به گزارش ایرنا، مسابقه بین تیم‌های سایپا و پیکان در هفته بیست‌وسوم لیگ برتر که ۲۶ اردیبهشت برگزار شد یک تخلف آشکار داشت که حاشیه‌های آن هنوز ادامه دارد و به نظر می‌رسد تا زمان اعلام رسمی نظر فدارسیون و سازمان لیگ نیز ادامه خواهد داشت.
در این مسابقه تیم پیکان که بازی را با نتیجه ۲ – ۱ از سایپا برد، در حالی که چهار تعویض انجام داده بود ، در دقیقه ۹۷ و ثانیه‌های آخر دو تعویض دیگر انجام داد و تعداد تعویض‌هایش به ۶ مورد رسید تا یکی از عجیب‌ترین تخلفات یا به عبارتی بهتر اشتباه‌های لیگ برتر فوتبال ایران ثبت شود. هنگام انجام تعویض ششم هیچ عضوی از تیم داوری، ناظر بازی و کادر فنی دو تیم متوجه انجام این تعویض اشتباه نشد ، اما دقایقی بعد یکی از اعضای کادر فنی سایپا اعلام کرد که پیکان یک تعویض اضافه انجام داد و نتیجه بازی باید ۳ – ۰ به سود سایپا اعلام شود.
اثرگذاری در قعر جدول
در ظاهر ماجرا این مسابقه شاید ارتباطی به فوتبال مازندران نداشته باشد ، اما رقابت تنگاتنگ نساجی با سایپا و چند تیم دیگر برای بقا ارتباط این تصمیم با فوتبال مازندران را آشکار می‌کند. ضمن این که مازندرانی بودن داور این مسابقه یعنی اشکان خورشیدی نیز سبب شد که فراز کمالوند سرمربی مستعفی سایپا اظهارنظرهایی مبنی بر تاثیرگذاری هم‌استانی بودن داور بازی با یکی از رقبایش در انتهای جدول یعنی نساجی عاملی در سوگیری این داور به سود پیکان برای حمایت از نساجی باشد.
با این حال ، اهمیت این موضوع زمانی و بحث تغییر نتیجه به سود سایپا زمانی مشخص می‌شود که نگاهی به انتهای جدول رده‌بندی بیندازیم. سایپا با ۱۹ امتیاز از ۲۲ بازی در رتبه پانزدهم جدول قرار دارد و یکی از گزینه‌های سقوط به لیگ آزادگان است. به همین دلیل هر یک امتیازی که در هفته‌های باقی مانده کسب کند با توجه به نزدیک بودن رقابت بین تیم‌های پایین جدول برای بقا در لیگ، می‌تواند در هفته پایانی ناجی این تیم باشد ، اما تیم پیکان با ۳۰ امتیازی که از ۲۳ بازی کسب کرده در رتبه هفتم جدول قرار دارد و در صورت برگرداندن نتیجه بازی هم ۲۷ امتیازی می‌شود و خطر سقوط این تیم را تهدید نمی‌کند.
این شرایط سبب شده که از زمان مطرح شدن احتمال ۳ – ۰ اعلام کردن نتیجه بازی به سود سایپا، گمانه‌زنی‌هایی درباره انجام برخی تحرکات غیرفوتبالی برای بقای سایپا در لیگ برتر عنوان شود ، موضوعی که به شدت مورد انتقاد باشگاه‌های پایین جدول و هواداران این تیم‌ها قرار گرفته است.
حساسیت بر این موضوع زمانی بیشتر شد که صبح روز شنبه یکم خرداد در برنامه «سلام صبح به خیر» شبکه سه سیما روی آنتن زنده اعلام شد که نتیجه نهایی ۳ – ۰ به سود سایپا رقم خورده و تا ساعاتی دیگر این نتیجه اعلام خواهد شد. پس از این اظهارنظر، واکنش‌های مسئولان باشگاه‌های نساجی، پدیده، ماشین‌سازی، ذوب‌آهن و پیکان تندتر شد و خواستار ورود جدی فدراسیون و سازمان لیگ به این پرونده برای جلوگیری از تخلفات احتمالی و اتخاذ تصمیم‌های غیرفوتبالی شدند.
منتظر رأی نهایی
مدیرعامل باشگاه نساجی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا می‌گوید: باشگاه نساجی مثل چند باشگاه دیگری که نسبت به این موضوع واکنش نشان داده‌اند پای مواضع خودش ایستاده است و منتظریم فدراسیون فوتبال با توجه به مستنداتی که دارد و می‌داند که این تعویض تأثیری در نتیجه بازی نداشت نظر نهایی را اعلام کند.
