فوتبال از سرزمین چشم بادامی‌ها جان گرفت و در سال ۱۸۶۶ از انگلستان جهانی شد و از پسش فوتسال و فوتبال ساحلی شکل گرفت؛ اما این روزها فوتچل از دل شالیزارهای شمال، «کینچاه» سرزمین بادام زمینی گیلان با لنز ایرنا جهانی شد و بر صفحه فیفا نیز نقش بست.
فوتبال جذابیت فراوانی از سوی مردم جهان یافت چرا که شاید به زندگی می ماند؛ انسان به هدف احتیاج دارد، اگر هیچ هدفی در زندگی وجود نداشته باشد برنده نمی شوید؛ لذا بازی زندگی شباهت زیادی به فوتبال دارد، باید با مشکلات روبرو شوید، جلوی ترس ها را بگیرید و وقتی فرصت پیدا کردید امتیازات بیشتری به دست آورید؛ شاید همین تعاریف موجب شد تا جوانان کینچاه آستانه اشرفیه واقع در شرق گیلان در تلفیقی جذاب، علاقه به فوتبال را با ریشه ای کهن از اجداد پر تلاششان که وقت در شالی می گذراندند تلفیق و فوتچل به معنای فوتبال در گِل ، خلق کردند و به سبب این خلق و البته قدرت رسانه، تصاویرشان از روستایی کوچک ، صدرنشین سایت های جهانی شد.
مجتبی محمدی عکاس خبری ایرنا گیلان است که بر اساس خوش سلیقگی در روزگار بدسلیقگی ها از سوژه فوتبال جوانان یک روستا در گِل شالیزار به راحتی نگذشت و با عکس هایش فوتچل را به نمایش جهانی کشید و حالا پس از سال ها ،کینچاه بیش از برنج و بادام زمینی اش به فوتچل در جهان آوازه یافته و هر سال علاوه بر گردشگران داخلی و خارجی عکاسان بسیاری دوربین به دوش، راهی کینچاه می شوند تا حس نو و خوش فوتبال در گِل را که اینک برایش تیم، قاعده و قانونی تعریف شده است را به فوتبال دوستان بچشانند.
در گیر و دار هماهنگی عکاسان شهرستان ها با ایرنا گیلان برای تماشا و انتشار فوتچل، بر آن شدیم تا در میان همه تب و تاب ها، دلهره ها با همه گرما و بی برقی، همه آنچه که داریم و نداریم را به شادمانی فوتچل پیوند بزنیم تا به اندازه دقایقی لبخند بر لب مخاطبان بنشانیم و چنین بود که راهی کینچاه و میهمان بزرگان روستا شدیم تا ریشه را بجوییم.
غوغای کشت و کار در شالیزارهاست؛ مردمان کینچاه سرگرم کشت و کار در شالی هایشان بودند و ماشین های سنگین در میان صدای موتورهای آب به همراه زنان و مردانی که گروهی برنج را به خوشه می نشانند هزاران هزار تصویر از نوع «خوشه چینان» اثر ژان فرانسوا میله در ذهن می نگارند و تصنیف «خوشه چین» با صدای هنرمند خوش آوای کشور - سالار عقیلی - در ذهن تداعی می شود.
اسماعیل مصطفی نژاد متولد ۱۳۳۸ است؛ مشغول ور رفتن با موتور آب برای آبیاری مزارع برنجش است و چکمه های غرق در گل نشان از کار طولانی دارد اما چنان خندان خوش آمد می گوید که شنیدن کلامش برایمان دلچسب تر می شود و می گوید: فوتچل در قامت کنونی اش که هیاهویی در کینچاه خلق کرده است، در گذشته وجود نداشت.
وی که گویی خاطراتی خوش به ذهنش متبادر می شود، توضیح می دهد: در قدیم پیش از شروع کشت و زرع جوانان با پارچه توپی درست می کردند، در وسط شالیزار خطی می کشیدند و با آن توپ کوچک «تور و بازی» می کردند بگونه ای که توپ را می گذاشتند وسط و با لگد تیم حریف را دور می کردند؛ می خندد و آرام می گوید بزن بُکُشی بود.
ظهر است و آقای نوروزی با محاسن و موی سپیدش خسته از کار بازگشته و درون خانه اش که عطر خوش روستا آن را گرم تر می کرد استراحت می کرد که نوه اش او را از حضور گروه ایرنا مطلع می کند؛ پیرمرد یقه پیراهنش را می بندد و روی پله می نشیند و ضمن دعوت گروه ایرنا بر روی ایوان می گوید: خیلی بازی ها را بخاطر ندارم اما روح مردم این سرزمین با گل و شالی و برنج عجین شده است و مسلم است که تفریحشان نیز فارغ از این فضا نبوده است.
