به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، «سعید خطیب‌زاده» پیش از ظهر امروز در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه که به شکل مجازی برگزار شد، با گرامیداشت سالروز آزادسازی خرمشهر گفت: روز دوشنبه هفته گذشته وزیر امور خارجه در نشست اضطراری وزرای امور خارجه سازمان همکاری کشورهای اسلامی مواضع ایران در خصوص تحولات سرزمین‌های اشغالی را مطرح و تاکید کرد که این جنایات باید به عنوان جنایت جنگی و اقدام علیه بشریت شناسایی شود و سازمان‌های بین‌المللی اقدام مسئولانه داشته باشد.
وی با اشاره به سفرهای ظریف به ایتالیا و واتیکان گفت: وزیر امور خارجه در این سفر با پاپ و مسئولان واتیکان و مقامات عالی ایتالیا دیدار کرد. ظریف روز چهارشنبه هم به ایرلند رفت و با وزیر خارجه و رئیس‌جمهور ایرلند رایزنی کرد و صحبت‌های خوبی درباره بازگشایی سفارت ایرلند در تهران صحبت شد.
این دیپلمات ارشد با بیان اینکه چهارشنبه هفته گذشته هیات‌های مذاکراتی به تهران برگشتند و رایزنی‌ها در وین این هفته ادامه می‌یابد، تصریح کرد: نمایندگان ویژه ایران در امور یمن و افغانستان با همتایان خود نیز رایزنی کردند. ظریف با جوسپ بورل نیز صحبت کرده و روز شنبه نیز سرکنسولگری ایران در حلب به شکل برخط برگزار شد.
ظریف به ارمنستان و جمهوری آذربایجان سفر می‌کند
خطیب زاده ادامه داد: وزیر امور خارجه فردا هم به جمهوری آذربایجان و ارمنستان می‌رود.
وی درباره تمدید توافق ایران و آژانس خاطرنشان کرد: درباره تمدید توافق ایران و آژانس باید دو نکته گفته شود. گفت و گو درباره این موضوع در شورای عالی امنیت ملی انجام شده و در پروسه نهایی شدن است. با نهایی شدن، دبیرخانه یا سازمان انرژی اتمی خبر آن را اعلام می‌کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه این توافق دسترسی فراپادامانی به آژانس را نمی‌دهد، ابراز داشت: یک تصمیم بین ایران و آژانس است که فیلم‌برداری‌ها در چارچوب پروتکل الحاقی انجام شود ولی دسترسی به بازرسان آژانس داده نشود. بعد از این هم دسترسی فراپادمانی به بازرسان داده نمی‌شود. تصمیم دراین باره نهایتا اعلام می‌شود.
خطیب‌زاده درباره احتمال توافق درباره احیای برجام و اظهارات دوگانه طرفهای ایرانی و غربی در این خصوص ابراز داشت: دو گانه‌ای وجود ندارد. کاملا روشن است که پیشرفت‌های قابل توجهی داشتیم و فکر می‌کنیم تفاهم در دسترس است. آنچه باقی مانده قابل توجه هستند. آنها باید مورد مداقه قرار گرفته و پیگیری شوند.
وی افزود: اگر تصمیم سیاسی در واشنگتن گرفته شود و از ادبیات و رفتار و منش دولت قبلی فاصله گرفته شود و از کمپین فشار حداکثری دور شوند، آنچه باقی مانده، می‌تواند به راحتی به نتیجه برسد. اگر این اتفاق رخ دهد، توافق با مداقه قابل تفاهم است ولی اگر آمریکا برای حفظ آن میراث شکست خورده به وین برگردد، آنچه باقی مانده، می‌تواند طولانی شود
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه ملاک ما متن برجام است، عنوان کرد: آنچه نوشته باید نعل به نعل اجرا شود و منافع ایران تامین شود. بعد از رفع تحریم‌ها و راستی‌آزمایی‌ها ایران آماده متوقف کردن اقدام جبرانی خود است.
