۲۶ روز بیشتر تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده و نام‌های مختلفی به عنوان نامزدهای احتمالی در فضای سیاسی کشور مطرح است. برخی چهره‌های سیاسی به صراحت از قصد خود برای حضور در انتخابات سخن گفته‌اند. افزون بر این، نام‌های بسیاری در جریانات گوناگون به عنوان نامزد احتمالی مطرح شده که البته خود هنوز از قصدشان برای ورود به میدان رقابت‌ها سخنی نگفته‌اند، با این حال تحلیل و تفسیرهای زیادی حول محور نامزدی آنان در فضای رسانه ای کشور مطرح می‌شود.
با توجه به تاثیر ترکیب، تعدد و چینش نامزدهای انتخاباتی در مسایلی چون راهبردها و تاکتیک‌های انتخاباتی جریان‌های سیاسی، کیفیت برگزاری انتخابات، میزان مشارکت و... رصد موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای نامزدهای احتمالی انتخابات، مورد توجه ناظران است. برخی از مهمترین رویدادهای رخ داده در شبانه روز گذشته را در ادامه متن می خوانیم:
از نامزدهای اصولگرا چه خبر؟
انصراف نداده‌ام و منتظر اعلام نتایج تاییدصلاحیت‌ها هستم
امیر محمد حسن نامی وزیر ارتباطات دولت دهم و داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در گفت‌وگو با اصحاب رسانه برخی خبرها درباره انصرافش از دور رقابت‌ها واکنش نشان داد. او گفت: هنوز که پاسخ صلاحیت توسط شورای نگهبان احراز نشده است اما بنده انصراف نداده‌ام و اگر صلاحیت بنده نیز تایید شود در کنار آقای رییسی خواهم ماند. این داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: بنده برای تقویت جبهه انقلاب هر کاری خواهم کرد و اگر صلاحیت هم تایید شود در مناظره‌ها به آیت الله رئیسی کمک خواهم کرد و بودن و ماندن من در صحنه انتخابات با مشورت شخص آقای رئیسی خواهد بود.
در دنیا الان دولت‌هایی موفق هستند که چابک‌سازی شده‌اند، ولی دولت ما ۴/۲ میلیون نفر را پوشش می‌دهد و تا دو میلیون نفر هم بازنشستگان دولتی هستند که حدوداً ۶ میلیون نفر را تشکیل می‌دهند و عمده هزینه و بودجه سالانه دولت را به خود اختصاص می‌دهد. در چنین شرایطی دولت چندان کارآمد نخواهد بود و توانایی‌اش کاهش می‌یابد. ما باید در دولت از فناوری‌های تازه استفاده کنیم که یکی از آنها دولت الکترونیک است. در کنار آن شبکه ملی اطلاعات را باید راه‌اندازی کنیم که یک‌دهه است مطرح می‌شود، اما اقدامی صورت نگرفته است.
سردار افشار از داوطلبی انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد
سردار علیرضا افشار داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری پس از دیدار با سید ابراهیم رییسی در بیانیه‌ای به نفع او از ادامه انتخابات انصراف داد. در بخشی از این بیانیه آمده است: با تقدیم ۵۰ برنامه ملی تحول آفرین در همه عرصه‌ها که محصول تجارب گذشته و جلسات متعدد کارشناسی هستند به محضر مقام معظم رهبری و دولت انقلابی آینده، انصراف خود را از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری اعلام می‌کنم. کارآمدی شاخص های متعددی دارد صرف تخصص در رشته های مختلف نیست. معمولا مشکلات کشور بین بخشی است. یک دستگاه به تنهایی نمی تواند مشکلی را حل کند. پس اولین مورد برای رفع ناکارآمدی هماهنگی میان دستگاه های مختلف است. انسجام و هماهنگی فقط با ادغام صورت نمی گیرد، ساز و کارهای مختلف دارد. به غیر از این موارد، روحیه جهادی مسوولین هم مهم است. شهید سلیمانی و سایر شهدای ما در دفاع مقدس این موضوع را به ما نشان دادند. فرد جهادی در صحنه و در کنار مجریان تصمیم می گیرد و عمل می کند. مدیریت باید میدانی باشد. اخلاص، صداقت، پاکدستی، پرهیز از گروه گرایی و حزبی گرایی باید در ویژگی های اخلاقی دولت کارآمد باشد.