ایزد سیف‌الله‌پور می‌افزاید: ما مطمئنیم فدارسیون در این پرونده به دنبال احقاق حق است. انتظار زیادی هم نداریم و فقط می‌خواهیم که بر مبنای قانون به این موضوع ورود کند و جلوی تخلفات احتمالی را بگیرد. انتظار ما این است که دوستان در فدراسیون جانب حق را بگیرند، نه جانب اعضای هیات رئیسه و برخی باشگاه‌ها را.
وی با اشاره به اظهارنظر مجری شبکه سه سیما درباره قطعی شدن نتیجه ۳ – ۰ به سود سایپا اظهار می‌کند: پرسش مهم این است که مجری یک برنامه تلویزیونی بر چه اساسی اینطور قاطعانه نتیجه را اعلام می‌کند؟ چه دسترسی و چه جایگاهی در فدراسیون فوتبال دارد؟ یا باید در فدراسیون کاره‌ای باشد که این گونه قاطعانه اظهار نظر می‌کند یا فدراسیون ما نظم لازم را ندارد که خبرهای اشتباه از آن خارج می‌شود، یا این که مجری رفتاری غیرحرفه‌ای داشته و بر اساس منابع دیگری غیر از فدراسیون این اظهارنظر را کرده است. البته فدراسیون هم واکنش نشان داد و این اظهارنظر را تکذیب کرد. امیدواریم دیگر چنین اتفاقاتی را در رسانه شاهد نباشیم.
مدیرعامل باشگاه نساجی خاطرنشان می‌کند: علاوه بر این که باشگاه پیکان از این مجری شکایت کرد، ما هم از طریق معاون حقوقی باشگاه پیگیریم. متأسفانه گاهی مواردی مشاهده شده که بعضی از مجریان ارتباطاتی با برخی افراد و باشگاه‌ها دارند که به سود فوتبال ما نیست.
سیف‌الله‌پور با تأکید بر این که تا آخر پیگیر احقاق حق نساجی است و همراه با سایر باشگاه‌ها پیگیری خواهد کرد، می‌گوید: خوشبختانه طی چند روز اخیر مسئولان استان نیز برای جلوگیری از ضایع شدن حق نساجی همراهی‌های خوبی داشتند. استاندار محترم، مدیرکل ورزش و جوانان و دو نماینده مردم قائمشهر، سوادکوه و جویبار در مجلس شورای اسلامی همراهی و پیگیری خوبی داشتند. آقای علیپور نیز امروز در صحن علنی مجلس اشاره مستقیمی به این موضوع داشت و خواستار جلوگیری از وقوع هرگونه تخلف در این زمینه شد.
طرح شائبه تبانی در مجلس
کمال علیپور صبح امروز یکشنبه در صحن علنی مجلس اشاره‌ای به اتفاقات بازی سایپا – پیکان داشت و نکاتی را درباره این پرونده مطرح کرد که به برخی گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال رقم خوردن نوعی تبانی بین این دو باشگاه خودروساز ارتباط دارد:
«در چند هفته اخیر بین دو باشگاه فوتبال خودروساز پیکان و سایپا احساس می‌کنیم که تبانی صورت گرفته است. ۳۰ ثانیه مانده به پایان بازی تعویض ششم تیم پیکان انجام شده، آقای عزیزی خادم باید طبق قانون از پیکان امتیاز کم کنید، نه به سایپا امتیاز اضافه کنید. بخش خصوصی آمده در قائمشهر نشاط ایجاد کرده، نیاییم با بی‌قانونی و بی‌عدالتی به سرمایه‌گذار و مردم فوتبال‌دوست قائمشهر دهن‌کجی کنیم. نساجی، صنعت نفت و تراکتور سرمایه‌های فوتبال ایران هستند. نیاییم به این‌ها دهن‌کجی کنیم. حق ندارید و به شما اجازه نمی‌دهیم که به نساجی مازندران ظلم شود و به تیم سایپا امتیاز بدهید.»