خطیب زاده خاطرنشان کرد: کسی فراموش نکند برجام به خاطر صبر راهبردی و اقدامات باتدبیر ایران زنده است و نه اقدامات آنها. آمریکا با تمام توان سعی کرد برجام از بین ببرد و اروپا با بی عملی امکان انتفاع ایران از برجام را از بین برد. بنابراین طرف مقابل از این فرصت استفاده کند. این پنجره فرصت برای همیشه باز نخواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال ایرنا درباره توافق تهران و دوبلین برای بازگشایی سفارت ایرلند در ایران یادآور شد: درباره این موضوع هم در سفر ظریف به ایرلند و هم سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران گفت‌وگو و توافق شده است. گفت‌وگوهای اجرایی آغاز شده است. دوستان در بخش اروپای وزارت خارجه باید با همتایان خود درباره اقدامات اجرایی باید به نقشه راه برسند. این تصمیم گرفته شده و باید اجرا شود.
دقت و مداقه در مذاکرات در اولویت است
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایرنا درباره مذاکرات وین عنوان کرد: درخصوص آنچه در وین اتفاق می‌افتد، با دقت و رعایت تمامی ابعاد اظهارنظر کردیم. تنها وقتی توافق خواهیم کرد که همه آنچه مدنظر ایران است و همه آنچه که باید توافق شود، درباره آنها توافق شود. ممکن است یک هفته، دو هفته و یک ماه طول بکشد. مداقه و دقت برای ما اولویت است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه اجازه فرسایشی شدن مذاکرات را هم نمی‌دهیم، گفت: اینکه روزانه به مقامات عالی نظام گزارش داده می‌شود هم به خاطر این است تا از مسائل آگاه باشند و هم اگر نظری دارند، مطرح کنند. بنابراین پاسخ اینکه آیا گفت‌وگوها قفل شده، خیر است و پیشرفت قابل توجی شده است.
خطیب زاده اضافه کرد: درباره تحریم‌های بخشی، اقتصادی و موضوعات اصلی توافق شده است. پرانتزها در متن رفع تحریم‌ها تا حد زیادی پاک شده و چند موضوع باقی مانده است.
وی با بیان اینکه درباره اقدامات هسته‌ای متن به توافقات خوبی رسیده است، اظهار داشت: دوستان سازمان انرژی هسته‌ای گفت‌وگوها را پیش بردند و بقیه موضوعات حل شده است. درباره ترتیبات اجرایی از جمله راستی‌آزمایی موضوعاتی باقی مانده ولی آنها هم پیشرفت خوبی داشته است.
توافق در وین نیازمند تصمیم سیاسی در واشنگتن است
سخنگوی وزارت امور خارجه یادآورشد: توافق در وین نیازمند تصمیم سیاسی در وانشگتن است. آمریکا بجای استفاده از وقت و انرژی وین برای دفاع از میراث شکست خورده ترامپ مسیر را عوض کرده و به مسیر تعهدات خود در ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ برگردد. در این صورت مسیر پیشرو طولانی نخواهد بود.
این دیپلمات ارشد در پاسخ به این سوال که شنیده شده تحریم‌ها هر ۱۸۰ روز یکبار تمدید می‌شود، آیا این به معنای آن است که بعد از این ۱۸۰ روز، ایران برای تمدید نیازمند مذاکرات مجدد برای رفع تحریم‌ها است؟ بیان کرد: برجام متنی است که باید مورد اجرا قرار بگیرد. آنچه در برجام درخصوص تعلیق تحریم‌ها در ۱۲۰ روز و ۱۸۰ روز گفته می‌شود، مربوط به کنگره است و در برجام هم آمده که بعد از هشت سال باید تمامی تحریم‌ها رفع شود.
خطیب‌زاده با بیان اینکه آمریکا باید به طور موثر تحریم‌ها را رفع کند، یادآور شد: ما گفت‌وگو نمی‌کنیم تا بعد از ۱۸۰ روز مذاکره کنیم. ما درباره لغو موثر تحریم‌ها و طی شدن نقاط زمانی در برجام مذاکره می‌کنیم. اجازه نمی‌دهیم اقتصاد ایران و مراودات عادی آن در حالت برزخی قرار بگیرد؛ کمااینکه هیچ گاه این اجازه را ندادیم. برجام سندی است که درباره آن صحبت می‌کنیم. من توصیه می‌کنم دوستان این سند را یک بار به صورت دقیق مطالعه کنند.
وی درباره آخرین وضعیت مذاکرات ایران و عربستان عنوان کرد: درخصوص مسائل دوجانبه، منطقه و بین‌المللی گفت‌وگوهایی در عراق شروع شده و تماس‌ها ادامه دارد. باید دید گفت‌وگوها به جای خوبی خواهید رسید یا خیر.
