تاریخ انتشار: ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۰:۴۳

تهران – ایرنا- رئیس جمهوری در ازبکستان به عنوان پرجمعیت ترین کشور آسیای میانه با رای مستقیم مردم و برای مدت هفت سال انتخاب می شود.

به گزارش ایرنا، رئیس‌جمهور ازبکستان با روش دومرحله‌ای انتخاب می‌شود. اگر هیچ‌ یک از نامزدها در مرحله نخست نتوانند اکثریت قاطع را  بدست آوردند انتخابات به دور  دوم کشیده می شود و در این مرحله نامزدی که بیشترین رای را به خود اختصاص دهد به عنوان رئیس جمهور معرفی می شود.

شهروندان دارای حداقل ۳۵ سال، مسلط به زبان ازبکی که حداقل ۱۰ سال در ازبکستان اقامت داشته باشند، می تواند به عنوان نامزذ انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کنند.

مدت هر دوره ریاست جمهوری ازبکستان هفت سال است، شوکت میرضیایف رئیس جمهور فعلی دومین رئیس جمهور این کشور پس از استقلال است که در سال ۲۰۱۷ به قدرت رسید.

«اسلام کریم اف »، رئیس‌جمهور پیشین ازبکستان که در دوم سپتامبر ۲۰۱۶ فوت کرد، بیش از ۲۶ سال مقام ریاست جمهوری کشور را در دست داشت.

کریم‌اف در سال ۱۹۹۰ با رای شورای جماهیر انتخاب شد. او از ژوئن ۱۹۸۹ یعنی دو سال قبل از فروپاشی شوروی زمانی که به‌عنوان دبیر اول حزب کمونیست انتخاب شد، زمام امور ازبکستان را در دست گرفته بود. او توانست در دسامبر ۱۹۹۱ به‌عنوان اولین رئیس‌جمهوری ازبکستان پس از استقلال نام خود را در تاریخ این کشور ثبت کند.

با آنکه قرار بود پنج سال پس از آن برای بار دوم در انتخابات شرکت کند، تحت شرایطی ویژه تصمیم گرفت با برگزاری همه‌پرسی در مارس ۱۹۹۵ مدت ریاست‌جمهوری خود را تا سال ۲۰۰۰ تمدید کند.

کریم‌اف در ژانویه ۲۰۰۰ برای دومین بار در انتخابات پیروز شد اما این‌بار هم تنها پس از دو سال با اصلاح قانون اساسی در سال ۲۰۰۲ دوره ریاست‌جمهوری را از ۵ سال به هفت سال افزایش داد. او در انتخابات ۲۰۰۷ نیز بار دیگر توانست رهبری ازبک‌ها را در دست بگیرد.

پس از مرگ کریم‌اف، از میان «تاتیانا کریموا» همسر اسلام کریم اف ، «رستم اینویاتوف» رئیس سازمان اطلاعات ازبکستان، «رستم عظیم اف» از منطقه تاشکند و معاون نخست‌وزیر و «شوکت میرضیایف» نخست‌وزیر ازبکستان عنوان نماینده قبیله سمرقند تا زمان برگزاری انتخابات، با حفظ سمت نخست‌وزیر، کفیل ریاست جمهوری بود.

در نهایت میرضیایف» که در انتخابات ۱۴ آذر ۱۳۹۵ ریاست جمهوری ازبکستان با کسب بیش از ۸۸ درصد آرا به عنوان رئیس جمهوری جدید این کشور انتخاب شد . «سرور آتموراداف» نماینده حزب احیای ملی، «حاتمجان کیتمان اف» نماینده حزب خلق دموکرات و «نریمان امراف» از حزب سوسیال دموکرات نامزدهای دیگر این انتخابات بودند.

کیتمان اف و امراف در انتخابات گذشته ریاست جمهوری ازبکستان نیز با اسلام کریم اف وارد رقابت شدند که هر شکست خوردند.

براساس قانون«انتخابات ریاست جمهوری ازبکستان»، مراسم ادای سوگند رئیس جمهوری جدید، باید دو ماه بعد ازاعلام نتایج رسمی انتخابات برگزار شود، از این رو بر اساس قانون مراسم باید ماههای ژانویه - فوریه سال ۲۰۱۷ برگزار می‌شد، ولی تصمیم نهایی این شد، که میرضیاف ۱۰ روز بعد از برگزاری انتخابات رسما در مقام رئیس جمهوری مشغول شود.

انتخابات پارلمانی

نمایندگان مجلس ملی با رای مردم برای دوره‌ای پنج ساله تعیین می‌شوند.

انتخابات پارلمانی ازبکستان اول دی ۱۳۹۸  برگزار شد. این نخستین انتخابات پس از تصویب قانون جدید انتخابات و اولین انتخابات پارلمانی در دوران ریاست جمهوری میرضیایف بود.

در این انتخابات ۷۵۰ نامزد از ۵ حزب سیاسی اصلی ازبکستان برای کسب ۱۵۰ صندلی مجلس به رقابت پرداختند.

در این انتخابات حزب دمکرات لیبرال با کسب ۵۳ کرسی از ۱۵۰ کرسی پارلمان، بزرگترین جناح مجلس خواهد بود. حزب دمکرات رستاخیز ملی، حزب سوسیال دمکرات عدالت، حزب دمکرات مردم و حزب اکولوژی ازبکستان نیز به ترتیب ۳۶، ۲۴، ۲۲ و ۱۵ کرسی پارلمان را از آن خود کردند.

به گزارش خبرگزاری آناتولی، در این انتخابات حدود ۱ میلیون و ۹۷۸ هزار و ۴۸ نفر در رای گیری شرکت کردند و میزان مشارکت ۶۲.۸ درصد بوده است.

به گزارش ایرنا، بر اساس آمار منتشر شده، ۷۵۰ نامزد ثبت نام کرده برای ۱۵۰ کرسی مجلس نسبت به مجالس قبلی تحصیلکرده‌تر (۱۰۰ درصد با مدرک دانشگاهی) و جوان‌تر (۳۲ درصد زیر ۴۰ سال) هستند و ترکیب جنسیتی نامزدها هم متوازن‌تر شده است بطوری که ۴۰ درصد از نامزدها زن هستند.  بر اساس قانون انتخابات ازبکستان دستکم ۳۰ درصد از نامزدهای هر حزبی باید از میان بانوان باشند. در انتخابات یکشنبه ۳۱۰ تن از ۷۵۰ نامزد انتخابات زن هستند که نسبت به انتخابات قبلی در سال ۲۰۱۴ در حدود ۱۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.

انتخابات پارلمانی دور قبل ماه دسامبر سال ۲۰۱۴ و ژانویه سال ۲۰۱۵ میلادی برگزار شد..

میرضیایف در جریان اجلاس تابستانی سال ۲۰۱۷ در سخنرانی در مجلس از احزاب سیاسی قانونگذاران ازبکستان به علت انفعال آنها انتقاد کرده و از آنان خواسته که نقش بیشتری در سیاست‌گذاری و تصویب قوانین داشته باشند.

رئیس جمهوری ازبکستان در سال ۲۰۱۸ نیز بار دیگر از مجلس انتقاد کرد و بر ضرورت تقویت نقش مجلس عالی (بخشی از پارلمان در کنار مجلس سنا) و احزاب سیاسی با اصلاحات سیاسی و ایجاد رقابت سیاسی واقعی تاکید کرد.