اعتقاد به فیلتر ندارم
ابوالحسن فیروزآبادی یک داوطلب کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری با انتقاد از بی‌تصمیمی حکومت در برخی مسایل چالشی می‌گوید: «اگر ما می‌خواستیم اینستاگرام را ببندیم باید آن را می‌بستیم و اگر می‌خواستیم که باز باشد باید دولت و حکومت آن را با صدای بلند اعلام می‌کرد که من این را نمی‌بندم تا مردم بتوانند برنامه ریزی کنند.» «یکی از ابتذال‌های سیاسی این است که گفتمان فضای مجازی در کشور ما به فیلترینگ محدود شده است و جریان‌های سیاسی در این دام غوطه می‌خورند. یکی از گلایه‌های من از دوستان و اصحاب رسانه این است که در دام ابتذال سیاسی افتاده‌اند. هر جا می‌روم از من می‌پرسند اینستاگرام فیلتر می شود یا نه. اولا مرکز ملی فضای مجازی که من رییس آن هستم، مسوول فیلتر نیست، فیلتر قانون دارد و همه در آن مشارکت دارند. کارگروهی از دولت، قوه قضاییه و مجلس در این باره تصمیم می‌گیرند. بعضا نمی‌توانند به نتیجه برسند لذا برخی فیلترها به بحث گذاشته می‌شود و ما به همان دولت و حکومت بی‌تصمیم می‌رسیم که این بدترین روش است.»
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه تناقض حضور مقامات سیاسی و اجتماعی در پلتفرم‌هایی مثل توییتر را نتوانسته حل کند، می‌افزاید: «من معتقدم کل حکومت نمی‌تواند چشم بر یک مشکل ببندد. یک پلتفرم بسته می‌شود و بعد مقامات و شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی در همان پلتفرم که غیرقانونی اعلام شده فعالیت می‌کنند. فعالیت‌شان هم به این صورت است که بعضا اخبار حکومت را اول در پلتفرم توییتر می‌زنند و بعد توضیحات را در رسانه‌های رسمی می‌گویند.» وقتی می‌گویم باید مسئولیت پذیری وجود داشته باشد به همین معناست. دولت نمی‌تواند چشمش را بر یک مشکل ببندد. البته دولت فقط قوه مجریه است. من معتقدم کل حکومت نمی‌تواند چشم بر یک مشکل ببندد. یک پلتفرم بسته می‌شود و بعد مقامات و شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی در همان پلتفرم که غیرقانونی اعلام شده فعالیت می‌کنند. فعالیت‌شان هم به این صورت است که بعضا اخبار حکومت را اول در پلتفرم توییتر می‌زنند و بعد توضیحات را در رسانه‌های رسمی می‌گویند. شما که رسانه‌های رسمی هستید بایدحضور مقامات و شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی در توییتر و بعضا انتشار اخبار اول حکومت در آن تناقض است معترض اصلی این موضوع باشید. این هواداری از فیلتر نیست، چرا باید یک مقام رسمی خبر سیاسی خود و کارکرد و پروژه‌ای را که می‌خواهد افتتاح کند در توییتر اعلام کند؟ من متوجهم که توییتر پلتفرم رهبران سیاسی دنیاست و خبرهای سیاسی را در توییتر می‌زنند اما مگر خبر افتتاح پروژه سیاسی است؟ اینها تناقض است و من هم نتوانستم این تناقض را نه در ذهن و نه در عمل حل کنم.
از نامزدهای اصلاح طلب چه خبر؟
دولت من به دولت آقای خاتمی شباهت خواهد داشت
اسحاق جهانگیری داوطلب انتخابات ریاست جمهوری و وزیر صنایع و معادن در دولت اصلاحات در صفحه توئیتر خود نوشت: «در میان دولت‌های دهه‌های اخیر، دولت من به دولت آقای خاتمی شباهت بیشتری خواهد داشت، اما با استفاده از تجربه‌های انباشته در ایران و جهان مرحلهٔ نوینی از اصلاحات راهگشا را آغاز خواهد کرد.»
