در ادامه گزارش ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ روزنامه اعتماد آمده است: در هفتههای پایانی کار دولت دوازدهم، دستگاه سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی ایران با جدیت به پیگیری پروندههای باقیمانده منطقهای ادامه میدهد. مجمع دیپلماسی آنتالیا که روز جمعه در این شهر گردشگری ترکیه برگزار شد به یک فرصت برای حضور گسترده نمایندگان دستگاه سیاسی جمهوری اسلامی ایران برای گفتوگو درخصوص مسائل مهم جاری سیاست خارجی از جمله مساله مذاکرات مرتبط با احیای برجام در وین و تلاشها برای بهبود شرایط امنیتی در افغانستان جنگزده همزمان و خروج شتابزده نظامیان خارجی از این کشور تبدیل شد.
بهرغم چندین سال اعتراضها و انتقادها از دستگاه سیاست خارجی دولت یازدهم و دوازدهم به بهانه بیتوجهی دستگاه دیپلماسی به مسائل منطقه، محمدجواد ظریف در روزهای واپسین کار خود هم به تلاش برای نزدیک کردن دیدگاههای همسایگان و قدرتهای منطقهای و حلوفصل اختلافنظرهای سیاسی در منطقه تلاش میکند. سفرهای اخیر ظریف در منطقه نشان میدهد که حتی فرارسیدن موعد انتخابات ریاستجمهوری در کشور و آمادهشدن دولت برای واگذاری مسوولیت، چیزی از شتاب تلاشهای دیپلماتیک برای تامین منافع کشور کم نکرده است. ظریف در این سفر علاوه بر دیدار با مقامهای افغانستان، شرکت در نشست سهجانبه با ترکیه و افغانستان، برای چندمینبار در دو سال گذشته با فواد حسین، همتای عراقی خود نیز در مورد مسائل جاری میان دو کشور گفتوگو کرد.
نخستین همکاری ترکیه با ایران برای مشارکت در حل مساله افغانستان
رایزنیها برای ازسرگیری فرآیند سیاسی در افغانستان و تلاش برای آتشبس در این کشور یکی از عمدهترین اقدامات ظریف در این سفر بود. ظریف روز پنجشنبه در آنتالیا با عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان گفتوگو و بهشدت از اتفاقات امنیتی اخیر در این کشور از جمله سقوط پی در پی شهرهای افغانستان به دست طالبان انتقاد کرد. ظریف همچنین روز پنجشنبه با صلاحالدین ربانی، وزیر خارجه پیشین افغانستان نیز دیدار و گفتوگو کرد. عصر جمعه، ظریف در سومین دیدار خود با مقامهای افغانستان در آنتالیا با محمدحنیف اتمر، وزیر خارجه افغانستان نیز دیدار و گفتوگو کرد. موضوع افغانستان یکی از دستورکارهای گفتوگوی ظریف با جوزف بورل در حاشیه نشست آنتالیا بود.
در دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی افغانستان، دکتر ظریف با اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت موثر در تحکیم ثبات در افغانستان، بر ضرورت همکاری همه جریانهای سیاسی داخل افغانستان در بازگرداندن امنیت باثبات به این کشور تاکید کرد. ظریف همچنین آمادگی برگزاری هرچه سریعتر کمیسیون اقتصادی دوکشور را اعلام کرد. محمدحنیف اتمر، وزیر امور خارجه افغانستان نیز در این دیدار ضمن ابلاغ پیام تشکر دولت افغانستان بابت ارسال کمکهای درمانی و بهداشتی و محمولههای اکسیژن، باتوجه به نامساعد بودن وضعیت کرونا، خواستار تداوم مساعدتها شد. وزیر امور خارجه افغانستان در ادامه به تشریح آخرین وضعیت امنیتی افغانستان پرداخته و آمادگی خود را جهت هماهنگی با طرف ایرانی به ویژه در مورد وضعیت امنیتی مناطق مرزی و برگزاری هرچه سریعتر کمیسیون مشترک مرزی اعلام کرد.
پیش از این قرار بود ترکیه در سازوکاری به پیشنهاد ایالات متحده امریکا میزبان مذاکراتی میان طالبان و دولت افغانستان برای رسیدن به توافقی برای آتشبس در این کشور باشد، اما واشنگتن و امریکا هنوز از برگزاری چنین دیداری ناتوان ماندهاند. ترکیه به تازگی در گفتوگو با سران ناتو پیشنهاد داده است که به عنوان تنها نیروی مسلح خارجی به بهانه حفظ امنیت فرودگاه افغانستان در این کشور باقی بماند. ترکیه همچنین در حالی که
چند بار مذاکراتی چندجانبه از جمله نشست سهجانبه وزرای خارجه ترکیه، پاکستان و افغانستان را برای بررسی مسائل افغانستان تشکیل داده بود اما تاکنون از ایران برای شرکت در نشستهای مشترک برای بررسی موضوع افغانستان دعوت نکرده بود. به گزارش «اعتماد» قرار است امروز شنبه برای نخستینبار نشستی سهجانبه میان وزرای خارجه ایران، ترکیه و افغانستان برای گفتوگو در مورد پرونده جنگ ۲۰ساله افغانستان انجام شود.
