۹۵۰ میلادی نگاه نوعا منفی بر دین و معنویت وجود داشت و این مساله نشان از حرکت روبه رو جلو معنویت و گرایش بیشتر مردم به دین خداسو است.
به باور وی، معنویت جزیی از وجود انسان است و عدم وجود معنویت مشکلات روانی زیادی بوجود می آورد و علت این مساله هم اساس و ذات معنوی انسان و دمیده شدن روح الهی بر جان و روان بشر است.
استاد روانشناسی دانشگاه ملی دهلی نو هند، یادآور شد: مذهب حال انسان را بهتر می کند اما مساله این است که بیشتر مطالعات در جوامع غربی معطوف به مطالعات مذهبی تجربی و غیرالهی یا طبیعی است و به رابطه مستقیم انسان و خدا متمرکز نیست.
اقبال اظهار کرد: در رابطه با بیماری کرونا نیز مطالعات روانشاسنان هندی نشان داده افرادی که عقاید مذهبی و روحیه معنوی داشتند در غلبه و شکست این ویروس موفق تر از افراد بی اعتقاد و خنثی بوده اند.
به گفته وی، در هر دین و آیینی معنویت جزیی از مذهب محسوب می شود و بدون الهیات و معنویت مذهب معنا پیدا نمی کند.
آموزه‌های اسلامی و کرونا
خانم زارینا اکبر استاد روانشناسی از کشور مالزی نیز در ادامه، عنوان کرد: زندگی انسان با آسیب های زیادی روبه رو است که در دیدگاه روانشناختی از آن به عنوان ضربه یا"تروما" یاد می شود که به سه نوع ضربه و آسیب فیزیکی، روانی و اخلاقی تقسیم می شود.
به گفته وی، در ارزیابی روانشناختی تروما، روانشناسان به دنبال این هستند تا میزان تاب آوری افراد و شکل واکنش مردم را در برابر ضربات و آسیب های فیزیکی، روحی و اخلاقی را ارزیابی کنند.
اکبر اظهار داشت: مدل منفی، مثبت و خنثی سه مورد از مواجهه افراد با تروما یا آسیب است و در این بین باید ویژگی های افراد مثبت در مواجهه با آسیب ها را شناسایی و تقویت کنیم.
به باور وی، بعد از هر ترومایی، عوارض روانی به سراغ فرد می آید اما از طرف دیگری همین آسیب ها می تواند سبب رشد و تکامل انسان شود.
اکبر اضافه کرد: خوش بینی به آینده، قدرشناسی از لحظات عمر، دوستان و مخلوقات هستی، افزایش اعتماد بنفس، تقدیر و شکرگذاری در زندگی و عمیق تر شدن عقاید و افزایش تاب آوری از نتایج مثبت تروماهای فیزیکی، روانی و اخلاقی برای افراد درگیر است.
استاد روانشناسی دانشگاه جاکارتا، اظهار داشت: از معنای معنویت می توان این استفاده را بکنیم تا به معنویت محض برسیم و توان خود را در برابر بروز مشکلات افزایش دهیم.
به گفته اکبر، ایمان، احسان، تسلیم در برابر خدا، تقوا، یاری خدا و فرشتگان و غیره از عوامل تاب آوری انسان در برابر آسیب های روحی، روانی و فیزیکی در منطق قرآن کریم است.
وی یادآور شد: حمایت های جمعی و روح جمعی در کشورهای اسلامی در مواجهه با بیماری های همه گیری و آسیب های روانی بسیار اثرگذار است و مردم این کشورها در این حوادث از نظر روحی وضعیت مطلوب تری می توانند داشته باشند.
آموزه های قرآن در مواجهه با بیماری
پروفسور اکبر حسین استاد روانشناسی اهل هند نیز اظهار داشت: آموزه های قرآن کریم در درجه اول بالاترین مظاهر و مصادیق هدایت و آرامش هستند.
وی اضافه کرد: تجربه های عملی و گذر زمان ثابت کرده که قرآن راهگشا بوده و حکمت آمیز بودن آن برای تمام اندیشمندان و افرادی که با آن مانوس هستند اثبات شده است.