عُرضه کشاندن مردم پای صندوق رای را دارم
مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردمسالاری و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در گفت وگو با یکی از رسانه ها گفت: من فکر می کنم ما اینبار در شورای نگهبان مشکلی پیدا نکنیم ولی اگر هم آنها تشخیص دادند که ما صلاحیت لازم را نداریم ککمان هم نخواهد گزید و می گوییم مثلا دفعات پیش است و یک باری روی دوش ما کمتر احساس می شود. واقعا مسوؤلیت بزرگی در شرایط فعلی که مردم این همه مشکلات دارند است، یکی از بستگان ما می گفت اگر به پدر و مادرت می خواهی لطف کنی نرو و کاندیدا نشو! گفت یک وقت رییس جمهور می شوی و مردم به پدر و مادرت فحش می دهند، گفتم آن طرفش را هم ببین که اگر شخصی بتواند باری ازدوش مردم بردارد می گویند خدا پدر و مادرش را بیامرزد.
او در ادامه بیان داشت: یک بحث این است که مردم زمینه ای برای مشارکت گسترده دارند و مناظره ها هم می تواند این زمینه را تشدید کند. بنده معتقد هستم این عرضه و این جنم و این توانمندی را دارم که مردم را به عرصه انتخابات بکشانم اما اگر بنده توفیق این را داشته باشم حتما در افزایش مشارکت مردم مؤثر هستم، بالاخره در خودم این را می بینیم که در مناظره ها و ارائه برنامه ها یک کاری کنم که مردم بیشتر بیایند و اگر مردم زیر ۴۰ یا ۵۰ درصد شرکت کنند ما قدرت رای آوری نداریم (نه تنها من بلکه هرکسی از جبهه اصلاحات)، ولی اگر مشارکت بالا باشد حتما قدرت رای آوری داریم.
با هیچ متری نمی توان عدم صلاحیت من را احراز کرد
عباس آخوندی داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه با سه گانه رییسی، جهانگیری و لاریجانی شور انتخاباتی صورت نمی گیرد، گفت: شکل گیری این سه‌گانه ادامه وضع موجود با یک مقداری گرایش به سمت راست یا چپ است. ما دو مساله بنیادین در ایران داریم که انگیزه‌های من برای حضور در انتخابات است. ما در ایران دچار بی‌دولتی یا چند دولتی هستیم. عملا مساله‌ای در ایران حل و فصل نمی‌شود و هر مساله ای که سر باز می کند سر جای خود می ماند. نمونه‌های اخیر آن برجام و FATF، کرونا هستند و تمام این مشکلات از نظر من نشانه نبود دولت و یا بی دولتی است. اگر دولتی وجود داشت عملا امکان حل کردن مسائل نیز به وجود می آمد. سیاستگذاری به همین واسطه در ایران دچار امتناع شده و مردم احساس بی پناهی می‌کنند. هر روز قیمت ارز و مواد خوراکی تغییر می‌کند و تورم وضعیت ناشایستی دارد. میانگین تورم ۵۰ ساله در کشور ما بالای ۱۹ درصد است و این در جهان نادر است.
داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: تمام کشورهای اطراف تورم حدود ۲ تا ۳ درصدی دارند. به همین دلیل است که مردم احساس می‌کنند مشکلات شان در دستور کار دولت نیست. باید رییس جمهوری سر کار بیاید که دولت ملی تشکیل دهد و من شعاریک ملت - یک دولت را برای همین تعریف کردم. اتفاقی که من شاهد آن هستم، در خطر بودن وحدت سرزمینی و ملی است. همه دربارهبه همه چیز صحبت می کنند غیر از خود ایران و ملت ایران. واقعا نگران ایران هستم و مساله من ایران و یکپارچگی آن است. بنابراین اینها دلایل اصلی به صحنه انتخابات است. در واقع بحث من تحول ۱۴۰۰ است و بیشتر در پی این هستم که بر مبنای حفظ حقوق شهروندی تحول در کشور صورت بگیرد. قطعا گرایش سیاسی من به سمت نیروهای تحول خواه و اصلاح طلب است. قطب بندی به نظر شورای نگهبان بستگی دارد که تا کجا اجازه حضور گفتمان‌های مختلف را می دهد. من هنوز نمی‌دانم که شورای نگهبان چطور اظهار نظر می‌کند و خروجی آن چیست. اطلاع ندارم که آیا شورای نگهبان پس از بررسی و قبل اعلام نتایج گفت و گویی با رهبری خواهند داشت و نمی‌دانم ایشان نظری می‌دهند یا نه. اگر بر این باور باشیم که نظریه رهبری مشارکت حداکثری است همانطور که تا الان به این شکل بوده و تاکید هم داشتند، بحث هایی که در بازار شایعه مطرح است، نباید درست باشد.
