اهدای خون، اهدای زندگی است به همنوعی که جانش به قطرات خون اهدا کنندگان بستگی دارد و اهدا کننده بی‌هیچ چشم داشتی فقط به امید نجات جان انسانی خون خود را اهدا می‌کند تا شادمانی و سلامتی که بزرگترین نعمت الهی است را به نشانه انسانیت و ایثار به بیمار و خانواده‌اش هدیه کند، هدیه‌ای از جنس نوع دوستی.
خون سالم، نجات دهنده زندگی است و همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز دارند، به طوری که از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می کند.
بارزترین مثال برای موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود، عبارت از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگون نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی است، همچنین زنان باردار در حین زایمان، نوزادان و به خصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می شوند، نیازمند خون هستند و از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های خون هستند.
اهدای خون در ایران سال ها است که به صورت کاملا داوطلبانه انجام می شود و خون و فرآورده های خونی مورد نیاز بیماران در ایران از این طریق تامین می شود و در حال حاضر سالانه در ایران بیش از دو میلیون ۱۰۰ هزار نفر به صورت کاملا داوطلبانه خون اهدا می کنند.
با اهدای یک واحد خون می‌توان جان سه نفر را نجات داد؛ از یک واحد خون، گلبول خون فشرده گرفته می‌شود که در جراحی‌ها کاربرد دارد، پس از آن پلاکت گرفته می‌شود که به مصرف بیماران سرطانی می‌رسد، پلاسمای خون نیز در بیماران کبدی و سوختگی استفاده می‌شود.
حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر سن ۶۰ سال تمام است. حداکثر سن برای اولین اهدای خون ۶۰ سال است و برای دفعات بعدی سن اهداکننده مستمر (با سابقه حداقل ۲ بار اهدای خون در سال) حداکثر ۶۵ سال است و هر واحد خون اهدایی حدود ۴۵۰ میلی لیتر و معادل فقط ۱۰ درصد حجم کل خون بدن است. پلاسما و گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها، ظرف مدت چند روز به طور طبیعی توسط سیستم خون ساز بدن جایگزین می‌شوند و بدن با افزایش جذب آهن از دستگاه گوارش، آهن از دست رفته را به مرور و طی حدود یک ماه جایگزین خواهد کرد، بنابراین گلبول‌های قرمز خون حداکثر در سه تا چهار هفته در بدن بازسازی می‌شود.
هیچ ثوابی بالاتر از اهدای خون و نجات دادن یک بیمار و خانواده ی او نیست
پروفسور اردشیر قوام زاده، استاد ممتاز و رئیس انجمن پیوند سلول های بنیادی خونساز گفت :هیچ ثوابی بالاتر ازاهدای خون و نجات دادن یک بیمار و خانواده ی او نیست.
وی با بیان اینکه ۴۵۰ فوق تخصص خون و سرطان شناسی در ایران در حال ارائه خدمت به بیماران هستند، گفت: اگرچه با افتخار از حضور این تعداد پزشک یاد می کنم اما یادآور می شوم که تپش قلب ها با وجود خون است که تداوم می یابد.
وی از سال ۱۳۶۹ به عنوان سالی که نخستین پیوند سلول های بنیادی در ایران انجام شد یاد کرد و تصریح کرد: پیوند مغز استخوان بدون وجود خون و پلاکت در دسترس تقریبا غیرممکن است.
پروفسور قوام زاده تصریح کرد: ایران دومین کشور از لحاظ تعداد پیوند سلول های بنیادی خون ساز در جمعیت بیماران تالاسمی است و این مهم بدون فداکاری اهداکنندگان خون سالم غیرقابل انجام بود و به دلیل از خودگذشتگی اهداکنندگان خون است که بسیاری از این بیماران هم اکنون در قید حیات هستند و به زندگی بازگشته اند.
وجود اهداکنندگان خون داوطلب در ایران یک نعمت است
دکتر حسن ابوالقاسمی؛ فوق تخصص خون و سرطان شناسی کودکان و رئیس انجمن خون و سرطان ایران با اشاره به اینکه یکی از نعمت های ایران بخصوص در چهل سال گذشته وجود اهداکنندگان خون است، گفت: نسبت به کشورهای منطقه در ترویج فرهنگ اهدای خون وضعیت بسیار خوبی داریم و البته تجربه ها و اتفاقات در طول چهل سال اخیر همچون جریان انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مناسبت های مختلف مثل عاشورا و اربعین باعث شد تا این کار مهم به نذر خون توسط برخی مردم تبدیل شود و رشد اهدای خون به جایی برسد که بیش از ۱۵ سال است به جرگه کشورهایی بپیوندیم که دارای اهدای خون صد در صد داوطلبانه هستند.
وی با تاکید بر این نکته که اهداکنندگان خون در ایران، خطر کمی از منظر بیماری های عفونی دارند و یکی از سالم ترین خون های اهدایی را کشور ما دارد، خاطر نشان کرد: البته بهترین و فداکارترین پرسنل دولت در این سازمان هستند که در همه شرایط سخت با پذیرایی و تکریم مراجعه کنندگان به نحو شایسته توانستند در جذب و حفظ اهداکنندگان خون موفق باشند و شاخص بالای ۲۵ در هزار نفر برای اهدای خون و همچنین تعداد قابل توجه سهم اهداکنندگان مستمر در آمار کلی اهداکنندگان خون، گواهی بر این حرف است.