البته علی‌اصغر مدیروستا مدیر فنی تیم پیکان طی روزهای اخیر مسئولیت وقوع این اشتباه را به عهده گرفته و گفته است که می‌پذیرد اشتباه کرد. اما این پرسش را نیز مطرح کرد که چرا فدراسیون به پنج دقیقه ۱۲ نفره بازی کردن ماشین‌سازی مقابل ذوب‌آهن در بازی هفته هفدهم توجه خاصی نداشت و برای این تعویض اشتباه که هیچ تاثیری در بازی نداشت شلوغ‌کاری شده است؟
پیگیری مدیران استانی برای دفاع از حق نساجی
تیم فوتبال نساجی که در دو هفته اخیر توانست با کسب دو پیروزی پیاپی به بقا در لیگ برتر امیدوارتر شود، اکنون با ۲۲ امتیاز از ۲۳ بازی در جایگاه سیزدهم قرار دارد و در صورتی که سایپا به دلیل آن تعویض بی‌تاثیر و اشتباه پیکانی‌ها در ثانیه‌های آخر بازی برنده بازی اعلام شود با یک بازی کمتر هم‌امتیاز با نساجی خواهد شد. به همین دلیل هم باشگاه نساجی و هواداران این تیم با جدیت پیگیر نظر نهایی فدارسیون درباره این مسابقه هستند و معتقدند هیچ تأملی برای رد درخواست سایپایی‌ها نباید وجود داشته باشد.
مدیرکل ورزش و جوانان مازندران نیز بروز یک اشتباه یا تخلف بی‌تأثیر در نتیجه بازی را دلیل منطقی و قانونی برای برگرداندن نتیجه مسابقه و تحت تاثیر قرار دادن سرنوشت تیم‌های دیگر نمی‌داند و می‌گوید: این که کادر فنی باشگاه پیکان قانون را اجرا نکردند دلیل نمی‌شود که در این مقطع حساس لیگ با این رقابت‌هایی که برای ماندن در لیگ بین تیم‌های پایین جدول وجود دارد با یک تصمیم سرنوشت باشگاهی دیگر تحت تاثیر قرار بگیرد.
حسن رنگرز پرسش‌ها و ابهاماتی را نیز درباره این موضوع مطرح می‌کند می‌افزاید: چطور می‌شود که داور یا ناظر یا داور چهارم تعداد تعویض‌ها را رصد نکردند؟ از سوی دیگر این بازیکن کمتر از یک دقیقه در زمین حضور داشت و هیچ تاثیری هم در نتیجه و جریان بازی نداشت. بنابراین عنوان کردن این که نتیجه بازی باید تغییر کند اصلا منطقی نیست.
وی به انجام پیگیری‌هایی برای حمایت از حق نساجی و اجرای عدالت در صدور رأی نهایی درباره این مسابقه نیز خبر می‌دهد می‌افزاید: تماس‌های متعددی با دوستان و همکاران در فدارسیون فوتبال داشتم و همچنان نیز پیگیر این موضوع هستم. البته به این تماس‌ها و نامه‌نگاری‌ها بسنده نمی‌کنم و روزهای آتی در فدراسیون حاضر خواهم شد. قطعا در این مسیر استاندار محترم، معاونان استاندار و نمایندگان مجلس نیز ما را همراهی می‌کنند. باشگاه نساجی متعلق به قائمشهر و مازندران نیست و بخشی از هویت فوتبال کشور محسوب می‌شود. ما و همه عوامل سیاسی و امنیتی و مدیریتی استان خودمان را مکلف به حمایت از حق نساجی می‌دانیم.
شرح تخلف از نگاه قوانین فوتبالی
از نگاه بسیاری از هواداران نساجی و منتقدان ادعای سایپا برای ۳ – ۰ اعلام شدن نتیجه مسابقه با پیکان، این ادعا بر پایه مستندات قانونی هم نیست و اشتباه یا تخلف انجام شده در حدی نبود که بتواند بهانه مناسبی برای اعمال مجازاتی در حد بازنده شدن تیم برنده یعنی پیکان باشد. این گروه بر این باورند که تیم داوری و ناظر بازی به دلیل ضعف در نظارت عاملان اصلی بروز اشتباه هستند و اگر قرار است برخوردی قانونی انجام شود باید متوجه آن‌ها باشد. این موضوع را علیرضا یزدانی ناظر داوری دیدار سایپا – پیکان نیز تایید می‌کند و معتقد است که داور چهارم بازی به دلیل تنش‌هایی که بعد از پنالتی دقیقه ۸۶ پیکان رخ داد به یکی از وظایف اصلی‌اش که نظارت بر تعداد تعویض‌هاست نتوانست درست عمل کند و این اشتباه رخ داد.
پرسش مهمی که در این پرونده وجود دارد این است که آیا انجام تعویض ششم از نظر قانونی می‌تواند مصداق استفاده از بازیکن غیرمجاز و بهانه‌ای برای برگرداندن نتیجه به سود سایپا محسوب شود؟ امیرساعد وکیل، نویسنده کتاب حقوق بین‌الملل ورزش و فوتبال و دکترای حقوق بین‌الملل معتقد است که طبق بندهای قانونی این تعویض نمی‌تواند مصداق استفاده از بازیکن غیرمجاز باشد و تخلفی هم اگر رخ داده متوجه مجریان برگزاری مسابقه از جمله تیم داوری است.
