انتخابات یک فرصت طلایی برای تولید قدرت ملی و حل مدبرانه مشکلات تلقی می شود. امنیت نظام و مردم رابطه مستقیم و تاثیرگذار با موضوع انتخابات و عمق و ژرفای مشارکت دارد. از این رو انتخاب حجت الاسلام سیدابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور منتخب در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری با رأی مردم یک تصمیم مهم و تاریخ ساز در سطح ملی جهت نوسازی نظام اجرایی کشور است. در این میان بررسی تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی جنبه های مختلف این اتفاق مهم پرداخته اند.
مهمترین محورهای انتخاباتی از نگاه رسانه‌های اعتدالی، اصلاح‌طلب و اصولگرا
بعد از گذشت چند روز از برگزاری انتخابات سیزدهم، رسانه ها همچنان این حماسه ملی را در صدر اخبار خود قرار می دهند و در قالب یادداشت، گفت وگو و گزارش ها این مهم را از زوایای مختلف بررسی می کنند. در همین ارتباط رسانه های اصلاح طلب، انتخابات و وظایف خطیری را که بر عهده رئیس جمهور منتخب است، بررسی کردند، به طوری استفاده از نیروهای جوان انقلابی، با انگیزه، متعهد و متخصص در امور اداره کشور را مهمترین رسالت کابینه دولت جدید دانستند. رسانه های اعتدالی با انتخاب عناوینی همچون شرایط کارآمدی یک دولت و بسیاری از رأی دهندگان معترض بودند به بررسی موضوع انتخابات پرداختند. همچنین انتخاب تیترهایی همچون «تحولی در راه است، انتخابات ۱۴۰۰ انقلاب اسلامی را بار دیگر واکسینه کرد، آدرس‌های غلط برای مشارکت۴۹ درصدی و سقوط آزاد سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان» از جمله مواردی است که رسانه های اصولگرا بدان پرداخته اند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
باید به رئیس دولت جدید فرصت داد
روزنامه آرمان ملی در مطلبی به گفت وگو با غلامعلی دهقان، فعال سیاسی و عضو حزب اعتدال و توسعه پرداخت و آورد:
* واقعیت این است که تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم آمار مشارکت واجدین شرایط رای همیشه بالای ۵۰ درصد بوده اما در همان ادوار دوازده گانه قبلی مواردی هم بود که مشارکت در آن نزدیک ۵۰ درصد بود.
* در دوره سیزدهم نزدیک ۴۹ درصد شده است.آنچه در هر سه این دوره‌ها مشخص و باعث عدم مشارکت بود اینکه گزینه‌ای مطرح شد که مردم معتقدند بودند هر حال وی رئیس جمهور خواهد شد.
* چینش نهایی کاندیداها می‌تواند عاملی باشد که بخشی از مردم را از حضور و مشارکت در انتخابات نا امید کرده باشد.
* دولت باید بتواند از نیروهای جوان انقلابی، با انگیزه، متعهد و متخصص در امور اداره کشور استفاده کند.
* به نظر می‌رسد که مشکل عمده کشور همان بخش اقتصادی باشد که امیدواریم با تعامل سازنده و مثبت دولت با جهان که آقای رئیس جمهور هم قولش را داده بودند در رقابت‌ها و اینکه قرار نیست ما اصل تعامل را فراموش کنیم امیدواریم که مشکل تحریم‌ها حل شود.
اختلافات انتخاباتی
روزنامه اعتماد با درج مطلبی نوشت:
* اصولگرایان اگرچه پیروز انتخابات۱۴۰۰ لقب گرفتند اما میانگین آرای‌شان به مراتب کمتر از انتخابات۹۶ است.
* انتقاد از انتخابات ریاست‌جمهوری اما به آسانی انتقاد از انتخابات شوراها نیست و به نظر می‌رسد حساسیت ویژه‌ای نسبت به کلمه انتقاد از انتخابات ریاست‌جمهوری وجود دارد.
