خراسان رضوی جایگاه دوم کشور را از نظر سرمایه گذاری و تولید قطعات خودرو و قطعات مورد نیاز برخی صنایع دیگر دارد اما پیش از این سهم قطعه سازان این استان از تولید خودرو ایرانی چندان زیاد نبود و بیشتر قطعات مورد نیاز خودروهای داخلی از خارج کشور تامین می شد، حتی با وجود شرکت ایران خودرو خراسان باز هم قطعه سازان استان سهم بسیار از تولیدات این شرکت نداشتند.
از سوی دیگر مطالبات معوق قطعه سازان از خودروسازان به مشکل اساسی تبدیل شده بود و این موضوع در کنار کاهش نقدینگی انگیزه رشد تولید را از قطعه سازان گرفته بود.
با تشدید تحریم ها علیه ایران، تعامل و ارتباط دو سویه بین قطعه سازان و خودروسازان رنگ و بوی دیگر گرفت، قطعه سازان از این فرصت سود جسته و در جهت تقویت خطوط تولید خود و تامین نیازهای خودروسازان برآمدند و خودروسازان نیز راه حلهای جدید برای رفع بدهی های خود به قطعه سازان پیدا کردند.
رییس انجمن قطعه سازان خراسان رضوی با تایید تاثیر مثبت تحریم ها بر صنعت قطعه سازی در ایران به خبرنگار ایرنا گفت: طی سالهای ۹۸ و ۹۹ بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان برای بخش قطعه سازان و خودکفا شدن در تامین قطعات مورد نیاز خودرو و قطع وابستگی به واردات آنها در این استان سرمایه‌گذاری شد و در این راستا با افزایش ظرفیت تولید در واحدهای قطعه سازی، بیش از پنج هزار نفر نیروی انسانی جدید جذب این واحدها گردید.
محمد مهدی شکورزاده افزود: با این حال تحریم های اقتصادی اثرات منفی نیز بر صنعت قطعه سازی در خراسان رضوی داشته است به طوری که تولیدکنندگان در این بخش نتوانستند، ماشین آلات جدید وارد کنند و با همان فناوری قدیم صنعتی در این بخش به فعالیت خود ادامه دادند، لذا محصولات جدید در صنعت قطعه سازی تولید نشد اما حجم تولید روزانه این صنعت به شدت افزایش یافت.
وی ادامه داد: طی دو سال گذشته تولید قطعه در واحدهای قطعه سازی استان به سبب کمبود نقدینگی و مشکلات بانکی کاهش یافت، از سوی دیگر به دلیل کمبود ارز ناشی از تحریم ها، ارزبری در قطعه سازی کاهش داشت به طوری که اگر تولید قطعه ای ۱۰ واحد ارز مصرف می کرد، این میزان به چهار تا پنج واحد ارز رسید.
رییس انجمن قطعه سازان خراسان رضوی گفت: هرچند شرکت ایران خودرو خراسان از شرکت ایران خودرو مرکز مستقل نشد اما مدیریت جدید این شرکت بنا را بر استفاده شرکت ایران خودرو خراسان از قطعات تولیدی داخل استان گذاشت و این موضوع به رشد تولید قطعه سازان و افزایش اشتغال کمک کرد.
وی افزود: با افزایش تولید قطعات مختلف در واحدهای قطعه سازی خراسان رضوی برای تامین نیاز خودروسازان، سهم قطعه سازان از تامین قطعه برای خودروهای داخلی از ۱۲ درصد در سال ۹۶ به ۲۰ درصد نزدیک شد.
شکورزاده ادامه داد: شرکتهای عضو انجمن خودروسازان خراسان رضوی که به طور مستقیم با خودروسازان ارتباط دارند، ۹۲ شرکت هستند اما ۳۵۰ شرکت قطعه سازی دیگر نیز در استان پروانه بهره برداری دارند که عضو انجمن نبوده اما قطعات خودرویی و غیرخودرویی تولید می کنند.
مدیرعامل شرکت ایران خودرو خراسان نیز به تاثیر تحریم ها و داخلی سازی قطعات خودرو اشاره کرد و گفت: در راستای تحقق جهش تولید در سال گذشته و عمل به دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر تولید و عرضه بیشتر برای کاهش قیمت خودرو، ساعات کار کارکنان در این شرکت افزایش یافت و به سه نوبت در روز رسید.
بیژن زاهدی فر افزود: با تشدید تحریم‌ها، اولین صنعتی که مورد تحریم قرار گرفت، صنعت خودرو بود و از آنجا که برخی قطعات خودرو از خارج کشور تامین می‌شد، تحریم‌ها تامین آنها را دچار مشکل کرد به طوری که تولید شرکت ایران خودرو خراسان از ۱۶۴ هزار دستگاه در سال ۹۶ به ۸۸ هزار دستگاه در سال ۹۷ رسید.
وی ادامه داد: با وجود تمام مشکلات، طی تدابیر اتخاذ شده از اواخر سال ۹۸ بخشی از قطعات وارداتی مورد نیاز تولید خودرو داخلی سازی شد و تولید خودرو روند پرشتاب گرفت و زمینه برای تولید بیشتر فراهم شد تا تحقق شعار سال ۹۹ مبنی بر "جهش تولید" نیز در خودروسازی دنبال شود.
مدیرعامل شرکت ایران خودرو خراسان گفت: تولید این شرکت به عنوان یکی از ۶ سایت زیرمجموعه گروه صنعتی ایران خودرو از تولید روزانه ۲۷۰ دستگاه در سالهای قبل به ۷۰۰ دستگاه در روز رسید و سهم ۲۵ درصدی از کل تولیدات گروه صنعتی ایران خودرو را از آن خود کرد.
معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز به تاثیر مثبت تحریم بر خودکفایی در تامین قطعات مورد نیاز خودرو ایرانی اشاره کرد و گفت: در گذشته بخش عمده ای از قطعات مورد نیاز خودروهای داخلی از سایر کشورها وارد می شد اما اعمال تحریم و محدودیت در تامین قطعات مورد نیاز خودرو، قطعه سازان این استان را به تکاپو واداشت.
ابراهیم ناصری افزود: با اینکه قطعه سازان خراسان رضوی قابلیتهای بسیار در تولید داشتند اما قطعات مورد نیاز شرکتی مانند ایران خودرو خراسان از استانهای دیگر یا خارج کشور تامین می شد، با همتی که طی دو سال گذشته انجام شد، پایگاهی بین خودروسازان برای تامین نیاز خود از محل قطعات تولیدی در استان بوجود آمد و ارتباط بین خودروسازان و قطعه سازان خراسان رضوی بیشتر شد.
وی ادامه داد: دولت کمکهای بسیار به بخش تامین تسهیلات و نقدینگی قطعه سازان خراسان رضوی کرد و در پایان سال گذشته طی نشستی با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت و نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، تصمیمات خوبی برای رفع مشکلات مالی قطعه سازان اتخاذ شد و تا پایان سال گذشته مقدار قابل توجهی از مطالبات قطعه سازان استان از خودروسازان پرداخت گردید.
معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: برخی از این مطالبات از طریق خرید دین و تامین مالی بانک صادرات از محل تفاهمنامه سه جانبه که بین بانک صادرات، خودروسازان و قطعه سازان وجود داشت، وصول شد و بخشی نیز با پشتیبانی بانک تجارت و بانک ملی پرداخت گردید.