بنابه اطلاعیه ستاد انتخابات کشور، دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران با صدور دستور شروع انتخابات و ثبت نام از داوطلبان از ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ خورشیدی آغاز و تا پایان ۱۹ اردیبهشت ادامه داشت تا در این فرصت پنج روزه داوطلبان ریاست جمهوری ثبت نام کنند.
تایید صلاحیتها
برای دهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران ۴۷۵ داوطلب ثبت نام کردند که از میان آنها شورای نگهبان چهار نامزد را تایید صلاحیت کرد. این افراد عبارت بودند از: محمود احمدی نژاد، مهدی کروبی، میرحسین موسوی و محسن رضایی. اعظم طالقانی از جمله افرادی بود که صلاحیتش از طرف شورای نگهبان احراز نشد.
محمود احمدینژاد
محمود احمدینژاد که سابقه فرمانداری ماکو و خوی، استانداری اردبیل و شهرداری تهران و چهار سال ریاست جمهوری در دولت نهم را در کارنامه داشت در ۱۳۸۰ خورشیدی بار دیگر به عنوان یکی از نامزدهای انتخابات وارد عرصه رقابت شد.
احمدی نژاد در چهارمین و آخرین روز ثبت نام از داوطلبان؛ یعنی ۱۹ اردبیهشت ۱۳۸۸ خورشیدی به اتفاق تعدادی از اعضای کابینه و مشاوران، به وزارت کشور مراجعه و بهطور رسمی ثبت نام کرد. وی در محافل مختلف اعلام کرد که فعالیت تبلیغاتی نخواهد داشت و تنها ممکن است، ستادهای مردمی به صورت خودجوش به تبلیغات بپردازند. در این راستا مجتبی ثمره هاشمی مشاور محمود احمدینژاد از مسوولیت خود استعفاء داد تا به عنوان رییس ستاد مردمی حامیان احمدینژاد فعالیت کند.
جواد شمقدری مشاور هنری احمدی نژاد که در دور نهم هم فیلم انتخاباتیاش را ساخته بود، مسوولیت ساخت فیلمهای انتخاباتی دوره دهم را نیز عهدهدار شد.
احزابی همچون حزب موتلفه اسلامی، انصار حزبالله، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، جامعه اسلامی دانشجویان، اکثریت اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، فراکسیون اصولگرایان مجلس، جنبش عدالتخواه دانشجویی، جبهه متحد اصولگرایان از احمدی نژادی حمایت کردند.
مهدی کروبی
مهدی کروبی که در ۱۳۸۴ خورشیدی نیز در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان یکی از نامزدها شرکت کرده بود، بار دیگر در ۱۳۸۸ نیز وارد عرصه شد. وی در ۲۱ مهر ۱۳۸۷ خورشیدی بهطور رسمی نامزدی اش را اعلام کرد و در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۸ خورشیدی با حضور در ستاد انتخابات ثبت نام کرد.
مهدی کروبی با شعار «تغییر» پا به عرصه رقابتهای ریاست جمهوری گذاشت. او در بیانیههای انتخاباتی خود اعلام کرد که خود را به پاسداری از حقوق شهروندی، حقوق زنان و اقوام متعهد میداند. کروبی اهم برنامههای خود را مسایل اقتصادی و سیاست داخلی دانست، دفاع از آزادی های مشروع مردم و حقوق آنها را به عنوان برنامه خود اعلام کرد.
وی، غلامحسین کرباسچی را به عنوان رییس ستاد انتخاباتی خود تعیین کرد. فیلم های انتخاباتی کروبی با همکاری مشترک سید ضیاء الدین دری، علی معلم و بهروز افخمی تهیه شدند.
یکی از طرحهای کروبی در انتخابات دوره دهم، طرح تبدیل شرکت ملی نفت ایران به یک شرکت سهامی عام با سهامداری تمام شهروندان ایرانی بود.
در این دوره شماری از چهرههای سرشناس از حزب کارگزاران سازندگی، برخی از افراد از مجمع روحانیون مبارز و شخصیت هایی از اعضای سابق حزب مشارکت از نامزدی کروبی در انتخابات حمایت کردند. همچنین احزابی همچون حزب اعتماد ملی، سازمان ادوار تحکیم وحدت و دفتر تحکیم وحدت و تعدادی از دانشجویان از کروبی حمایت کردند.
میرحسین موسوی
میرحسین موسوی خامنه متولد ۱۳۲۰ خورشیدی در شهر خامنه استان آذربایجان شرقی است. او تا پایان دوره دبیرستان در خامنه ساکن بود و پس از آن در ۱۳۳۷ خورشیدی به تهران آمد.