خبرنگاری مدعی شد که سفرهای ظریف هزینه‌های هنگفتی برای کشور دارد و مدعی شد که وزیر خارجه نباید سفر خارجی داشته باشد که سخنگوی وزارت امور خارجه پاسخ داد: سوال شما تعجب‌آور است. وزیر کشور باید سفر داخلی برود و سفر خارجه باید به خارج سفر کند. این موضوعی بدیهی و این سوال، سوگیرانه است.
خطیب‌زاده درباره دیدار چهار ساعته دیروز عراقچی با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گفت: گفت‌وگوها همواره در بستر خوبی میان وزارت امور خارجه و سایر ارگان‌ها وجود داشته است. دیدار دیروز هم در راستای تعاملات وزارت امور خارجه و مجلس و گفت‌وگوهای وین بوده است. عراقچی به تمامی سوالات به خوبی پاسخ دادند.
وی با بیان اینکه گزارش دیروز کمیسیون امنیت ملی نشان می‌دهد تمامی نکات با شفافیت مطرح شده است، اظهار داشت: همگی در یک مسیر حفاظت از منافع مردم و کشور هستیم. با این هم‌افزایی امکان رسیدن به فهم مشترک برای تامین منافع ممکن است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که تمدید یک ماهه توافق ایران و آژانس برخلاف مصوبه مجلس نیست، تصریح کرد: مصوبه مجلس لازم‌الاجرا است. مصوبه مجلس هم عدم ایجاد دسترسی فراپادمانی یا اجرای پروتکل الحاقی است. ایران هم در این چارچوب دسترسی فراپادمانی آژانس را متوقف کرده است. دوربین‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند ولی این تصاویر داده نمی‌شود و دسترسی وجود ندارد.
شورای عالی امنیت ملی درباره فیلم‌های ضبط شده از تاسیسات هسته ای تصمیم گیری می‌کند
خطیب‌زاده اضافه کرد: اگر توافق با آژانس تمدید شود، اینکه با این فیلم‌ها چه می‌شود، شورای عالی امنیت تصمیم‌گیری می‌کند. الان هم اگر تمدید شود، دسترسی فراپادمانی به آژانس داده نمی‌شود بلکه فیلم‌ها بعد از توافق، به آژانس تحویل داده می‌شود.
وی درباره بی‌توجهی کشورهای غربی و سازمان‌های بین‌المللی نسبت به حملات تروریستی در افغانستان، یمن و فلسطین و... و اقدامات ایران در این رابطه خاطرنشان کرد: سابقه حقوق بشری برخی از کشورها و سازمان‌ها برای همه روشن است. نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور در چارچوب سازوکارهای موجود در همراهی با کشورهای اسلامی و عدم تعهد اقدامات خوبی انجام دادند.
به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی، ایران امیدی ندارد این کشورها یا سازمان‌های حامی مجرم، اقدامی را انجام دهند. در چند روز دیگر، اقدامات موثری در ژنو انجام می‌شود. تعهدات ایران به حقوق‌بشر اصیل و حمایت از مظلومین بوده است.
خطیب‌زاده درباره برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه هم ابراز داشت: در چارچوب روند آستانه و هم مذاکرات ژنو گفت‌وگوهایی برای تدوین قانون اساسی جدید انجام شده ولی تا آن موقع، روشن و طبیعی است که حقوق بین‌الملل، قانون اساسی جاری را به رسمیت می‌شناسد. در این چارچوب انتخابات ریاست جمهوری سوریه برگزار می‌شود.
وی با اشاره به سفر چندی پیش وزیر امور خارجه به سوریه بیان کرد: ایران از رویه سیاسی در سوریه همواره دفاع کرده است. در این انتخابات هیات پارلمانی از ایران به عنوان ناظر به دمشق رفته و در سفر ظریف به سوریه هم حمایت ایران از این انتخابات و روند سیاسی در سوریه اعلام شد.
این دیپلمات ارشد با بیان اینکه انتخابات در خارج از سوریه آغاز شده است، یادآور شد: در سفارت سوریه در تهران نیز انتخابات برگزار شده است. این رویه می‌تواند به صلح و ثبات در سوریه کمک کند. کشورهای دیگر نیز از دخالت‌های بی‌جا و فتنه‌افکنی در داخل سوریه جلوگیری کنند.
