نخستین دوسالانه جایزه ملی غزل (حسین منزوی) در پنج بخش کتاب مجموعه غزل فارسی و غزل ترکی چاپ شده بین ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸، تک‌اثر شعر فارسی و ترکی (پنج اثر از هر شرکت‌کننده) و پژوهش شامل پایان‌نامه و کتاب با موضوع غزل‌های حسین منزوی (۱۳۲۵ تا ۱۳۸۳) به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان و به دبیری محمد ربیع احمدخانی مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان و دبیری علمی اسماعیل امینی شاعر و استاد دانشگاه برگزار می‌شود.
مجموعه اشعار در این دوسالانه باید بیشتر شامل غزل باشند ولی کتاب‌هایی که قسمت بیشتر آثار در آنها غزل و بقیه در قوالب دیگر شعری و حتی شعر نو هست نیز پذیرفته می‌شوند، در بخش تک‌اثر هم ۵ اثر از هر شاعری پذیرفته می‌شود و حتما لازم نیست این آثار پیشتر جایی چاپ شده یا نشده باشند.
فراخوان این دوسالانه اسفند گذشته منتشر شد و زمان مهلت ارسال آثار که ابتدا تا ۳۱ اردیبهشت درنظر گرفته شده بود تا ۱۵ خرداد تمدید شد.
اسماعیل امینی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در مورد دلیل نامگذاری نخستین دوسالانه غزل به نام شاعر فقید حسین منزوی اظهار داشت: معمول این است که جوایز ادبی و علمی را به شکل نمادین به نام یک نفر نامگذاری می‌کنند و علت نام گذاری این جایزه به نام مرحوم منزوی این است که برگزارکننده اداره فرهنگ زنجان محل تولد استاد منزوی است.
این اسامی نمادین هستند. بعضی افراد الگو برای شهر و کشور خود حساب می‌شوند و به این وسیله می‌توان الگوبودن آنها را برجسته کرد. البته قطعا امکان برگزاری و نامگذاری جوایز دیگری برای شاعران دیگر غزلسرا هم هست.
دبیر علمی نخستین دوسالانه ملی غزل در مورد دربرگیری مجموعه‌کتاب غزل از ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ در اولین دوره این دوسالانه به جای بازه زمانی طولانی‌تری گفت: این مورد در شورای سیاستگذاری تصمیم گرفته شده ولی من هم با آن موافق هستم. اگر می‌خواستیم مجموعه کتاب‌های منتشرشده را در زمان طولانی‌تری بررسی کنیم حالت رقابتی جایزه از دست می‌رفت؛ زیرا این دوره باید محدوده مشخصی داشته باشد. از طرف دیگر شاید کتاب‌های غزل چاپ ۱۰ سال قبل را نتوانیم اصلا پیدا کنیم زیرا در این دوسالانه مقصود فقط داوری آثار رسیده نیست؛ بلکه همه کتاب‌های این دوره را بررسی می‌کنیم.
وی در مورد کتاب های مد نظر توضیح داد: کتاب‌هایی را بررسی می‌کنیم که بیشتر اشعار آنها غزل باشد، ممکن است در یک کتاب تعدادی غزل و تعدادی شهر در قوالب دیگر تنظیم شده باشد. این آثار را هم بررسی می‌کنیم. ضمن اینکه هم میزبان آثار رسیده توسط ناشران هستیم و هم کتاب‌های منتشرشده از ناشران ادبی مهم و مطرح را خود دبیرخانه جمع‌آوری می‌کند تا توسط داوران بررسی شود.
غزل؛ قالب محبوب شعر ترکی
نویسنده کتاب لبخند غیرمجاز در مورد داوران در هر بخش نیز گفت: تعدادی از داوران جوان در مراحل اولیه کتاب‌ها را می‌خوانند و از میان آنها آثار برجسته‌تر را انتخاب می‌کنند. در مرحله نهایی نیز در هر بخش غزل فارسی، غزل ترکی، تک‌اثر (هر دو زبان) و پژوهش نیز سه داور داریم که اسامی آنها را بعد از پایان کار داوری اعلام می‌کنیم.
وی در پاسخ به سوالی در مورد وضعیت شعر ترکی به‌ویژه غزل در این زبان گفت: کتاب‌های شعر ترکی زیادی هرساله منتشر می‌شود به ویژه در قالب غزل. کتاب دومان اثر استاد منزوی نیز به ترکی و بخش عمده‌ای از آن در قالب غزل است.
استمرار جوایز ادبی منوط به مردمی بودن آنهاست
دبیر علمی نخستین دوسالانه جایزه ملی غزل در مورد راهکاری برای استمرار این جایزه و دچار نشدن به سرنوشت بسیاری جوایز ادبی و برگزار نشدن گفت: این موضوع در شورای سیاستگذاری بحث شده و من هم پیشنهادهایی در شورا در این مورد دادم.
هر تشکل فرهنگی یا دینی اگر از منابع عمومی و دولتی استفاده نکند و از منابع مردمی باشد استمرار می‌یابد؛ مانند جلسات قرآن‌خوانی یا هیئات مذهبی که سال‌هاست با همت خود مردم برگزار می‌شوند.
نویسنده کتاب لبخند بر لب شعر افزود: اما تشکل‌ها یا جوایزی که به دولت ها وابسته اند بعد از تغییر دولت‌ها و سیاست‌گذاری‌ها خواه و ناخواه شیوه برگزاری آنها عوض یا حتی متوقف می‌شوند.
امینی تاکید کرد: اگر این دوسالانه بتواند اعتماد اهل ادبیات را جلب کند ممکن است که بعد از این با حمایت اهل ادبیات برگزار شود به خصوص که اعتبار جایزه‌ها به خصوص جوایز فرهنگی به مبالغ آنها نیست و به حضور و تایید شاعران، اساتید دانشگاه، اهالی نشر و به طور کلی جامعه ادبی وابسته است.
وی در مورد اختتامیه نیز توضیح داد: روند داوری تا آخر تابستان پایان می‌یابد و اگر شرایط از نظر شیوع کرونا بهبود یابد اختتامیه را حضوری در زنجان برگزار می‌کنیم.
علاقه‌مندان برای شرکت در نخستین دوسالانه جایزه ملی غزل و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به نشانی پایگاه اطلاع رسانی این دوسالانه www.zanjanfestival.com مراجعه کنند.