غار هوتو و کمربند از مشهورترین غارهای باستانی ایرانی هستند که در نزدیکی بهشهر و همسایگی روستای شهیدآباد ( تروجن ) بر دامنه کوه البرز و رو به غرب در ابتدای ورودی شهر بهشهر قرار دارند.
کاووش از غار هوتو به سرپرستی دکتر حسن فاضلی نشلی استاد دانشگاه تهران در حال انجام است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران در این باره گفت: تیم کاوش باستان‌شناسی در لایه‌نگاری لایه‌های تحتانی غار هوتو هنگام کاوش اسکلت کودکی را کشف کرد که به‌صورت نشسته دفن شده و گردنبندی از دندان گرگ بر گردنش دیده می شود که نخستین کشف باستان شناسی با این زیورآلات است.
به گزارش روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران سیف‌الله فرزانه افزود : گروه باستان‌شناسی که به سرپرستی دکتر حسن فاضلی نشلی استاد دانشگاه تهران کاوش در محوطه غار هوتو را آغاز کرد، موفق به کشف اسکلت کودکی شش تا هشت ماهه در لایه‌های دوره فراپارینه‌سنگی شدند که قدمت این لایه فرهنگی به بیش از ۱۲ هزار سال قبل می‌رسد.
وی گفت : بر اساس گزارش سرپرست هیات باستان‌شناسی تمام بخش‌های اصلی جمجمه کودک خردسال با رنگ قرمز و با گل اخرا رنگ‌آمیزی شده و دور تا دور گردن نیز با گردنبندی قرار دارد که به نظر می‌رسد دو بار به دور گردن کودک پیچیده شده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی مازندران افزود: در میان مهره‌های گردن سه عدد دندان حیوان درنده که احتمالاً گرگ است پیدا شد که از منظر قدمت در ایران جزو نخستین کشف باستان‌شناسی با چنین زیورآلاتی از انسان‌های شکارگر و گردآورنده خوراک محسوب می‌شود.
فرزانه خاطرنشان کرد: قبلاً دکتر حامد وحدتی نسب و دکتر حسن فاضلی نشلی هر کدام یک عدد استخوان گرگ را در میان کاوش‌های غار و محوطه باستانی کومیشانی به دست آوردند که البته این اشیاء از داخل قبر به دست نیامد و به‌صورت تکی در میان لایه‌های فرهنگی پیدا شده بود. هیات پژوهشی معتقد است که تا کنون چنین شواهد غنی از انسان شکارورز در ایران باستان به دست نیامده است.
این مسئول تصریح کرد: به نظر می‌رسد که این تدفین را باید جلوه‌ای از احساسی‌ترین لحظات زندگی انسان شکارورز مازندرانی دانست که به شکل باشکوهی دفن شد و بیانگر یکی از رفتارهای احساسی نیاکان ما در این بخش از ایران است.
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران افزود: تزئین استخوان گرگ که قطعاً جنبه‌های آیینی زندگی انسان شکارگر را بیان می‌کند از جنبه‌های دیگری نیز مهم است که قدر حیات‌وحش مازندران و به ویژه گرگ مازندرانی را بدانیم و محیط امنی را برای این حیوان در بستر طبیعت فراهم کنیم. چنین تدفینی می‌تواند کلید برخی از معماهای باورهای انسان شکارگر را به ما بازگو کند.
چندی پیش نیز این هیات باستان‌شناسی در کاوش‌های خود غار جدیدی را در نزدیکی غار هوتو کشف کرد که به دلیل کشف دو جمجمه شغال آن را غار «شال» (شغال در زبان مازندرانی) نامیدند.
غار هوتو و کمربند از مشهورترین غارهای باستانی ایرانی هستند که در نزدیکی بهشهر و همسایگی روستای شهیدآباد ( تروجن ) بر دامنه کوه البرز و رو به غرب در ابتدای ورودی شهر بهشهر قرار گرفته‌اند. این غارها نخستین بار سال ۱۹۴۹ توسط گروه باستان‌شناسی آمریکایی از دانشگاه پنسیلوانیا به سرپرستی کارلتون کُن کاوش و کشف شدند. اهمیت این غارها در این است که بیانگر سکونت آخرین غارنشینان ایران در آغاز دوران روستانشینی هستند. هوتو و کمربند لایه‌هایی از دوره فراپارینه‌سنگی، نوسنگی، مس و سنگ، آهن و اشکانی دارند.