به گزارش ایرنا، قطعی‌های سراسری برق از یکم خرداد در مناطق مختلف کشور اعتراض‌های زیادی را به دنبال داشت که بخش مهمی از این اعتراض‌ها به بی‌برنامه قطع شدن برق ارتباط دارد. تا جایی که قطعی بی‌برنامه برق در تهران سبب شکست شطرنج‌بازان ایران از جمله آرین غلامی شطرنج‌باز قائمشهری در مسابقات آنلاین قهرمانی آسیا شد و بازتاب گسترده‌ای نیز در رسانه‌ها پیدا کرد.
شرکت توانیر دلیل این قطعی‌ها را گرم شدن هوا و افزایش مصرف برق در تمام بخش‌های مصرف و همچنین کاهش بارندگی‌ها و کم شدن میزان تولید نیروگاه‌های برق-آبی کشور اعلام کرده است. البته این ادعا در شرایطی عنوان می‌شود که نیروگاه‌های برق-آبی کشور ۱۵ درصد از برق مورد نیاز کشور را تولید می‌کنند.
ابهامات خاموشی
بنا به اظهارات مسئولان صنعت برق کشور، قطعی برق در هفته‌های آتی و تابستان امسال نیز ادامه خواهد داشت. اما مشترکان می‌گویند در شرایطی که هنوز تابستان آغاز نشده و به دلیل خنکی هوا کولرها نیز عمدتا خاموش است افزایش مصرف برق بر چه اساسی رخ می‌دهد؟ از سوی دیگر این پرسش نیز مطرح است که به دلیل محدودیت‌های کرونایی بسیاری از مشترکان پرمصرف مانند دانشگاه‌ها، مدارس، تالارها، استخرها و زیرساخت‌های مختلف عمومی فعالیتی ندارند و مصرف برق‌شان مانند روزگار پیش از کرونا نیست این افزایش مصرف بر چه اساسی رخ می‌دهد که سبب قطعی زودهنگام برق و اعمال خاموشی اجباری و بدون برنامه می‌شود؟
مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور افزایش مصرف برق در سراسر کشور را دلیل بروز این وضعیت می‌داند و از افزایش ۹ هزار مگاواتی مصرف برق در کشور نسبت به روزهای مشابه پارسال خبر می‌دهد.
ضرورت اعلام دقیق برنامه قطعی برق
از سوی دیگر نیز مشترکان شرکت برق در بخش‌های مختلف قطعی‌های مکرر و بدون برنامه برق را عامل بروز خسارات مالی و همچنین از دست رفتن زمان برای خود می‌دانند و می‌گویند حتی در صورتی که اعمال خاموشی ضروری است، دست‌کم با اعلام برنامه دقیق و زمان‌بندی مشخص قطعی برق از بروز خسارات مالی و به هم ریختن برنامه‌های کاری و شخصی مشترکان جلوگیری شود. مدیران برق مازندران می‌گویند از دوم خرداد با انتشار جدول‌های دقیق از زمان خاموشی‌های احتمالی این مشکل برطرف شده است.
اشاره مدیران شرکت توزیع نیروی برق به جدول‌هایی است که از دوم خرداد به عنوان برنامه خاموشی‌های احتمالی در مناطق مختلف مازندران روی سایت اطلاع‌رسانی شرکت‌های توزیع نیروی برق در استان‌های مختلف قرار می‌گیرد. اما این جدول‌ها نیز خاموشی‌های احتمالی برق را عنوان می‌کنند و از سوی دیگر به دلایل مختلف در دسترس همه مشترکان برق قرار ندارد.
اختلال برق من
با این حال شرکت توانیر راه دیگری را نیز برای آگاه شدن از برنامه خاموشی‌ها در سراسر کشور در نظر گرفته است. راه‌اندازی سامانه «برق من» راه ساده‌تر پیشنهادی به مشترکان برق در سراسر کشور برای دریافت برنامه خاموشی‌های احتمالی است. به گفته مسئولان این سامانه اطلاعات خاموشی‌های احتمالی یا حتمی را به صورت نوتیفیکیشن اطلاع‌رسانی خواهد کرد.
اما بررسی‌های خبرنگار ایرنا و همچنین اظهارات برخی شهروندان نشان می‌دهد این سامانه با اختلالاتی همراه است و دسترسی به اطلاعات از طریق این سامانه آن طور که مسئولان بیان می‌کنند آسان نیست. به گفته برخی مشترکان این اپلیکیشن طی روزهای اخیر دچار اختلال شده است. البته بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که تا کنون حدود ۵۰۰ هزار نفر در کشور این اپلیکیشن را روی گوشی‌های خود نصب کرده‌اند که بیانگر استقبال بسیار اندک جامعه از به کارگیری این سامانه است.
جمشید رفعتی شهروند ساکن ساری به خبرنگار ایرنا می‌گوید: اخیرا این اپلیکیشن را نصب کرده‌ام. اما هر بار که به اپلیکیشن مراجعه کردم نتوانستم با آن کار کنم. به نظر می‌رسد اپلیکیشن طراحی شده توان پشتیبانی از همین تعداد کاربر را ندارد یا اختلالی در طراحی آن دیده می‌شود.
بی‌ثباتی برنامه‌های خاموشی
چالش دیگر مربوط به این برنامه‌ریزی‌های انجام شده احتمال متغیر بودن ساعات خاموشی در نظر گرفته شده برای هر منطقه است. برای مثال ممکن است اعمال خاموشی در برخی مناطق دقیقا مانند آن‌چه که در جدول اعلام شده ، انجام نشود. دلیل این وضعیت نیز تصمیم‌گیری دیسپاچینگ ملی برای اعمال خاموشی از مرکز به منظور کنترل مصرف در شرایط پرباری مصرف برق است. این وضعیت سبب شده که بسیاری از مشترکان به ویژه در حوزه صنایع که عمدتا در مازندران در دسته صنایع کوچک و متوسط قرار می‌گیرند دچار خسارات مالی به دلیل قطعی ناگهانی برق شوند.