رئیس انجمن پزشکی خون و سرطان اضافه کرد: پیشرفت عمل جراحی، توسعه درمان سرطان، و ارتقای جایگاه ایران در درمان بیماری های خونی مثل تالاسمی نیاز به خون را بیش از گذشته کرده است و خوشبختانه امروز تامین فرآورده های خون مثل پلاسما که ارزش بالایی دارد، توسط انتقال خون در حال تامین و تهیه شدن است که البته نباید مغرور باشیم و با گسترش برنامه ها و اهداف، روزی بتوانیم صادرکننده محصولات پلاسمایی در دنیا باشیم و با شتاب به سمت تحقق آن برویم.
دکتر ابوالقاسمی با بیان اینکه امید به زندگی در کشور بالا رفته و این روند افزایش طول عمر جامعه، افزایش نیاز به خون و فرآورده های خون را بالا می برد و همچنان هم خون هیچ جایگزینی ندارد، یادآور شد: اهدای خون یکی از بهترین پیوندهاست که عضوی از شما به کمک یک انسان دیگر می آید و مصداق عینی شعر بنی آدم اعضای یکدیگرند در فرهنگ اهدای خون است. یکی از ساده ترین و کم خرج ترین کارهایی است که می توان ثواب زیادی برد و جان چند انسان را نجات داد. به همین خاطر از همه ملت عزیز ایران می خواهم که بیایند و به جمع اهداکنندگان خون بپیوندند.
پیشرفت علم جراحی در ایران مرهون حضور اهداکنندگان خون است
پروفسور محمد علی یوسف نیا، فوق تخصص جراحی قلب نیز پیشرفت علم جراحی در ایران مرهون حضور اهداکنندگان خون است دانست وبا تقدیر از تلاش های دکتر فریدون علا بنیانگذار سازمان انتقال خون ایران گفت: در برابر خدمات دکتر علا سر تعظیم فرود می آورم چرا که یکی از دلایل پیشرفت جراحی به ویژه جراحی قلب در ایران به دلیل وجود یک مجموعه پرتلاش در انتقال خون و حضور و همراهی همیشگی اهداکنندگان خون است.
وی با بیان اینکه انجام اعمال جراحی متفاوت بدون کمک اهداکنندگان خون ممکن نیست، افزود: سازمان انتقال خون با ایجاد همگرایی و تسهیل کار خون را از مردمان نیکوکار به بیماران نیازمند می رساند و این کار بزرگ را سالها انجام داده است و خوشحالم که از وضعیت فاجعه بار انتقال خون پیش از تاسیس این سازمان در کشور سال ها گذشته است.
اهداکنندگان خون الگوی فعالیت های انسان دوستانه هستند
دکتر ایرج خسرو نیا، متخصص بیماری های داخلی و رئیس هیات مدیره جامعه علمی پزشکان با تبریک روز جهانی اهداکنندگان خون به همه مراجعه کنندگان به مراکز اهدای خون سازمان انتقال خون ایران گفت: امیدواریم این عزیزان که خیرخواهانه به دنبال نجات جان همنوعانشان هستند، الگوی دیگران باشند.
وی ادامه داد: مهمترین مایع حیاتی خون است و بسیاری از عمل های جراحی، آسیب دیدگان تصادفات جاده ای و دیگر بیماران، با اهدای خون به زندگی بازمی گردند و امیدواریم تعداد مراکز اهدای خون گسترش پیدا کند تا تعداد بیشتری از همه مردم در سراسرکشور بتوانند این کار ارزشمند را انجام دهند.
جوانان باید حضور فعال تری در مراکز اهدای خون داشته باشند
دکتر علیرضا سلیمی، متخصصی بیهوشی و رئیس انجمن بیهوشی ایران نیز با اشاره به اینکه بهترین لحظاتش در بیست سال طبابت، لحظاتی بوده که جان انسانی را نجات داده است، گفت: اهداکنندگان خون در طول عمر خود می توانند ده ها همنوع را نجات دهند و انتظار این است که جوانان حضور فعال تری در مراکز اهدای خون داشته باشند و لذت بخشش و این کار خوب را تجربه کنند.
ارزش بالایی در کار انسان دوستانه اهداکنندگان خون وجود دارد
دکتر محسن نفر، فوق تخصص نفرولوژی و رئیس انجمن کلیوی ایران گفت :ارزش بالایی در کار انسان دوستانه اهداکنندگان خون وجود دارد و بیماران کلیوی بزرگترین مشکلشان کم خونی است و به رغم وجود داروهایی برای جبران این مشکل، اما برخی اوقات نیاز خیلی شدید به تزریق خون دارند و یکی از نیازهای جدی این بیماران، فرآورده های خون همچون پلاکت و پلاسما است که توسط اهداکنندگان عزیز اهدا می شود.
وی افزود: آلبومین یکی از نیازهای این بیماران است که مشتق از فرآورده های خون است و فاقد جایگزین بودن این محصولات حیات بخش نشان می دهد که چه ارزش بالایی در کار انسان دوستانه اهداکنندگان خون وجود دارد.