شروع تابستان زود هنگام در روزهای بهاری، افزایش دما، استفاده از وسایل سرمایشی، وارد مدار شدن چاه های کشاورزی، کاهش بارش های بی سابقه در ۵۰ سال اخیر تهران، وقوع خشکسالی و مهمترین مورد استخراج قانونی و غیر قانونی رمز ارزها و بسیاری از موارد دیگر باعث افزایش مصرف برق در این روزها شده است.
امسال همزمان با روزهای اردیبهشت ماه، ساعات اوج مصرف برق از ساعت ۱۳ تا ۱۸ عصر اعلام شده است تا در این ساعات نسبت به کاهش مصرف برق، مدیریت شود ضمن اینکه نرخ بهای پرداخت برق نیز در این ساعات بیش از دو برابر افزایش می یابد این در حالیست که بر اساس آخرین آمار شرکت مدیریت شبکه برق ایران، مصرف برق در اردیبهشت ماه با کم سابقه‌ترین رشد در ۱۰ سال اخیر و بالاترین میزان در روز بیست و نهم آن با مصرف ۳۵ هزار و ۷۵۹مگاوات سپری شد. مصرف برق در این ماه در مقایسه با اردیبهشت سال ۹۹، جهشی ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد.
افزایش مصرف برقی که از ابتدای اردیبهشت امسال شروع شده است و در روز گذشته با خاموشی های غافلگیرانه تهرانی ها را شوکه کرد این خاموشی ها تنها به برق خانگی ختم نمی شد بلکه برق ادارات پر مصرف را نیز نشانه گرفت و آنها را قطعی چندساعته مواجه کرد، سازمان هایی که براساس ابلاغ صورت گرفته توسط وزارت نیرو موظف به کاهش ۵۰ درصد مصرف بودند.
پیش از این قطعی ها، بارها مسئولان وزارت نیرو و برق تهران نسبت به قطعی ها هشدار داده بودند اینکه امسال سال گرمی را شروع کرده‌ایم و همین امر افزایش هفت تا هشت هزار مگاواتی مصرف برق در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته را به همراه داشته است.
قطع برق شماری از ادارات در تهران
طبق اعلام شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ، مصرف برق تمامی ادارات و دستگاه های اجرایی تهران، روزانه و به صورت لحظه ای در حال پایش است و در صورت عدم همکاری ادارات در کاهش مصرف برق، اقدامات قانونی پیش بینی شده در این خصوص به عمل خواهد آمد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ درباره قطعی ها در روز گذشته گفت: با هدف کاهش بار شبکه برق پایتخت، انشعاب تعدادی از وزارتخانه‌ها و ادارات بزرگ تهران قطع شد.
به گفته حسین صبوری، با توجه به اطلاع رسانی گسترده در خصوص لزوم کاهش و مدیریت مصرف برق به ویژه در بخش اداری، متاسفانه برخی از وزارتخانه ها و ادارات با وجود هشدارها و اخطارهای مکرر، مصرف برق خود را به میزان تعیین شده کاهش ندادند و به همین دلیل به منظور جلوگیری از بروز خاموشی گسترده در کلان شهر تهران، این شرکت بر اساس دستورالعمل های ابلاغی اقدام به قطع برق این دستگاه ها کرد.
وی کاهش و مدیریت مصرف برق در این برهه زمانی برای تامین برق کشور بسیار حیاتی عنوان کرده و هشدار داده است: هر سازمان و نهاد دولتی که ابلاغیه های مربوط به مدیریت مصرف را رعایت نکند به طور حتم با قطع برق مواجه خواهد شد.
این مقام مسئول خاطر نشان کرد: عملکرد تمامی ادارات با توجه به نصب کنتورهای هوشمند در سال های گذشته به صورت لحظه ای از مرکز پایش این شرکت، رصد شده و ۲۵۰ تیم ارزیاب نیز به صورت میدانی عملکرد این دستگاه ها را بررسی خواهند کرد و در صورت عدم همراهی و توجه به این دستورالعمل ها، برق اداراتی که در این زمینه همکاری نکنند قطع خواهد شد و امسال نیز همچون سال گذشته با بهره گیری از فناوری اینترنت اشیا، دمای سامانه های سرمایشی ادارات هدف، از راه دور توسط کارشناسان این شرکت، رصد و تنظیم خواهد شد.
بر اساس اعلام وزارت نیرو اگر دستگاه های اجرایی اعم از بانک ها، شهرداری ها و سایر نهادها مدیریت مصرف نکنند نسبت به قطع برق آنها اقدام خواهد شد در این باره غلامعلی رخشانی مهر معاون هماهنگی توزیع شرکت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران گفته بود که دستگاه های اجرایی مکلف به رعایت مدیریت مصرف انرژی هستند و از مردم درخواست کرد در صورت مشاهده رعایت نشدن آن، گزارش کنند.