نوروزی در حال سخن گفتن بود که علی کوچولو با کامیون پلاستیکی اش از کوچه راه روستایی گذشت و ازو پرسیدم فوتبال را می شناسد با خنده کودکانه گفت: فوتچل را بیشتر دوست دارم؛ پرسیدم در کامیون چه داری باز هم با آن لبخند کودکانه گفت، مثلا خوشه های برنج را بار کامیون زدم و به کارخانه می برم؛ آقای نوروزی درست می گفت حافظه کودکان این سرزمین مملو از عطر گِل، شالی و باران تلاش است.
نوروزی ادامه داد: بخاطر دارم فصل زرع که تمام می شد؛ زمین را خشک و یک گروه چوبی را وسط شالی پرت می کردند و تا هر کجا که چوب می رفت گروه بعد آن فرد را کول می کردند و تا نشان چوب او را می بردند.
زهرا محمدی و مدینه نوروزی با چوب دستی شان خسته از مزرعه برگشتند و به صحبت پیوستند و خندان از بازی های کودکیشان می گفتند: گل بازی و آب پَر بازی (لی لی ) در شالی خیلی خوب بود اما تاکید کردند، فوتچل شاد تر است و فضای روستا را تغییر داده است.
در دیدار با حسن لفوتی خالق فوتچل به سبک جدید، در بنگاه املاک روستا از او دعوت کردیم به همراه چند نفر از اعضاء تیم به دفتر ایرنا مرکز گیلان بیایند؛ که با روی باز پذیرفتند.
حسن لفوتی که بازیکنان تیم او را عموحسن خطاب می کردند می گوید: در بازی فوتبال نمی توان به تنهایی پیروز شد، فوتبال درباره این است که کل یک تیم برای رسیدن به یک هدف با هم کار کنند، فوتبال همیشه درباره گروه بوده است نه یک فرد؛ و حالا ایرنا با جهانی کردن فوتچل هم تیمی ما محسوب می شود.
همه بازیکنان فوتچل تحصیلات آکادمیک داشتند و حساب شده سخن می گفتند.
لفوتی سرپرست تیم کینچاه راجع به شروع فوتچل توضیح داد: پنج سال پیش اعیاد شعبانیه بود که قصد انجام یک برنامه مفرح داشتیم؛ «چل نوردی با اسب در شالی» از بازی های محلی دهشال آستانه اشرفیه را در ذهن داشتیم که پیشینه یک بازی کهن بمنظور شکرگزاری موسم کشت برنج به نام «چوب در چل» از زبان ریش سفیدان و کُشتی در گِل بعنوان آغاز شالیکاری، تلنگری برای فوتچل شد؛ ابتدا به صورت آزمایشی با چهار تیم صحبت و سپس شالیزار را آماده کردیم و اسمش را گذاشتیم فوتچل یعنی فوتبال در چل و گل؛ که بسیار مفرح بود و خنده برلب تماشاگران می نشاند.
وی ادامه داد: از سال دوم ایرنا به این بازی بازتاب رسانه ای بخشید و بنا به مطالبه مردم دیگر ملزم به برگزاری بودیم؛ هزینه اش زیاد بود؛ زمین شالیزار را می بایست آماده می کردیم، شالیکاران زمینشان را برای کشت نیاز داشتند اما با همه سختی تا کنون ادامه یافت و در شبکه های خارجی بازتاب داشت.
لفوتی می گوید: وقتی عکس بازیکنان کینچاه را در شبکه های جهانی می دیدیم و درخواست شبکه های داخلی و خارجی برای مصاحبه ،حس وصف ناشدنی در ما بوجود آورد؛ بدلیل قدرتی بودن فوتچل و حادثه آفرین بودنش نشستیم و قوانینی برایش تدوین کردیم بطوریکه الان فوتچل قابلیت برگزاری با ۲۰ تیم را هم دارد و صحبت استانی شدنش مطرح است.
وی با بیان اینکه بدلیل جذابیت بازی از ما درخواست شد در زمستان فوتچل را در حضور وزیر ورزش انجام دهیم گفت: فوتچل جای بازی های بومی محلی را پر کرده است و الان بشدت مورد استقبال قرار می گیرد بطوریکه بدلیل حضور جمعیت نزدیک به یک هزار نفر می بایست برای برگزاری از ارگان های مختلف کمک بگیریم.
وی می گوید: جالب اینجاست که در فوتچل بانوان منع حضور ندارند و برای آنها جایگاه تعبیه می شود؛ برای بانوان سالمندی هم که درِ خانه هایشان به تماشای بازی می ایستند صندلی گذاشته شد که فیلم ها و عکس هایش موجود است و حتی مورد تقدیر مسئولان واقع شد.
