سید عادل مولا روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا به مناسبت روز ولادت امام رضا (ع) و روز ملی محیط بان، اظهار داشت: شعار امسال این روز «۸۰ میلیون محیط بان برای توسعه پایدار ایران» انتخاب شده که بر آموزش جامعه برای همکاری در حفاظت محیط زیست تاکید دارد.
وی افزود: در خوزستان ۱۷۰ محیط بان فعالیت می‌کنند در حالی که در چارت سازمانی ۴۵۰ محیط بان پیش بینی شده است.
مولا اضافه کرد: بر اساس استانداردهای جهانی برای هر یک هزار هکتار از عرصه‌ها باید یک محیط بان مستقر باشد، این در حالیست که در خوزستان در هر ۱۰ هزار هکتار هم یک محیط بان نداریم.
وی ادامه داد: این کمبودها عملکرد محیط بان‌ها را در حفاظت و عشق به طبیعت و ضرورت همراهی مردم برای حفظ محیط زیست نشان می‌دهد، مثلا در یک پاسگاه که یک یا دو محیط بان داریم، با همراهی مردم می‌تواند توان آنها چند برابر شود.
مولا با اشاره به لزوم اجرای دوباره طرح همیار محیط زیست گفت: این طرح در سال‌های گذشته اجرا می‌شد و اکنون سه چهار سالی است که به دلیل خلاءهای قانونی، پیگیری نمی‌شود در حالیکه استفاده از ظرفیت همیاران محیط زیست که برخی از آنها از محیط بان‌ها هم دلسوزتر هستند و از امکانات شخصی خود برای حفظ طبیعت مایه می‌گذارند، می‌تواند کمک بزرگی باشد، زیرا واقعا تعداد محیط بان‌ها کم و زیستگاه‌ها باارزش هستند.
وی افزود: نمونه‌های فراوانی از همیاران طبیعت و همکاری‌های آنها وجود دارد، یکی از دوستداران محیط زیست در پارک ملی کرخه خودروی شخصی خود را در اختیار ما می‌گذارد و یا در شوشتر و مسجدسلیمان و اندیکا افرادی هستند که در تامین امکانات به ما کمک می‌کند، بسیاری از تشکل‌های مردمی در آتش سوزی‌ها کمک‌های مالی و تجهیزاتی زیادی کردند که این حرکت‌ها باید تشویق شود.
معاون حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به لزوم تغییر نگاه‌ها نسبت به شغل محیط بانی، اظهار داشت: نقش محیط بانان صرفا یک نقش بازدارنده نیست بلکه محیط بان به معنای واقعی یک الگو برای حفاظت از انفال و یک محقق طبیعی است بنابراین محیط بان‌ها باید با این رویکرد آموزش داده شوند.
وی اضافه کرد: همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، من مخالف این هستم که محیط بان فقط در نقش بازدارنده فعالیت کند، بلکه محیط بان باید یک معلم باشد و بتواند آنقدر در دل مردم رخنه کند که مردم عاشق او و عاشق طبیعت شوند و از طریق او با محیط زیست آشنا شوند، در شرایط فعلی منتظر هستیم که تخلفی رخ دهد و بعد متخلف را جریمه کنیم، در حالیکه وقتی یک گونه جانوری از طبیعت خارج شود دیگر جریمه فایده‌ای ندارد.
مولا ادامه داد: آموزش مردم و حتی محیط بان‌ها بسیار اهمیت دارد، همچنین نحوه تعامل محیط بان‌ها با جوامع محلی و شکارچیان مهم است که در این زمینه باید آموزش داده شوند.
وی تصریح کرد: اکنون در کشور متاسفانه محیط بان‌ها به عنوان بازدارنده و بیشتر برای جلوگیری از شکار و صید آموزش می‌بینند و قوانین به آنها آموخته می‌شود در حالیکه محیط بان یک کارشناس تجربی تمام عیار است که هم در طبیعت و هم در محیط آزمایشگاه می‌تواند فعالیت کند، محیط بان‌ها تنها افرادی هستند که در محل زندگی حیات وحش و زیستمندان حضور دارند که همین حضور دائمی تجارب زیادی برای آنها به ارمغان می‌آورد به طوری که بسیاری از محیط بان‌ها اکنون اساتید برجسته‌ای هستند و یا به رده‌های بالای مدیریتی رسیدند.