خاموشی های بی برنامه
قطعی برق که دامن مصارف خانگی را نیز گرفت اما خاموشی هایی که بدون برنامه ریزی و اعلام قبلی صورت گرفت باعث بروز نارضایتی هایی در بین مردم شده است.خاموشی هایی که احتمال خسارت به لوازم خانگی برقی و حتی مشاغل کوچک در کارگاه های تولیدی را به همراه داشت. قطعی هایی که چراغ های راهنمایی برخی از معابر شهری تهران را دچار اختلال کرد.پیش از فرا رسیدن روزهای گرم باید برنامه ریزی های لازم برای خاموشی ها صورت می گرفت و بر اساس یک برنامه ریزی منظم ساعات خاموشی اعلام می شد تا مردم بلاتکلیف در روزهای گرم نمی ماندند. با ادامه این روند خاموشی ها ابراز نگرانی ها از خاموشی برق در بیمارستان ها نیز می رود که باید در این زمینه تدابیری اندیشیده شود و برنامه ای منظم ارائه شود. طبق شنیده ها، در ۲ استان البرز و خراسان رضوی جداول خاموشی های برنامه ریزی شده منتشر و در اختیار مردم قرار گرفت و انتشار و اعلام جداول خاموشی های برنامه ریزی شده در بقیه استان ها به ویژه تهران، در انتظار تصمیم گیری است. با این وجود تنها راهکار جلوگیری از خاموشی ها رعایت الگوی مصرف بخصوص در ساعات اوج مصرف و جلوگیری از استخراج رمز ارزهاست.
رعایت الگوی مصرف پیش از گذشته نیازمند همکاری مردم و مشترکان برق در بخش خانگی و صنعتی است تا با این امر شاهد کاهش قطعی ها باشیم از سوی دیگر باید جلوی استخراج رمز ارزها گرفته شود.
فرایند استخراج ارزهای دیجیتال، صنعت «ماینینگ» و به مراکز تولید این ارزها، مزرعه یا «فارم» گفته می‌شود. در صنعت ماینینگ، نفت و گاز به انرژی برق و در نهایت به محصول ارز دیجیتال تبدیل می‌شود که به عنوان یک پول مجازی می‌توان برای مبادلات مالی از آن استفاده کرد.
استخراج ارزهای مجازی با توجه به پایین بودن نرخ برق در کشورمان و افزایش نرخ جهانی آن جذابیت زیادی برای استخراج‌کنندگان دارد، به گونه‌ای که این روزها تعداد استخراج کنندگان (مجاز و غیرمجاز) ارزهای دیجیتال افزایش یافته که همین امر به مصرف بیشتر برق منجر شده است.مصرف بالای برق توسط دستگاه‌های استخراج ارزهای دیجیتال و مجازی، همواره تهدیدی برای صنعت برق به شمار می‌رود.
شناسایی مراکز استخراج رمز ارز با همکاری مردم
این روزها شرکت های زیر نظر وزارت نیرو اقدام به شناسایی مزارع و استخراج ارزهای دیجیتال کرده اند و در این زمینه مانورهای عملیاتی نیز اجرا کرده اند ضمن اینکه بر اساس اعلام مطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق به منظور تامین برق مشترکان و کمک به جلوگیری از بروز خاموشی، مراکز استخراج رمز ارز در ساعات اوج مصرف برق از یکم خرداد خاموش می‌شوند تا از این طریق بار مصرف برق کاهش یابد.
به گفته این مقام مسئول، هم اکنون مصرف برق مراکز مجاز استخراج رمز ارز به ۳۰۰ مگاوات می‌رسد که به منظور حفظ تعادل و پایداری شبکه برق، از امروز در زمان پیک مصرف قطع خواهد شد همچنین در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ مگاوات برق در مراکز غیرمجاز استخراج رمز ارز در کشور مصرف می‌شود که این مصارف غیرقانونی به دلیل اتصالات نادرست و افزایش نقطه‌ای مصرف برق باعث آسیب دیدگی و حتی سوختن تجهیزات شبکه شده که خاموشی‌هایی را به دنبال خواهد داشت.
رجبی مشهدی با بیان اینکه مصارف غیرقانونی باعث ایجاد نوسان در شبکه برق می‌شود، از مشترکان خانگی که از دستگاه ماینر و تجهیزات مربوطه برای استخراج رمز ارز در منزل استفاده می‌کنند خواست که سریع‌تر نسبت خاموش کردن اقدام کنند و در صورت عدم قطع و شناسایی، علاوه بر ضبط تجهیزات تا تعیین تکلیف نهایی، برق منزل این دسته از مشترکان متخلف نیز قطع خواهد شد.