او با تأکید بر این که در پرونده انجام تعویض ششم پیکان مقابل سایپا مبحث استفاده از بازیکن غیرمجاز از اساس نمی‌توان موضوعیت داشته باشد، می‌گوید: بر اساس ماده ۶۱ مقررات انضباطی فوتبال ایران، عنوان «بازیکن غیرمجاز» به طور مشخص تعریف شده است؛ بازیکنی که به دلیل دریافت کارت زرد یا قرمز محرومیت از بازی داشت و بازی داده شد، بازیکنی که بر اساس حکم دادگاه یا دستور یک رکن قضایی محروم بود و بازی داده شد، بازیکنی که به واسطه مقررات نقل و انتقالات اجازه حضور در میدان نداشت و بازیکنی که مدارک جعلی یا مدارک خلاف واقع ارائه داد تا بازی کند. با استناد به این تعاریف، تعویض ششم پیکان مصداق بازیکن غیرمجاز نیست و قاطعانه می‌توانیم بگوییم که در اینجا با مقوله‌ای به نام بازیکن غیرمجاز و تخلفی که مجازات استفاده از بازیکن غیرمجاز باشد روبرو نیستیم.
وکیل برای رسیدن به پاسخ برای رسیدگی به این تخلف به ماده ۶ قوانین بازی فوتبال در فیفا اشاره می‌کند و می‌افزاید: بر اساس قانون ششم قوانین بازی فوتبال، داور چهارم وظایفی دارد که از جمله آن‌ها نظارت بر ترتیب تعویض‌هایی است که در حین بازی اتفاق می‌افتد. بنابراین وقتی داور چهارم مسئول نظارت بر تعویض‌های تیم‌هاست این تعهد برای او وجود داشت که از تعویض ششم تیم جلوگیری کند.
نقش اصلی تیم داوری در بروز اشتباه
وی تصریح می‌کند: اگر کادر فنی تیمی که این تعویض را انجام داد برای انجام تعویض ششم اصرار داشت اتفاق بیفتد این موضوع باید به صورت مستند و مکتوب در گزارش ناظر بازی آمده باشد که در این صورت اصرار بر تخلف به عنوان یک مجازات انضباطی مشخص در مقررات انضباطی فدراسیون فوتبال قابل پیگیری است. اما در غیر این صورت داور چهارم و مجموعه تیم داوری آن بازی از یکی از قوانین بازی فوتبال که ممنوعیت تعویض ششم است تخطی کرده‌اند و باید بر اساس مقررات بین‌المللی فوتبال تصمیماتی که داور در حین بازی می‌گیرد را نهایی دانست.
مؤلف کتاب «حقوق بین‌الملل ورزش و فوتبال» خاطرنشان می‌کند: اگر بپذیریم بازیکن یا کادر فنی تیم پیکان اقدامی داشتند که باعث شد داور را به اشتباه بیندازد، آن زمان بحث سببیت در تخلف مطرح می‌شود و تخلف به بازیکن یا مربی پیکان قابل انتساب است. اما اگر چنین چیزی هم وجود نداشته باشد کمیته انضباطی که اعضای آن تخصص کامل در بررسی قانونی این پرونده‌ها را دارند باید صرفا این پرونده را از نگاه اصلاح اشتباه فاحش و آشکار داور و تیم داوری مورد توجه و بررسی قرار دهند. در این صورت با توجه به میزان تاثیر بسیار اندک بازیکن تعویضی ششم نمی‌توانیم قائل به مجازات انضباطی قابل توجهی در این خصوصی باشیم.
وکیل می‌افزاید: بر اساس قوانین بازی فوتبال این که هر تیمی فقط پنج تعویض می‌تواند انجام دهد جزئی از قوانین و اتفاقات حین بازی است. پس ماهیت این اقدام ماهیت تخلف انضباطی نیست. بلکه ماهیت وقایع و اتفاقات حین بازی است که باید در چارچوب تصمیمات داوری حین بازی دیده شود و نمی‌توان برای آن قائل به سوءنیت یا تخلف بارز برای بازیکن یا کادر فنی باشیم. اگر در حین بازی داور قوانین را رعایت نکند، مشروط بر این که تاثیر تعیین کننده‌ای در نتیجه بازی داشته باشد می‌تواند در کمیته انضباطی بررسی شود و در غیر این‌صورت محملی برای مجازات انضباطی نباید متصور باشیم.