راه پردست انداز محیط بانی
معاون حفاظت محیط زیست خوزستان در ادامه، با اشاره به دشواری‌های کار محیط بانی، اظهار داشت: محیط بانی به زمان و مکان خاصی محدود نمی‌شود، و اینگونه نیست که فقط در برهه‌ای از زمان با چالش‌های انسانی، طبیعی و یا صنعتی مواجه باشند.
وی افزود: هیچ محیط بانی نیست که بر اساس دستمزد دریافتی خود کار کند، که اگر اینگونه بود باید روزی چهار پنج ساعت کار می‌کردند اما عشق و علاقه به طبیعت و این شغل است که باعث می‌شود محیط بان‌ها به راه خود که همانا حفاظت از سرزمین است، ادامه دهند.
مولا به سختی‌های اطفای حریق در دوره آتش سوزی جنگل‌ها اشاره کرد و گفت: به طور نمونه محیط بان‌ها در زمان آتش سوزی با دشواری‌های بسیاری کار می‌کنند، در پارک ملی کرخه با هفت نفر محیط بان، ۳۰ مورد آتش سوزی رخ داده، به این معنی که یک روز درمیان شاهد آتش سوزی در این منطقه بودیم که میزان سختی کار محیط بانی را با این تعداد نیرو و امکانات و هوای گرم نشان می‌دهد.
وی همچنین خواستار تسریع در اجرای قانون حمایت از محیط بانان شد و افزود: این قانون تصویب و به شورای نگهبان رفته اما فرآیند تصویب، مشمول زمان زیادی شده، در حالیکه محیط بان‌ها به صورت روزانه جانشان در خطر است و هر سال تعداد زیادی از بهترین نیروهای ما آسیب می‌بینند به طوری که پارسال یکی از محیط بانان گتوند و یک محیط بان پارک ملی دز دچار نقص عضو شدند.
مولا اضافه کرد: حقوق محیط بان‌ها افزایش خوبی داشته اما پرداخت «حق الکشف» بسیار با تاخیر انجام می‌شود در حالیکه با توجه به زحمات بسیار محیط بان‌ها انتظار این است که این پول به موقع پرداخت شود، پرداخت حقوقی همچون اضافه کاری، حق ماموریت و جیره غذایی نیز در موعد مقرر می‌تواند مشوقی برای فعالیت بیشتر آنها باشد.
وی مشکلات امکانات محیط بان‌ها را نیز یادآور شد و اظهار داشت: محیط بان‌ها باید به بهترین امکانات کنترلی مجهز باشند، اما در حال حاضر وسایل نقلیه و ترابری محیط بانان بسیار ضعیف است و به ناچار از تجهیزات قدیمی استفاده می‌کنیم که به مشکلات اقتصادی دولت و عدم نوسازی آنها بازمی‌گردد.
بر اساس این گزارش، روز ولادت علی بن موسی الرضا (ع) که به ضامن آهو مشهور است از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان روز ملی محیط بان کشور نامگذاری شده اما این روز در تقویم رسمی کشور ثبت نشده‌است.
سرهنگ محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست دیروز در یک نشست خبری گفته است: رییس سازمان محیط زیست در نامه‌ای به رییس جمهوری خواستار ثبت روز ملی محیط بان در تقویم رسمی کشور شد که دستور مناسبی نیز در این زمینه صادر شد و امیدواریم این پروسه هر چه سریعتر طی شود و تا ثبت آن در تقویم رسمی کشور کار با جدیت دنبال می‌کنیم.
هر سال در این روز محیط بانان نمونه در مراسمی معرفی می‌شوند که امسال قرار است، سه محیط بان نمونه، دو خانواده شهید به نمایندگی از ۱۴۵ محیط بان، یک جانباز، یک فرمانده و یک مدیر استانی معرفی شوند.