* پرونده برگزاری انتخابات حتی به دستور قالیباف رییس مجلس به کمیسیون اصل ۹۰ هم رفته است و از روز جمعه تا دیروز تقریبا هر روز نمایندگان در این باره صحبت کرده و از وزارت کشور به خاطر ضعف در برگزاری انتقاد کرده‌اند.
* آنچه مسلم است ضعف چشمگیر در اداره صندوق‌های سیار بود؛ کسانی که نمی‌توانستند پای صندوق رأی‌گیری بروند طبق قانون باید از صندوق سیار بهره می‌بردند. موضوع تعرفه‌ها و مشابهت تعرفه‌های رأی انتخابات‌های مجزا هم مطرح است که در چند استان نسبت به آن شکایت وجود داشت.
درس‌های انتخابات ۱۴۰۰
روزنامه شرق در یادداشتی به قلم مهدی قدیمی نوشت:
* انتخابات ریاست‌جمهوری دوره سیزدهم ایران در روز جمعه ۲۸ خرداد سال ۱۴۰۰ برگزار شد. من به‌عنوان یک شهروند از حق شهروندی خود استفاده کرده و به کاندیدای مورد نظرم رأی دادم.
* تحولات اجتماعی یک امر تدریجی بوده و نمی‌توان یک‌شبه ره صدساله پیمود.
* معتقدم که کشور ایران، برای همه ایرانیان است و باید از این مام میهن همگان پاسداری کنیم.
* در فرایند مناظرات و پایان آن، گروهی از واجدین شرایط رأی‌دادن، گروه بزرگی را تشکیل دادند. استدلال نظری این گروه این‌گونه بود؛ نامزدهای ریاست‌جمهوری تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند و همگان از یک جناح سیاسی مشخص احراز صلاحیت شده‌اند.
* گروه دوم از واجدین شرایط، معتقد به شرکت در انتخابات بودند.
* باید ایمان داشت که در یک نظام جمهوری، برای رسیدن به دموکراسی و توسعه پایدار راهی غیر از صندوق رأی وجود ندارد.
* برندگان اصلی این انتخابات کسانی بودند که برای پاسداشت، نگهداشت و نهادینه‌کردن صندوق رأی و مشروعیت‌زایی در انتخابات به‌صورت آگاهانه شرکت کرده و رأی خود را به صندوق ریختند.
رازهای انتخاباتی کرج
روزنامه همدلی در گفت وگو با تقی آزاد ارمکی نوشت:
* کرار رای باطله در شوراها و ریاست جمهوری در استان البرز باید ما را به چیز مشخصی برساند. ما می‌توانیم از ظهور پدیده جدیدی در نظام سیاسی و اجتماعی ایران به نام تولد شهر کرج یاد کنیم.
* جالب است که کرج به تهران وابستگی دارد، اما جزئی از تهران نیست.
* سابقه آقای رئیسی در این شهر هم بسیار مهم است. او دادستان این شهر بوده، جامعه او را می‌شناسند و نماد کسی است که نمی‌تواند مشکلات آسیب‌ها را حل کند.
*در مجموع رای باطله کرج در انتخابات شورای شهر، مشارکت پایین و رای باطله در ریاست جمهوری یک رای اعتراضی است. ما در آینده باید شاهد ظهور یک نوع رفتار کرجی باشیم؛ چه در کرج، چه در تهران و چه در شهرهای دیگر.
میثاق بین‌المللی ۱۹۶۶ همه کشورها را مکلف به برگزاری انتخابات آزادانه کرده است
سید محمدمهدی غمامی عضو هیات علمی گروه حقوق عمومی دانشکده معارف اسلامی، در گفت‌وگو با ایلنا، گفت:
* مطابق بند یک ماده ۲ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (۱۹۶۶)، از جمله کشورهای اروپایی مکلفند تضمین کننده بیان آزادانه اراده انتخاب‌کنندگان باشند.
* تمامی کشورها از جمله کشورهای اروپایی که به اعتبار آمره میثاق باید واقف باشند عمداً از تضمین حقوق قانون میثاق از جمله آزادی عقیده موضوع ماده ۱۸ و آزادی مشارکت موضوع ماده ۲۵ طفره برود.