همچنین نقش مردم در معرفی مراکز رمز ارزهای غیر مجاز به قدری مهم است که در این باره سخنگوی صنعت برق از مردم درخواست کرده است تا به منظور حفظ پایداری شبکه برق و جلوگیری از بروز خاموشی‌ها و افت ولتاژ در شبکه برق که آسیب آن به خود مردم می‌رسد، می‌توانند هرگونه فعالیت غیرقانونی و استفاده غیرمجاز از شبکه برق را از طریق مراجعه به سامانه سمات به آدرس https://www.tavanir.org.ir/samaat به اطلاع برسانند.
به گفته این مقام مسئول، در این سایت بخشی جداگانه برای معرفی مراکز یا افرادی که به صورت غیرمجاز به استخراج رمز ارز می‌پردازند وجود دارد که مردم می‌توانند از طریق مراجعه به این بخش، حتی شماره شبای بانکی خود را جهت دریافت پاداش معرفی مرکز غیرمجاز، اعلام کنند و پرداخت پاداش به افرادی که به افشای مراکز استخراج رمز ارز اقدام می‌کنند، پس از بررسی و تایید صحت گزارش ارائه شده، صورت می‌گیرد.
مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق استان تهران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: از اواخر سال گذشته تاکنون در راستای اجرای طرح مقابله با رمز ارزها، ۲۴ هزار ماینر در استان کشف و جمع آوری شد.
به گفته، حاجی رضا تیموری، این تعداد دستگاه از ۳۸۰ مرکز استخراج کشف شده که با کشف و جمع آوری این دستگاه ها، حدود ۴۶ مگاوات از بار شبکه کاهش یافته و از حدود ۴۳ میلیون کیلووات هدر رفت انرژی جلوگیری و ۵۵ میلیارد تومان درآمد حاصل شده است.
راهکارهای مدیریت مصرف برق
پیش از ارائه راهکار به مردم در حوزه مدیریت مصرف برق باید مدیریت در توزیع برق و برنامه ریزی برای ساعات قطعی برق صورت گیرد تا به یک باره خاموشی ها باعث وجود خسارت های احتمالی نشود. وجود بیش از ۴.۵ میلیون مشترک برق در شهر تهران سهم قابل توجهی در بار مصرفی شبکه توزیع برق کشور را دارد از این رو نقش مشترکان تهرانی در حوزه مصرف انرژی می تواند بر کل کشور تاثیرگزار باشد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران با اشاره به راهکارهای مدیریت مصرف گفته است: این شرکت از سال گذشته اقدامات متعددی را به منظور کاهش بار ساعات پیک در دستور کار خود قرار داده است. برنامه های وسیع فرهنگی و آموزشی در فضای مجازی و رسانه های جمعی و بهره گیری از ظرفیت های تبلیغاتی شهری در هماهنگی با سایر دستگاه های اجرایی به منظور آگاه سازی هموطنان، امضای تفاهم نامه های همکاری با ادارات، صنایع و مشترکان بزرگ به منظور کاهش بار مصرف در ساعات اوج بار با استفاده از روش هایی همچون بهره گیری از مولدهای خودتامین، انرژی خورشیدی، تغییر دمای سامانه های سرمایشی، تقلیل روشنایی های غیرضروری، بهینه سازی موتورخانه ها و اجرای طرح های متعدد فنی در راستای بهینه سازی تاسیسات و شبکه توزیع برق تهران همچون تعویض کل شبکه هوایی سیمی تهران با کابل های خودنگهدار از جمله این روش ها است.
حسین صبوری تاکید کرده است: در صورتی که امسال نیز مشترکان تهرانی همچون سال گذشته همکاری لازم را در مدیریت مصرف برق داشته باشند مشروط بر تحقق هدف کاهش ۶۰۰ مگاواتی مصرف برق پایتخت، موفق خواهیم شد تابستان ۱۴۰۰ را بدون خاموشی در تهران پشت سر بگذاریم اما با توجه به شرایط بحرانی امسال، کسب اطمینان از عدم بروز خاموشی بدون همکاری یکایک مشترکان امکان پذیر نخواهد بود.
استفاده از نور روز به جای نور لامپ ها، خاموش کردن لامپ های اضافه، تمیز کردن منظم روی لامپ‌ها و حباب چراغ‌ها، استفاده از لامپ‌های کم مصرف در لوسترهای چند شاخه، خوداری از مصرف لامپ‌های التهابی در منزل، بررسی سیم‌کشی الکتریکی منزل سالی یک مرتبه، استفاده از دورکند کولرهای آبی درساعت اوج مصرف، تنظیم دمای کولرهای گازی بر روی دمای آسایش، اختصاص سایه بان برای کلرها از مهمترین راهکارها در مدیریت مصرف در ساعت های اوج مصرف است که این امر به قطعی های غافلگیرانه کمک می کند.