عمو حسن با تاکید بر اینکه بازی های بومی مورد استقبال است گفت: ما مشکل اجرای استانی نداریم مشکل ما هزینه است که برای یک بازی فصل اگر ۳۰ میلیون تومان داشته باشیم تا ۱۰ تیم را می توانیم به خوبی حمایت کنیم الان با اسپانسرهای محلی بصورت اندک انجام می شود.
وی ادامه داد: مصاحبه ای داشتم با روزنامه ایران گفتم از مسئولان ورزشی استان گله مند هستم یک کار فرهنگی ورزشی در حال انجام است حمایت نیاز داریم متاسفانه وارد گود نمی شوند؛ انتظار زیادی نیست نشاط مردم و سرگرمی جوانان پاداش ماست جذب جوانان هدف است، از خوشحالی جوانان لذت می بریم تقاضا داریم حمایت کنند تا الگویی برای دیگر روستاها شود که از داشته هایشان بهره بگیرند.
وی با بیان اینکه مطالبه ما میلیاردی نیست و الان سه تیم سفید رود، استقلال و پرسپولیس کینچاه فعال هستند می گوید: این جوانان پیش تر تفریحشان قهوه خانه نشینی با قلیان هایش بود اما امروز دغدغه شان فوتچل است.
لفوتی می گوید: زمینی داریم که برای دهیاری است قصد داریم آن را به سه قسمت تقسیم کنیم؛ فوتچل، زمین چمن و بازی های بومی، اما متاسفانه هنوز به نتیجه نرسیده است باید بپذیریم امروز کینچاه با ۱۲۰ خانوار بعد از بادام زمینی و برنج، آستانه اشرفیه را به فوتچل پرآوازه کرده است.
وی ادامه می دهد : خیلی ها تلاش کردند این امتیاز را باجعل، از کینچاه بگیرند و به نام استان خود ثبت کنند؛ شکایت کردیم و وادار به عذر خواهی شدند ؛ باید بپذیریم الان عکس بچه ها با تیم ورزشی فوتچل کینچاه به نام امید حسن پور ،کامیار جوانبخت،حسن صمدی ،علی تاواتاو، مصطفی فتحی ثابت سبحان اسماعیلی در شبکه های خارجیست؛ یکی از il محلی های ما از سوئد عکس فوتچل کینچاه را فرستاد و گفت ممنونم که موجب افتخار سرزمینم شدید.
ترک پایتخت برای فوتچل
سرپرست و مربی تیم ، کارشناس مدیریت صنعتی است، می گوید : از کودکی عشق فوتبال بودیم و در زمین های نامناسب اما با پشتکار بازی کردیم ؛ من در بازی بسیار جدی هستم اما اولین بار که فوتچل را دیدم نتوانستم جلوی قهقهه ام را بگیرم.
امید حسن پور ادامه داد: وارد گود که شدم دیدم اصلا شوخی بردار نیست؛ وسط گِل باید بپری، برگردان بزنی و این جالب است که تماشاچیان قاه قاه می خندند و کیف می کنند اما برای بازیکن فقط مبارزه است و یک گروه که در پی هدف بُرد هستند و اینجا بود که با همه وجودم حس کردم فوتچل هم چون فوتبال مانند زندگی است و به پشتکار، سخت کوشی، فداکاری و احترام به توانایی ها نیاز دارد.
وی ادامه داد: فوتچل از سال ۹۴ به صورت آزمایشی شروع و در سال ۹۵ اولین جام آن برگزار شد تا امسال که پنجمین دوره آن را برگزار کردیم و از همان اوایل بازی با آسیب های متعدد جسمی متوجه شدیم فوتچل چون فوتسال و فوتبال ساحلی نیاز به تدوین قانون جدید دارد ؛ زمان گذاشتیم و قوانین را تعریف کردیم و بر این اساس زمین را کوچک و در ابعاد ۳۶ در ۲۳ متر تعریف کردیم.
حسن پور با بیان اینکه هر تیم هشت بازیکن دارد با سه تعویض و۲ داور گفت: برای بازی چهار خطا تعریف و وقتش را در ۲ زمان ۱۵ دقیقه تنظیم کردیم و برای تیم بازنده نیز بمنظور ایجاد انگیزه امتیاز در نظر گرفتیم.
وی اظهار داشت: به عنوان نموه یکی از قوانین بازی در فوتچل این است که بازیکنی که می خواهد برگردان بزند پشتش را نگاه نمی کند ، کوچکترین دستی که به بازیکن بخورد و تعادلش از بین برود خطا گرفته می شود.
سرپرست فوتچل با یبان اینکه امیدوارم حمایت مسئولان منجر به تثبیت زمین دهیاری برای این روزش شود تصریح کرد: من سال ها ساکن تهران بودم ؛ اکنون به عِرق سرزمینم برگشتم و اتفاقا به کینچاه برگشتم و علاوه بر اشتغال به کشاورزی در کنار خانواده، فوتچل دلخوشی و انگیزه ام برای ماندن شده است .