* ماده ۲۵ که دلالت روشن دارد که هر انسان عضو اجتماع حق و امکان خواهد داشت بدون (در نظر گرفتن) هیچ یک از تبعیضات مذکور در ماده ۲ و بدون محدودیت غیرمعقول بتواند در اداره امور عمومی بالمباشره یا به واسطه نمایندگانی که آزاد انتخاب شوند، شرکت نماید.
* بر اساس این ماده واحده حق مدنی هر شهروند است تا در انتخابات ادواری که از روی صحت به آراء عمومی مساوی و مخفی انجام شود و تضمین‌کننده بیان آزادانه اراده انتخاب‌کنندگان باشد، رأی بدهد و انتخاب شود.
رسانه های اعتدالی
شرایط کارآمدی یک دولت
علی قنبری استاد دانشگاه، در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت:
* این روزها که انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری را پشت سر گذاشتیم و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری منتخب مردم شد همه تمایل دارند از برنامه‌هایی که دولت او در ۴ سال آینده خواهد داشت، مطلع شوند.
* زمانی که عملکرد اقتصادی دولت ارزیابی می‌شود یکی از نکات مورد توجه شاخص‌های درآمد سرانه است؛ اگر این شاخص مثبت باشد می‌توان به این یقین رسید که دولت کارا است و می‌تواند در مدیریت اقتصادی کارنامه خوبی داشته باشد.
* مسأله دیگری که دولت سیزدهم باید به آن توجه کند کاهش ضریب جینی است.
* از آنجا که دولت سیزدهم به‌دنبال تغییر و تحول در حوزه اقتصاد است پیشنهاد می‌کنم برای رسیدن به چنین امری توجه به تولید را در صدر فعالیت‌های خود قرار دهد.
* تمام تولیدکنندگان به‌دنبال توسعه فعالیت‌های خود و رفتن به بازارهای صادراتی بخصوص کشورهای همسایه هستند لذا در کنار توجه به تولید باید دیپلماسی اقتصادی فعال‌تر شود به گونه‌ای که نتایج آن بسرعت در بخش‌های مختلف اقتصاد ظهور کند.
بسیاری از رأی دهندگان معترض بودند
پرویز امینی تحلیلگر سیاسی درباره آراء باطله در انتخابات ریاست جمهوری به خبرگزاری خبرآنلاین، گفت:
* انگیزه های سیاسی آراء باطله سه دسته است.
* بسیاری از رأی دهندگان هم ناراضی بودند.
* برخی به رغم نارضایتی ترجیح دادند رأی بدهند.
* همه عوامل کاهنده مشارکت سیاسی در انتخابات فراهم بود.
* چهار بخش سیستم حکمرانی ما دچار مشکل اساسی است.
* اگر مشارکت صددرصدی شود هم به معنای رضایت مردم نیست.
* مجموعه تأییدصلاحیت ها و ردصلاحیت ها موجب کاهش رقابت انتخاباتی شد.
* برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری انتخابات را از جدیت ساقط کردند.
* حضور کاندیداهای پوشش به معنای از جدیت انداختن انتخابات است.
رسانه های اصولگرا
سقوط آزاد سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان
محمدجواد اخوان در یادداشتی در روزنامه جوان نوشت:
* یکی از ویژگی‌های انتخابات ۲۸ خرداد آن بود که نشانه‌ای مهم در سپهر سیاسی ایران آَشکار ساخت و آن «سقوط آزاد سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان» بود.
* اصلاح طلبان البته خود تا حدی به این ریزش تمام عیار واقف بودند و شاید به همین دلیل بود که تلاش کردند با عدم حمایت تشکیلاتی از همتی، مانع از فاش شدن این رسوایی شوند.
* در این انتخابات لیستی تحت عنوان «جمهور» با عنوان نماینده رسمی و تشکیلاتی این جریان حضور داشت که حتی شخص خاتمی در حمایت از آن دستخط نوشت و ناسا (نهاد اجماع‌ساز اصلاحات) از این لیست حمایت کرد.