رهام جمشیدی مدیر یکی از واحدهای صنعتی شهرستان بابل به خبرنگار ایرنا می‌گوید: قطعی برق را طبق تفاهمنامه همکاری بین صنایع و وزارت نیرو در شرایط پیک مصرف می‌پذیریم. اما این که ندانیم چه زمانی قرار است برق قطع شود یا این که عنوان شود برنامه زمان‌بندی خاموشی‌ها احتمالی است جز این که به ما آسیب وارد کند هیچ نتیجه دیگری ندارد.
آسیب ناگهانی قطع برق به صنایع
وی خاطرنشان می‌کند: طی چند روز اخیر به دلیل قطعی ناگهانی و بدون برنامه برق برخی قطعات دستگاه‌های خط تولیدمان سوخته است. از اداره برق شهرستان پیگیری کردیم گفتند از استان پیگیری کنیم. از استان پیگر شدیم گفتند برخی قطعی‌ها از دیسپاچینگ ملی است و خود ما هم در جریانش نیستیم. سامانه برق من هم گاهی با اختلالاتی همراه است.
برخی شهروندان و مشترکان نیز اعلام احتمالی بودن خاموشی‌ها را منطقی نمی‌دانند و معتقدند وقتی بیان می‌شود که خاموشی احتمالی رخ می‌دهد به هر حال بخشی از برنامه‌ریزی باید برای ساعات قطعی برق انجام شود و در این صورت بخشی از برنامه روزانه شهروندان حتی در صورت قطع نشدن برق دچار اختلال می‌شود.
در بین همه این نارضایتی‌ها آن‌چه که سبب می‌شود قطعی برق در مازندران بیشتر از برخی استان‌های دیگر مشکل‌ساز و اعتراض‌برانگیز باشد، تعدد دفعات قطعی برق مشترکان خانگی است که به دلیل بیشتر بودن سهم مصرف برق در مازندران توسط این مشترکان است. البته ریشه این موضوع در افزایش مصرف برق توسط مشترکان مازندرانی نیست. این موضوع به کم بودن تعداد واحدهای صنعتی در این استان و نبود واحدهای صنعتی بزرگ و پرمصرف ارتباط دارد. خروجی این وضعیت نیز بیشتر به چشم آمدن قطعی برق در مازندران هم برای مشترکان خانگی و هم مشترکان صنعتی است.
تکرار خاموشی‌های زمستانی در بهار
زمستان پارسال نیز که قطعی‌های مکرر برق در سراسر کشور به دلیل افزایش مصرف گاز چالش‌برانگیز شده بود واحدهای صنعتی مازندران بیشتر از واحدهای صنعتی سایر استان‌ها آسیب دیدند. زیرا برای مازندران که کل برق مصرفی آن حدود ۲۰۰۰ مگاوات است، ۲۰۰ مگاوات صرفه‌جویی روزانه در نظر گرفته شده بود که ۱۰۰ مگاوات طبق برنامه‌ریزی باید از قطعی و خاموشی صنایع صرفه‌جویی می‌شد که معادل ۵۰ درصد برق مصرفی واحدهای صنعتی در مازندران است. این در حالی است که در استانی مانند یزد ۱۳۰۰ مگاوات از ۲۰۰۰ مگاوات برق مصرفی مربوط به بخش صنعت است و اعمال خاموشی ۲۰۰ مگاواتی در این استان نهایتا ۲۰ درصد از برق مصرفی واحدهای صنعتی را قطع می‌کند.
این موضوع از زاویه دیگری نیز قابل توجه است؛ این که وقتی میزان برق مصرفی واحدهای صنعتی در مازندران بسیار پایین‌تر از برق مصرفی مشترکان خانگی است، خاموشی‌ها بیشتر از بخش صنعت در بخش خانگی احساس می‌شود. به گفته مسئولان شرکت توزیع برق، بیش از ۹۰ درصد برق مصرفی مازندران مربوط به مصارف خانگی است. به همین دلیل وقتی قرار باشد خاموشی سراسری اعمال شود و سهمی از این خاموشی نیز برای مازندران در نظر گرفته می‌شود به جای این که با خاموشی یک یا چند واحد صنعتی بزرگ بتوان سهمیه خاموشی در نظر گرفته شده را اعمال کرد به دلیل کم بودن تعداد واحدهای صنعتی چاره‌ای جز اعمال خاموشی برای چندهزار مشترک خانگی وجود ندارد.
در حالی که توان تولید برق در مازندران بیش از دو هزار مگاوات و میزان مصرف برق در پیک مصرف این استان نهایتا یکهزار و ۸۰۰ مگاوات است، قطعی برق برای مازندرانی‌ها ابهامات زیادی را ایجاد می‌کند. مسئولان حوزه برق مازندران عنوان می‌کنند که این قطعی‌ها استانی نیست و برای ایجاد تعادل در توزیع برق در شرایط کنونی، شرکت توانیر از مرکز برای هر استان سهمیه خاموشی در نظر می‌گیرد و تصمیم‌گیری برای خاموشی‌ها استانی انجام نمی‌شود. به نظر می‌رسد این خاموشی‌ها با وجود همه ابهامات و پرسش‌هایی که برای مشترکان برق وجود دارد فعلا ادامه داشته باشد و در تابستان نیز با توجه به افزایش مصرف برق به دلیل گرم‌تر شدن هوای مازندران شدت یابد.