تهران- ایرنا- محققان دانشگاه برن واقع در سوییس با مطالعه موارد مرگ ناشی از گرما در ۷۳۲ شهر مختلف در سراسر جهان در بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۸ میلادی دریافتند ۳۷ درصد از این موارد بر اثر افزایش دمای ناشی از فعالیت‌های انسان است.

به گزارش روز چهارشنبه گروه دانشگاه و آموزش ایرنا از گاردین، بر اساس این تحقیقات سالانه ۹۷۰۰ نفر تنها در این شهرها جان خود را بر اثر تغییرات آب و هوایی زمین از دست می‌دهند، اما آمار مرگ ناشی از این عامل در سراسر جهان، بسیار بالاتر است.

بالاترین میزان مرگ ناشی از گرمایش زمین در شهرهایی است که در منطقه جنوب آمریکا قرار دارند و شهر سائوپائولو با ۲۳۹ مورد مرگ سالانه، بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است. مناطق جنوبی اروپا و آسیا نیز دارای موارد بالایی از مرگ ناشی از گرمایش زمین هستند.
به گفته محققان مرگ این افراد رخدادی است که می‌توان از آن جلوگیری کرد چراکه فعالیت‌های بشر تاثیری مستقیم بر آن دارد.

بر اساس برآورد متخصصان سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۵ میلادی، تغییرات آب و هوا بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰، منجر به ۲۵۰ هزار مرگ بیشتر در سال، بر اثر سوءتغذیه، مالاریا، گرمازدگی و اسهال می‌شود.

این سازمان همچنین برآورد کرد که هزینه مستقیم واردشده به بخش سلامت (بدون احتساب هزینه در بخش کشاورزی و آب و فاضلاب) در سال ۲۰۳۰ میلادی، بین دو تا چهار میلیارد دلار در سال باشد. مناطقی با زیرساخت های بهداشتی ضعیف که عمدتا در کشورهای در حال توسعه قرار دارند، در این شرایط بدون کمک قادر به آمادگی و واکنش نخواهند بود.

تغییر آب و هوا

در طول ۵۰ سال گذشته، فعالیت‌های انسانی، به ویژه سوزاندن سوخت‌های فسیلی، مقادیر قابل توجهی دی اکسیدکربن و دیگر گازهای گلخانه‌ای منتشر کرده که موجب انباشتگی گرمای اضافی در قسمت پایینی اتمسفر و افزایش دمای زمین شده است.

در ۱۳۰ سال گذشته، هوای زمین حدود ۰.۸۵ درجه سانتی‌گراد گرمتر شده است. از سال ۱۸۵۰ میلادی تاکنون، هر ۳۰ سال گرمتر از دهه‌های قبلی بوده و این فرآیند همواره تکرار شده است. سطح دریاها در حال افزایش است، یخچال‌های طبیعی ذوب می‌شوند و الگوی بارش تغییر کرده است و سوانح ناشی از تغییر آب و هوا، هر روز شدیدتر می‌شوند.

تاثیر تغییرات آب و هوایی بر سلامت

گرچه گرم شدن هوا ممکن است مزایای موقتی مانند کاهش مرگ ناشی از سرمای شدید یا افزایش تولید محصولات کشاورزی در مناطقی خاص داشته باشد؛ ولی اثرات آن بر حوزه سلامت به شدت منفی است. تغییرات آب و هوا به روش‌های مختلفی بر عوامل اجتماعی و زیست محیطی تاثیر می‌گذارد. هوای پاک، آب آشامیدنی سالم، غذای کافی و سرپناه امن، مهمترین عواملی هستند که دستخوش تغییر می‌شوند.

افزیش شدید دما به طور مستقیم با مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی و تنفسی، به ویژه در افراد سالمند مرتبط است. به عنوان مثال، موج گرما در تابستان سال ۲۰۰۳ میلادی در اروپا، منجر به ۷۰ هزار مرگ بیشتر شد. افزایش دما، سبب افزایش ازن و آلاینده‌های دیگر در هوا می‌شود که بیماری‌های قلبی عروقی و تنفسی را تشدید می‌کنند.
سطح گرده و دیگر مواد آلرژن در گرمای شدید بالاتر است که زندگی ۳۰۰ میلیون بیمار مبتلا به آسم را دشوار می‌کند.
 
 

بلایای طبیعی و الگوهای بارش متغیر

از سال ۱۹۶۰ تاکنون، تعداد بلایای طبیعی مرتبط با آب  هوا، سه برابر شده است. این بلایا هر سال منجر به بیش از ۶۰ هزار مرگ می‌شوند که اغلب قربانیان در کشورهای در حال توسعه هستند.

افزایش سطح دریاها و حوادث شدید آب و هوایی، سرپناه انسان‌ها، تجهیزات پزشکی و خدمات ضروری دیگر را از بین می‌برد. بیش از نیمی از جمعیت جهان، در فاصله ۶۰ کیلومتری دریا زندگی می‌کنند که به اجبار باید مهاجرت کنند. مهاجرت این افراد علاوه بر هزینه‌های هنگفت مالی، طیف وسیعی از اثرات بهداشتی و اختلالات روحی به همراه دارد و بیماری‌های مسری را منتقل می‌کند.