فوتچلیست ها در فیفا و ای. اف.سی (AFC)
علی تاواتاو کارشناس مدیریت ورزشی و دروازه بان تیم فوتچل نیز می گوید: فوتچل برند گیلان شده و بعنوان گیلانی افتخار می کنم ای. اف. سی ( The Asian Football Confederation) کنفدراسیون فوتبال آسیا عکس فوتچل و فیفا عکس گرفته شده از این تیم توسط ایرنا گیلان را در صفحه رسمی خود منتشر کرده اند.
وی با بیان اینکه بچه ها تعصب خاصی در بازی دارند ادامه می دهد: کینچاه سه تیم مخصوص خود دارد؛ برآیند سنی تیم فوتچل ۲۰ تا ۲۵ سال است و بیشتر آنان دانش آموخته دانشگاه هستند؛ فوتچل نیاز به قدرت بدنی بالا دارد و چون بازیکنان از کودکی بازی کردند خیلی برای این ورزش مناسب اند، گُل هایی را در فوتچل می بینید که در زمین چمن هم نمی توانید ببینید آنقدر که این ورزش چون خون در رگ های آنان جریان دارد.
تاواتاو، که خود دروازه بان تیم فوتبال آستانه اشرفیه هم هست می گوید: تیم اصلی کینچاه «سفید رود» است؛ یکی از بازیکنان به نام محمد پیرخوشحال ، سابقه بازی در لیگ برتر ملوان ، پیکان و فولاد را دارد و کامیار بازیکن رده نوجوانان است.
وی، در همه زمان مصاحبه لفوتی سرپرست تیم کینچاه را عمو حسن صدا می زند و می گوید: عموحسن در جریان است؛ من ، امید و کامیار پنج سال است فوتچل بازی می کنیم و در این پنج سال ما پنج بار قهرمان شدیم و تنها یک باخت داشتیم به همین دلیل اعتماد به نفسمان زیاد شده و وقتی وارد زمین می شویم فقط برای قهرمانی می رویم.
تاواتاو ادامه می دهد: عمو حسن خیلی برای فوتچل زحمت کشید، سال اول خیلی ها به ما خندیدند و به زور بازیکن ها را آوردیم بازی کردند هم استقبال بود هم سنگ اندازی، سال های اول خیلی سخت بود.
وی گفت: بسیاری از بچه هایی که امروز در فوتچل بازی می کنند حتی تجربه یک بار کار در شالی را نداشته اند و فقط فوتبال بازی کرده اند اما فوتچل موجب شده تا بازیکنان غیر بومی به زحمت کشاورزان برای فرآوری برنج پی ببرند و بیش از همیشه زحمت کشاورزان را قدر بدانند.
شناسنامه ای برای فوتچل
کامیار جوانبخت کارشناس حسابداری و عضو دیگر تیم فوتچل می گوید : حس خوبی بود وقتی دیده شدیم، زمانش رسیده تا برای شناسنامه دار شدن فوتچل اقدام شود.
وی ادامه می دهد: حالا دیگر شعفش برایمان وصف نشدنی است وقتی زمین را یک دور تراکتور می زنیم، آب باید به اندازه خاصی باشد چون اگر آب کم و زیاد باشد توپ حرکت نمی کند و پرچم ها را میزان می کنیم.
جوانبخت می گوید: از ظرفیت فضای مجازی هم برای پخش زنده مسابقه بهره گرفتیم، مردم محلی بسیار مشوق شدند و فضای روستا جذابیت عجیبی در بین مخاطبان ایجاد کرد.
وی از مسئولان برای واگذاری یک زمین مخصوص فوتچل تقاضای یاری دارد و اضافه می کند: البته زمین داریم اما مجوز نداریم، ما عِرقِ خاصی به آن زمین داریم از کودکی در آن بازی کردیم و الان هم به همیاری مسئولان برای آن زمین و شناسنامه دار شدن فوتچل دلبسته ایم.
شناسنامه دار شدن فوتچل موضوعی شد که از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان پیگیر شدیم و معاون میراث فرهنگی این اداره کل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : آئین های بسیاری چون علمبندی ماسوله و همچنین کشتی گیله مردی در ثبت آثار معنوی ملی انجام شده است.
ولی جهانی بیان کرد: ثبت ملی فوتچل موضوع خوبیست که از سوی ایرنا گیلان مطرح و تکمیل پرونده ثبت ملی آن بر اساس موازین به اداره میراث فرهنگی آستانه اشرفیه سپرده شده است تا در صورت دارا بودن شرایط ، پرونده آن برای ثبت ملی به تهران ارسال شود.