مقام معظم رهبری:حضرت آیت الله خامنه ای می فرماید:
انسان آن‌وقت انسان است که مکارم اخلاق در او فزونی یابد؛وهمچنین پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»؛ برای تمام کردن مکارم اخلاق مبعوث شدم . یکی از آن مشاغلی که درآن رعایت اخلاق و اصول و رفتارموجب حفظ شخصیت شغلی خواهدشد، حرفه وکالت است، که بالتبع عدم توجه و رعایت آن از ناحیه وکلا، ضمن اینکه شأن وکالت رعایت نمی گردد ،زمینه ساز، برخورد ناشایست و نامتناسب افراد جامعه را بدنبال خواهد داشت که اگر آن وظایف و شرایط رعایت می شد،این مشکلات را بدنبال نخواهد داشت .
عملکردی که شایسته وکیل نمی باشد :
۱_ هر وکیل می بایست ، برای شروع کار وکالت، دفتری دراختیار داشته باشد، و وکیلی که دفتر وکالت نداشته باشد، به نوعی شأن وکالت را حفظ ننموده و گاها ملاحظه میگردد ،وکیل در مکان های نامناسب و یا در مکانی که َدیگر افراد تعیین می‌نمایند ،به انجام مشاوره و تنظیم قرارداد وکالت اقدام می‌نمایند، که با این اقدام برخورد بعدی مناسبی را وکیل نمی تواند از موکلش انتظار داشته باشد.و به عبارتی خود وکیل باید یکسری نظامات و اصول را رعایت کند، تا دیگران به خود اجازه برخورد ناشایست را به تبع برخورد صحیح وکیل، به خودشان ندهند.
۲_مطلب بعدی اینکه ،زمانی وکیل در دفتر وکالت حضور دارد و ارباب رجوع مراجعه می کند، نباید پرونده هایی را که جنبه دفاع را بدلیل عدم محق بودن ،مراجعه کننده، نداشته و فقط برای وکیل جنبه مادی دارد را اخذ نماید و به عبارتی وکیل نباید پرونده هایی که موکلش دارای حق و حقوق نمی باشد،را قبول وکالت نماید.
۳_نکته دیگر اینکه وکیل نباید طوری با مراجعه کننده رفتار نماید که ارباب رجوع، این تصور را داشته باشد که وکیل هدفش اخذ حق الوکاله هست نه احقاق حق.
۴_مطلب مهمی که باید مدنظر وکیل قرار گیرد، موضوع رفتار و برخورد وی با طرف مقابل موکلش می باشد، که طوری رفتار ننماید که شک و شبهه ای برای موکلش از باب تبانی ایجاد گردد و در این خصوص از پذیرش طرف مقابل موکلش در دفتر وکالت امتناع و خودداری نماید.
۵_ از مهمترین نکاتی که نباید وکلا انجام دهند ؛این است که در گفتار و اقدامات بعمل آمده خویش ،صداقت داشته باشند و در همین خصوص نباید مقدار هزینه دادرسی و تمبر وکالت و یا هزینه کارشناسی را بالاتر از آنچه که می باشد،به موکل اعلام نمایند هرچند این کار از تخلفات انتظامی است، بعد از متوجه شدن موکل از دلایل و مبنای برخورد ناشایست موکل نسبت به وکیل را ایجاد خواهد کرد و شأن وکالت مخدوش می گردد.
شرایط و عملکردی که وکیل می بایست، رعایت کند:
۱_ اولین موضوعی که وکیل باید رعایت کند تا شأن وکالت حفظ گردد، نحوه صحیح پوشش او نشان‌دهنده این موضوع نباشد که شخصیت شغلی و حرفه‌ای او را زیر سوال ببرد. چرا که نحوه لباس پوشیدن وکلا می بایست طوری باشد که با دیدن انان توسط افراد ، در دادگستری، وکیل بودنشان در تصور آنان نقش ببندد.
۲_ دومین نکته ایی که رعایت آن توسط وکیل سفارش شده،رفتار پسندیده و در حد و اندازه اوست و طوری وکیل باید رفتار کند که در ذهن ارباب رجوع ،وقار و متانت و شخصیت او قابل تحسین و احترام باشد.