خطیب‌زاده درباره آخرین وضعیت کشتی توقیف شده ایران در اندونزی عنوان کرد: آنچه رخ داده، اتفاقی بود که به شکل معمول در برخی از کشورها رخ می‌دهد یعنی حل مسئله نیازمند طی شدن رویه‌های حقوقی و قانونی است. از دولت اندونزی انتظار داریم این رویه زودتر طی شده و مسئله حل شود. البته تا اینجا همکاری‌های خوبی شده است. تا آنجا هم که بنده مطلع هستم، فردا دادگاه دیگری در این باره تشکیل می‌شود. امیدواریم زودتر مسئله جمع‌بندی و موضوع حل شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره دلیل تعویق سفر وزیر امور خارجه به امارات گفت: این سفر در دستور کار است و اگر مقدمات و شرایط لازم آن نهایی شود، این سفر انجام می‌شود. هیچ سفری انجام نمی‌شود، مگر اینکه دستورکار، ابعاد و اهداف آن روشن باشد. اگر مقدمات این سفر هم روشن و نهایی شود، این سفر در کنار سفرهای دیگر انجام می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا سفیر جدید ایران در لندن انتخاب شده و از وزارت امور خارجه بوده است، گفت: چند ماه است که سفیرمان را به لندن معرفی کردیم. دولت انگلیس هم سفیر جدید خود را معرفی کرده است. مسائل در رویه‌های اداری خود در حال بررسی است. سفیر معرفی شده نیز از داخل وزارت امور خارجه انتخاب شده است.
خطیب‌زاده درباره تور اروپایی ظریف و ارتباط آن برای فراهم کردن سرمایه‌گذاری در ایران پس از احیای برجام اظهار داشت: سفر ظریف به اروپا از چندماه قبل در دستورکار بود. البته قرار بود این سفرها به ۱۰، ۱۱ کشور انجام شود. سفرها در اسپانیا، ایتالیا و ایرلند، یکی از ابعادش دیدار و رایزنی با اصحاب تجارت بود. در اسپانیا هم با وزیر تجارت و فعالان اقتصادی این کشور دیدار کرد.
وی با بیان اینکه اگر توافقی در وین صورت بگیرد، کشورهایی که در جنوب اروپا ارتباط‌شان را با ایران حتی در دوران تحریم‌ها حفظ کردند، در اولویت هستند، تصریح کرد: درخصوص مسائل دوجانبه، ارتقای روابط سیاسی و دیپلماتیک مانند ایرلند و گسترش مناسبات مانند ایتالیا و مسائل منطقه در این سفرها رایزنی انجام شد. در همه این حوزه‌ها، گفت‌وگوهایمان را با این کشورها و سایر کشورها و کشورهای غیراروپایی ادامه می‌دهیم.
به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، باید با همه کشورها ارتباط منظم و دقیق داشته باشیم. اجازه ندادیم در حصر باشیم و کسی ما را حصر کند بنابراین براساس قدرت ملی خود در سیاست خارجی عمل می‌کنیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا تمدید یک ماهه به معنای زمان تعیین کردن برای مذاکرات و دستیابی به توافق است، خاطرنشان کرد: چه یک ماه، چه دو یا چهار هفته، پنجره‌های فرصت برای رسیدن به توافق است. توافق مسیر طولانی را طی کرده است ولی آنچه مانده، قابل توجه است. وقتی توافق اعلام می‌شود که در مورد همه مسائل، توافق شده باشد. این یک ماه ربطی به گفت‌وگوها ندارد. این توافق تنها برای ضبط دوربین‌ها است.
این دیپلمات ارشد درباره اظهارات آنتونی بلینکن مبنی بر اینکه نشانه‌ای مبنی بر تصمیم ایران برای بازگشت به تعهدات هسته‌ای مشاهده نکرده‌ایم، بیان کرد: پاسخ ظریف به ایشان کفایت می‌کند. دولت آمریکا نه تنها از برجام خارج شده، بلکه نقض‌کننده کلیه تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ است و سابقه سیاهی در اجرای تعهداتش دارد.