موسوی دارای مدرک کارشناسی ارشدش در رشته مهندسی معماری و شهرسازی از دانشگاه شهید بهشتی است. او سابقه مبارزات سیاسی قبل از انقلاب دارد و چندین بار نیز دستگیر و زندانی شد.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از ۱۳۶۳ از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بود. سابقه نخست وزیری از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ و همچنین وزارت امور خارجه در دولت شهید رجایی در کارنامه او به چشم می خورد.
موسوی در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پس از سال ها دوری از عرصه سیاست و در ۲۰ اسفند ۱۳۸۷ خورشیدی پس از مدتها اما و اگر، با انتشار بیانیهای رسماً اعلام نامزدی کرد. در این انتخابات بیشتر احزاب اصلاحطلب مانند جبهه مشارکت ایران اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، مجمع روحانیون مبارز، حزب کارگزاران سازندگی، حزب مردم سالاری، حزب اسلامی کار، حزب همبستگی، مجمع زنان اصلاحطلب، جمعیت زنان جمهوری اسلامی، انجمن روزنامهنگاران زن و احزاب دیگر و همچنین شورای هماهنگی جبهه اصلاحات از موسوی حمایت کردند. رنگ سبز نماد انتخاباتی موسوی بود و فیلم انتخاباتی او را نیز مجید مجیدی ساخت.
محسن رضایی
محسن رضایی که چند روز مانده به انتخابات ۱۳۸۴ خورشیدی از حضور در این رقابت انصراف داده بود، بار دیگر در ۱۳۸۸ خورشیدی وارد عرصه انتخابات شد. رضایی با ایده «دولت ائتلافی» و به صورت مستقل وارد انتخابات شد. با اینحال شعار اصلی وی در انتخابات «انقلاب اقتصادی، تحول فرهنگی و اصلاح سیاسی» بود.
رضایی در حکمی داوود دانش جعفری را به عنوان رییس ستاد انتخاباتی خود تعیین کرد. همچنین حسن بیادی، غلامرضا فروزش، لیلی بروجردی و صادق طباطبایی به عنوان مشاوران وی انتخاب شدند. فیلمهای رضایی را محمدعلی فارسی کارگردانی کرد.
او طرحهایی نظیر ساخت ۲ منطقه گردشگری، پرداخت وام به دانشجویان، بیمه زنان خانه دار و پرداخت حقوق به آنها ارایه کرد.
احزابی همچون جبهه خدمتگزاران، حزب توسعه و عدالت، حزب اسلامی ایران آباد، مجمع اسلامی آرمان ملت ایران، جبهه وفاق ملی، جمعیت آبادگران جوان، ایثارگران انقلاب اسلامی، ائتلاف بزرگ زاگرس، جبهه متحد زنان اصولگرا، جمعیت زنان مسلمان، جامعه اسلامی زنان، جمعیت منصورون و جمعی از فضلای حوزه علمیه قم از رضایی حمایت کردند.
نتیجه انتخابات
دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ خورشیدی با حضور ۳۹ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۱۹۱ تن برگزار و محمود احمدینژاد بار دیگر به عنوان رییس جمهوری انتخاب شد.
۱-محمود احمدی نژاد با ۲۴ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۵۱۶ رای
۲-میرحسین موسوی خامنه با ۱۳ میلیون و ۲۱۶ هزار و ۴۱۱ رای
۳-محسن رضایی با ۶۷۸ هزار و ۲۴۰ رای
۴-مهدی کروبی با ۳۳۳ هزار و ۶۳۵ رای
تنفیذ حکم
در تنفیذ حکم ریاست جمهوری اسلامی محمود احمدی نژاد از طرف آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب صورت گرفت. در بخشی از این حکم آمده است: «خداوند را سپاس که بار دیگر ایران را سرافراز و مردم هوشمند ما را به آفرینش حماسه ماندگار دیگری موفق ساخت. بیست و دوم خرداد یکهزار و سیصد و هشتاد و هشت، برگ زرینی شد از کتاب سرنوشت ایران که مردم ما سطر سطر آن را با همت والا و عزم استوار خود نگاشته و هشیاری و پایداری خود را به حراست از آن گماشتهاند ... رای قاطع و بیسابقه مردم به رئیسجمهور منتخب و محترم، رای به ویژگیهایی است که کارنامه چهار ساله دولت نهم بدان ها زینت یافته است و سمت و سوی گرایشهای اکثریت بیچون و چرای ملت را آشکار میسازد. این، رای به گفتمان پربرکت و عزتمدار انقلاب اسلامی است؛ رای به استکبارستیزی و ایستادگی شجاعانه در برابر سلطهطلبان بینالمللی است؛ رای به مبارزه با فقر و فساد و تبعیض و مبارزه با اشرافیگری است؛ رای به سادهزیستی و نزدیکی با مردم و غمگساری از ضعیفان و مستضعفان است؛ رای به کار و تلاش بیوقفه و خستگیناپذیر است...».