اسلام دستگداز روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : با به ثمر نشستن نتایج مثبت برجام در کشور زلزله اقتصادی در آینده رخ می دهد که از اثرات آن مردم و جامعه ایران بهره مند می شوند ، افزود : تا قبل از برجام خیلی از کشورها در اما و اگر بودند و نفت ما را نمی خریدند ، ولی اکنون با توفیقاتی که در زمینه توافق برجام به دست آمده است آنها آماه خرید نفت ایران هستند .
وی ادامه داد : در شرایط قبل از برجام و به ثمر رسیدن آن فروش نفت نداشتیم و ترامپ علیه جمهوری اسلامی در همه زمینه ها تلاش می کرد و کشورهای منطقه هم بیکار ننشسته بودند و حتی کشورهای دوست ایران جاهایی که منفعت داشتیم جایگزین ما شدند و به جای ما ، آنها نفت می فروختند ولی با شرایطی که توافق برجام ایجاد می کند ، در چند سال آینده کشور به ثبات اقتصادی می رسد .
دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه شاید بتوان توافق برجام را مهم ترین توافق در ۲ دهه اخیر نامید ، اظهار داشت : این توافق باعث شده تا از بسیاری جهات فشارهایی که بر ایران وارد می شده ، حذف و یا کمتر شود و به عبارتی برجام را می توان توافقی دانست که باعث شد تا قدرت های بزرگ جهان روی میزمذاکره با جمهوری اسلامی بنشینند و امتیاز بدهند.
وی با اظهار این که برجام فواید زیادی داشته است ، توضیح داد : نخستین دستاورد آن را می توان تثبیت حقوق هسته ای جمهوری اسلامی ارزیابی کرد در حالی که تا قبل از آن پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل رفته بود ولی با این توافق نه تنها پرونده به جایگاه تخصصی اش یعنی آژانس بین المللی انرژی هسته ای بازگشت ، بلکه حق هسته ای ما توسط قدرت های جهانی به رسمیت شناخته شد.
پایان پروژه سازی‌های سیاسی و امنیتی
دستگذار از پایان پروژه سازی های سیاسی و امنیتی علیه جمهوری اسلامی به عنوان دیگر دستاورد برجام یاد کرد و افزود : وقتی پرونده هسته ای ما را به شورای امنیت سازمان ملل متحد بردند ، یکی از بهره گیری های گسترده دشمنان از این وضعیت تشدید رواج ایران هراسی در جهان بود چرا که انتقال پرونده به این نهاد امنیتی بین المللی به معنای این بود که فعالیت های هسته ای ما تهدید علیه صلح جهانی است.
تحلیلگران سیاسی و حقوقی پس از ارجاع پرونده هسته ای جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل از آن با عنوان قرار گرفتن پرونده در ذیل فصل هفت منشور ملل متحد نام برده بودند. فصل هفتم به معنای « اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز» است و به این ترتیب زمانی که شورای امنیت بخواهد تهدیدی جدی علیه کشوری را مطرح کند، آن کشور را ذیل فصل هفتم قرار می‌دهد.
فصل هفتم دارای بندهای مختلفی است و مهم ترین بندهای آن هم بندهای ۴۱ و ۴۲ است. بر مبنای بند ۴۱ «شورای امنیت می‌تواند تصمیم بگیرد که برای اجرای تصمیمات آن شورا مبادرت به چه اقداماتی کند متضمن به کارگیری نیروی مسلح نباشد و می‌تواند از اعضای ملل متحد بخواهد به این اقدامات دست بزند. این اقدامات ممکن است شامل متوقف ساختن تمام یا قسمتی از روابط اقتصادی و ارتباطات راه آهن، دریایی و هوایی و... قطع روابط سیاسی باشد.».
بند ۴۲ فصل هفت شامل استفاده از زور و گزینه نظامی برای مهار کشور و تهدید مورد نظر است و اشعار دارد ؛ «در صورتی که شورای امنیت تشخیص دهد که اقدامات پیش‌بینی‌شده در ماده ۴۱ کافی نخواهد بود یا ثابت شده باشد که کافی نیست می‌تواند به وسیله نیروهای هوایی، دریایی یا زمینی به اقدامی که برای حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین‌المللی ضروری است مبادرت کند. این اقدام ممکن است مشتمل بر تظاهرات و محاصره و سایر عملیات نیروهای هوایی، دریایی یا زمینی اعضای ملل متحد باشد».