آمریکا به جای لفاظی به اقدام عملی فکر کنند
وی با بیان اینکه آمریکا در موضعی نیست که جز بازگشت و عمل به تعهداتش برگردد، یادآور شد: توصیه می‌کنیم آمریکایی‌ها به جای لفاظی به اقدام عملی فکر کنند. ما برداشتن تحریم‌ها را راستی‌آزمایی می‌کنیم. اگر اراده لازم را در طرف آمریکایی بیینم، ما بعد از راستی‌آزمایی اقدامات جبرانی خود را انجام خواهیم داد.
خطیب زاده درباره اظهارات اخیر وزیر امور خارجه عربستان عنوان کرد: عربستان باید تصمیم بگیرد آیا همچنان می‌خواهد از این ادبیات و کلام ملال‌آور گذشته استفاده و رفتار خود را عوض نکند یا تصمیم گرفته به عنوان شریک سازنده در منطقه در کنار کشورهای دیگر منطقه از سیاست‌های توسعه‌طلبانه و جنگ‌افروزانه فاصله بگیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه منتظر اقدامات و تغییر رفتار ریاض هستیم، گفت: سیاست‌های ایران درباره گفت‌وگوهای منطقه‌ای و ترتیبات منطقه‌ای چیز جدیدی نیست و همواره بوده و از حضور عربستان استقبال کردیم. فکر می‌کنیم عربستان می‌تواند طرف سازنده‌ای باشد اگر از سیاست‌های ملال‌آور فاصله بگیرد.
خطیب‌زاده درباره اتهام اخیر دادستانی کل بحرین علیه بانک المستقبل اظهار داشت: این اتهامات تکراری و فاقد وجاهت حقوقی و قانونی است. بانک مرکزی بحرین بر همه اقدامات نظارت داشته و اینکه بعد از چند سال ادعا شود، رنگ و بوی سیاسی دارد. حکم این دادگاه به رسمیت شناخته نمی‌شود و مخرب است. ایران در همه صحنه‌ها و حوزه‌ها بدون تعارف هست و این را همیشه نشان داده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان امیدوار بود که این دور از مذاکرات در وین که این هفته دوباره از سر گرفته خواهد شد، دور پایانی باشد؟ تصریح کرد: هیچ زمانی را مدنظر خودمان قرار نمی‌دهیم جز زمانی که کلیه منافع ملت بزرگ ایران در چارچوب برجام تامین شود. برجام نقشه‌راه حرکت ما خواهد بود.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با بیان اینکه به طرفهای مقابل گفتیم باید استفاده از توان و انرژی وین برای مذاکره درباره موضوعات غیربرجامی اجتناب کنند، خاطرنشان کرد: چیزی فراتر از برجام گفت‌وگو نخواهد شد. از آمریکا خواسته شده در چارچوب کمیسیون مشترک به تعهداتش ذیل برجام برخواهد گذشت. نه خودمان را محدود خواهیم کرد و نه در مضیقه این قرار خواهیم داد.
گفت و گوی تخت روانچی با سناتور مورفی در چهارچوب وظایف عادی دیپلماتیک بوده است
خطیب‌زاده درباره گفت‌وگوی مجازی تخت روانچی با سناتور کریس مورفی هم ابراز داشت: همیشه سفرا و نمایندگان ما در نیویورک در چارچوب وظایف عادی گفت‌وگوهایی را انجام می‌داده‌اند. درباره گفت‌وگوی روانچی و کریس مورفی هم باید بگویم که این گفت‌وگو، برخط و آنلاین بوده و درباره چند موضوع بحث شده است. روانچی در این دیدار اعلام کرده آمریکا نمی‌تواند از ابزار تحریم علیه مردم ایران استفاده کند.
وی ادامه داد: همچنین در این گفت‌وگو درباره فلسطین صحبت شده و حمایت آمریکا علیه اسرائیل مورد انتقاد قرار گرفته شده است. ایالات متحده اجازه نداد بیانیه‌ای آرام در شورای امنیت علیه اسرائیل مطرح شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره طرح تبادل زندانیان در این گفت‌وگو هم بیان کرد: موضوع زندانیان ایرانی در آمریکا هم مورد بحث قرار گرفته و روانچی اعلام کرده این مسئله از ضروری‌ترین موضوعات از بعد انسانی است که ایرانیان به ناحق در آمریکا گروگان گرفته شدند و باید آزاد شوند.