تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۷:۴۷

تهران- ایرنا- چهارمین دور از گفت و گوها برای احیای برجام در حالی هفته گذشته در وین پایان یافت که خوش‌بینی‌ها به احیای این توافق افزایش یافته است. در عین حال مسائل حل نشده ای وجود دارد نیازمند اتخاذ تصمیمات در پایتخت‌هاست و باید دید در روزهای آینده مذاکره کنندگان با چه تصمیماتی در وین حضور می‌یابند.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا دور چهارم گفت و گوهای ایران و ۱+۴ با حضور غیر مستقیم آمریکا برای احیای برجام در حالی روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه پایان یافت که به گفته سید عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد کشورمان، هیات‌های حاضر در مذاکرات در مورد موضوعات باقیمانده، برای انجام آخرین مشورت‌ها به پایتخت‌های خود مراجعه کنند.

وی با بیان اینکه به ساختار توافق دست پیدا کرده‌ایم، گفت: متن اصلی توافق و ضمیمه‌هایی که خواهد داشت، مشخص شده است. البته مذاکرات در مورد متن به پایان نرسیده و در مورد بسیاری از بندهای توافق، هنوز در حال مذاکره هستیم.

 عراقچی یادآورشد: با توجه به اینکه برخی از موضوعات کلیدی کماکان مورد اختلاف است، هیات‌ها تصمیم گرفتند برای مشورت‌های لازم به پایتخت‌ها مراجعه کنند. امیدوارم هفته آینده که مجددا گفت و گوها آغاز می‌شود هیات‌ها تصمیمات خود را برای رسیدن به یک توافق گرفته باشند و مذاکرات روال بهتری به خود بگیرد.

 مذاکره کننده ارشد کشورمان همچنین گفت: چنین امیدی وجود دارد که هفته آینده دور آخر مذاکرات وین باشد، بسیاری از هیأت‌ها امروز در نشست کمیسیون مشترک ابراز کردند که از نظر آنها دور آینده می‌تواند دور پایانی باشد. من هنوز نمی‌توانم با این قاطعیت ابراز نظر کنم ما هنوز به جایی نرسیده‌ایم که بتوانیم ادعا کنیم کار خاتمه یافته و فقط جزییات مانده است. بعضی از موضوعات اساسی هنوز باقی مانده، ولی این طور نیست که راه‌حلی برای آنها وجود نداشته باشد. امیدواریم دور آینده دور پایانی باشد.

 وی با بیان اینکه در عمل جزییات فنی و تکنیکی زیادی باید حل و فصل شود، اضافه کرد: ما در هر دو حوزه توانستیم بعضی از گره‌ها را باز کنیم، ولی بعضی از گره‌ها هنوز باقیمانده است. امیدواریم با مشورت‌هایی که هیأت‌های دیگر در پایتخت‌هایشان انجام می‌دهند، بتوانیم در دور آینده راهگشایی کنیم.

موضوعی که در هفته‌ها و روزهای اخیر تحلیلگران به آن اشاره می‌کردند پایان مهلت توافق سه ماهه ایران وآژانس بین المللی انرژی اتمی در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌هاست که زمستان سال گذشته اجرایی شد. بر اساس توافق ایران وآژانس مقرر شد دوربین‌های نصب شده در تاسیسات اتمی ایران به مدت سه ماه اطلاعات را ضبط و این اطلعات ذخیره خواهد شد در صورت دستیابی به توافق و رفع تحریمهای ایران این اطلاعات در اختیار آژانس قرار میگیرد در غیر این صورت اطلاعات دوربینها از بین می‌رود. برخی تحلیل‌گران از احتمال سفر گروسی به ایران و تمدید احتمالی توافق ایران وآژانس سخن می گفتند. عراقچی در این خصوص گفته است: تفاهم ایران و آژانس و تمدید احتمالی آن تصمیمی است که در تهران گرفته می‌شود و در حد مذاکرات در وین نیست. در تهران تصمیمات مقتضی در این خصوص حتما گرفته خواهد شد و به ما ابلاغ می‌شود.

آژانس بین المللی انرژی اتمی هم در بیانیه‌ای با اعلام این خبر که در حال رایزنی با ایران برای تمدید توافق با این کشور است، اعلام کرد که به زودی در این زمینه اطلاع رسانی خواهد کرد.