به عبارتی اگر در قطعنامه صادر شده از سوی شورای امنیت، کشوری ذیل فصل هفت قرار بگیرد ، می تواند مشمول بند ۴۱ و ۴۲ هم شود که در این صورت هم امکان استفاده از "گزینه تحریم" علیه آن وجود دارد و هم امکان استفاده از گزینه نظامی.
استادیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران گفت : توافقات برجام و قبول فعالیت های صلح آمیز هسته ای از سوی این طرف های این توافق باعث از بین رفتن فضای تهدید تلقی شدن کشورمان علیه کشورهای دیگر و صلح جهانی شد و به نوعی پروژه ایران هراسی تعطیل گردید و دشمنان دیگر نمی توانستند ادعا کنند که جمهوری اسلامی ایران با هدف غیرصلح آمیز توانمندسازی هسته ایش را پیش می برد.
این پژوهشگر مسائل سیاسی افزود : تلاش ها و اقدامات برای احیای برجام هم اکنون در جریان است و به نظر می رسد دیدگاه طرف ها به هم نزدیک تر شده است. قطعا دشمنان خارجی ما به دنبال ناکام گذاشتن این مسیر هستند ولی با احیای این توافق بین المللی ، اثرات قابل لمس آن برای مردم و جامعه ایران لغو تحریم های مالی ، بانکی و اقتصادی خواهدبود.
وی ادامه داد : احیای برجام سبب می شود تا راه برای سرمایه گذاران خارجی و بهینه سازی سرمایه گذاری های داخلی باز شود و کارهای مالی همچون نقل و انتقالات مالی ، بیمه ای ، بانکی و دیگر کارهای خدماتی با کمترین مشکل انجام شود.
آزاد سازی سرمایه‌های بلوکه شده
دستگداز یکی از مزیت های برجام را تا پیش از خروج یکجانبه آمریکا از آن آزاد سازی بخشی از سرمایه های بلوکه شده ایران در خارج از کشور دانست و گفت : در آن زمان علاوه بر این بانک های بزرگ ایران از تحریم نجات یافتند ، این توافق باعث شد تبادلات سرمایه گذاری دولتی و بخش خصوصی ایران در کشورهای دیگر انجام شود و اکنون نیز با احیای برجام بار دیگر این مزیت فعال خواهد شد.
وی افزود : توافق برجام این بستر را فراهم کرد تا ایران بتواند به بازار فروش نفت بازگردد و در ظرف مدت کوتاهی سهمش را از بازار اوپک به دست بیاورد و این مزیت سبب شد تا بستر سرمایه گذاری در پروژه های نفتی و گازی کشور فراهم شود و تا حدودی گام هایی برای نوسازی این صنعت برداشته شود.
این دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران در خصوص وضعیت سطح روابط سیاسی ایران با کشورهای دیگر پس از توافق برجام که باعث خشم دشمنان جمهوری اسلامی از جمله رژیم صهیونیستی شد ، گفت : با امضای برجام علاوه بر اینکه سطح روابط سیاسی ایران با کشورهای جهان ارتقاء یافت و این زمینه فراهم شد تا قدرت های جهان با جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت مهم وارد گفت و گو شوند. این چیزی بود که برای دشمنان خوشایند نبود و تمام تلاششان را به کار گرفتند تا با کارشکنی اجازه ندهند ایران بیشتر از مزیت های این توافق بهره ببرد و تغییر رییس جمهوری در آمریکا و روی کار آمد فردی مانند ترامپ این فرصت را به آنان داده بود.
وی با اظهار این که اکنون با تغییر دولت در آمریکا و تلاش برای احیای برجام باز هم دشمنان به تکاپو افتاده اند تا اجازه ندهند این توافق احیاء شود ، افزود : برجام باعث شد تا تهدید جنگ به خاطر بحران هسته ای کاملا منتفی شود. تا پیش از برجام همواره ما شاهد این تهدید یا بلوف بودیم که « همه گزینه ها روی میز است » ، ولی پس از برجام دیگر این دیالوگ دیگر حذف شد و همه فهمیدند که جمهوری اسلامی هم کشور قدرتمندی است و نباید تهدیدش کرد و هم منطقی و صلح جو است و چیزی برای پنهان کردن ندارد.
