مشهد- ایرنا- مدیرکل منابع‌ طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی گفت: ۱۷ درصد از مساحت کل بیابان‌های ایران در این استان شرقی کشور قرار دارد.

محسن فنودی روز سه‌شنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: بر این اساس هم‌اینک ۵.۵ میلیون هکتار از مساحت خراسان رضوی یعنی ۴۸ درصد از گستره این استان را اقلیم بیابانی تشکیل می‌دهد.

وی ادامه داد: هشت میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از مجموع ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار مساحت کل خراسان رضوی عرصه‌ منابع طبیعی است.

مدیرکل منابع‌ طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی گفت: همچنین محیط طبیعی ۲۲ شهرستان از مجموع ۳۳ شهرستان این استان عرصه فرسایش بادی است لذا همه این شهرستانها تحت تاثیر تحرکات جوی و اقلیمی بیابانی قرار دارند. 

وی افزود: "بیابان" به مناطقی اطلاق می‌شود که اقلیم فراخشک و خشک با متوسط بارندگی سالانه کمتر از ۱۵۰ میلیمتر دارند و درصد پوشش گیاهی آنها کمتر از ۱۰ درصد است. 

فنودی ادامه داد: بیابان‌زایی نیز فرایند جاری در طبیعت است که در روند آن، زمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و حتی خشک نیمه‌مرطوب بر اثر عوامل طبیعی و انسانی مورد تخریب قرار می‌گیرد.

وی به سابقه عملیات بیابان‌زدایی در خراسان رضوی اشاره و بیان کرد: این استان در زمره استانهای پیشرو در تثبیت شن، مقابله با گردوغبار و بیابان‌زدایی در کشور است.

مدیرکل منابع‌ طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی گفت: برپایی ایستگاه تثبیت شن، عملیات کاشت و نهالکاری در بیابان با گونه تاغ نخستین بار در ایران طی سال ۱۳۴۴ در منطقه حارث‌آباد شهرستان سبزوار آغاز شد.

وی افزود: این عملیات که ۵۶ سال پیش آغاز شد طی دو سال نخست آن منجر به برپایی ایستگاههای تثبیت شن در برآباد و کلاته میرعلی شهرستان سبزوار و همچنین در قوژد شهرستان گناباد و راه‌اندازی نخستین فعالیتهای بیابانزدایی ایران در خراسان شد.  

فنودی ادامه داد: در حال حاضر این گونه گیاهی به همراه دیگر گونه‌های بیابانی بومی به عنوان کاربردی‌ترین نهال بیابانی در کشور در کاهش گردوغبار و بیابان زدایی استفاده می‌شود.

وی گفت: طبق اعلام دفتر امور بیابان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، استان خراسان رضوی با بیش از ۵۷۴ هزار هکتار جنگلهای بیابانی، بیشترین سطح این جنگلها را در کشور دارد.

مدیرکل منابع‌ طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی، غلبه باد و وقوع طوفان‌های ماسه‌ای و حرکت شن‌های روان را از مهمترین عوامل محدود کننده فرایند توسعه در کانون‌های بحرانی و مهمترین مخاطرات، تهدیدها و چالش‌های مناطق بیابانی دانست و افزود: اثرات خشکسالی، تغییر اقلیم و افت سطح سفره ­های آب­های زیرزمینی و تغییرات نامناسب در کیفیت آنها، وقوع مخاطراتی نظیر سیل، حریق، طغیان آفات و بیماری ها، شور شدن اراضی در اثر بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی، حساسیت و آسیب پذیری توده‌های جنگل‌های دست کاشت از دیگر چالشهای موجود در این زمینه است.

اداره‌ کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی مسوول نظارت بر روند تحولات طبیعی و بهبود شرایط اقلیمی در هشت میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار عرصه منابع طبیعی این استان است. 

حفاظت و صیانت از یک میلیون و ۳۵۰ هزار هکتار از این عرصه منابع طبیعی خراسان رضوی به صورت مشارکتی توسط ۷۲ هزار خانواده بهره‌بردار ساکن این مناطق انجام می‌شود.