دیدارهای ظریف در آنتالیا
وزیر امور خارجه کشور ایران در حاشیه این اجلاس با تعدادی از مقامات عالیرتبه و وزرای امور خارجه شرکتکننده، از جمله جوزپ بورل، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان، وزرای خارجه عراق، ونزوئلا، کرواسی، افغانستان و صلاحالدین ربانی، وزیر خارجه پیشین افغانستان دیدار و گفتوگو کرد و در اجلاس سهجانبه وزرای امور خارجه ترکیه، ایران و افغانستان نیز شرکت خواهد کرد. همایش دیپلماسی آنتالیا روز جمعه هجدهم ژوئن با سخنرانی رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه آغاز شد و بیستم همین ماه به پایان خواهد رسید.
مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه در زمینه برگزاری این رویداد گفت: در کنار دو نشست با حضور سران، مقامات عالیرتبه و شخصیتهای سیاسی سرشناس کشورهای مختلف، ۱۵ نشست دیگر در چارچوب این همایش برگزار خواهد شد. همچنین در کنار این برنامهها برگزاری نشستهای دو و چندجانبه نیز در جریان خواهد بود. در این همایش موضوعاتی چون «صلح منطقهای و فرصتهای جدید همکاری در جنوب قفقاز» و «همکاری منطقهای در آسیا»، «رویکرد بشردوستانه در مورد پناهجویان و مهاجران»، «ثبات در خاورمیانه و شمال آفریقا»، «نقش زنان در برقراری صلح»، «مبارزه با رادیکالیسم و تبعیض»، «برگزاری کنفرانس برای منطقه مدیترانه شرقی»، «دیپلماسی جهان کار و امور اقتصادی»، «انرژی؛ آینده در انتظار ما»، «نگاه مشترک همسایگان و آینده اروپا» مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهند گرفت.
دیدار ظریف با نماینده عالی سیاست خارجه اتحادیه اروپا
مساله مذاکرات برجامی در وین هم یکی از موضوعاتی بود که در دستور کار رایزنیهای ظریف در آنتالیا قرار داشت. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه اجلاس مجمع دیپلماسی آنتالیا، صبح جمعه با جوزف بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و به تبادل نظر پرداخت. در این دیدار ظریف ضمن مرور آخرین وضعیت مذاکرات جمهوری اسلامی ایران در وین بر رویکرد کشورمان درخصوص لزوم رفع تحریمهای امریکا و عدم امکان مذاکره مجدد در مورد برجام تاکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تجریه تلخ مردم ایران درمورد عهدشکنی امریکا در زمان ترامپ، ابراز امیدواری کرد مذاکرات در حال انجام در وین، نتیجهبخش باشد. ظریف در ادامه به تشریح وضعیت جاری در افغانستان پرداخته و وجود اختلاف در بین دولت و جریانهای سیاسی دیگر را یکی از مشکلات جدی در برخورد با ناامنسازی افغانستان دانست. جوزف بورل نیز در این دیدار ضمن ابراز امیدواری نسبت به نتیجهبخش بودن مذاکرات وین، به مرور آخرین وضعیت خاورمیانه، افغانستان و امریکای لاتین پرداخت.
تاکید مجدد ایران بر تکمیل راهآهن شلمچه- بصره در دیدار ظریف و فواد حسین
ظریف با فواد حسین وزیر امور خارجه عراق دیدار و گفتوگو کرد. ظریف در این دیدار ضمن ابراز خوشحالی از توافقهای مربوط به همکاریهای ریلی شلمچه - بصره، بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران جهت توسعه همکاریهای اقتصادی دو کشور تاکید کرد. وزیر امور خارجه ایران با یادآوری لزوم افزایش همکاریهای منطقهای کشورهای همسایه در برقراری امنیت منطقهای، از آغاز مذاکرات امنیتی منطقهای استقبال کرد. وزیر امور خارجه عراق نیز در این ملاقات، ضمن سازنده خواندن همکاریهای اقتصادی دو کشور ایران و عراق، از مساعدتهای جمهوری اسلامی ایران در توسعه این همکاریها قدردانی کرد.
ادعای اردوغان: ما در سوریه با تروریسم مقابله کردیم
رییسجمهور ترکیه در سخنرانی افتتاحیه نشست آنتالیا مدعی شد اولین کشوری است که با تروریسم در سوریه مبارزه کرده است. به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه روز جمعه در افتتاحیه مجمع دیپلماسی آنتالیا که با حضور محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان و نیز دیپلماتهای دیگر کشورها برگزار شد، با ادعای اینکه ترکیه اولین کشوری بود که در سوریه با گروههای تروریستی نظیر پ ک ک، ی پ گ و داعش مقابله کرد، گفت: ما ۴۵۰۰ عضو داعش را در سوریه از بین بردیم. این درحالی است که کشورهای مختلف و سازمان ملل نسبت به حمایت ترکیه از تروریسم و گروههای تروریستی در سوریه هشدار داده و بارها خواستار توقف این کمکها و انتقال تروریستها از ترکیه به سوریه شده بودند. در حال حاضر نیز گروههای تروریستی در ادلب تحت حمایت ترکیه قرار داشته و با تسلیحات این کشور به نیروهای نظامی سوریه حمله برده و با ارتش سوریه میجنگند. او درخصوص اقدامات ترکیه در پاندمی کرونا نیز اظهار داشت: در این ایام به کشورهای دوستان کمک کردیم. در این راستا به ۱۵۸ کشور و ۱۲ نهاد بینالمللی کمکهای خود را ارسال کردیم. نباید فرصت داد که اشتباهات ملیگرایی پیرامون واکسن طی دوره پاندمی کرونا تکرار شود. تا پایان سال به تولید واکسن ملی رسیده و آن را در دنیا توزیع خواهیم کرد.