۳_ عملکرد و رفتار وکلا در مراجعه به محاکم و دادگستری ها :باید به گونه ای باشد که طرف مقابل و یا قضات محاکم ،به خودشان اجازه بی احترامی و یا رفتار ناشایست را ندهند و به عبارتی احترام متقابل با رفتار وکلا ایجاد گردد ازجمله می توان به نحوه ورود وکلا به محاکم قضایی اشاره نمود ،بدین نحو که وکیل باید بداند الف : در زمانی که جلسه رسیدگی در حال برگزاری است، وارد جلسه نشود. ب :در جلسات رسیدگی ،تلفن همراه خود را خاموش یا در حالت سکوت قرار دهد و به هیچ عنوان به تماس ها پاسخ ندهد. ج :احترام موکل و همچنین احترام اصحاب دعوی و وکلای مقابل را حفظ نماید. د :در زدن امضا صورت جلسه دادگاه، احترام وکلایی که از وی سابقه بیشتری را دارند حفظ کند و اگر همکار وی وکیل خواهان دعوی است ،اجازه دهد ابتدا صورتجلسه را او امضا بزند پ :در زمانی که وکیل طرف مقابل یا موکل وی مطالبی را بیان می کنند ،حرف آنان را قطع نکند و یا حرفی نزند م:صورتجلسه دادگاه را با احترام از قاضی محکمه جهت درج دفاع و یا امضا دریافت و به همان نحو به قاضی محترم مسترد نماید. س :در زمان ورود به دادگاه زمانی که جلسه رسیدگی هم نباشد ،با اذن دادگاه وارد شود . ش :سعی شود ،در ورود و خروج به محاکم، بی احترامی به قضات از نحوه ورود و خروج ایجاد نگردد . ص :در درج و یا بیان هرگونه مطلبی ،از کلمات و جملات کنایه ایی و توهینی استفاده نگردد. و : در لوایح احترام همکاران و اصحاب دعوی را درنظر بگیرید و اصرار بر چیزی و یا صدور دستوری که قانونی نیست و از اختیارات محاکم خارج هست ،نکند. ت :با قضات طوری برخورد نکنیم که بخواهیم به موکل نشان دهیم که قاضی با ما ارتباط خوبی دارد .وموارد مشابه دیگر...
۴_ مطلب دیگری که باید ،در راستای حفظ شأن وکیل رعایت گردد؛وکیل درزمان اخذ هرگونه مدرک از موکلش، رسید آنرا تقدیم نماید تا مسئولیت کمتری متوجه وی باشد و در مقابل از هر گونه ظن و یا تصور نادرست موکل ،نسبت به خود پیشگیری می نماید.
۵_یکی از مطالب دیگری که باید مورد لحاظ وکیل واقع شود،که قانون نیز توصیه به آن داشته، تلاش وکیل در راستای ایجاد صلح و سازش می باشد که تمامی وکلا می بایست در این خصوص اقدامات شایسته را بعمل آورند و با توجه به آیین نامه وکالت که اخیرا تصویب و قابلیت اجرا دارد،وکلا با ایجاد صلح و سازش، نگرانی جهت وصول حق الوکاله نخواهند داشت.
۶_وکیل باید اقدامات خویش را به اطلاع موکل برساند،و به تماس های موکل پاسخگو باشد،ولی در خصوص پاسخگویی به تماس‌ها، موکل نیز باید شرایط وکیل را درنظر بگیرد و در ساعات اداری سعی کند ،تماس نگیرد و اگر تماس حاصل کند و وکیل پاسخگو نبوده،وکیل دادگستری این موضوع را فرهنگ سازی نماید که در بعضی مواقع امکان پاسخگویی وجود ندارد.
۷_ آخرین نکته ایی که باید عرض گردد ،همکاری وکلا با موسسات حقوقی است،که خلاف شأن وکالت محسوب میگردد و با عدم همکاری وکیل با چنین مؤسساتی، ضمن حفظ شأن وکالت، به نوعی حقوق وکلای دیگران در جهت کاری و کسب درآمد وهمچنین اخذپرونده،حفظ میگردد.
دکتر یوسف رضا ادیب زاده، رئیس کمیسیون حمایت اعضاء و صیانت از مرکز
محمدعلی طیبی سورکی ،عضو هیئت مدیره مرکز وکلا مازندران