تغییر الگوی بارش به طور مستقیم بر منابع آب شیرین تاثیرگذار است. اثرات وحشتناک ناشی از کاهش منابع آب آشامیدنی سالم و شیرین بر کسی پوشیده نیست. اسهال یکی از مهمترین پیامدهای کمبود آب آشامیدنی است که هر ساله منجر به مرگ بیش از ۷۶۰ هزار کودک بی‌گناه می‌شود. درموارد شدید، کمبود آب منجر به خشکسالی و قحطی می‌شود.

تغییر آب و هوا سبب شدت سیل و دفعات آن شده است. سیل علاوه بر حمله به منابع آب شیرین، زمینه را برای پرورش حشرات حامل بیماری مانند پشه فراهم می‌کند و آسیب‌های فیزیکی ناشی از آن به خانه‌ها و تجهیزات درمانی، فاجعه به دنبال دارد.

افزایش دما و بارش متغیر، تولید مایحتاج مورد نیاز افراد را به ویژه در بخش کشاورزی، در کشورهای کم‌درآمد و متوسط تحت تاثیر قرار می‌دهد و سوء تغذیه بیشتر می‌شود. هر سال حدود ۳.۱ میلیون نفر بر اثر سوء تغذیه جان خود را از دست می‌دهند.

تغییر الگوی بیماری‌های عفونی

شرایط آب و هوایی به شدت با امراض ناشی از آب و بیماری‌های منتقله از طریق حشرات، انواع حلزون و حیوانات خونسرد دیگر مرتبط است. تغییر آب و هوا فصول انتقال بیماری‌های منتقله را طولانی‌تر می‌کند. به عنوان نمونه، تغییر آب و هوا بسیاری از مناطق چین را تحت تاثیر یک بیماری ناشی از حلزون، به نام شیستوزومیازیس قرار داد.

مالاریا، یکی دیگر از بیماری‌هایی است که به شدت تحت تاثیر آب و هوا قرار دارد. مالاریا یک مشکل جهانی در حوزه سلامت محسوب می‌شود که بیش از ۳ میلیارد نفر را در ۹۷ کشور تهدید می‌کند. سالانه حدود ۶۰۰ هزار نفر بر اثر مالاریا جان خود را از دست می‌دهند.

مالاریا از طریق نیش پشه آلوده به انگل پلاسمودیم فالسیپاروم به انسان منتقل می‌شود. این انگل وارد جریان خون میزبان می‌شود و سلول‌های قرمز را تخریب می‌کند. زمانی که گلبول های قرمز تسلیم این انگل می‌شوند، علایم این بیماری که شامل سردرد، لرز، درد عضلانی، خستگی، تهوع، اسهال و استفراغ است، ظاهر می‌شود.

این انگل همچنین سبب مشکلات تنفسی شدید، کاهش قندخون، کم خونی شدید و در نهایت بروز کما در بیمار می‌شود که در صورت نبود درمان کشنده است. کودکان به دلیل ضعف سیستم ایمنی در مقابل این انگل تسلیم می‌شوند و از بین می‌روند.

تب دانگ نیز یکی دیگر از بیماری هایی است که با تغییر آب و هوا مرتبط است.

ارزیابی اثرات بهداشتی ناشی از تغییرات آب و هوایی 

ارزیابی سازمان جهانی بهداشت در این حوزه بسیار تقریبی است و فقط زیر مجموعه‌ای از اثرات بهداشتی درنظر گرفته می‌شود. با این وجود، پیش بینی می‌شود که ۲۵۰ هزار مرگ اضافی بین سال های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰، ناشی از تغییر آب وهوا باشد، که از این میان ۳۸ هزار مورد به دلیل قرار گرفتن افراد سالمند در معرض گرما، ۴۸ هزار مورد به علت اسهال، ۶۰ هزار مورد به دلیل مالاریا و ۹۵ هزار مورد کودکان به دلیل سوء تغذیه هستند.

گرمای جهانی تهدیدی جدی برای سلامت کودکان 

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) با انتشار بیانیه‌ای در سال ۲۰۱۵ میلادی،‌ تغییر آب و هوا و گرمای جهانی را یک تهدید جدی برای تمام کودکان دانست و از تمام متخصصان اطفال و سیاستمداران خواست که با همکاری یکدیگر، بحران ناشی از گرمای جهانی را حل کنند.

تغییر آب و هوا از طریق افزایش بلایای طبیعی، گرمازدگی و اسهال، کاهش کیفیت هوا، غذا و آب و افزایش بیماری‌های عفونی، سلامتی تمام کودکان، به ویژه در مناطق کم درآمد و متوسط را تهدید می‌کند.

در این بیانیه آمده است که کودکان نیازمند یک محیط امن و سالم هستند و تغییرات آب و هوا یک تهدید جدی برای سلامت تمام کودکان است.

کاهش گازهای گلخانه‌ای ناشی از حمل و نقل، تولید غذا و انرژی نقش عمده‌ای در بهبود سلامت، به ویژه از طریق کاهش آلودگی هوا دارد.

حل بحران تغییر آب و هوا یک معضل جهانی است و با همکاری همه ساکنین کره زمین امکان‌پذیر است.

گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Nature Climate Change  منتشر شده است.