* اکنون سقوط آزاد سرمایه اجتماعی این جریان آشکار شده و نمی‌توان آن را پوشیده داشت.
* انتخابات بدون هیچ گونه نظارت استصوابی شورای نگهبان و با حضور حتی برخی جریانات خارج از نظام برگزار شده بود و کسی نمی‌تواند افت مشارکت آن را به ردصلاحیت‌ها نسبت دهد.
آدرس‌های غلط برای مشارکت۴۹ درصدی
روزنامه جام جم در یادداشتی به قلم مهدی جمشیدی استاد دانشگاه، می نویسد:
* واضح است مشارکت ۴۹درصدی، نقطه مطلوب انقلاب نیست و انقلاب باید سقف مشارکت را درنوردد و بدرخشد.
* مشارکت‌نکردن عامه مردم - و نه گروه‌های خاص از مردم که البته در اقلیت محض هستند - در انتخابات، هرگز به‌معنی تقابل و رویارویی با نظام نیست و اینان قصد ساختارشکنی و عبور از نظام را ندارند، بلکه تمام توقعات و انتظارات‌شان، به معیشت و زندگی روزمره‌شان بازمی‌گردد و چیزی جز اصلاح و به‌سامان‌شدن اقتصاد را نمی‌طلبند.
* عامه مردم، اهل معارضه، عناد و خصومت نیستند که بتوان ساختارشکنی را به آنها نسبت داد. همین که کام معیشت‌شان شیرین شود، مشارکت سیاسی‌شان نیز پررونق خواهد شد.
انتخابات ۱۴۰۰ انقلاب اسلامی را بار دیگر واکسینه کرد
علی‌محمد نائینی رییس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و مشاور فرمانده کل سپاه گفت:
* انتخابات ۲۸ خرداد منحصربه‌فرد بود.
* هدف دشمن تبدیل انتخابات به ضد خودش بود.
* حماسه شورانگیز ملت ایران، شکست استراتژی تحریم انتخابات بود.
*حضور مردم با بصیرت به‌دوراز هیاهو، هیجان سیاسی و تأثیرپذیری از عملیات فریب از پدیده‌های انتخابات بود.
* برگزاری انتخابات در فضایی کاملاً امن با وجود تهدیدات امنیتی فراگیر
* به تصویر کشیدن چهره‌ای ناراحت و ناامید از مردم خط کلی جبهه ضد مشارکت بود.
* جبهه تولید مشارکت و بازسازی اعتماد و امید؛ پیش‌قراولان مبارزه با جبهه ضدمشارکت معارض انقلاب اسلامی
* نقش مراجع معظم تقلید و فعالان رسانه‌ای، تحلیلگران سیاسی و رسانه ملی در ایجاد انگیزه و تقویت عزم ملی ستودنی است.
* مشارکت در ۲۸ خرداد، تودهنی محکمی به تحریم انتخابات بود.
* مشارکت واقعی بیش از مشارکت اعلام‌شده در نظرسنجی‌ها بود.
* این پیروزی حماسی شروع یک کار بزرگ است.
تحولی در راه است
عباس سلیمی‌نمین در یادداشتی در خبرگزاری تسنیم نوشته است:
* مواجهه مترقیانه و فرهنگ‌مدارانه شاخصان طیف‌های مختلف با انتخاب مردم نوعی آمادگی برای بر طرف ساختن نقارها را به نمایش می‌گذارد.
* شاخصان اصلاح‌طلب به شعار تحریم نیروهای افراطی خود وقعی ننهادند.
* مردم به‌ویژه جوانان یک بار دیگر فرصت شناخت دشمنان استقلال میهن را پیدا کردند.
* رئیس‌جمهور منتخب علاوه بر کارنامه خود، که راه‌اندازی دادگاه‌های سیاسی با حضور هیات منصفه به عنوان گامی مؤثر در راه امنیت‌بخشی به منتقدان شمه‌ای از آن است، با اخلاق‌مداری خود در مناظرات و دوری از شعارهای عوام‌گرایانه، چه در قبل و چه بعد از انتخابات، این امید را هر روز پررنگ‌تر می‌کند که تحولی در راه است.