در این بیانیه آمده است: ایران و آژانس در حال حاضر درباره ادامه تفاهمات کنونی رایزنی می‌کنند و مدیرکل آژانس طی روزهای آینده، به روزرسانی‌هایی را در اختیار شورای حکام قرار خواهد داد.

روز جمعه در تماس تلفنی جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه  کشورمان، آخرین وضعیت گفت و گوها در وین، پیشرفت‌های انجام شده و موضوعات باقی‌مانده مورد بحث و بررسی قرار گرفت. ظریف در این گفت و گو ضمن تقدیر از تلاش‌های بورل و همکارانش در سرویس اقدام خارجی اتحادیه، از تداوم تروریسم اقتصادی آمریکا طی ۵ ماه گذشته و نقض ادامه‌دار تعهدات این کشور انتقاد و تاکید کرد تداوم تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی ترامپ بعنوان اهرم مذاکره توسط دولت بایدن قابل قبول نیست.

 ظریف در این گفت و گو تغییر بنیادین این رویکرد بعنوان شرط لازم برای موفقیت گفت و گوها در وین را تصمیم سیاسی خواند که رئیس جمهوری آمریکا باید اتخاذ کند.

جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در صفحه توییتر خود با اشاره به این گفت و گو اظهار کرد: تیم‌های مستقر در وین، پیشرفت خوبی در هفته‌های اخیر داشته اند. همه طرف‌ها اکنون باید تصمیمات سیاسی لازم را اتخاذ کنند تا بتوانیم مذاکرات را به نتیجه برسانیم و به اجرایی شدن کامل بازگردیم. برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مهم است که فعالیت‌های راستی آزمایی‌اش را ادامه دهد.

به گزارش واشنگتن اگزمینر، یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا درباره روند مذاکرات ایران و سایر طرف‌های برجام برای بازگشت به این توافق تاکید کرد که مذاکره‌کنندگان غربی در آخرین دور از این رایزنی‌ها به پیشرفت معناداری دست پیدا کرده‌اند.

این سخنگو که اشاره‌ای به نام او نشده است، افزود: دور جدید مذاکرات برجامی مثبت بود و ما شاهد پیشرفت معناداری بودیم اما اختلافات مهم هنوز به قوت خود باقی است که باید حل وفصل شود. موضع آمریکا همیشه این بوده است که ما آماده‌ایم تا تحریم‌های ناسازگار با برجام را برداریم اما این، تنها در صورت بازگشت دوجانبه به پایبندی به توافق انجام خواهد شد. ماهیت دقیق گام‌های مرتبط با تحریم‌هایی که ایالات متحده باید برای رسیدن به این هدف بردارد، یکی از موضوعات این گفت‌وگوها است.

میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین در صفحه توییترش درباره وضعیت فعلی مذاکرات احیای توافق هسته‌ای نوشت: مذاکرات وین درباره برجام، مذاکراتی منحصر به فرد است. هدف به روزرسانی یک توافق یا ایجاد توافقی جدید نیست. بلکه هدف احیای قسمت به قسمت توافقی تقریبا از بین رفته است. آیا عمل مشابهی در تاریخ بین المللی وجود داشته است؟ نمی توانم چنین چیزی را به یاد بیاورم. شما می‌توانید؟

نتیجه مذاکرات تا کنون این بوده که طرفین در اظهارنظرهای عمومی دیگر از قدم اول صحبت نمی‌کنند و تأکید آن‌ها بر گفت‌وگو بر سر این است که پایان این روند چگونه خواهد بود. حالا تیم‌های مذاکره کننده در پایتخت‌های خود حضور دارند و بناست تصمیمات سیاسی سخت در پایتخت‌ها گرفته شود.

باید منتظر ماند و بعد از بازگشت هیات‌ها به وین، دید آیا درباره این تصمیمات اتفاقی افتاده است یا نه. نکته مهم اینکه هیات‌ها هم اهتمام لازم را برای به احیای برجام دارند و از پیشرفت در مذاکرات راضی هستند. اگر اراده سیاسی آن طور که ازاین اظهار نظرها برمی‌آیند وجود داشته باشد، تصمیمات سیاسی هرچند دشوار هم گرفته خواهد شد.

 نکته قابل تامل دیگر اینکه بعد از اعلام عدم حضور محمد جواد ظریف در انتخابات ریاست جمهوری مذاکرات وین با حواشی و کارشکنی‌های کمتری در جریان است و حداقل رقبای سیاسی در ایران در ظاهر چندان علیه این توافق سخنی نمی‌گویند.