سیاستمداران بد توسط کسانی که رای نمی‌دهند انتخاب می‌شوند
زهرا شجاعی داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: سیاستمداران بد توسط افرادی که رای نمی‌دهند انتخاب می‌شوند بنابراین باید با مشارکت بالا برای بهترین انتخاب تلاش کرد. بعد از گذشت بیش از چهار دهه ما تاکنون کاندیدای زنی که پرونده اش مورد بررسی قرار بگیرد و تفسیر عملی از اصل قانون اساسی صورت بگیرد نداشته‌ایم. در دوره‌های قبل خانم اعظم طالقانی اقدام به کاری نمادین کردند و این حرکت نمادین ایشان ارزشمند بود. ما در جهت رفع ابهام کلمه رجال در قانون اساسی اقدام کردیم و در قالب ائتلاف زنان اصلاح طلب کاندیدای مورد نظر وارد رقابت شد. ما برای برداشتن یک گام در راستای تفسیر عملی از قانون اساسی اقدام کرده‌ایم و تا اینجا به نتیجه دست پیدا کرده‌ایم و سخنگوی شورای نگهبان هم اعلام کردند پرونده همه را بررسی می‌کنیم و با خبرهای رسیده پرونده بنده هم در دست بررسی است و نشان می‌دهد تا حدودی به هدف رسیده‌ایم.
داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: جامعه هدف ما کل جامعه است و این موضوع به مطالبه عمومی تبدیل شده است و قرار گرفتن ما در این مسیر هم توسط مردان جبهه اصلاحات رقم خورد. در نخستین حرکت و اقدام کنفرانس مطبوعاتی می‌گذارم و با مردم صحبت می کنم. ما بر اساس عنوان دولت آشتی و صلح نیاز داریم در عرصه سیاست داخلی گفت و گو و انسجام را ایجاد کنیم. من در این کنفرانس مطبوعاتی از مردم درخواست کمک و اعلام همبستگی بین گروه‌های مختلف سیاسی خواهم داشت.
برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی یک حزب زنانه مجمع زنان اصلاح طلب برنامه ارائه کرده است. این برنامه در ۶ فصل اقتصاد، سیاست داخلی، خارجی، فرهنگ، اجتماعی و زنان تدوین شده است. این برنامه در حال تکمیل است و در صورت تایید در قالب برنامه خودم و در صورت عدم تایید در قالب برنامه حزب به رییس جمهور برتر ارائه می‌کنیم. در حوزه تربیت بدنی زنان ما باید ورزش همگانی و قهرمانی را از هم تفکیک کنیم. در این برنامه در مورد اینکه چه میزان ورزش در سلامت روح می‌تواند تاثیر گذار باشد مورد توجه قرار گرفته است. در انتخابات ساز و کار خوب چیده شده و در بحث تایید صلاحیت‌ها باید سلایق مختلف سیاسی همه مردم و دیدگاه های مختلف تایید شود و مردم ببینند که به سلایق آنها اهمیت داده می شود و در این صورت پای صندوق های رای می آیند. در خصوص کاندیداها نیز خود کاندیداها به گونه ای برخورد نکنند که با تخریب دیگران خود را بالا ببرند و رای بیاورند زیرا در این صورت مردم دلسرد می شوند.
کاهش هزینه‌های دولت را دنبال می‌کنم
رامین مهمانپرست در پاسخ به یکی از رسانه ها با تشریح برنامه ها و اهداف خود به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه ریشه نخست مشکلات کشور کمبود بودجه است که به چاپ اسکناس بدون پشتوانه، افزایش نقدینگی و ایجاد تورم منجر می‌شود، گفت: به واسطه کمبود بودجه امکانی برای ایجاد اشتغال و فعالیت عمرانی برای دولت باقی نمی ماند و بودجه‌ای که با چاپ اسکناس و استقراض از بانک مرزی به دست آید بیشتر صرف هزینه‌های جاری می‌شود.
به این نتیجه رسیده ایم که هزینه‌های دولت بالا و تعداد کارکنان دولت نسبت به جمعیت کشور غیراستاندارد است. اقتصاد دولتی بخش خصوصی را تضعیف می‌کند و انگیزه فعالیت را از آنان می‌گیرد؛ همچنین این نوع اقتصاد می‌تواند بخاطر قدرت انحصار ویژه شرکت‌های دولتی زمینه فساد اقتصادی و اداری را فراهم کند. اگر نتوانیم هزینه‌های دولت را کاهش داده و شرکت‌های خصوصی را توانمند کنیم به این معنی است که روندی که دائم بدتر شده است امسال هم جهش خواهد داشت. علاوه بر این افزایش مالیات ها غیر واقعی است زیرا نمی‌توان در شرایط رکود اقتصادی و شیوع کرونا بیشتر از این فشار آورد؛ از این رو دولت چاره‌ای جز چاپ اسکناس و افزایش نقدینگی ندارد.
داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در بخش دیگری از اظهارات خود به برجام و مذاکرات هسته ای پرداخت و گفت: ما می‌خواهیم در دولت بعدی تکلیف مذاکرات و برجام را مشخص کنیم و پیگیر جدی لغو تحریم‌ها هستیم. امروز با یک طیف اصولگرا مواجه هستیم که آقای رییسی در صدر آن قرار دارد و یک طیف که ترکیبی از اصلاح طلب و اعتدال‌گرا است که آقای لاریجانی در صدر آن قرار دارد. طیف اصلاح طلب و اعتدال گرا که امروز برای انتخابات پای کار آمده، چیزی شبیه دولت کنونی است که در هشت سال گذشته سر کار بود. در صورتی که در رقابت انتخاباتی هم نباشیم دست از گفتمان فرا جناحی بر نخواهیم داشت و هر فردی که پیروز انتخابات شد حاضریم برنامه‌ها را در اختیارش قرار دهیم.
گفتمان حاکم بر کشور باید به گفتمان حقوقی و اجتماعی تغییر کند
محسن رهامی نامزد انتخاباتی در گفت وگو با یکی از رسانه ها، ضمن برشمردن معیارها و ویژگی های حکمرانی خوب، اظهار کرد: سیاست، عرصه ارزیابی فرصت ها و امکانات و مقدورات و انتخاب بهترین و ممکن ترین مسیر برای اداره کشوراست و هر اندازه میزان شرکت مردم در پای صندوق های رای بالا باشد، نشان دهنده این است که حیات سیاسی جامعه فعال تر است. یکی از نشانه های مهم رضایتمندی مردم از عملکرد یک نظام سیاسی و اعتماد و اطمینان آنان از سیستم انتخابات آن کشور، علاقمندی آنان به حضور در پای صندوق های رأی است. باید مسوؤلین کشور و نهادهای برگزارکننده انتخابات، تمام تلاش و همت خودرا بکار گیرند تا هرچه بیشتر مردم در پای صندوق های رأی حضور یابند و لازمه این امر وجود کاندیداها با سلایق و دیدگاه های مختلف در بین انتخابات شوندگان و فراهم ساختن فرصت های تبلیغاتی عادلانه و اطمینان مردم از صحت و سلامت سازمان رای گیری می باشد.
رهامی در بخش دیگری از سخنان خود به مقایسه نظام انتخابات در کشورهای مختلف پرداخت و گفت: در انتخابات اخیر ریاست جمهوری امریکا، با وجود نقدهایی که ما به نظام سیاسی آن کشور داریم، و به رغم شیوع وسیع ویروس کرونا، میزان حضور مردم در انتخابات هفتاد درصد واجدین شرایط بوده است. باید گفتمان حاکم بر کشور را از گفتمان سیاسی- امنیتی به گفتمان حقوقی- اجتماعی تبدیل کنیم و فضا را برای حاکمیت تمام عیار قانون، حضور نهاد اجتماعی، و نظارت تمام عیار رسانه ها بر عملکرد حکومت، شفافیت گردش امور کشور و تضارب آراء و عقاید باز کنیم تا هیچ مسوولی نتواند با دور زدن قانون به حقوق مردم و اموال و امکانات عمومی تعدی و کرده و هیچ مقامی در نقض قانون و چپاول منابع و فرصت های متعلق به مردم احساس امنیت ننماید. در یک حکمرانی خوب بار سنگین هزینه اداره کشور پایین بوده و مردم مجبور نیستند از زندگی یومیه خود برای تأمین خدم و حشم حکمرانان و هزینه بی کفایتی و ضعف مدیریت آنان را بپردازند، در یک حکمرانی خوب که مثال هایی فراوانی را می شود مطرح کرد، مسوولان و کارگزاران کشور، خود را واقعا خادم مردم می دانند و بدون منت و چشم داشت توقعات و دریافت امکانات برای زندگی شخصی خود و بدون منت به مردم خدمت می کنند.