دستگداز با اظهار این که حضور قدرتمندانه و منطقی جمهوری اسلامی در توافق برجام حتی معادلات سیاسی و امنیتی منطقه خاورمیانه را هم تحت تاثیر قرار داد ، گفت : برجام باعث شد تا توجه جهان به قدرت دیپلماسی برای حل مشکلات خاورمیانه جذب شود و این گزینه به صورت جدی پذیرفته شد که جمهوری اسلامی ایران یک قدرت بزرگ منطقه ای است و هر تحولی در منطقه بدون حضور ایران و دیپلماسی قدرتمند آن راه به جایی نمی برد.
وی خروج یکجانبه آمریکا از برجام را به زیان آمریکا و منزوی شدن دولت ترامپ در جهان دانست و تاکید کرد : این را هم باید به حساب مزیت برجام و نوع چینش مبانی حقوقی و منطقی آن گذاشت که نشانگر قدرت دیپلماسی جمهوری اسلامی بوده است .
استادیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران هوشمندی جمهوری اسلامی پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام را هم قابل ستایش و نشانه پختگی دیپلماسی کشورمان برشمرد و گفت : وقتی در سال ۱۳۹۷ رییس جمهور وقت آمریکا از برجام خارج شد ، جهان از این مساله شوکه شده بود ، چرا که کشوری که ادعای تعهد و برتری قدرت داشت از این پیمانی خارج شد که باعث انزوایش گشت و این که ترامپ تنها توانست یک دوره به عنوان رییس جمهوری آمریکا دوام بیاورد و در رقابت دور دوم از رقبایش باخت ، به نظرم یکی از دلایل مهمش همین برخورد ناپخته با برجام و خروج از آن بود که سبب شد تا ابهت ابرقدرتیش در برابر منطق دیپلماسی ما از هم بپاشد به گونه ای که دیگر حتی شرکای اروپاییش هم به او اعتماد نکردند.
دستگداز تلاش برای احیای برجام را منطقی و نشانه دیگری از قدرت دیپلماسی جمهوری اسلامی در کسب پرستیژ برای کشور دانست و اظهار داشت : باید بدانیم از این پس با برگشت آمریکا به برجام وظیفه آن کشور نسبت به تعهداتش در این توافق سنگین تر می شود چون جهان خروج یکجانبه از برجام را بپذیرفت و جمهوری اسلامی هم با واکنش منطقی وجهه صلح طلبانه اش را بیشتر تقویت کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که برخی در داخل کشور هم بر این اعتقاد بودند که برجام توافق خوبی برای ایران نبود ، گفت : این که ترامپ و دولتش به همراه رژیم صهیونیستی برجام را توافق خوبی نمی دیدند و خروج رییس جمهوری وقت آمریکا به همین بهانه از برجام نشان می دهد که دیپلماسی ما دست بالا را در توافق برجام داشت.
استادیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران افزود : پرسشم از کسانی که در داخل ایران بر این اعتقاد بودند و یا هستند که که برجام توافق خوبی نبوده و نیست ، این است که اگر برجام خوب نبود و نیست پس چرا دولت اسراییل از آن عصبانی بود ، چرا ترامپ به عنوان یک توافق بد از آن خارج شد و مهم تر این که چرا ما از آن خارج نشدیم ؟
وی ادامه داد : واقعیت این است که مخالفان داخلی برجام ، بدیلی برای آن ارائه نمی کنند ضمن این که برجام تصمیم نظام بود نه یک دولت چون می دانیم که مذاکره در این زمینه در دولت دهم شروع شد و در دولت یازدهم با درایت و دیپلماسی فعال پیگیری شد و به بار نشست.
این دانشجوی دکترای علوم سیاسی گفت : به نظرم هر دولتی که در آینده روی کار می آید ، باید این روش را ادامه بدهد و کشور ضربات مهلکی را به خاطر سردادن شعارهای بی پایه و اساس تحمل کرده است و باید قبول کنیم که باید با کشورهای دیگر تعامل داشته باشیم چون راه حل مشکلات اقتصادی از تنش زدایی در روابط بین الملل می گذرد و برجام نقش اساسی در این زمینه داشته و خواهد داشت.