اکبر حسین یادآور شد: راهنمایی های قرآن فرا زمینی هستند و حقانیت قرآن کریم توسط تمام پیامبران نوید داده شده و بهره مندی از آموزه های نجات بخش آن برای تمام بشریت است و اختصاصی به مسلمانان ندارد.
استاد روانشناسی دانشگاه علیگر هند اضافه کرد: افرادی که هدایت قرآن کریم دنبال می کنند به تدریج هدایت و افزایش ایمان را در وجود خود احساس می کنند.
به باور وی، قرآن کریم به همراه سنت دو منبع اصلی هدایت و الهام بخش انسان ها هستند که پایبندی کامل به هدایت های این دو می تواند بشر را از گردنه های سخت و دشوار بسلامت عبور دهد.
وی خاطرنشان کرد: پیام ها و آیات قرآن به گونه ای است که می تواند در تمام دوران ها الهام بخش بوده و راه گریز از بحران های طبیعی را پیش روی انسان بگذارد.
اکبر حسین گفت: انسان در تمام اتفاقات و بلایای طبیعی و غیرطبیعی باید تسلیم خواست خداوند باشد تا از این طریق بتواند نردبان تکامل و تعالی را طی نماید.
رشد معنوی پس از کرونا
یک مدرس دانشگاه در این کنفرانس بیان کرد: عصبانیت، خشم، اضطراب، افسردگی، ناامیدی و اموری از این دست از نتایج منفی حاصل از شیوع بیماری کرونا بوده است.
رسول روشن اضافه کرد: نتایج منفی حاصل از بحران های طبیعی از ویژگی های معمول این مسائل است اما در این بین اندیشمندان باید به دنبال روزنه هایی برای ایجاد کردن جنبه های مثبت باشند.
وی خاطرنشان کرد: تحول در نگرش افراد و افزایش اتکا به خود از جنبه های مثبت بروز بیماری کرونا و ابتلای گسترده مردم به این ویروس همه گیر بوده است.
روشن اظهار داشت: همچنین در کنار افزایش اتکا به خود،پذیرش ضعف ها نیز از جنبه های بسیار مثبت شیوع کووید۱۹ است چرا که این پذیرش ضعف انسان را از غرور و سرکشی باز می دارد.
مدرس دانشگاه شاهد تهران یادآور شد: افزایش تاب آوری و اصلاح روابط فردی، افزایش نوع دوستی و قدرشناسی عافیت و سلامتی هم از نتایج مثبت شیوع کرونا بوده است.
به باور وی، بهبود روحیه ایثار و گذشت و افزایش بعد معنوی و توجه به مبدا هستی نیز از دیگر جنبه های بسیار مهم و مثبت حاصل از همه گیری کرونا در سراسر جهان بود.
روشن اظهار داشت: قدردانی از لحظات زندگی ولذت بردن از جریان جاری زندگی و اولویت بندی ارزش ها نیز پس از کرونا در بین مردم و به ویژه مبتلایان بروز و نمود کرده است.
ویروس کرونا موجب بیماری عفونی «کووید-۱۹» می‌شود و این ویروس ۲۴ آذر ۱۳۹۸ در شهر «ووهان» واقع در مرکز کشور چین گزارش شد، ابتدا از این بیماری به‌عنوان ذات‌الریه نام برده می‌شد، اما کمیسیون ملی بهداشت چین در ۹ دی ۱۳۹۸ به‌صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد.
«کرونا»، ویروسی است که گستردگی شیوع آن بسیار وسیع است و از جمله راه‌های انتقال آن عطسه، سرفه، دست‌دادن و روبوسی است؛ پزشکان توصیه می‌کنند، افراد علاوه بر پرهیز از دست‌دادن، روبوسی و حضور در مرکزهای عمومی؛ به هنگام عطسه لازم است، جلوی بینی خود را با دستمال بگیرند و یا برای مهار آن از آرنج خود استفاده کنند.
برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا؛ رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی همچون استفاده از «ماسک» و «فاصله‌گذاری اجتماعی» توصیه شده است.
کنفرانس بین المللی «رهیافت معنویت خداسو در مواجهه با بیماری کرونا» روز چهارشنبه با سخنرانی اندیشمندانی از ایران و ۸ کشور جهان در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در قم آغاز شده بود و امروز به کار خود پایان داد.